Buradasın
11. Sınıf Edebiyat ve Türkçe Dil Bilgisi Dersi: Eleştiri Ünitesi
youtube.com/watch?v=asYbuRPWehEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Deniz Hoca tarafından sunulan 11. sınıf edebiyat ve Türkçe dil bilgisi dersinin eleştiri ünitesini içeren eğitim içeriğidir.
- Video iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde eleştiri kavramının tanımı, özellikleri ve Türk edebiyatındaki eleştiri tarihi kronolojik olarak anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise eleştiri türleri (öznel izlenimci eleştiri, tarih ve sosyolojik eleştiri, sanatçıya yönelik eleştiri, esere yönelik eleştiri ve çözümleyici eleştiri) detaylı şekilde ele alınmakta ve anlatım bozuklukları (anlamsal bozukluklar ve yapısal bozukluklar) örneklerle açıklanmaktadır.
- Video, sınavlarda çıkabilecek soru tiplerine dikkat çekerek öğrencilere sınav hazırlığı için faydalı bilgiler sunmaktadır. Tanzimat döneminde Namık Kemal, Ziya Paşa gibi isimlerin eleştiri türündeki çalışmaları ve Cumhuriyet dönemindeki önemli eleştirmenler hakkında da bilgiler içermektedir.
- 00:20Eleştiri Nedir?
- Eleştiri, bir edebi veya sanat eseri hakkında doğru sonuçlara ulaşmak için ortaya konulan olumlu veya olumsuz yorumlardır.
- Eski edebiyatımızda eleştiri yerine "tenkit" ismi kullanılmıştır.
- Eleştiri merkezinde sanatçı ve eseri vardır, sanatçısını da inceliyoruz.
- 01:12Eleştiri Özellikleri
- Eleştiri düşünceye dayalıdır ve sanatta yol gösterici özelliğe sahiptir.
- Eleştiri okur ve sanatçıyı iyiye, doğruya ve güzele götürür, hem okuyucu hem de yazarı geliştirir.
- Eleştirmen, geniş bilgi ve kültür sahibi olmalı, alanlarında uzman olmalı ve öznel değil nesnel değerlendirmeler yapmalıdır.
- 03:57Eleştiri Tarihi
- Eleştiri kelimesi Yunanca'dan Latince, oradan Fransızca geçen "kritik" kelimesinden gelmektedir.
- Batıda eleştiri 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaygınlaşmıştır ve 20. yüzyılda birçok sanat türünde olmazsa olmaz bir noktaya ulaşmıştır.
- Türk edebiyatında eleştiri türünün ilk örneklerine Tanzimat döneminde rastlanmaktadır.
- 04:49Türk Edebiyatındaki Eleştiri
- Tanzimat döneminde Namık Kemal'in "Lisan-ı Osman edebiyatı hakkında bazı mülahazatı şamildir" yazısı ilk eleştiri örneğidir.
- Tanzimat'ın ikinci döneminde Muallim Naci ile Recaizade Mahmut Ekrem arasında "Zemzeme-Demdem" adlı meşhur atışma olmuştur.
- Cumhuriyet döneminde eleştiri türünde Orhan Şaik Gökyay, Ahmet Hamdi Tanpınar, Mehmet Kaplan, Cemil Meriç gibi isimler eserler vermiştir.
- 08:40Eleştiri Türleri
- Eleştiri genel anlamda beş başlıkta sınıflandırılır: öznel izlenimci eleştiri, tarih ve sosyolojik eleştiri, sanatçıya yönelik eleştiri.
- Öznel izlenimci eleştiri türünde eleştirmen kendisini okurun yerine koyarak eseri değerlendirmeye çalışır.
- Tarih ve sosyolojik eleştiri türünde eleştirmen eseri bulunduğu dönemin şartlarına göre değerlendirir.
- 09:42Eleştiri Türleri
- Sanatçıya yönelik eleştiri, eleştirmenin eseri değerlendirmek için sanatçıyı tanımak ve onun hayatına egemen olmak gerektiği bir eleştiri türüdür.
- Esere yönelik eleştiri, eserin konusu, dili, teknikleri, teması ve yapısının incelendiği, merkezinde eserin kendisinin yer aldığı bir eleştiri türüdür.
- Çözümleyici eleştiri, eserin çok yönlü bir şekilde ele alınması ve incelenmesi sonucunda okurun bilgilendirildiği, diğer eleştiri türlerine göre daha kapsamlı olan ve en sık başvurulan eleştiri türüdür.
- 11:10Anlatım Bozuklukları
- Anlatım bozuklukları anlamsal bozukluklar ve yapısal bozukluklar olarak iki başlıkta incelenir.
- Anlamsal bozukluklar arasında gereksiz kelime kullanımı, anlamca çelişen kelimelerin kullanımı, kelimenin yanlış anlamda kullanılması, deyimlerin yanlış kullanılması, anlam belirsizliği ve mantık ve sıralama yanlışları bulunmaktadır.
- Yapısal bozukluklar arasında özne-yüklem uyumsuzluğu, teklik-çoğunluk uyumsuzluğu, özne eksikliği, fiil ve filmlerdeki çatı uyumsuzluğu, eklerin yanlış kullanılması, nesnenin eksikliği, dolaylı tümleç eksikliği, yüklem eksikliği ve tamamlayan eksikliği bulunmaktadır.
- 16:33Bağlaç Yanlışlıkları
- Bağlaç yanlışlıkları bir anlatım bozukluğudur.
- "Yarın gelemem çünkü sonra gelebilirim" cümlesinde "çünkü" bağlacı açıklama yapmak için kullanıldığından yanlış kullanılmıştır.
- Doğru kullanım "Yarın gelemem, ama/fakat/lakin sonra gelebilirim" şeklinde olmalıdır.