Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin 2024 Ön Lisans Türkçe sınavının sorularını çözdüğü kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, öğrencilere hitap ederek soruları adım adım açıklamaktadır.
- Video, Türkçe dil bilgisi, okuma anlama, sözel mantık ve edebi metinler konularında çeşitli soru tiplerinin çözümlerini içermektedir. İçerik, sınavın zorluk derecesi hakkında bilgi vererek başlamakta, ardından dil bilgisi konuları (ses olayları, cümlenin ögeleri, iyelik eki, virgül kullanımı), okuma anlama soruları ve sözel mantık problemleri (çiçek satışı problemi) gibi farklı soru tiplerini ele almaktadır.
- Öğretmen, ÖSYM'nin geçmiş yıllardaki sorularını çözmenin önemini vurgulamakta ve özellikle ortaöğretim öğrencilerine yönelik tavsiyelerde bulunmaktadır. Video, 27. sorudan başlayarak 30. soruya kadar olan mantık problemlerinin çözümlerini içermekte ve sonunda eğitmen, ön lisansa girecek öğrencilere önceki yılların sorularını çözmelerini tavsiye etmektedir.
- 00:062024 Ön Lisans Türkçe Sınavı Değerlendirmesi
- 2024 ön lisans Türkçe sınavı zor bir sınavdı ve özellikle sözel mantık soruları orta ön lisansa göre zordu.
- Sıralama soruları daha kolay olurdu çünkü tablo çizmesi kolay olduğu için bir, iki, üç lerde göre sıralıyorsunuz.
- Çalışanlar ve önceki yılları çözmüş olanlar için sorular kolay gelmiş olabilir çünkü ÖSYM benzer sorular soruyor.
- 01:51Kara Kutu Yayınları'nın Taklit Basımları
- Kara Kutu Yayınları 2012'den 2022'ye kadar olan önlisans sorularını tıpkı basımlarını kitapçık kitapçıklarını deneme setine koymuşlar.
- Bu deneme setlerine optik forma eklenmiş ve cevaplarınızı işaretlediğinizde Türkiye geneli sıralamanızı görebiliyorsunuz.
- Bu kitapçıkları set halinde almanız tavsiye ediliyor çünkü önceki yılları bir bütün halinde çözüm sunuyor.
- 03:38Soru Çözümü Örneği
- Parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen "bereketli topraklardan hasat edilen zeytinleri sızma yağ dönüştürmek gibi bir şey" ifadesi inceleniyor.
- Altı çizili söz, zor bir süreçten geçirilecek bir şeyi ifade ediyor.
- Doğru cevap "coğrafyanın sunduğu zengin malzemeyle değerli eserler oluşturmak" seçeneği olarak belirleniyor.
- 10:14Sinema ve Diğer Sanatlar
- Sinema, diğer sanatlardan beslenir, etkilenir ve esinlenir, ancak çoğaltılan bir sanat değildir.
- Sinema, diğer sanatlardan aldığı malzemeleri kurmaca bir yapıyla birleştirerek film halinde seyirciye sunar.
- 12:19Egzersizin Akademik Performansa Etkisi
- Egzersiz, çocukların akademik performansını yükseltebilir veya artırabilir.
- Egzersiz, yetişkinlerde hafızayı güçlendirmeye ve kişileri bilişsel gerilemeden korumaya dönüştürücü etkisi gösterir.
- 15:03Galileo Uyduları ve CZ Projesi
- 1610'da Galileo tarafından keşfedilen ve Galileo uyduları olarak adlandırılan dört Jüpiter uydusu, 2029'da Jüpiter'e ulaşacak CZ projesi kapsamında incelenecek.
- CZ projesi, Avrupa Uzay Ajansı ve Amerika Uzay Ajansı'nın ortaklaşa gerçekleştirmeyi planladığı bir uzay projesidir.
- 18:02Paragraf Çözme Tekniği
- Paragraf çözme sorularında önce paragrafı okumak yerine seçeneklerden gitmek daha etkilidir.
- Birinci cümlede farklı yollarla gerçekleştirilecek yeni bir tarımsal yöntemden bahsedilmiştir.
- 19:46Tarımsal Yöntem Hakkında Soru
- Evcilleştirilmiş mahsullerin robot ayıcıklar tarafından kolayca tanınması, yeni tarımsal yöntemin amacıdır.
- Yeni yöntemin uygulanmasında dikkat edilecek hususlar, faydalar olarak belirtilmiştir.
- Bu yeni araştırmanın tarımsal faaliyetler açısından önemi, daha sürdürülebilir ve verimli tarım uygulamalarına geçiş yapılabileceğini ortaya koymasıdır.
- Yeni yöntemin hayata geçirilmesi durumunda alana sunacağı katkı, ürün yönetimi konusunda çığır açacağı düşünülmektedir.
- 21:46Dil Kullanımı Hakkında Soru
- Çocuklukta kelimeler düşünmeden ağzımızdan dökülüverir, onları nasıl giydireceğimizi ise büyümeye başlayınca öğreniriz.
- Büyüdükçe zaman ve deneyim kazanırız, bu da etkili ifade biçimlerini kazanmamızı sağlar.
- Etkili ifade biçimleri zaman ve tecrübe ile kazanılır, küçükken bunların hiçbiri yoktur.
- 24:44Ses Olayları Sorusu
- Parçada ünlü türemesi, ünlü düşmesi, ünsüz türemesi, ünsüz benzeşmesi ve ünlü daralması ses olayları incelenmiştir.
- Parçada ünlü düşmesi, ünsüz yumuşaması, ünsüz benzeşmesi ve ünsüz türemesi ses olayları bulunmaktadır.
- Parçada ünlü daralması ses olayı bulunmamaktadır.
- 27:55Cümlenin Ögeleri Sorusu
- Cümlenin ögelerinin dizilişi sorulmuş, öge sıralaması özne, belirtili nesne, yer tamlayıcısı, yüklem şeklinde verilmiştir.
- ÖSYM, cümlenin ögelerine sadece bir veya iki tanesini bilmenize gerek olmadığını, hepsini bilmenizi istediğini belirtmiştir.
- Cümlenin ögelerini bir tanesinin iki tanesini değil hepsini bilmek istenmektedir.
- 29:35Cümlenin Ögelerini Bulma Sırası
- Hubble uzay teleskobu, yaklaşık sekizbin yıl önce patlayan devasa bir yıldıza ait kalıntıların küçük bir bölümünü geçtiğimiz günlerde keşfetti.
- Cümlenin ögelerini bulurken mutlaka yüklemden başlanır çünkü yüklem cümlenin her şeyi olmazsa olmazıdır, yüklem yoksa cümle yoktur.
- Cümlenin ögelerini bulurken önce yüklem sonra özne bulunmalıdır, bu sıralama çok önemlidir.
- 30:17Cümlenin Ögelerinin Analizi
- Yüklem "keşfetmek", özne "Hubble uzay teleskobu" olarak belirlenmiştir.
- "Kalıntıların küçük bir bölümünü" bir tamlamadır ve tamlama bölünemez, tamlamanın arasında kelimeler girse bile birlikte alınmalıdır.
- "Yaklaşık sekizbin yıl önce patlayan devasa bir yıldıza ait kalıntıların" bir sıfat tamlamasıdır ve "hangi" sorusuna cevap verir.
- 33:54Cümlenin Tamamlanması
- "Kalıntıların küçük bir bölümünü" belirtili nesnedir çünkü belirtme hal ekini (bu) almıştır.
- "Geçtiğimiz günlerde" zarf tümlecidir.
- Cümlenin ögelerinin doğru sıralaması B seçeneğinde verilmiştir.
- 34:40İyelik Eki ve Belirtme Hal Eki
- İyelik ekleri tamlamalarda bulunur ve tamlayan kısmına gelir, örneğin "gömleğin düğmesi" ifadesinde "düğmesi" tamlanan kısmına gelir.
- İyelik eki ile belirtme hal eki karıştırılabilir, bu yüzden ÖSYM bu konuyu sormuştur.
- İyelik eki, tamlamaların tamlanan kısmına gelen "i", "i", "u", "ü" formasyonlarıdır ve bazen tamlamalar düşebilir (örneğin "kolu" yerine "kolu acıdı").
- 38:31İyelik Eki Sorusu Çözümü
- "Halikarnas balıkçısı üslubunu mektuplarıyla üslubunu" ifadesinde "üslubunu" iyelik ekidir çünkü "onun üslubu" şeklinde tamlama oluşturulabilir.
- "Düşünce üstüne yazmıştık onları" ifadesinde "onları" belirtme hal ekidir çünkü "onun onları" şeklinde tamlama oluşturulamaz.
- Diğer seçeneklerde (yönlerin tümü, sesi, sözü, yazdığı) tamlama oluşturulabildiği için iyelik ekidir.
- 40:57Deda'nın Yazımı
- "Deda" kelimesi iki şekilde yazılabilir: "dahi" anlamına geliyorsa bağlaçtır ve ayrı yazılır, "dahi" anlamına gelmiyorsa ektir ve birleşik yazılır.
- Bağlaç olarak kullanıldığında cümleden atıldığında anlam bozulmazsa ayrı yazılır, anlam bozulursa birleşik yazılır.
- "Şiirlerim dikkatli gözlerin yakalayacağı ihmallerin de bile bile olduğunu söylemek isterim" cümlesinde "de bile bile" birleşik yazılmalıdır, ayrı yazılması yanlıştır.
- 44:28Virgül Kullanımı
- ÖSYM virgül ve noktalı virgül sorularını çok seviyor, özellikle ortaöğretim öğrencileri noktalı virgülle ilgili soruları da çözmelidir.
- Virgülün farklı görevde kullanılması, özneyi vurgulamak için veya sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılmasıdır.
- Özne yüklemden uzak düşmüşse, özneyi belirtmek için virgül kullanılır.
- 45:22Virgül Kullanımı
- Virgül, sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır, örneğin "okula geldi, merdivenleri tırmandığı koridorlardan geçti, kapıyı çaldı, sınıfa girdi" gibi cümlelerde.
- Virgül, öznenin sıfatlarını birbirinden ayırmak için de kullanılır, örneğin "grubun başlangıç aşamasında oturumları açan ve gündemi belirleyen başkan" cümlesinde.
- Virgül, iki cümleyi bağlamak için de kullanılabilir, ancak bu durumda nokta yerine virgül kullanılır.
- 47:27Düşüncenin Akışını Bozan Cümleler
- Düşüncenin akışını bozan cümleler, konudan sapılan veya konunun farklı bir boyutunu ele alan cümlelerdir.
- "Müzik aleti mi çalmak istiyorsunuz? Temel ilkelerini uzun uzadıya düşünmeye gerek duymayana kadar sistemli uygulama yapmak zorundasınız" cümlesinde, "bu iş için harcadığınız enerjinin fiziksel yapı ve kişisel kabiliyetinizle uyumlu olup olmadığı da önemlidir" cümlesi düşüncenin akışını bozar çünkü konu disiplinli ve sistemli çalışmaktan fiziksel yapıya ve kişisel kabiliyete geçer.
- 50:28Paragraf Ayrımı
- İki paragraf ayrılmak istendiğinde, ikinci paragraf konunun farklı bir boyutuna değinildiği yer olmalıdır.
- "Modern toplumun dönüşümü 17. yüzyılda başlamış ve zirve noktasına ulaşması için iki yıl geçmesi gerekmiştir" cümlesinden sonra "modernite kavramının tarihsel anlamı" konusuna geçildiğinde, ikinci paragraf 4. cümle ile başlamalıdır.
- 52:31Cümlelerin Yer Değiştirilmesi
- Cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için, "pek çok ülkede bir restorana gittiğinizde soğuk su servis edilirken, Asya kıtasının bazı bölgelerinde önünüze bir sürahi ılık su getirilir" cümlesinin başında yer alması gerekir.
- "Bu yöredeki insanlar yiyecek ve içeceklerin ne buz gibi soğuk ne de çok sıcak tüketilmesi gerektiğine inanıyorlar" cümlesi, "soğuk su: soğuk içilen suyun yiyeceklerin içindeki yağları katılaştırarak sindirimi zorlaştırdığı düşünüldüğünde bu gayet mantıklı geliyor" cümlesinin ardından yer almalıdır.
- 55:55Walter Benjamin Hakkında
- Walter Benjamin 19. yüzyılda yaşamış bir düşünürdür ve hala popüler bir isimdir.
- Benjamin'in günümüzde canlılığından bir şey yitirmeden ulaşmasının nedeni, ürettiklerinin geniş bir yelpazeye yayılmış olmasıdır.
- Benjamin'in görüşleriyle çağına ve çağının ötesine seslendiği sonucuna ulaşılabilir.
- 59:13Önsözlerle İlgili
- Kitap önsözlerinin bir özelliği iç dökmeye bolca yer verilmesidir ve bu okur ile yazar ilişkisini kurmakta büyük rol oynar.
- Önsözlerde yazar kendi özel yaşamını sergileyerek okurunun güvenini kazanır ve kendini acındırmaktan çekinmez.
- Önsözlerde kitaptaki karakterlerle ilgili bilgi sunulmaz, sadece yazar kendisinden bahsedilir.
- 1:01:49Edebi Yapı Hakkında
- Edebi yapı dünya ile bir gönderge ilişkisi kurmaz ve kendinden başka hiçbir şey temsil etme işlevi yoktur.
- Edebi söylem doğru ya da yanlış olamaz, kendi önermelerine göre geçerli olabilir ve kıstası kendisidir.
- Edebi metin bir totoloji gibidir, kendi kendisinin anlamını taşır ve sabit gerçeklerden değil, edebiyatın kendisinden oluşur.
- 1:04:47Düşüncenin Akışı
- Güçlü bir duygunun etkisindeyken hissettiğimiz şeyi aktarmak için fazla düşünmez, aklımıza ilk gelen sözleri söyleriz.
- Bu sözler zihnimizde yer etmiş ancak çok derin anlam taşımayan sözlerdir.
- Ezbere tepkilerimiz çoğu zaman gerçekte ne hissettiğimizi anlatmak da yetersiz kalır ve bizi etrafımızda yabancılaştıran buzlu bir camın ardına hapseder.
- 1:05:38İletişimde Olumsuz Tepkilerin Etkileri
- Olumsuz bir durum olduğunda, ezbere tepkilerimiz karşımızdakine gerçekten ne hissettiğimizi anlatmakta yetersiz kalır.
- Aklımıza ilk gelen sözleri söylediğimizde, neyi kastetmek istediğimizi söylemiş olmayız ve derinlemesine düşünmeyiz.
- Karşı taraf, bu sözleri derinlemesine anlam yükleyerek söylediğimizi zanneder, bu da iletişim kopukluğu ve buzlu camın ardına hapsedilme durumuna neden olur.
- 1:08:06Okyanusun Kanatları Kıyafetleri Hakkında
- Okyanusun Kanatları adlı kıyafetler sıradan dalgıç kıyafetlerinden farklı olarak balığı andıran bir tasarıma sahiptir.
- Kıyafetin tasarımında ilham alınan canlı manta vatozudur.
- Bu kıyafet, giyen dalgıçlara okyanus akıntılarında balık gibi yüzebilme ve daha derinlere inme avantajı sağlar.
- Kıyafetin üzerinde balon benzeri bir ekipman bulunur ve bu ekipmanla yukarıya doğru süzülme imkanı sunar.
- 1:10:02İnsanların Jeolojik Yapı Üzerindeki Etkileri
- İnsanlar, nehirlerin taşıdığı kadar kum ve çakıl taşıyarak ters erozyona neden olmaktadır.
- Kireçli veya nitratlı gübre kullanarak toprağın çözülmesini ve yok olmasını hızlandırıyorlar.
- Kentsel atıklar, suyun aşırı kullanımı, ormanların yok edilmesi ve yapay yolla gerçekleşen erozyonlar, gezegenin geleceğini tehdit etmektedir.
- Jeolojik yapı üzerindeki değişimler iklim üzerinde etki göstermektedir.
- 1:14:15Ters Erozyon
- İnsanlar, normalde aşağı doğru sürmesi gereken erozyonu yukarıya doğru yönlendirmektedir.
- Deltalardan yükseklerdeki yerleşim alanlarına kum ve çakıl taşıyarak bina yapımında kullanmaktadır.
- Bu durum, jeolojik olayların aksine müdahalede bulunmayı ifade etmektedir.
- 1:15:58Duyum İkili Kavramı
- Yazınsal anlamda duyum ikili, betimlemeler yaratmaya çalışan ve duyuları birleştiren bir araçtır.
- Nörolojik anlamda duyum ikili, çoğu insanın hiç yaşamadığı bir algılamanın bağlantılı ikinci bir algıyı içerdiği durumdur.
- Duyum ikili olan kişiler şarkıyı dinlerken çikolata tadı alabilir veya rakamları renk olarak görebilir.
- 1:16:39Duyum İkili Araştırma Sonuçları
- Yeni yapılan bir araştırma, duyum ikili durumunun beynin ikinci duyudan sorumlu bölümündeki hücrelerin aşırı derecede aktif olmasından kaynaklandığını ileri sürüyor.
- Bu araştırma duyum ikiliyi aydınlatmanın yanı sıra beyin rahatsızlıklarının tedavisinde de kullanılabilir.
- Duyum ikili, halüsinasyonları azaltma veya felç sonucu hasar gören çeşitli algıları iyileştirme gibi konularda yol gösterici olabilir.
- 1:21:55Klasik Metinlerin Eleştirilen Yönü
- Klasik metinlerde kişilikler siyah-beyaz olarak resmedilir, ya iyidir ya kötüdür.
- Bu durum, gerçek ve çok katmanlı bir biyografinin nadiren yazılabilmesinin nedenlerinden biridir.
- Klasik biyografiler yüzeyseldir, karakterlerin derinliklerine inmez ve çelişkileri ve zaaflarını göstermez.
- 1:23:41Modern Metinlerde Duyum İkili Yaklaşımı
- Modern metinlerde klasik metinler, geleneksel tiplerden esinlenerek günümüz gerçekliğine daha yakın karakterler oluşturur.
- Modern metinlerde tarihi kahramanlar, masalsı portreler yerine gerçek insanlar olarak yorumlanır.
- Modern yaklaşımda karakterler çok katmanlıdır, iyi bazen kötülükler düşünebilir veya yapabilir, kötü de bazen iyilikler düşünülebilir.
- 1:26:20Akışkanlaştırma Kavramı
- Akışkanlaştırma, karakterleri sadece yüzeysel değil, katmanlara bölerek derine inmeyi sağlar.
- Klasik metinlerde kişilikler siyah ve beyaz olarak resmedilirken, akışkanlaştırma bu tek katmanlı yapıyı çok katmanlı yapmaya çalışır.
- Akışkanlaştırma sayesinde karakterler girift olur, iyi bazen kötülük düşünebilir veya kötülük yapabilir, kötü bazen iyilik yapabilir.
- 1:28:42Klasik Metinlerle Karşılaştırma
- Yazar, tarihi bir kahramanın masalsı portresi yerine gerçek bir insan ve kişiliğini yorumlamaya çalışmıştır.
- Diğer metinlerde karakterler siyah ve beyaz olarak anlatılırken, akışkanlaştırma derinlemesine inerek kişinin farklı özelliklerinden bahsedebilir.
- Akışkanlaştırma sayesinde karakterlerin farklı yönleri ve düşünceleri anlatılabilir, bu da klasik metinlerden farklılaşmayı sağlar.
- 1:30:00Sözel Mantık Sorusu Çözümü
- Bir çiçekçide karanfil, orkide, papatya ve zambak olmak üzere dört farklı türde çiçek satılmaktadır.
- Aylin, Begüm ve Egemen ikişer çiçek, diğerleri sadece birer çiçek almıştır.
- Her çiçekten ikişer adet satılmıştır ve toplamda sekiz adet çiçek satılmıştır.
- 1:36:15Çiçek Satışı Probleminin Çözümü
- Her çiçekten ikişer adet satılıyor: karanfil ve zambak'tan birer adet, papatya ve orkide'den ikişer adet.
- Aylin ve Egemen aynı çiçekleri (orkide ve papatya) almış, bu nedenle bu çiçeklerin limiti doldurulmuş ve üzerleri karalanmış.
- Karanfil ve zambak'tan birer adet kalmış, ancak hangi elemanın hangisini aldığını bilmiyoruz.
- 1:38:44Soruların Çözümü
- Begüm'le ortak çiçek almış olanlar Ceyhun ve Deniz olabilir çünkü ikisi de karanfil veya zambak almış olabilir.
- Kesin olarak bilinen çiçekler: papatya (Aylin ve Egemen tarafından alınmış) ve orkide (Aylin ve Egemen tarafından alınmış).
- Aylin'in kesin olarak orkide aldığı doğru bir ifadedir.
- 1:42:53Son Soru ve Kapanış
- Deniz karanfil almışsa, Ceyhun zambak almış olur.
- 2024 KPSS Önlisans Türkçe sorularının çözümü tamamlanmıştır.
- Ön lisansa ve ortaöğretime girecek öğrencilerin önceki yılların sorularını çözmeleri ve ihmal etmemeleri tavsiye edilmektedir.