Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir müzik tarihi dersi formatında olup, Nazan Hanım tarafından sunulan ve Filiz Hanım'ın 17. yüzyıl Hollanda müziği hakkında yaptığı konferansı içermektedir. Eğitmen, klasik müzikle ilgili geniş bir perspektiften bakarak sosyal ve siyasi etkileriyle birlikte inceleyen bir uzman olarak tanıtılıyor.
- Video, 17. yüzyıl Hollanda müzik kültürüne odaklanarak üç ana bölüme ayrılmıştır: virjinal ve klavsen müzikleri, org müziği ve vokal müziği. Ders boyunca bestecilerin eserleri dinletilerek, müzik eserlerinin çalınarak ve gösterilerek konu anlatılmaktadır. Ayrıca Hollanda'nın Altın Çağında ortaya çıkan orta sınıf elitinin yaşam tarzı ve müzik kültürü de incelenmektedir.
- Dersin son bölümünde, 17. yüzyıl Hollanda'daki müzik hayatı ile diğer ülkelerdeki müzik hayatı karşılaştırılmaktadır. Fransa'daki eğlence müzikleri, Almanya'daki kilise müzikleri ve İtalya'daki yaylı çalgıların gelişimi gibi konular ele alınmakta, Stradivarius gibi çalgı yapımcıları ve Vivaldi ile Koreli gibi bestecilerin çalışmaları incelenmektedir.
- 00:10Konferans Tanıtımı
- Konferans, Rembrandt döneminin tüm yönlerini ele alan bir sergi kapsamında düzenleniyor.
- Konferans, 17. yüzyıl Avrupa'sının siyasi, finansal ve askeri yönlerini kapsayacak şekilde planlanıyor.
- Bugünkü konferans, 17. yüzyıl Hollanda müzikine odaklanacak ve Filiz Hanım tarafından sunulacak.
- 03:0016. Yüzyıl Flemenk Müziği
- 16. yüzyıl Flemenk dünyası, Rönesans döneminde çok önemli bestecilerle dolu bir dönemdir.
- Bu dönemde polifonik müzik (çok sesli müzik) ve madrigal (dindışı şarkısal vokal müzik) ustaları bulunur.
- Besteciler arasında Orlando di Lasso ve Geaş devert gibi isimler öne çıkmaktadır.
- 08:51Polifonik Müzik ve Teknik Özellikleri
- Polifonik müzik sadece çok sesli müzik olarak değil, aynı zamanda kontrapunktal teknikle yazılan müziklerdir.
- Bu müziklerde dört, beş veya altı farklı ses üst üste duyulabilir ve her bir ses yatay bir şekilde giderken dikey olarak da birbirleriyle uyum sağlamalıdır.
- Bu özellikler nedeniyle polifonik müzikler kompozisyon açısından oldukça zor eserlerdir.
- 09:4217. Yüzyıl Hollanda'nın Siyasi ve Ekonomik Durumu
- 16. yüzyıl boyunca Low Countries (Flemish) bölgesi, İspanyol egemenliğinden kurtulmak için savaş vermiştir.
- 17. yüzyılda İspanyol boyunduruğundan kurtulan bölge, protestan birleşik kuzey eyaletleri olarak Hollanda Cumhuriyeti'ni kurmuştur.
- Kuzeyde gelişen Kalvinist-protestan tüccarlar ve girişimciler sayesinde Hollanda'nın altın çağı yaşanmış ve daha önce Avrupa'da görülmemiş bir zenginliğe kavuşulmuştur.
- 10:53Hollanda'nın Ortak Sınıf ve Müzik Hayatı
- Hollanda'nın altın çağı sırasında Avrupa'nın hiçbir yerinde görülmeyen bir orta sınıf elit ortaya çıkmıştır.
- Hollandalı tüccarlar ve kentli burjuvalar kendilerine özgü bir kent mimarisi oluşturmuş, birkaç katlı bitişik evlerde yaşamışlardır.
- Bu evlerin içerisinde en değer verilen mobilya virjinal adı verilen bir klavye çalgısı olmuştur.
- 11:52Virjinal Çalgısı ve Kullanımı
- Virjinal, dört oktav kadar klavyesi olan, mekanizması olarak kanun ve sel teri gibi ses kutusu üzerine tellerden oluşan bir çalgıdır.
- Klavye tuşlarına basıldığında, çekiç çekicin üzerine raddedilmiş mızrap telini çalar ve kanun sesi gibi ses çıkarır.
- Virjinal bir kutu şeklinde olup, alt kapağı kaldırılarak masaya konulabilir, ayakları yoktur ve iki klavyeli modelleri de bulunmaktadır.
- 13:37Virjinal'in Sosyal Önemi
- Virjinal hemen hemen Hollanda'daki tüm burjuva evlerinde bulunur ve özellikle genç hanımlar tarafından çalınmıştır.
- Resimlere bakıldığında virjinalin başında oturan genç hanımlar, yanında gamba (voronsel'in atası) çalan aile bireyleriyle görülmektedir.
- Virjinal pratik bir çalgı olduğundan, kapağı kaldırılarak başka odalara taşınabilir ve istenilen yerde çalınabilir.
- 15:35Hollanda'daki İlk Virjinal Eserleri
- Hollanda'da bilinen en eski virjinal için yazılmış eserler, 1577 yılında Flandria adında zengin bir protestan tüccarın kızı Suzanne Flandria'nın el yazması notalarında bulunmaktadır.
- Suzanne Flandria'nın öğretmeni tarafından yazılmış bu notalar, o devrin ilk virjinal eserlerini içermektedir.
- Araştırmacılar, Suzanne Flandria'nın müzik defterinden çıkan parçaları çalmıştır.
- 19:39Hollanda'nın Altın Çağında Virjinal Müziği
- Bestecisi tanınmayan virjinal eserlerinden sonra, bestecisi tanınan eserlerden örnekler sunulacaktır.
- Pieter Swling, 17. yüzyılın ilk yarısında yaşamış Hollandalı besteci, organist ve pedagogdur.
- Swling'in en çok bilinen eserleri virjinal için klavsen için olan eserlerdir.
- 21:38Virjinal Çalgısının Özellikleri
- Virjinal çok fazla imkanı olan bir çalgı değildir, ses genişliği dört oktavdan fazla değildir ve ses yüksekliği cılızdır.
- Virjinal küçük odalarda çalınıp dinlenebilen, aile çalgısı niteliğindedir.
- Virjinali çalabilmek için büyük teknik beceri gerekmez, eserlerin zorlukları herkesin neredeyse becerebileceği seviyededir.
- 22:39Klavsen ve Virjinal Arasındaki Farklar
- Klavsen, virjinalin gelişmiş hali olarak düşünülebilir ve daha büyük bir çalgıdır.
- Klavsen kuyruklu bir enstrümandır ve daha büyük odalar gerektirir.
- Klavseni çalabilmek için daha usta olmak gerekirken, virjinal ev kızları da çalabilir.
- 26:34Klavsenin Yapısı ve Özellikleri
- 16. ve 17. yüzyılda yapılmış olan klavsenler son derece süslü olup, kapağının içinde resimler bulunur.
- Klavsende çoğu zaman iki klavye vardır ve bazıları pedal de olabilir.
- Klavsenin farklı adları vardır: Fransızca "klavsen", İtalyanca "çembalo" veya "klavye çembalo", İngilizce "hapscord".
- 30:05Klavsenin Mekanizması
- Klavsende her tuşa bağlı bir mekanizma vardır, bu mekanizma çekiç ve mızrap içerir.
- Düğmeler çekildiğinde ses seviyesi değiştirilebilir, bazı düğmeler sadece iki telli çekerken, diğerleri üç telli birden çeker.
- Klavsen ilginç bir çalgı olup, org daha da ilginç bir çalgıdır.
- 31:32Orgun Yapısı ve Özellikleri
- Bazı orklar iki, üç veya dört klavye olabilir ve ayrıca ayaklarla çalınan bas klavye vardır.
- Orgun yanlarındaki düğmelerin her biri farklı bir işlevi vardır, farklı çalgı sesleri elde edilebilir.
- Orgun ses mekanizması farklıdır, borulardan gelen sesler hava ile üretilir ve eskiden bir körükçü borulara hava vermekle görevliydi.
- 35:07Hollanda'da Vokal Müzik
- 17. yüzyıl Hollanda'sındaki vokal müziklerinde kullanılan diller genellikle Fransızca veya İtalyanca'dır.
- Konstantin Huygens, 1596'da Dehag'da dünyaya gelmiş, altın çağın tanınmış şair ve bestecilerinden biridir.
- Huygens, Frederick Henry ve William II'nin sekreterliğini yapmış ve lavta eşliğinde insan sesi için aşk şarkıları bestelemiştir.
- 40:45Hollanda'nın Müzik Hayatı ve Çevre Ülkeler
- Hollanda'da müzik hayatı olurken, çevredeki ülkelerde (Fransa, İtalya ve Almanya) müzik hayatı çok daha zengindir.
- 14. Louis Fransız sarayında kendisine görkemli bir hayat tasarlamış, müzik ve dans önemliydi.
- Fransız barok müzik stilinin yaratıcısı İtalyan asıllı besteci Ramt Slimbatist'tir.
- 45:3617. Yüzyıl Müzik Kültürü
- Fransa'da 17. yüzyılda eğlence ön planda iken, Almanya'da din ön planda olmasına rağmen, kilise müzikleri diğer Protestan ülkelerine göre daha gelişmiş durumda.
- Johann Sebastian Bach öncesi en çok önem kazanan bestecilerden Reşit, kilise müzikleriyle tanınmasına rağmen operası ve din dışı müzikleri de bulunmaktadır.
- Reşit, Lüteren kilisesi için hizmet vermiş ve özellikle org için eserler yazmış bir bestecidir.
- 48:24İtalya'nın Müzik Kültürü
- 17. yüzyıl müziğinin lideri İtalya'dır çünkü yaylı çalgıların (keman, biyolonsel gibi) müthiş bir gelişme gösterdiği görülür.
- Stradivarius, Amati ve Guarneri gibi çalgı yapımcılarının yaptıkları enstrümanlar sayesinde keman virtüöz ve bestecileri ortaya çıkmıştır.
- Vivaldi'ye benzer şekilde, Koreli özellikle yaylı çalgılar için bestelediği eserlerle tanınır ve bu eserler İtalyan müzik sözlüğünde "konçerto grosso" (büyük konçerto) olarak adlandırılır.
- 49:46Konçerto Grosso
- Konçerto grosso, çalgı topluluğu içerisinde her enstrümanın ayrı bir önem taşıdığı anlamına gelir.
- Koreli'nin Noel için bestelediği konçerto grosso'nun adagio bölümü popüler ve sevilen bir bölüm olup, Russell Crowe'un "Master and Commander" filminde kullanılmıştır.
- Bu müzik, deniz savaşları ile ilgili filmde insani taraflarını vurgulayan sahnelerde arkaplanda çalınmıştır.