Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim içeriği olup, konuşmacı 1923-1950 arası Cumhuriyet dönemi romanının özelliklerini anlatmaktadır.
- Video, önce Cumhuriyet öncesi Türk romanının gelişimini kısa bir şekilde hatırlatarak başlıyor, ardından 1923-1950 arası Cumhuriyet dönemi romanının özellikleri, işlenen konular ve önemli yazarları detaylı şekilde inceliyor. Bu dönemde Anadolu ve köy romancılığı, toplumcu-gerçekçi anlayış ve bireyin iç dünyasını yansıtan eserler gibi farklı eğilimler ele alınıyor. Ayrıca Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi önemli yazarların eserleri ve bu dönemdeki diğer önemli yazarlar hakkında bilgiler veriliyor. Video, bir sonraki bölümde 1950-1980 arası Cumhuriyet dönemi romanının inceleneceği bilgisiyle sonlanıyor.
- 00:28Cumhuriyet Öncesi Türk Romanının Gelişimi
- Edebiyatımızda ilk roman örnekleri Tanzimat döneminde verilmeye başlamış, önce Batı edebiyatından çevirilerle edebiyatımıza girmiş, daha sonra ilk yerli örnekler verilmiştir.
- Tanzimat döneminde roman iki koldan gelişmişti: Ahmet Mithat Efendi'nin halk hikayeciliğiyle Batılı anlayışı birleştirmeyi amaçlayan kol ve Namık Kemal'le gelişen Batı tekniğini örnek alan, daha sanatkar anlayışın esas alındığı kol.
- Servetifünun dönemi romanı olay örgüsü ve konuların işlenişi yönünden başarılıydı, Tanzimat romanına göre daha sağlam bir tekniğe sahipti ve Halit Ziya roman türünün öne çıkan ismiydi.
- 01:59Cumhuriyet Dönemi Romanının Özellikleri
- Cumhuriyetin ilanıyla birlikte romancılığımız teknik açıdan gelişmiş, yeni içeriklerle geniş bir okur kitlesine ulaşmıştır.
- 1923-1950 arası dönemde kimi sanatçılar toplumcu, gerçekçi yönelimli eser verirken, kimi sanatçılar da bireyin iç dünyasını yansıtan eserler yazmıştır.
- Cumhuriyetin ilk on yılında yazarlar genellikle toplumsal sorunlara yönelmişlerdir, 1940'lardan itibaren ise Dünya Savaşı'nın yıkımları, iki kutuplu bir dünyada kendine yer açma çabaları, sanayileşmenin getirdiği problemler, iç ve dış göç olguları romanlarda işlenmiştir.
- 02:40Köy Romancılığı ve İşlenen Konular
- Bu dönemin romancılığında görülen önemli bir yönelim köy romancılığıdır, köy gerçeği bu dönem romanlarında etkili bir biçimde ele alınmıştır.
- Anadolu'ya ve köye yönelme bilinçli olarak geliştirilmiştir, bu yılların romanlarında olayların geçtiği mekanlar ve çevre genişletilmiştir.
- Bu dönemde işlenen başlıca konular: Anadolu ve Anadolu halkı, Cumhuriyet rejimi, Atatürk devrimleri, sıradan insanların hikayeleri, maziyle hesaplaşma, geçmişin değerlendirilmesi, milli mücadele ve devrimlerin halka anlatılıp benimsetilmesi, savaş sonrasını getirdiği ahlak çöküntülerinin öne çıktığı aşk romanları, işçi- işveren ilişkileriyle Doğu-Batı çatışması ve yanlış Batılılaşma algısıdır.
- 03:45Önemli Romanlar ve Yazarlar
- Bu dönemde üç önemli romancımız vardır: Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu.
- Halide Edip Adıvar'ın "Ateşten Gömlek", "Vurun Kahpeye", "Zeyno'nun Oğlu", "Sinekli Bakkal" ve "Tatarcık" eserleri Anadolu'ya açılan eserlerdir.
- Reşat Nuri Güntekin "Çalıkuşu", "Yeşil Gece", "Kan Davası", "Kavak Yelleri" ve "Acımak" gibi Anadolu temalı eserlerini yazmıştır.
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu "Yaban" adlı romanıyla Anadolu'ya açılmış, milli mücadele yıllarında köyün ve köylünün durumunu anlatmıştır.
- 04:51Diğer Yazarlar ve Romanların Özellikleri
- Bu dönemin diğer yazarları: Refik Halit Karay, Ahmet Hamdi Tanpınar, Memduh Şevket Esendal, Sabahattin Ali, Mithat Cemal Kuntay, Aka Gündüz, Peyami Safa, Şükufe Nihal, Mahmut Yesari, Esad Mahmut Karakurt, Ercüment Ekrem, Talu Halde, Nusret Zorlutuna, Kerime Nadir ve Mükerrem Nadir Su'dur.
- Bu dönem romanında farklı konular işleniyor, kimi toplumcu gerçekçi bir anlayışla toplumsal konuları işlerken, kimi yazarlar da bireyin iç dünyasını yansıtan romanlar yazmışlardır.
- Ahmet Hamdi Tanpınar, Abdülhak Şinasi Hisar ve Peyami Safa bu dönemde bireyin içsel sıkıntıları üzerinde yoğunlaşmıştır, Sadri Ertem ve Sabahattin Ali toplumcu gerçekçiliğin bilinçli savunucuları olmuşlardır.
- 06:15Önemli Romanlar ve Yazarlar
- Sadri Ertem'in ilk romanı "Çıkıklar" ekonomik açmazlara değinirken, Sabahattin Ali "Kuyucaklı Yusuf"la kasaba romanının ilk örneğini verir.
- Memduh Şevket Esendal'in ilk romanı "Miras"la ikinci Abdülhamid döneminden kesitler verirken, "Ayaşlı ile Kiracıları" adlı romanında 1930'ların Ankara'sını anlatır.
- Mithat Cemal Kuntay'ın tek romanı "Üç İstanbul" Abdülhamit döneminin sonundan ikinci meşrutiyet, İttihat ve Terakki ile mütareke yıllarının İstanbulunu anlatır.
- Bu dönemdeki önemli romanlar: Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Yaban", Reşat Nuri Güntekin'in "Yaprak Dökümü", Abdülhak Şinasi Hisar'ın "Fahim Bey ve Biz", Peyami Safa'nın "Dokuzuncu Hariciye Koğuşu", Sabahattin Ali'nin "Kuyucaklı Yusuf", Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "Huzur", Memduh Şevket Esendal'ın "Ayaşlı ile Kiracıları" ve Mithat Cemal Kuntay'ın "Üç İstanbul" adlı eserlerdir.