Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan 2023 AYT Edebiyat sınavına yönelik soru tahmin serisinin bir bölümüdür. Eğitimci, sınavda çıkması muhtemel konuları ve yazarları detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, Divan Edebiyatı ve Türk destanları konularını ele almaktadır. İlk bölümde Fuzuli, Gülşehir, Aşıkpaşa, Ali Nevai ve Ahmet Paşa gibi Divan Edebiyatı şairleri ve eserleri incelenirken, ikinci bölümde doğal ve yapay destanlar arasındaki farklar açıklanmaktadır. Ayrıca İslam öncesi Türk destanları (Uygur, Göktürk ve Saka destanları) hakkında bilgiler verilmektedir.
- Eğitimci, bu bilgilerin sınavlarda altı net garantilemek için yaklaşık 10-30 dakika içinde aktarılacağını ve artı iki üç net kazanabileceğini belirtmektedir.
- 00:012023 AYT Edebiyat Soru Tahmini
- 2023 AYT Edebiyat soru tahmin serisi devam ediyor ve bu videoda çıkması muhtemel iki konu ele alınacak.
- Toplam üç part yapılarak yaklaşık on dakikadan yarım saatte altı net garantilenmesi hedefleniyor.
- 00:36Divan Edebiyatı
- Divan edebiyatı her yıl düzenli olarak soru gelen, edebiyatın en az %50-60'ını oluşturan önemli bir konudur.
- Fuzuli, divan edebiyatının en lirik şairi, aşk ve ızdırap şairi olarak geçer ve en iyi gazellerini yazar.
- Fuzuli'nin Türkçe, Arapça ve Farsça divanı bulunması, "Su Kapasitesi" eseri ve "Şikayetname" (ilk mektup niteliği taşıyan eser) önemli özellikleridir.
- 04:32Diğer Divan Edebiyatı Şairleri
- Gülşehir, Mevlevi tarikatının yaymayı amaçlayan kişilerden biri olup, divan edebiyatının ilk mahlas kullanan şairdir.
- Aşıkpaşa, sade Türkçe ile eser yazan ve Türkçe'ye çok önem veren bir şairdir.
- Ali Nevai, Çağatay edebiyatının en ünlü şairi, Türk edebiyatının ilk tezkire yazarı ve ilk hamsi sahibi yazarıdır.
- Ahmet Paşa, Fatih döneminde yaşamış, sultanı şuarası olarak tanınan ve nazire asma geleneğinin en önemli isimlerinden biridir.
- 09:05Destanlar
- Destanlar iki senede sorulmuyor, en son 2020'de sorulmuş ve bu sene kesin geleceğini düşünüyor.
- Doğal destan, çok eski devirlerde oluşan ve derin izler bırakan olayları yaşandığı dönemin ozanı tarafından yazılmasıdır (örneğin Şehname, İlyada, Gılgamış).
- Yapay destan, yakın çağda olan herhangi bir tarihi olayın herhangi bir şahıs şair tarafından tekrar yazılmasıdır (örneğin Kurtarılmış Kudüs, İlahi Komedyada).
- Türk edebiyatındaki yapay destanlar arasında Fazıl Üslü'nün Dağlarca, Üç Şehitler Destanı, Yedi Mehmetler, Kayıkçı Kul Mustafa Genç Osman Destanı, Nazim Hikmet'in Kuvayi Milliye Destanı ve Mehmet Akif'in Çanakkale Şehitleri Destanı bulunmaktadır.
- 11:32Doğal ve Yapay Destanların Karşılaştırması
- Doğal destan sözlü anlatıma dayanırken, yapay destan yazılı anlatıma dayanır.
- Doğal destan anonim nitelik taşırken, yapay destanın sahibi bellidir.
- Doğal destanda gerçekçi gerçekçilik sınırlıdır ve olaylar abartılarak anlatılırken, yapay destan daha gerçekçi bir anlatım sunar.
- 12:12Destanların Zaman ve Mekan Özellikleri
- Doğal destan uzak zamanları işlerken, yapay destan daha yakın zamanları konu alır.
- Doğal destanın mekanı genelde geniştir ve gerçek dışıdır, yapay destanın mekanı ise genellikle gerçektir.
- Doğal destan üç aşamada oluşurken, yapay destan üç aşamalı bir yapıya sahip değildir.
- 12:56İslam öncesi Türk Destanları
- Uygur destanları arasında göç destanı, türeyiş destanı, göktürk destanı, ergenekon ve bozkurt destanları bulunmaktadır.
- Göç destanı Türklerin göçünü, türeyiş destanı Uygurların erkek bir kurttan türemesini konu alır.
- Göktürk destanı Ergenekon'da Türklerin yerleşip nasıl erittiklerini, Bozkurt destanı ise tek başına kalmış Türk çocuğunun kurtlar tarafından büyütülmesini anlatır.
- Alper Tunga destanı İranlı met hükümdarları arasındaki savaştan ve Türklerin İskender'le olan mücadelenin konu alır.