Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir tarih akademisyeninin 1838 Baltalimanı Antlaşması hakkında yaptığı bir sunum veya ders anlatımıdır.
- Video, 1838 Baltalimanı Antlaşması'nın Osmanlı ekonomisini batırdığı iddiasının tarihsel değerlendirmesini ele alıyor. Konuşmacı, bu anlaşmanın aslında liberal ekonomi ve serbest piyasa ilişkilerini konumlandırma anlaşması olduğunu, kaçak ekonomiyi kayıt altına almaya yönelik olduğunu açıklıyor. Ayrıca, bu anlaşmanın bazı sektörleri olumsuz etkilediği halde, küçük dokuma atölyelerinin kurulmasıyla Anadolu'da yeni bir üretim modeli ortaya çıktığını ve emperyalizme karşı bir direniş kalıbı oluşturduğunu vurguluyor. Video, tarihçilerin sadece devlet açısından değil, halkın refah düzeyi açısından da bu tür anlaşmaları değerlendirmeleri gerektiğini belirtiyor.
- Baltalimanı Antlaşması'nın Osmanlı Ekonomisine Etkisi
- İngilizler 1838 yılında yapılan ticaret anlaşması, Osmanlı ekonomisini batırmış mıdır sorusu sık sorulan sorulardan biridir.
- Son yüz yıldır Osmanlı ekonomisinin batışı denilince dönüm noktası olarak 1838 Baltalimanı Antlaşması gösterilir ve bu iddia tartışılmaz bir gerçekmiş gibi savunulur.
- 1980'lerden itibaren tarihçilerde bir değişme meydana geldi ve bu anlaşmaya başka bir gözle bakılmaya başlandı.
- 01:33Antlaşmanın Gerçek Yapısı
- Liberal ekonomiyi savunan bir çağda Osmanlı'nın yaptığı bu anlaşma aslında tipik bir liberal ekonomi anlaşması, serbest pazar ilişkilerini konumlandırma anlaşmasıydı.
- Osmanlı Devleti, kaçak olarak yapılmakta olan İngilizlerle ticareti bu sayede kayıt altına almış ve ekonominin kara bölgesini aydınlığa çıkarmaya çalışmıştır.
- Merkantilist döneme ait ve devletçi yapıya alışkın tarihçilerin, devletin elindeki imkanları sadece veri olarak kullanması büyük bir yanılgıya yol açmıştır.
- 02:53Halkın Refah Düzeyi ve Tepkisi
- Halkın bu anlaşmadan nasıl etkilendiği ve buna nasıl bir tepki verildiği pek araştırılmamıştır.
- Eski tarihçiler devletin daha çok vergi alması ve kazanması şeklinde anlaşırken, yeni tarihçiler "devlet eşittir, halk değildir" noktasına vardılar.
- Donald Quid'in çalışmalarına göre, Osmanlı ekonomisinin bazı sektörleri olumsuz etkilendi ancak bazı sektörleri de bu anlaşmadan sonra hızla bir gelişme trendi içine girdi.
- 04:15Ekonomik ve Sosyal Etkiler
- Bir ekonomik anlaşma Osmanlı'yı bitirmiş değildir, bazı sektörleri etkilemiş olabilir.
- Devlet eksenli dokuma sektörü etkilenirken, halk arasında küçük dokuma atölyeleri kurularak Anadolu'da üretim açlığı doyurma yönünde farklı bir organizasyon modeli ortaya çıktı.
- Bu küçük üretimler emperyalizme karşı bir direniş kalıbı meydana getirdi ve tarihçiliğin kör noktalarından biri olarak sadece bir devrin gözüyle bakmamak gerektiği vurgulandı.