Buradasın
2021-2022 Kamu Personeli Sınavı İçin Türk Tarihi Tekrar Dersi
youtube.com/watch?v=tH8PRszV484Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, tarih öğretmeni Günay Göktaş ve Mehmet adlı bir öğrenci tarafından sunulan, 2021-2022 kamu personeli seçme sınavı için hazırlanmış bir tarih tekrar dersidir. Ders, Ramazan Yetkin'in konu anlatım videolarının ardından hazırlanmıştır.
- Video, İslam öncesi Türk tarihi ile başlayıp çağdaş Türk ve dünya tarihinin son ünitesi olan küreselleşen dünya ile sona erecek şekilde planlanmıştır. İçerikte Türklerin Orta Asya'daki ilk ana yurdu, göç hareketleri, İskitler, Asya Hun Devleti, Kavimler Göçü, Avrupa'da kurulan Türk devletleri (Avarlar, Uzlar, Peçenekler, Bulgarlar, Hazarlar, Sibirliler ve Kıpçaklar) detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Ders özellikle konulara hakim olan adaylar için hazırlanmış olup, sınavda en az 23 doğru cevap almayı hedeflemektedir. Video, bir sonraki derste Asya'da kalan Türk devletlerinin (Göktürkler, Uygurlar) anlatılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- Dersin Tanıtımı
- Tarih öğretmeni Günay Göktaş, 2021-2022 kamu personeli seçme sınavı tarih branşı tekrar derslerini Mehmet ile birlikte hazırlamaktadır.
- Derslerde aynı başlıklar sözlü olarak işlenecek ve notlar defterler üzerinden takip edilecektir.
- Videolar 40-42 bandında olacak ve Islamiyet öncesi Türk tarihinden başlayıp Küreselleşen Dünya ünitesi ile sonlanacaktır.
- 01:03Dersin Hedef Kitlesi
- Dersler genel olarak 27 sorudan en az 23'ünü doğru yapma hedefine sahiptir.
- Konu anlatım videolarından sonra gelen, konulara hakim olan öğrencilerin faydalanabileceği tekrar derslerdir.
- 01:43Türklerin İlk Ana Yurdu
- Türklerin Islamiyet öncesinde yaşadığı ana yurt, güneyinde Çin, doğusunda Kingan Dağları, kuzeyinde Sibirya, batısında Hazar Denizi'ne doğru giden Orta Asya bölgesidir.
- Türkler daha sonra Maveraünnehir bölgesine, sonra da Anadolu'ya göç etmişlerdir.
- İlk ana yurtta Türkler göçebe toplum yapısındaydı, hayvancılık ve dönem dönem tarım yaparak boylar halinde yaşamış, Gök Tanrı inancına inanmışlardır.
- 03:06Türk Kelimesinin Anlamı
- Vambery, Türk kelimesinin "türemek" ve "çoğalmak" anlamına geldiğini; Dar Dar, devlete bağlı halk anlamına geldiğini belirtmiştir.
- Barthold, Türk kelimesinin "birlik halinde yaşayan halk" anlamına geldiğini; Kaşgarlı Mahmud ise "olgunluk çağı" anlamına geldiğini söylemiştir.
- Çin kaynaklarında Türk "mihver" anlamına, İran kaynaklarında "güzel insan", Arap kaynaklarında ise "deniz kıyısında yalnız adam" olarak tanımlanmıştır.
- 04:30Orta Asya'daki Kültür Merkezleri
- Orta Asya'da Türklerin yaşadığı altı önemli kültür merkezi vardır: Anav, Andronova, Afanesyova, Tagar, Karasuk ve Kelteminar.
- Anav en eski kültür merkezi, Andronova ise Türklerin atalarının yaşadığı proto-Türklerin kültür merkezidir.
- Karasuk bölgesinde demirin ilk kez işlendiği, Kelteminar bölgesinde ise yerleşik yaşam izleri görüldüğü bilinmektedir.
- 06:31Türk Göçlerinin Nedenleri ve Sonuçları
- Türklerin göç etmelerinin ana nedenleri, Orta Asya'daki kuraklık, kıtlık, kar fırtınaları ve hızlı nüfus artışı sonucu kaynakların yetersiz olmasıdır.
- Türkler dış baskılara (Çin, Moğol ve Tunguz) uğramış ve meraklı bir millet olarak "Türk Cihan Hakimiyeti" mefkuresiyle ilerlemişlerdir.
- Türkler "Kızılelma" adı verilen hedefler koyarak göçlerini sürdürmüşlerdir; Orta Asya'dayken Maveraünnehir, Maveraünnehir'deyken Anadolu, Anadolu'ya geldikten sonra İstanbul ve Viyana gibi hedefler belirlemişlerdir.
- 08:26Türk Cihan Hakimiyeti ve Sonuçları
- "Nizam-ı Alem" (alemin nizamı) kavramı, Türk Cihan Hakimiyeti sağlandıktan sonra toplumları düzenli ve adaletli bir şekilde yönetmeyi ifade eder.
- Türklerin İslam'ı kabul ettikten sonra Türk Cihan Hakimiyeti mefkuresi yerini İslam'ı yayma çabası olan cihat olarak değiştirmiştir.
- Türk göçleri sonucunda Türk kültürü geniş alanlara yayılmış, Türk tarihinin bir bütün içerisinde incelenmesi güçleşmiş, Türklerin dil ve din yapıları değişmiştir.
- 10:59İlk Türk Toplulukları
- Bilinen ilk Türk topluluğu İskitler (Sakalar) olarak bilinir ve en önemli hükümdarı Alper Tunga'dır (İran kaynaklarında Afrasiyap olarak geçer).
- İskitlerde ilk kadın hükümdar Tomris Hatun'dur; Pers imparatoru Kirios'u kellesini alarak öldürmüştür.
- İskitler Amazon adı verilen kadın savaşçıları da bulunmaktadır.
- 12:10İskitlerin İcatları ve Sanatı
- İskitler atı sosyal hayatta kullanan ilk millet olup, atı evcilleştirmiş ve savaş aracı olarak kullanmaya başlamışlardır.
- İskitler madencilikle uğraşarak atın üzerindeki koşum takımlarını geliştirmiş, özellikle üzengi icat etmişlerdir.
- İskitler ceket, pantolon, kemer tokası gibi kıyafet icatlarını yapmış, Hunlar ve Avarlar bu icatları Avrupa'ya taşımışlardır.
- 12:58İskitlerin Sanat Geleneği
- İskitler "bozkırın kuyumcuları" olarak bilinir ve sanat eserlerinde hayvan üslubunu kullanırlar.
- İskitler ölülerine "balbal" (bengütaş) dikme geleneğine sahiptir; önemli komutanlar için kurganların başına düşman sayılarına göre balbal dikilirdi.
- İskitler Anadolu'ya ilk akınları gerçekleştiren Türkler olup, Ankara dolaylarına kadar gelmiş, Urfa bölgelerinde görülmüş ve tekrar Orta Asya'ya dönmüşlerdir.
- 14:35İlk Türk Devleti
- Asya Hun Devleti (Büyük Hun Devleti) Orta Asya'da kurulan ilk teşkilatlı Türk devletidir.
- Devletin kurucusu Teoman'dır ancak siyasi birliği tam anlamıyla sağlamamıştır.
- Teoman dönemindeki en önemli gelişme, Türk Memleketlerinin yüreği olarak bilinen Ötüken'de Asya Hun Devleti'nin kurulmasıdır.
- 15:34Asya Hun Devleti ve Metehan Dönemi
- Kuzey Şansi Antlaşması, Orta Asya tarihinin ilk uluslararası sözleşmesi olup Hunlarla Çinliler arasında yapılmış yazılı bir anlaşmadır.
- Metehan dönemine gelindiğinde, Metehan askerlerle birlikte ok fırlatıp babasını öldürüp tahta geçmiştir.
- Metehan, düzenli orduyu kurmuş, askeriyedeki emir-komuta zinciri (teğmen, üst üsteğmen, yüzbaşı, binbaşı, yarbay, albay gibi alt-üst sıralama) ve tek tip kıyafet giyilmesi gibi düzenlemeleri gerçekleştirmiştir.
- 16:37Metehan'ın Başarıları ve Vatan Sevgisi
- Metehan kurduğu düzenli ordu sayesinde Çin üzerine yaptığı seferlerde başarılı olmasına rağmen asla Çin'i istila etmemiştir, sadece Çin'i sürekli vergiye bağlamıştır.
- Metehan, vatan sevgisinden bahseden ilk Türk hükümdarı olarak, toprağı düşmanlarına vermemek için mücadele etmiştir.
- Metehan döneminden sonra Yoku dönemine geçilmiştir ve bu dönemde Çin'e karşı özenti başlamış, Çin prensesleriyle evlenilmeye başlanmıştır.
- 18:02Asya Hun Devleti'nin Son Dönemleri
- Yoku'nun oğulları Çiçi ve Hohanyeh döneminde ikili teşkilat şeklinde yönetilmiştir.
- Asya Hun Devleti önce doğu-batı olarak, daha sonra doğusunun Çin hakimiyetine girdiği ve batısının kuzey-güney olarak ikiye ayrıldığı görülmüştür.
- Kuzey Hunlar, Kavimler Göçü olarak bilinen göç hareketini gerçekleştirmiştir.
- 19:35Kavimler Göçü ve Avrupa'daki Etkileri
- Kavimler Göçü, 375-525 yılları arasında süren bir insan göç hareketidir.
- Türkler Karadeniz'in kuzey bölgelerinden Avrupa'ya doğru seyahat etmişlerdir.
- Avrupa'da Vizigotlar, Vandallar, Angıllar, Saksonlar, Franklar, Germenler, Burgontlar gibi yaklaşık on üç barbar kavim yaşamaktaydı ve Roma İmparatorluğu bu kavimlerin topraklarına girmesini önlemek için onlara tereyağ, yağ, ballar ve vergiler gönderiyordu.
- 20:30Roma İmparatorluğu'nun Yıkılışı ve Ortaçağ
- Türklerin Avrupa'ya girmesiyle barbar kavimler Roma topraklarına girmeye başlamış, Roma İmparatorluğu batı ve doğu olarak ikiye ayrılmış, batı Roma yıkılmıştır.
- Bu olay, ilk çağın kapanıp ortaçağın başlaması anlamına gelmiştir.
- Barbar kavimler büyük surlarla çevrili bölgeler inşa etmiş, derebeylikleri (feodalite) oluşturmuş ve halkın sosyal sınıflara ayrılmasını sağlamışlardır.
- 22:14Avrupa Hun Devleti
- Avrupa'daki ilk Türk devleti olan Avrupa Hun Devleti, Macaristan topraklarında Balamir tarafından kurulmuştur.
- Uldız döneminde Trakya topraklarına ayak basılmış ve Doğu Roma (Bizans) valisine güç gösterisi yapılmıştır.
- Atilla, Avrupa Hun Devleti'nin en parlak dönemini yaşamış, hem Doğu Roma hem Batı Roma'ya sefer düzenlemiş ve Roma'yı fethetmeye kadar gelmiş ancak papa Leon'un yalvarmaları ve diğer sebeplerle vazgeçmiştir.
- 24:17Atilla'nın İzleri
- Atilla, "Ares'in kılıcını taşıyan hükümdar", "cesur kavimlerin efendisi" ve "Tanrı'nın kırbacı" olarak anılmıştır.
- Germenlerin Nibelungen destanı'nda geçen kişi Atilla'dır.
- Macarlar kendilerini Atilla'nın torunları olarak kabul ederler ve Macaristan'ın yazımında "Hun" ifadesi görülür.
- 25:28Avarlar ve Türk Soyu
- Avarlar, Bayan Han'ın kurduğu ve İstanbul'u kuşatan ilk Türk topluluğu olarak bilinen bir millettir.
- Avarlar, Hunlarla birlikte İskitlerin icatlarını Avrupa'ya taşıyan ve devlet yönetiminde sanatsal anlamda etkileşime giren milletlerdir.
- Türklerin soyu, Adem Aleyhisselam'ın oğullarından Şit'in soyundan gelen Hz. Nuh Peygamber'e dayanır ve Nuh'un oğullarından Sam, Ham ve Yafes'ten gelen ırklar olarak tanımlanır.
- 27:29Türklerin İsimleri ve Boyları
- Hristiyan olan Türk'lere "Uzlar" denirken, Müslüman olan Türk'lere "Türkmen" ifadesi kullanılır.
- Peçenekler ve Uzlar, Bizans ordularında ücretli askerlik yapmış, 1071 Malazgirt Savaşı'nda taraf değiştirip Selçuklu saflarına geçmiştir.
- Peçenekler, Bizans sınırında bir boy olarak adlandırılmış, devlet kuramamış ancak Mis Hazineleri ve Perestcep Hazineleri'nin sahibi olmuşlardır.
- 28:36Macarlar ve Bulgarlar
- Macarlar Atilla'nın soyundan olduklarını düşünürler, Arpak döneminde kurulmuşlardır ve 2008 yılından beri Türk Kurultayı düzenlemektedirler.
- Bulgarlar Kubrat Han döneminde Büyük Bulgar Devleti'ni kurmuş, Hazar Devleti döneminde baskılar neticesinde Tuna Bulgarları ve İdil Bulgarları olarak ikiye ayrılmışlardır.
- Tuna Bulgarları Boris Han döneminde Hristiyan olmuş, Simon döneminde Çark ünvanını kullanmaya başlamışlardır.
- 29:57İdil Bulgarları ve İslamiyet
- İdil Bulgarları, topraklarında yayılan İslamiyet'i anlamak için İslam halifesinden bir heyet istemişlerdir.
- İbn-i Fadlan'ın bulunduğu heyet İdil Bulgarlarının topraklarına gelmiş ve İltäber döneminde İdil Bulgarları Müslüman olmuştur.
- İdil Bulgarları, Avrupa'da kurulan ilk Müslüman Türk devleti olup, Orta Asya'da kurulan ilk Müslüman Türk devleti olarak Karahanlılar bilinir.
- 30:54Müslüman Olan Bulgarlar ve İsim Değişimi
- Müslüman olan Bulgarlar isimlerini değiştirmiş, örneğin İlteber Almış Han'ın ismi Abdullah bin Cafer olmuştur.
- Müslüman olanların isimlerinde "bin" kelimesi, babalarının Müslüman olmadığı anlamına gelir.
- İlteber Almış Han, ilk Müslüman Türk temsilcilerinden biridir ve Tuna Bulgarları İstanbul'u kuşatan Türk topluluklarından biridir.
- 32:01Hazarlar
- Hazarlar, Hazar Denizi'nin adını veren zengin bir Türk topluluğudur ve Kafkasya ve Maveraünnehir bölgesinde hakimiyet kurmuştur.
- Hazarlar, Kürk Yolu sayesinde zenginleşmiş ve ordularında ücretli asker bulunduran tek Türk topluluğudur.
- Hazarlar içinde gök tanrıya inananlar, Hıristiyanlar, Müslümanlar ve Museviler barış içinde yaşarken, Hz. Osman dönemindeki Belencer Savaşı'nda Arapları bu bölgeye sokmamışlardır.
- Hazarlar Bizanslılarla ilişkileri iyi olup, Çiçek Hatun adlı bir hatunu Bizans İmparatorluğu ile evlendirmişlerdir ve Hazar Leon adında bir imparator olmuştur.
- Bulan Han döneminde Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk topluluğu olan Hazarlar, Bizans'ın isteği üzerine Sasaniler'den Anadolu'yu kurtarmışlardır.
- 34:40Sibirler ve Kıpçaklar
- Sibirler, bugünkü Sibirya'ya adını veren topluluktur ve Sibirya bölgesine göç hareketleri gerçekleştirmişlerdir.
- Kıpçaklar (Kumanlar), "sarımtırak" anlamına gelir ve çeşitli devletlerin ordularında askerlik yapmışlardır.
- Kıpçaklar, Ruslarla yaptıkları mücadeleler "İgor Destanı"na konu olmuş, Karadeniz'in kuzeyindeki bölgeyi Türkleştirmiş ve bu bölge "Desti Kıpçak" olarak bilinmiştir.
- Bir sonraki derste Asya'da kalan GökTürkler, Kutluklar, Uygurlar ve diğer Türk devletleri hakkında bilgi verilecektir.