Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitim dersi formatında olup, bir öğretmen ve öğrenci arasında geçen diyalogları içermektedir. Öğretmen, Atatürk dönemi Türk dış politikasını anlatmaktadır.
- Video, 1923-1939 dönemi Türk dış politikasını iki ana bölüme ayırarak ele almaktadır: 1923-1932 yılları arasındaki Lozan'dan kalan sorunlar ve 1932-1939 yılları arasındaki Dünya Savaşı öncesi konjonktür. İçerikte nüfus mübadelesi, yabancı okullar sorunu, Osmanlı borçları, Bozkurt-Lotus olayı, Musul sorunu ve Ankara Antlaşması gibi önemli dış politika konuları detaylı olarak açıklanmaktadır. Ayrıca Türkiye'nin Milletler Cemiyeti'ne katılım süreci ve Brant-Kellock Paktı'na katılım gibi uluslararası ilişkiler de ele alınmaktadır.
- 00:051923-1932 Dönemi Türk Dış Politikası
- Türk dış politikası, 1923-1932 ve 1932-1939 yılları arasına ikiye bölünmüştür.
- 1923-1932 yılları arasındaki Türk dış politikasının konuları Lozan'da çözümlenemeyen sorunları içermektedir.
- 1932-1939 yılları arasındaki Türk dış politikasının konuları dünya savaşı öncesi genel durum ve konjonktürel durumla ilgilidir.
- 00:53Türk Dış Politikasının Temel İlkesi
- Ulusal bağımsızlık ilkesi benimsenmiş ve saldırgan değil, barışçı bir politika ("yurtta sulh cihanda sulh") takip edilmiştir.
- Türk dış politikasının bazı konuları uluslararası arenaya, özellikle Milletler Cemiyeti'ne taşınmıştır.
- Milletler Cemiyeti'ne giden konular: Musul meselesi, nüfus mübadelesi, Hatay'ın anavatana katılması ve Bozkurt-Lotus olayıdır.
- 01:29Nüfus Mübadelesi Sorunu
- Lozan Antlaşması'na göre nüfus mübadelesi, İstanbul'daki Rumlar ve Batı Trakya'daki Türkler hariç, karşılıklı yer değiştirmeyi içeriyordu.
- Uygulamada Anadolu'da daha fazla Rum bırakmak istenmesi nedeniyle sorunlar ortaya çıkmıştır.
- Nüfus mübadele sorunu 1930 Etap Antlaşması ile tamamen halledilmiştir.
- 02:17Yabancı Okullar Sorunu
- Özellikle Fransa ile, ardından Amerika ve İtalya ile yabancı okullar sorunu yaşanmıştır.
- 3 Mart 1924'te Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile tüm yabancı okullar Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlanmış ve Türk müfredatı uygulanmıştır.
- Bu sorunun çözümü, batılı devletlerin Türkiye'nin iç işlerine karışmasını engellemek amacıyla yapılmıştır.
- 03:41Osmanlı Borçları Sorunu
- Lozan'da Osmanlı'dan kalan borçlar, Osmanlı topraklarında kurulan devletler arasında paylaştırılmıştır.
- 1929 ekonomik krizi nedeniyle Türkiye'nin borç ödemeleri yapması mümkün olmamıştır.
- 1933'te yeni bir antlaşma yapılarak borçlar 53 yıl içinde yıllık 700 bin altın olarak ödenecek ve ödeme birimi frank yerine lira olarak belirlenmiştir.
- 05:10Bozkurt-Lotus Olayı
- Bozkurt adlı Türk gemisi ile Lotus adlı Fransız gemisi Ege'de çarpışmıştır.
- Fransız gemisinin kaptanı İstanbul'da yargılanmış ve Fransa, Türk mahkemesinin verdiği karara saygılı olmamıştır.
- Olay uluslararası arenaya taşınmış ve Türkiye'nin avukatı Mahmut Esat Bey, Türk mahkemesinin kararının değiştirilmesine gerek duymamıştır.
- 06:47Musul Sorunu ve Ankara Antlaşması
- Lozan'da Musul sorunu çözümlenemeyen tek konudur.
- İngiltere, Türkiye'nin Şeyh Said İsyanı ile uğraşırken Musul meselesini gündeme getirmiştir.
- 1926 tarihli Ankara Antlaşması'na göre Musul İngiltere'nin güdümdeki Irak'ta kalacak ve Musul petrol gelirlerinin %10'u 25 yıllık süreyle Türkiye'ye bırakılacaktır.
- 08:50Brant-Kellock Paktı
- Dünya Savaşı öncesinde Hitler'in Almanya'sı saldırısı bekleniyordu.
- Avrupalı devletler, Hitler'i sakinleştirmek için Brant-Kellock Paktı'na imza atmıştır.
- Türkiye bu paktın üyesi olmuştur ve amacı dünya barışı korumaktır.