• Buradasın

    12. Sınıf Kimya Dersi: İndirgenme, Yükseltgenme ve Redoks Tepkimeleri

    youtube.com/watch?v=1dBtLQS2zH8

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir öğretmenin 12. sınıf kimya dersinin "Kimya ve Elektrik" ünitesinde indirgenme, yükseltgenme ve redoks tepkimeleri konusunu anlattığı eğitim içeriğidir.
    • Video, indirgenme ve yükseltgenme kavramlarının matematiksel değerlendirilmesiyle başlayıp, elektron transferi üzerinden tepkimelerin nasıl gerçekleştiğini açıklamaktadır. Ardından yükseltgenme basamaklarının hesaplanması, redoks tepkimelerinin denkleştirilmesi için izlenmesi gereken kurallar ve çeşitli örnekler üzerinden konu pekiştirilmektedir.
    • Videoda ayrıca element atomlarının yükseltgenme basamaklarının sıfır olduğu, bileşiklerde yüklerin toplamının sıfır olması gerektiği ve redoks tepkimelerinin nötr ortamda nasıl denkleştirileceği adım adım gösterilmektedir. Üniversite sınavlarına hazırlanan öğrenciler için önemli bilgiler içeren video, ileri seviyede asidik ve bazik ortamda denkleştirme sorularının üniversite sınavlarında çalışılmayacağı bilgisini de içermektedir.
    00:10Kimya ve Elektrik Ünitesi Tanıtımı
    • 12. sınıfın ilk ünitesi olan Kimya ve Elektrik ünitesi, AYT'de en az iki soru çıkan önemli bir ünitedir.
    • Ünite hem sayısal hem de sözel kavramları içerir ve üniversite sınavında sözel kısımlardan da soru gelebilmektedir.
    • Ünitenin her noktasına iyice çalışmak gerekiyor, bazen önem seviyesi yüksek olmayan noktalardan da soru gelebilmektedir.
    00:37İndirgenme ve Yükseltgenme Kavramları
    • İndirgenme, yükseltgenme basamağının daha aşağıdaki bir yere düşmesi veya aşağı doğru azalmasıdır.
    • Yükseltgenme ise yükseltgenme basamağının daha yüksek bir değere çıkmasıdır.
    • Matematiksel olarak bakıldığında, değer artıyorsa yükseltgenme, değer azalıyorsa indirgenme vardır.
    01:16İndirgenme ve Yükseltgenme Olayları
    • Karşı indirgenmede bir atom veya iyon elektron alması sonucunda yükseltgenme basamağı küçülür.
    • Yükseltgenmede bir atom veya iyon elektron vermesi sonucu daha yüksek bir yükseltgenme basamağı değerine sahip olur.
    • İndirgenme elektron alarak, yükseltgenme ise elektron vererek gerçekleşir.
    03:28İndirgenme ve Yükseltgenme Kavramları
    • İndirgenen atom elektron alır ve bir başka atomu yükseltmesini sağlar.
    • İndirgenen madde karşı tarafı yükselttiği için yükseltgen özellik gösterir.
    • Yükseltgen atom elektron verir ve başka bir atomun indirgenmesini sağladığı için indirgen özellik gösterir.
    05:25Redoks Tepkimeleri
    • İndirgenme ve yükseltgenme tepkimeleri aynı zamanda redoks tepkimeleri olarak da adlandırılır.
    • Redoks tepkimesi, redüksiyon (indirgenme) ve oksidasyon (yükseltgenme) kısaltmalarının birleştirilmesiyle elde edilir.
    • Redoks tepkimelerinde bir madde elektron verirken diğeri elektron alır, dolayısıyla mutlaka indirgenme varsa yükseltgenmede olmak zorundadır.
    06:23Redoks Tepkimeleri Örneği
    • Çinko iki elektron vererek yükseltgenme tepkimesi oluşturur.
    • Bakır iki artı iki elektron alarak sıfıra indirgenme tepkimesi oluşturur.
    • Bu iki tepkimeyi taraf tarafa topladığımızda net tepkime elde edilir.
    07:18Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi
    • Redoks tepkimelerinin denkleştirilmesi için öncelikle yükseltgenme basamakları bulunmalıdır.
    • Yükseltgenme basamakları hesaplaması modern atom teorisi ünitesinin sonuna karşılık gelir.
    • Redoks tepkimelerinde indirgenen madde yükselirken özellik gösterirken, yükseltgen madde yükselirken özellik gösterir.
    10:35Yükseltgenme Basamakları
    • Serbest halde olan element atomları ve tek cins atomdan oluşan moleküllerin (H₂, O₂, P₄) yükseltgenme basamağı sıfırdır.
    • Metallerin serbest halde veya monoatomik halde verilmişse yükseltgenme basamağı sıfırdır.
    • Oksijenin yükseltgenme basamağı önemli olup, oksijenli bileşiklerin %99'u eksi iki değerini almıştır.
    11:37Oksijenin Yükseltgenme Basamakları
    • Peroksit ve süper oksit bileşiklerinde oksijen eksi bir ve eksi bir bölü iki yükseltgenme basamaklarına sahip olabilir.
    • Oksijen serbest halde sıfır, eksi iki, artı iki, eksi bir ve eksi bir bölü iki değerlerini alabilir.
    • Diğer elementin yükseltgenme basamağını bildiğinizde, oksijen de bulunabilir.
    12:34Hidrojenin Yükseltgenme Basamakları
    • Hidrojen element halindeyse yükseltgenme basamağı sıfırdır.
    • Metallerle yaptığı hidrür bileşiklerinde eksi bir değer alır.
    • A metallerle yaptığı bileşiklerde artı bir değer alır.
    13:17A Gruplarının Yükseltgenme Basamakları
    • Bir A grubu elementleri (lityum, sodyum, potasyum) bileşiklerinde daima artı bir değerlik alırlar.
    • İki A grubu elementleri (berilyum, magnezyum, kalsiyum) bileşiklerinde daima artı iki değerlik alırlar.
    • Üç A grubu elementleri (alüminyum) bileşiklerinde daima artı üç değerlik alırlar.
    13:53Ametallerin Yükseltgenme Basamakları
    • Ametallerde flor daima eksi bir değer alır.
    • Diğer ametallerin yükseltgenme basamakları formül hesaplanarak bulunabilir.
    • Bir bileşikte ve moleküllerde yükseltgenme basamakları toplamı sıfırdır.
    14:47Çok Atomlu İyonlarda Yükseltgenme Basamakları
    • Çok atomlu iyonlarda yükseltgenme basamakları toplamı iyon yüküne eşittir.
    • Yükseltgenme basamakları formüllerde yazılmaz, ayrı olarak hesaplanır.
    • Redoks tepkimelerin denkleştirilmesi ilk adımdır ve bu adımda hata yapmak soruyu yanlış çözmeyi sağlar.
    15:32Redoks Tepkimelerinde Kavramlar
    • İndirgenme tepkimesinde atom yükseltgenme basamaklarını azaltır.
    • Yükseltgenme tepkimesinde atom yükseltgenme basamaklarını artırır.
    • İndirgenme tepkimesinde atom elektron alır, yükseltgenme tepkimesinde atom elektron verir.
    17:16Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi
    • Redoks tepkimelerinin denkleştirilmesi için öncelikle tüm atomların yükseltgenme basamakları verilir.
    • Değerli değişen atomlar (kim yükseltmiş, kim indirgenmiş) ve kaç elektron verildiği bulunur.
    • Alınan ve verilen elektron sayıları eşitlenir, hidrojen ve oksijen en sona bırakılır.
    18:28Elektrokimyasal Denkleştirme Yöntemi
    • Elektrokimyasal denkleştirme yaparken ortalama seviyedeki denkleştirmeleri yapmak yeterlidir, aşırı zor denkleştirmelere girmeye gerek yoktur.
    • İlk adım tepkime yükseltgenme basamaklarını bulmaktır; her elementin yükseltgenme basamağı hesaplanır.
    • Yükseltgenme basamakları hesaplanırken, elementin normal durumundaki yükü ile tepkimede aldığı yük arasındaki fark bulunur.
    19:30Yükseltgenme ve İndirgenme Belirleme
    • Yükseltgenme ve indirgenme maddeleri belirlenirken, yükseltgenme basamaklarının matematiksel değişimi incelenir.
    • Değer matematiksel olarak azalırsa indirgenme, artarsa yükseltgenme gerçekleşmiştir.
    • İndirgenme elektron alarak, yükseltgenme ise elektron vererek gerçekleşir.
    21:26Denkleştirme Adımları
    • İkinci adımda alınan ve verilen elektron sayıları bulunur.
    • Üçüncü adımda alınan ve verilen elektron sayıları eşitlenir, bu için uygun katsayılar kullanılır.
    • Denkleştirme işlemi tamamlandıktan sonra, hidrojen ve oksijen gibi diğer elementlerin sayıları da eşitlenir.
    23:23Örnek Denkleştirme
    • Azot ve kükürt örneğinde, azot üç elektron vererek indirgenmiş, kükürt ise altı elektron vererek yükseltgenmiştir.
    • Elektron sayıları eşitlendikten sonra, hidrojen ve oksijen sayıları da denkleştirilir.
    • Klor örneğinde, iki tane klor bir elektron alarak indirgenmiş, kükürt ise dört elektron vererek yükseltgenmiştir.
    27:06Redoks Tepkimelerinde Değerlerin Belirlenmesi
    • Kükürt metallerle olan bileşiklerinde eksi iki değerli kalır, bakır metal ise artı iki değerli kalır.
    • Nitrat kökü eksi bir değerli kalır ve azotun değeri çaprazlama yöntemiyle veya toplamın sıfır olması koşuluyla bulunabilir.
    • Bakır artı iki değerli kalırken, azot artı beş değerli olur ve nitrat kökü eksi bir değerli kalır.
    28:28Redoks Tepkimelerinde Yükseltgenme ve İndirgenme
    • Bakır artı iki değerli kalırken, kükürt eksi iki'den sıfıra yükselmiştir (iki elektron vererek).
    • Azot artı beş'ten artı iki'ye düşmüştür (üç elektron alarak).
    • Redoks tepkimelerinde yükseltgenme ve indirgenme katsayıları eşitlenerek denkleştirme yapılır.
    29:01Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi
    • Azotun yükseltgenme ve indirgenme katsayıları eşitlenerek denkleştirme yapılır.
    • Denkleştirme sırasında katsayılar çarpılarak maddelerin sayıları eşitlenir.
    • Son olarak hidrojen ve oksijen sayıları eşitlenerek tepkime tamamlanır ve katsayıların en küçük tam sayılar olup olmadığı kontrol edilir.
    31:30Redoks Tepkimelerinde Değerlerin Belirlenmesi
    • Hidrojen ametal olan bileşiklerde artı bir değerini alır, azot kararlı bileşik yapmıştır eksi üç değerini alır.
    • Karbon eksi dört'ten artı iki'ye yükselmiştir (altı elektron vererek).
    • Oksijen sıfırdan eksi iki'ye düşmüştür (iki elektron alarak).
    33:33Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi
    • Hidrojen artı bir değerini alırken, azot eksi dört değerini alır.
    • Bakır artı iki değerini alırken, oksijen eksi iki değerini alır.
    • Oksijen eksi iki'den sıfıra yükselmiştir (dört elektron vererek).
    34:44Redoks Tepkimelerinin Soru Çözümü
    • Redoks tepkimelerinde yükselme basamakları bulunarak hangi maddelerin yükseltgenme veya indirgenme yaptığı belirlenir.
    • Serbest halde bir atom veya molekül varsa, o tepkimede kesinlikle redoks tepkimesi vardır.
    • Redoks tepkimelerinde yükseltgenme ve indirgenme katsayıları eşitlenerek denkleştirme yapılır.
    36:33Redoks Tepkimelerinin Denkleştirilmesi
    • Redoks tepkimelerini denkleştirmek için önce redoks kullanmadan denkleştirme yapılabilir, ancak redoks kullanmadan denkleştirmek zordur.
    • Redoks tepkimelerinde elektron transferi incelenerek denkleştirme yapılır; alüminyum sıfırdan artı üç'e yükseltmiş, hidrojen ise artı birden sıfıra indirgenmiştir.
    • Denkleştirme sırasında katsayılar en küçük tam sayılarla eşitlenir ve nötr ortamda gerçekleşen tepkimeler incelenir.
    39:02Redoks Tepkimeleri Örnekleri
    • Karbon nötral de sıfırdan dörde yükseltmiş, dört elektron vermiş ve artı altı artı dört'e iki elektron alarak indirgenmiştir.
    • Arsenik artı üç'ten artı beş'e iki elektron vererek yükseltmiş, iyot ise sıfırdan eksi bir'e bir elektron alarak indirgenmiştir.
    • Azot sıfırdan artı beş'e beş elektron vererek yükselmiş, bir mol P₄ molekülü yirmi mol elektron vermiştir.
    44:06Redoks Tepkimelerinde Hesaplamalar
    • Normal koşullarda 2,24 litre NO gaz elde etmek için gümüş miktarı hesaplanabilir.
    • Redoks tepkimelerinde mol hesaplamaları yapılarak, NO gazının 2,24 litre olması için gerekli gümüş miktarı bulunabilir.
    • Redoks tepkimesi denkleştirmesi önemli bir konudur ve bolca denkleştirme yapmak gerekir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor