Buradasın

19. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu'nun Dağılma Dönemi Dersi

youtube.com/watch?v=YuW4Jo47-LM

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, bir tarih öğretmeninin öğrencilere Osmanlı İmparatorluğu'nun 19. yüzyıl dağılma dönemi hakkında verdiği kapsamlı bir ders içeriğidir. Öğretmen, KPSS, YKS, kaymakamlık ve hakimlik sınavlarına hazırlık amacıyla tarih konularını anlatmaktadır.
Video, 1798'de Napolyon'un Mısır'a saldırısından başlayarak, Sırp ve Rum isyanları, Mora İsyanı, Tripoliçe Katliamı, Yunanistan'ın bağımsızlığı, Mısır sorunu ve Osmanlı'nın Kuzey Afrika'daki toprak kayıpları gibi önemli olayları kronolojik olarak ele almaktadır. Ayrıca Viyana Kongresi, Meternik Sistemi, "Şark Sorunu" ve Osmanlı'nın Avrupa devletleriyle olan ilişkileri detaylı şekilde anlatılmaktadır.
Videoda ayrıca Kütahya Antlaşması, Hünkar İskelesi Antlaşması, Londra Boğazlar Sözleşmesi ve Baltalimanı Antlaşması gibi önemli tarihsel belgelerin Osmanlı İmparatorluğu'na etkileri, ekonomik bağımlılığı ve ekonomik kayıpları da açıklanmaktadır. Öğretmen, bu süreçte Osmanlı'nın stratejik hatalarını ve dış güçlerin (İngiltere, Fransa, Rusya) Osmanlı'daki rolünü vurgulayarak, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerindeki siyasi ve ekonomik durumunu anlatmaktadır.

00:0919. Yüzyıl Osmanlı Devleti: 19. yüzyıl Osmanlı Devleti'nin dağılma dönemidir ve Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur.
Sınavlarda Roma rakamlarıyla (X, XI, XII, XIII, XIV, XV, XVI, XVII, XVIII, XIX) sorular sorulacağından rakamlara dikkat edilmelidir.
17'de duraklama, 18'de gerileme, 19'da dağılma olduğu için dağılma döneminde olumlu şeylerden bahsedilirken, beynimiz olumsuzluğa çalışmalıdır.
01:31Napolyon Savaşları ve Mısır: 1798'de Napolyon, Mısır'a saldırarak baharat yolunun son merkezi, Akdeniz'e açılan kapı ve İngiliz-Fransız rekabetinin olduğu bir yere girmiştir.
Osmanlı Devleti, Napolyon'a karşı İngiltere ve Rusya'dan yardım isteyerek ilk defa denge politikasını uygulamıştır.
Cezzar Ahmet, Napolyon'u Akka'da durdurmuş, 1801'de El Ariş Antlaşması ve 1802'de Paris Paktı ile Fransızlar Mısır'dan çekilmiş, Mısır'ın Osmanlı Devleti'ne ait olduğu kabul edilmiştir.
02:45Kavalalı Mehmet Ali Paşa ve Milliyetçilik: Napolyon'a karşı mücadele eden Kavalalı Mehmet Ali Paşa, daha sonra Mısır valisi olmuştur.
Mısır'da egemenlik yavaş yavaş Kavalalı sülalesine geçmiştir ve Mehmet Ali Paşa Mısır'ı kalkındıran adam olarak Mısır'da heykeli bulunmaktadır.
Fransız İhtilali sonrası yayılan milliyetçilik (her millete bir devlet) özellikle çok uluslu devletleri etkilemiş, Osmanlı Devleti'nde Rumlar, Sırplar, Yunanlar, Makedonlar, Romenler ve Ermeniler gibi gruplar etkilenmiştir.
04:49Osmanlı'nın 19. Yüzyılda Savaşlarda Karşılaştığı Zorluklar: Osmanlı'nın 19. yüzyılda savaşta en çok karşılaştığı devlet Rusya olmuştur.
Sırplar, Slav bir millet olup, milliyetçilikten etkilenerek Osmanlı Devleti'ne ilk isyan eden millet olmuştur.
Osmanlı Devleti, Sırpların isyanını bastırmış ancak bu bastırma silahlı değil, silahsız bir şekilde gerçekleşmiştir.
06:23Osmanlı-Rus Savaşı ve Fransa'nın Rolü: Sırpların arkasında duran Ruslar, pansavizm politikası doğrultusunda Kara Yorgi ve ekibine büyük destek vermiştir.
1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı, Fransızların gazıyla başlamıştır.
1807 yılında Fransa ile Rusya arasında Tilsit Antlaşması imzalanmış ve Osmanlı Devleti parçalanmıştır.
09:59Osmanlı'nın Denge Politikası ve İngiltere ile İlişkileri: 1807-1809 arasında Osmanlı Devleti, İngiltere ile savaşmıştır.
Osmanlı Devleti, Fransa ve Rusya ile anlaştığını duyduktan sonra İngiltere'ye savaşına devam etmek yerine, denge politikası gereği 1809'da Kale-i Sultaniye (Çanakkale) Antlaşması imzalamıştır.
Bu antlaşma, daha önce yapılan kapitülasyonlar anlaşmasının devamı olarak boğazların kapalı olması şeklindeki maddeleri içermektedir.
11:29Bükreş Antlaşması ve Sırpların İmtiyazları: 1812'de altı yıllık süren Osmanlı-Rus Savaşı sona ermiş ve Osmanlı Devleti kaybetmiştir.
Bükreş Antlaşması ile Sırplar, Osmanlı Devleti'nden ilk defa imtiyaz (ayrıcalık) elde eden millet olmuştur.
İmtiyaz, bir millet veya toplumun Osmanlı Devleti içinde özel haklar elde etmesi anlamına gelmektedir.
14:04Osmanlı'da İsyan ve İmtiyaz: Nazım, isyan sonunda Rusya'nın desteğiyle imtiyaz elde etmiş; Osmanlı tebaası olmasına rağmen kiliseye gitme, cizye vergisi ödemekten muaf olma ve Kudüs'e gitme imkanı bulmuş.
Nazım'ın imtiyazları, diğer Osmanlı tebaasındaki milletlere örnek olmuş ve "Osmanlı devleti demokratik hakları isyandan anlıyor" düşüncesi yayılmış.
Bu durum Osmanlı Devleti'nde ardı ardına isyanlara yol açmış.
15:28Napolyon Savaşları ve Viyana Kongresi: Napolyon, 1815'te Waterlo Savaşı'nda yenilerek durdurulmuştur.
1815 Viyana Kongresi'nde, Napolyon'un Avrupa siyasi haritasını değiştirdiği için Avusturya-Macaristan İmparatorluğu başbakanı Metternich, tüm Avrupa ülkelerinin birleşerek ulusçuluk isyanlarını bastıracağını kararlaştırmıştır.
Osmanlı Devleti Viyana Kongresi'ne davet edilmiş ancak Balkan sorunu nedeniyle katılmamıştır.
19:03Restorasyon Dönemi ve Şark Sorunu: 1815 Viyana Kongresi ile 1827 Navarin Olayı arasında geçen dönem Avrupa'da "restorasyon dönemi" olarak adlandırılmıştır.
Şark sorunu, Osmanlı Devleti'nin Avrupa'dan atılması ve Anadolu'dan atılıp Orta Asya'ya sürülmesi anlamına gelmektedir.
Şark sorununun ikinci aşaması, 1920-1922 yılları arasında gerçekleşmeye çalışılmış ancak Osmanlı'nın direnişi nedeniyle başarısız olmuştur.
22:46Viyana Kongresi'nin Diğer Kararları: Viyana Kongresi'nde, dünyanın neresinde olursa olsun ulusçuluk isyanlarının bastırılacağı kararlaştırılmıştır.
Fransa'nın ortadan kaldırdığı krallıkların yeniden kurulacağı ve Avrupa siyasi haritasının yeniden ele alınacağı belirlenmiştir.
1815'ten 1827 Navarin Olayı'na kadar geçen dönem Avrupa'da "restorasyon dönemi" olarak adlandırılmıştır.
23:58Osmanlı İmparatorluğu'ndaki İsyanlar: Dünyanın her yerinde isyanlar bastırılır, ancak 1820'de Eflak'ta çıkan Rum ayaklanması bastırılamadı.
1821'de Mora Yarımadası'nda çıkan isyanda sadece Ruslar değil, dünyanın her milleti destek verdi.
Rumlar dünyada Bizans İmparatorluğu'nun çocukları olarak görülür ve Avrupa'nın şımarık çocukları olarak nitelendirilir.
25:28Mora İsyanının Bastırılamaması: 1821'de Mora Yarımadası'nda çıkan isyanı Osmanlı Devleti bastıramadı ve Lord Byron gibi ünlü şairler bile isyana destek vermek için oraya geldi.
İkinci Mahmut, isyanı bastıramadığı için bir çözüm aramaya başladı.
Osmanlı Devleti'nde bazı siyasi anlaşmalar nedeniyle bazı olaylar anlatılmamaktadır.
27:15Tripoliçe Katliamı: 1821'de başlayan isyan sırasında Tripoliçe'de müthiş bir katliam yapıldı, masum Türkler ve Yahudiler işkenceye tabi tutuldu.
Katliam sırasında "bugün doksan Türk'ü öldürdüm" gibi ifadeler kullanıldı ve üç gün içinde 10.000-32.000 insanın öldürüldüğü belirtiliyor.
Katliam sırasında kadınlar, erkekler, hayvanlar ve tarlalar yakıldı, Yunanlılar bu olayları övünerek anlatıyor.
30:54İkinci Mahmut'un Yardım Arayışı: İkinci Mahmut, Tripoliçe'de insan kalmadığını ve 8.500 askerinin şehit olduğunu öğrenince başa çıkamayacağını anladı.
Mısır'da yer alan Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya yardım istemesi gerekti çünkü donanması olması şarttı.
Mehmet Ali Paşa, isyanı bastırmak için tüm isteklerini kabul ettirdi ve Mora Yarımadası'na donanmasını yolladı.
33:20Mora İsyanı ve Mehmet Ali Paşa: 1821 tarihinde Mehmet Ali Paşa'nın ordusu Mora İsyanı'nı bastırmıştır.
İsyan bastırıldıktan sonra Mehmet Ali Paşa donanmasını Mısır'a geri götürmüş, bu da Rumların tekrar Mora'ya inmesine ve isyanın başarıya doğru gitmesine neden olmuştur.
İsyan 1823, 1825, 1826 ve 1827 yıllarında tekrar çıkmış, bu durumun sonu yoktur.
34:41Navarin Olayı ve Osmanlı'nın Durumu: 1827'de Osmanlı donanmasının Navarin'de İngiltere, Fransa ve Rusya tarafından yakılmasıyla Avrupa'daki restorasyon dönemi sona ermiştir.
Avrupa ülkeleri, Osmanlı'ya Rumlara bağımsızlık vermesi için baskı kurmuş, Osmanlı'nın bu talebi reddetmesi üzerine donanmasını yakmışlardır.
Osmanlı'nın tarihinde üçüncü kez donanması yapılmış, önceki donanma 1571 İnebahtı, 1770 Çeşme ve 1827 Navarin'de yapılmıştır.
36:08Osmanlı-Rus Savaşı ve Yunanistan'ın Bağımsızlığı: Rusya, Osmanlı'nın donanmasını yakması üzerine 1827-1828 Osmanlı-Rus Savaşı'na savaş ilan etmiştir.
Osmanlı-Rus Savaşı'nı kaybeden Osmanlı Devleti 1829 yılında Edirne Anlaşması'nı imzalamak zorunda kalmış ve Yunanistan'ın direkt bağımsızlığını kabul etmek zorunda kalmıştır.
Yunanlılar, 1821'deki Tripoliçe Katliamından bu yana sergilemiş oldukları ve Avrupa'nın desteğiyle Osmanlı Devleti'nden ayrılan ilk millet olmuştur.
37:37Mehmet Ali Paşa'nın İstekleri ve Devlet Otoritesi: Mehmet Ali Paşa, Mora Yarımadası'nın valilerini, Girit'i, ileride Suriye ve Cidde'yi istemiştir.
Mehmet Ali Paşa'nın ordusu güçlü ve uzaklığı nedeniyle devlet, ondan isyanı bastırmaya rica etmiştir.
İkinci Mahmut, devlet otoritesini sağlamaya çalışmıştır.
38:50Filiki Eteria Cemiyeti ve Megali Idea: 1820'de Rus generali Alexander Ipsilanti, Filiki Eteria Cemiyeti'ni kurmuştur.
Filiki Eteria Cemiyeti'nin amacı bağımsız bir Yunanistan devleti kurmak, ileride ismi değişerek Megali Idea (daha büyük Yunanistan) hedefini belirlemiştir.
Türkiye Cumhuriyeti'nin de sınırlarını genişletmek zorunda olduğu, Ortadoğu'da ada devleti olmadığı vurgulanmıştır.
41:19Eflak'taki Rum Ayaklanması ve Tripoliçe Katliamı: Eflak'ta Rumlar ayaklanmış, isyan bastırılmıştır.
İsyan bastırılırken silahla bastırılmış ve bu haberler Mora Yarımadası'na "Türkler Eflak'ta bir tane Rum bırakmadı" şeklinde yayılmıştır.
Bu yanlış ve yalan haberler Tripoliçe Katliamı'nın başlamasına neden olmuştur.
42:46Yunan İsyanı ve Sebepleri: Yunan isyanının çıkmasında milliyetçilik akımı, Avrupalıların kışkırtması, Rum aydınlarının çalışması ve Filike Eterya Cemiyeti'nin bağımsızlık için çalışması etkili olmuştur.
Eski Bizans İmparatorluğu'nu canlandırma hayali ve Tepedelenli Ali Paşa'nın isyanı da Yunan isyanının çıkmasına katkıda bulunmuştur.
İkinci Mahmut, Yunan isyanı ile yeteri derecede ilgilenememiş ve bu durum en büyük sorunlardan biri olmuştur.
45:441827-1828 Osmanlı-Rus Savaşı ve Sonuçları: İngiltere, Fransa ve Rusya, Osmanlı'nın Yunanlılara bağımsızlık verilmesi talebini reddettiği için Navarin'de Osmanlı donanmasını yakarak baskı yapmışlardır.
Bu olayla Restorasyon dönemi sona ermiştir çünkü Restorasyon döneminde alınan hiçbir karar Osmanlı'ya karşı uygulanmamıştır.
1829'da Edirne Antlaşması imzalanarak Sırplar özerk hale gelirken, Yunanlar bağımsız bir devlet olmuştur.
48:13Osmanlı'nın Kuzey Afrika'daki Kayıpları: 1830'da Fransa, Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika'da kaybettiği ilk toprak parçası olan Cezayir'i işgal etmiştir.
Osmanlı'nın Kuzey Afrika'daki son toprak parçası ise Trablusgarp (bugünkü Libya) olmuştur.
Kuzey Afrika'da Mısır, Trablusgarp (Libya), Tunus, Cezayir ve Fas gibi beş ülke bulunmaktadır.
49:24Cezayir ve Fransa İlişkileri: Cezayir Türküsü, orijinal olarak ağıt olarak yazılmış ancak zamanla oyun havası olarak oynanmaya başlanmıştır.
Cezayir 1961'de kurulmuş olup, 1830'dan 1961'e kadar Fransa tarafından işgal edilmiştir.
Fransa, Cezayir'den işine yarayanı almış, işine yaramayanları sefil bırakmış ve köle yapmıştır.
52:41Genç Osman: Tarihte iki tane Genç Osman vardır: biri padişah olan, diğeri Dördüncü Murat'ın neferi olan yeniçeri askeridir.
Genç Osman, çocuk zamanında asker ekmeği çok istemiş ve bıyıklarının bile terlememiş sesten dolayı şimşir tarağı alıp dudağına geçirerek bıyık yapmıştır.
Dördüncü Murat'ın Bağdat seferinde Genç Osman, düşmanın cümlesini önünden kaçırmış ve kelle koltuğunda üç gün savaşmıştır.
55:05Ağıtların Doğru Kullanımı: Konuşmacı, "Gence Osman" ve "Cezayir" gibi ağıtların oyun havası olarak çalındığını ve bunun yanlış olduğunu belirtiyor.
Ağıtların sadece askerlerin şehit olduğu yerlerde okunması gerektiğini, Ankara'da çalındığında hicap duyduğunu ifade ediyor.
Konuşmacı, KPSS hazırlığı değil, milli bilinçin yüksek olması gerektiğini ve bu bilgilerin çocuklara da aktarılması gerektiğini vurguluyor.
57:26Tarih Bilinci Sorunu: Tarih bilinci sadece Türkiye'de değil, özellikle Arap toplumunda da büyük bir sorun olarak belirtiliyor.
Filistin örneğiyle, tarih bilinci verilmezse büyük sorunlar yaşanacağı vurgulanıyor.
57:51Mehmet Ali ve İkinci Mahmut Arasındaki Çatışma: Mehmet Ali, Mora ve Girit valiliği yerine Suriye valiliği istemiş, ancak İkinci Mahmut bunu kabul etmemiş.
Mehmet Ali, oğlu İbrahim Paşa'yı göndererek Osmanlı'yı peş peşe yenmiş ve Kütahya'ya kadar ilerlemiş.
Osmanlı askerleri stratejik bir hata yaparak İstanbul'a doğru geri çekilmiş, bu da İkinci Mahmut'un tehlikede olduğunu göstermiş.
1:01:24İkinci Mahmut'un Dış Yardım İsteği: İkinci Mahmut, İngiltere ve Fransa'dan yardım istemiş ancak bu iki ülke de yardım etmemiş.
İkinci Mahmut, "denize düşen yılana sarılır" diyerek Rusya'dan yardım istemiş.
Rusya, İkinci Mahmut'u korumak için gemilerini Boğazlara göndermiş, bu da Boğazların normalde savaş zamanında kapalı tutulması gereken bir durum olmasına rağmen açılmış.
1:03:27Üç Güçün Baskısı: İngiltere ve Fransa, Osmanlı'nın Rusya'dan yardım istemesine şaşırmış ve İkinci Mahmut'a durumu tekrar anlatmasını istemişler.
İngiltere, Fransa ve Rusya üçünün baskısıyla önce Mehmet Ali ile devlet arasında bir anlaşma yapılmış.
1:03:53Kütahya Antlaşması ve Sonuçları: Kütahya Antlaşması 1833 tarihinde yapılmış olup, Mehmet Ali'nin ordusunun peş peşe savaş kazanması üzerine Mehmet Ali'nin lehine bir anlaşmadır.
Antlaşmada Mehmet Ali'ye Adana, Şam ve Cidde valilikleri verilmiş, vergileri toplayabilecek ve muasıl olacak.
Osmanlı Devleti'nin tek kazandığı, Mısır'ın eyaleti kalmaya devam etmesi ve yıllardır göndermediği verginin bir bölümünü artık Osmanlı'ya göndermeye başlamasıdır.
1:05:45Hünkar İskelesi Anlaşması: Kütahya Antlaşması'nın hemen ardına 1833 yılında Osmanlı Devleti ile Rusya arasında sekiz yıllığına Hünkar İskelesi Anlaşması yapılmıştır.
Anlaşmada Rusya, Osmanlı Devleti gemi isterse ve kendisini korumak masraflarını karşılaması sebebiyle gemi göndermeye hazırdır.
Rus gemileri savaş esnasında boğazlar Osmanlı Devleti tarafından açık bırakılacak, ancak İngiltere ve Fransa bu anlaşmayı sekiz yılın bitmesini bekleyerek beklemiştir.
1:07:03Mehmet Ali ve İkinci Mahmut Arasındaki Mücadele: 1838 yılında Mahmut'un ağır bir hastalığa yakalandığı haberi üzerine Mehmet Ali son vergiyi göndermedi, ancak Mahmut'un aslında ölmediği öğrenildiğinde vergi gönderildi.
İkinci kez Mehmet Ali ile Mahmut arasında mücadele başladı, bu sefer Mahmut gerçekten ciddi bir hastalıkla mücadele ediyordu.
Osmanlı Devleti'nin ordusu bu sefer hata yapmadı, geriye doğru çekilmedi ve Nizip'te Mehmet Ali'nin ordusunu yendi.
1:09:16Londra Konferansı ve Mısır Sorunu: Mahmut'un ölümüyle tahta geçen oğlu Mecit, Mısır sorununu tek başına çözebileceğini anlayamadı ve İngiltere, Fransa ve Rusya'ya bu sorunu çözmelerini istedi.
1840 tarihinde Londra Konferansı düzenlendi, bu konferans Mısır sorununu çözmek amacıyla düzenlendi.
Londra Konferansı'nda Mehmet Ali'ye Girit ve Şam valilikleri alındı, sadece Mısır valiliği babadan oğula kalmak şartıyla ona bırakıldı ve vergi miktarı iki katına çıkarıldı.
1:11:31Londra Konferansı ve Mısır Sorunu: Londra Konferansı'nda Osmanlı Devleti'ne valileri geri alması, vergi toplama işini daha sağlama bağlaması ve garantör devletlerin varlığı nedeniyle kararlar verilmiştir.
Mehmet Ali bu kararları kabul etmemiş, bu durumda İngiliz ve Avusturya birlikleri Mısır'ın dibine kadar ordularını getirmiş ve Mısır limanlarını bombalayarak tehdit etmişlerdir.
Mehmet Ali'nin kabul etmeyeceğini bildikleri için tehditlerle mecbur edilmiş ve 1840 Londra Konferansı kararlarıyla Mısır sorunu çözülmüştür.
1:12:26Denge Politikası ve Boğazlar Sorunu: Avrupalı büyük devletler Mısır sorununda Osmanlı Devleti'ne yana olmuşlardır çünkü vali devletten daha güçlü ve Kavalalı sülalesinin Osmanlı İmparatorluğu'na gelmesi daha bela olabilirdi.
1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi'nde boğazlar Osmanlı Devleti'nde kalacak, barış zamanı herkese açık, savaş zamanı tüm savaş gemilerine kapalı olacak şekilde karar verilmiştir.
Bu karar, Hünkar İskelesi Antlaşması'yla Rusya'ya verilen boğazlar üzerindeki egemenlik hakkını elinden almıştır.
1:16:52Boğazlar Sorununun Önemi: 1841 Londra Boğazlar Sözleşmesi'nde boğazlar üzerindeki egemenlik hakkı son kez Osmanlı'nın kullandığı anlaşmadır.
Boğazlar sorunu 1841'den 1936'ya kadar 95 yıl boyunca devam etmiş ve bu süre zarfında garantör devletler boğazları kontrol etmiştir.
1833'te Mehmet Ali Paşa, Mora valiliğini alamayınca Girit ve Suriye valiliği istemiş, Kütahya'ya kadar ilerlemiş ve Kütahya Antlaşması imzalanmıştır.
1:20:08Hünkar İskelesi Antlaşması: İngiltere ve Fransa Osmanlı Devleti'ne destek vermeyince, II. Mahmut "denize düşen yılana sarılır" diyerek Rusya'dan yardım istemiştir.
Rusya ile 1848 yılında Hünkar İskelesi Antlaşması imzalanmıştır.
Hünkar İskelesi Antlaşması'nın yapıldığını gören İngiltere ve Fransa büyük tepki göstermiş, böylece boğazlar sorunu ilk defa ortaya çıkmıştır.
1:22:19Osmanlı Devleti'nin Boğazlar Üzerindeki Son Egemenlik Hakkı: Boğazlar bu anlaşmayla ilk defa sorun haline gelmiştir.
Osmanlı Devleti boğazlar üzerinde son kez egemenlik hakkını kullanmıştır.
1838'de İngiltere ile imzalanan Baltalimanı anlaşması, Osmanlı Devleti'nin ekonomik durumunu zorlaştırmıştır.
1:23:35Nizip Savaşı ve Londra Konferansı: Osmanlı Devleti Mehmet Ali Paşa ile yaptığı Nizip Savaşı'nı kaybetmiştir.
1840 Londra Konferansı, Mısır sorunu için toplanmıştır.
Bu konferansa İngiltere'ye karşı Mehmet Ali Paşa'yı destekleyen Fransa katılmamıştır.
1:24:22Mısır Sorununun Uluslararası Hale Gelişi: Mısır sorunu bir iç sorun iken uluslararası bir sorun haline gelmiştir.
Osmanlı, Avrupa devletlerinin desteğini alabilmek için Tanzimat Fermanı ilan etmiştir.
1840'ta Mısır sorunu çözülmüş, valilikler geri alınmıştır.
1:25:19Boğazlar Sorununun Çözümü: Boğazlar sorunu, birden fazla devletin yer aldığı bir konferansta çözüldüğünde uluslararası bir soruna dönüşmüştür.
Boğazlar sorununun çözümü için Londra Konferansı toplanmış ve Londra Boğazlar Sözleşmesi imzalanmıştır.
Bu sözleşmeyle boğazlar uluslararası bir sorun haline gelmiştir.
1:26:13Baltalimanı Anlaşması ve Ekonomik Etkileri: 1833'te Hünkar İskelesi Antlaşması imzalansa da, İngiltere ve Fransa Osmanlı Devleti'ne karşı Rusya politikalarında değişiklik görerek yanında yer almaya başlamışlardır.
1838 tarihinde tarihimizin en kötü ekonomik anlaşmalarından biri olan Baltalimanı Anlaşması imzalanmıştır.
Baltalimanı Anlaşması ile verilen kapitülasyonlar genişletilerek devam etmiştir.
1:27:00Baltalimanı Anlaşmasının Ekonomik Etkileri: Baltalimanı Anlaşması, ekonomiye balta vuran bir anlaşma olarak kalmıştır.
Anlaşmaya göre Osmanlı Devleti İngiltere'den ithalat vergisini %12'den %5'e, ihracatı vergisini %15'e çıkarmıştır.
İç gümrük vergisi kaldırıldığı için yabancı mallar daha ucuz piyasaya yayılmış, Türk malı tercih edilmemiştir.
1:29:47Mısır Sorunu ve Baltalimanı Anlaşması: Mısır'ın başına düşünmek bile istenmiyor, Avrupa devletleri ve küresel güçler buna izin verirse, Mısır mandacılık ve imacilikle yönetilmeye başlar.
Türk malı artık daha pahalı ve dışarıya satılamıyor, İngiliz malı daha bol, daha ucuz ve kaliteli olduğu için tercih ediliyor.
İnsanlar 19. yüzyıldan itibaren işçi hakları, sendikalar ve kadının iş yaşamına girmesiyle hız arıyor, günümüzde bile insanlar beş saniyeden fazla video izleyemiyor.
1:31:43Sınav Hazırlığı ve Baltalimanı Anlaşması: Memur olmak için sürekli hazırlanmak gerekiyor, KPSS gibi sınavlara ciddi hazırlanmak önemli çünkü sonradan sınavlar olmayabilir.
Baltalimanı Anlaşması 1838'de İngiltere ile Osmanlı Devleti arasında imzalanmış, ortalama üç yılda bir sınav sorusu olmuş.
Bu anlaşmayla iç gümrük vergisi kaldırılmış, ithalattan alınan vergi %12'den %5'e düşürülmüş, Osmanlı Devleti Avrupa'nın açık pazarı haline gelmiş ve ekonomisi Avrupa'ya bağımlı hale gelmiş.
1:35:07Baltalimanı Anlaşmasının Sonuçları: Baltalimanı Anlaşması'ndan sonra her yerde İngiliz malı var, bol, ucuz ve muadili olduğu için Türk üreticilerin ürettiği mallar satılmayacak ve üreticiler batacak.
Osmanlı Devleti'nin ekonomisi Avrupa'ya bağımlı hale gelecek ve Avrupa'nın bir iç pazarı haline gelecek.
Bu olaydan 20 sene sonra Osmanlı Devleti Lonca Teşkilatı iflas edecek, Lonca Teşkilatının %95'ini gayrimüslimler oluşturacak.
1:36:27Tarih ve Sınav Hazırlığı: Bazı anlaşmalar tarihte yıllar sonra görülür, günümüzde ne anlaşmaları var, hiçbirini bilmiyoruz.
Tarihi bugün gün içinde yargılayamadığımızdan dolayı 15 sene sonra bakmak bu döneme çok daha doğru oluyor.
1853-1856 yılına kadar bir tane sınav sorusu var, ortaöğretim, önlisans, lisans ve aileden birinde göreceğiz.
1:39:42Restorasyon Dönemi ve Etnik Yeterli Cemiyeti: 1815 Viyana Kongresi'nden 1827 Navarin Savaşı'na kadar geçen süre restorasyon dönemidir.
Restorasyon döneminde Avrupa'da Napolyon'un bozduğu sınırları ve krallıkları tekrar kurmak, merkezi otoriteyi sağlamak amaçlanmıştır.
Ruslar, Rumlar için "Etnik Yeterli" adlı bir cemiyet kurmuş, bu cemiyet daha sonra "Etnik Eterya" olarak adlandırılmıştır.
1:40:23Rum Ayaklanmaları ve Tripoliçe Katliamı: Eflak'taki Rum ayaklanmasından sonra Mora'daki Rumlar da ayaklanmıştır.
Mora isyanı sırasında Yunanlılar tarafından yapılan katliamın adı "Tripoliçe Katliamı"dır.
Katliamda en az 12.000, en fazla 32.000 civarında kişi hayatını kaybetmiştir.
1:41:21Yunan İsyanlarının Nedenleri ve Sonuçları: Yunan isyanlarının nedenleri arasında ulusluk akımı, Avrupalıların kışkırtması, Rum aydınları ve din adamlarının bağımsız için çalışması ve Yanya Valisi Tepeden Ali Paşa'nın isyanı bulunmaktadır.
Mahmut, Tripoliçe katliamı haberi üzerine Mora valiliğine Mehmet Ali Paşa'yı göndermiş ve ilk isyanı bastırmıştır.
Mehmet Ali Paşa Mısır'a döndükten sonra isyanlar 1821, 1823, 1825 ve 1827 yıllarında devam etmiştir.
1:42:44Navarin Savaşı ve Restorasyon Döneminin Sonu: İngiltere, Fransa ve Rusya, Mehmet Ali Paşa'nın Yunanlara bağımsızlık vermesini istemiş, Osmanlı bunu egemenlik haklarını ihlal saymıştır.
İngiltere, Fransa ve Rusya birleşerek Osmanlı donanmasını Navarin'de yakmıştır, bu Osmanlı tarihinde üçüncü kez donanmanın yakılmasıdır.
Restorasyon döneminde ulusçuluk akımının çıktığı her yerdeki ulusluk isyanlarını bastıracak olan Osmanlı, aksine adamlara destek vermiştir.
1:43:21Osmanlı'nın Toprak Kayıpları: Osmanlı gemileri tazminat hakkı istedi ancak Rusya vermedi, bu nedenle yapılan savaşlar Ruslar kazandı ve Edirne Antlaşması imzalandı.
Edirne Antlaşması'yla Yunanlılar bağımsız bir devlet oldu ve Mora Yarımadası'nda Yunanistan devleti kuruldu.
Sırplar da özerk oldu, Bükreş Antlaşması ile imtiyaz, Edirne Antlaşması'yla özerk, Berlin Antlaşması ile bağımsız oldu (1804'te başlayıp 1878'de bağımsız oldu).
1:44:26Kuzey Afrika'daki Kayıplar: Osmanlı Devleti artık Kuzey Afrika'yla uğraşamadı veya uzak kalması sebebiyle Fransa'nın işgali ile mecburiyetten göz yummak zorunda kaldı.
Cezayir'de Fransa dayıları ortadan kaldırdı ve büyük katliamlar yaptı.
1:44:54Mehmet Ali İsyanı: Mehmet Ali, isyanı bastırdıktan sonra Mora Valiliği'ni istedi, ancak II. Mahmut kabul etmedi.
Mehmet Ali'nin ordusu Cidde, Şam, Ak Kütahya kadar ilerledi ve II. Mahmut İngiltere ve Fransa'dan yardım istedi.
İngiltere ve Fransa yardım etmediğinde, II. Mahmut Rusya'dan yardım istedi ve Rus donanması İstanbul'u korumak için geldi.
1:46:03Kütahya ve Hünkar İskelesi Anlaşmaları: İngiltere ve Fransa olayın ciddiyetini anlayınca Kütahya Anlaşması zorla imzalandı ve ardından Hünkar İskelesi Anlaşması yapıldı.
Hünkar İskelesi Anlaşması'yla Rusya'ya sekiz yıl boyunca savaş esnasında Boğazları geçme hakkı tanındı.
Boğazlar ilk defa sorun haline geldi çünkü İngiltere ve Fransa bu maddeye karşı çıktı.
1:47:04Mehmet Ali Mücadelesi ve Londra Konferansı: Mehmet Ali Nizip'te ikinci kez Osmanlı'yı yenecek ve İngiltere, Fransa, Rusya onun gücünü anladılar.
Londra'da yapılan konferans sonucunda Mısır valisi babadan oğula geçmek şartıyla Mehmet Ali'yi bırakılacak ve verilen valilikler geri alınacaktı.
Mehmet Ali anlaşmayı kabul etmezse Beyrut, Mısır, İskenderiye gibi limanları bombalayacaklarını söylediler, bu üzerine Mehmet Ali anlaşmayı imzalamak zorunda kaldı.
1:48:34Boğazlar Sorunu ve Londra Boğazlar Sözleşmesi: Londra Konferansı'nda yapılan görüşmeler sonucunda Mehmet Ali'nin güçlü tarafı kolu kanadı kırılmış oldu ve Mısır sorunu çözüldü.
Hünkar İskelesi Anlaşması'yla Boğazlar uluslararası bir sorun haline geldi.
Londra Boğazlar Sözleşmesi'nde Boğazlar üzerinde Osmanlı son kez egemenlik hakkını kullandı ve Boğazlar ilk defa sorun hale geldi.
1:50:16Baltalimanı Anlaşması: II. Mahmut Rusya'ya da güvenmediği için İngiltere ile Baltalimanı Anlaşması yaptı.
Bu anlaşma ile Osmanlı Devleti Avrupa'nın açık pazar haline geldi, ithalat kolaylaştı, ihracat zorlaştı ve ekonomisi Avrupa'ya bağımlı hale geldi.
İç gümrük vergisi kaldırılınca İngiliz malları İstanbul'dan Hakkari'ye, Kars, Ardahan'a her yere gitmeye başladı.

19. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu'nun Dağılma Dönemi Dersi

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir