Buradasın
10. Sınıf Türk Tarihi Dersi: Malazgirt Savaşı'dan Haçlı Seferleri'ne
youtube.com/watch?v=5Vb5bAL7nrUYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin 10. sınıf öğrencilerine Türk tarihi dersini anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, MEB kazanımlarına göre tarih konularını kronolojik olarak ele almaktadır.
- Video, Malazgirt Savaşı ile başlayan Anadolu Selçuklu Devleti'nin kuruluşu, birinci ve ikinci beylikler dönemleri, Moğol istilası ve haçlı seferleri gibi önemli tarihsel olayları kapsamaktadır. Öğretmen, konuları detaylı şekilde anlatırken, sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini ve cevaplarını da paylaşarak öğrencilerin sınav hazırlığına yardımcı olmaktadır.
- Videoda özellikle Malazgirt Savaşı sonrası kurulan beş beylik (Saltuklular, Danişmentliler, Mengücekler, Artuklular ve Çaka Bey), Anadolu Selçuklu Devleti'nin önemli hükümdarları, Moğol istilası sırasında yaşanan savaşlar (Yassıçemen ve Köse Dağ) ve haçlı seferlerinin Türk dünyasına etkileri gibi konular üzerinde durulmaktadır. Ayrıca, öğrencilerin kronolojik sıralamaya dikkat etmeleri ve konuları anlamaları gerektiği vurgulanmaktadır.
- Tarih Dersi Öğretimi ve Kaynaklar
- Öğretmen, öğrencilerin tarih dersinde Selçuklu-Malazgirt Savaşı gibi konuları gördüğünü belirtiyor.
- Öğrencilerin yaşadığı olaylar (deprem, savaşlar, ekonomik kriz) ve sosyal medyada bulunan kaynaklar hakkında konuşuyor.
- Öğrencilerin hangi kaynaktan faydalanacağını seçebilecekleri ve Z takımı olarak tüm branşlarda yardımcı olacakları belirtiliyor.
- 01:08Kazanımlar ve Sınav Hazırlığı
- Öğretmen, ortaöğretim tarih dersi 9-11. sınıflar öğretim programındaki kazanımları öğrencilere gösteriyor.
- Milli Eğitim Bakanlığı'nın yayınladığı kazanımlar, senaryolar ve sınava hazırlık testleri hakkında bilgi veriyor.
- Öğrencilere kazanımları anlatarak sınavda karşılıkları gelebilecek soruları hazırlamak amacıyla çalışacaklarını belirtiyor.
- 02:40Kronolojik Sıralama ve Önemli Tarihsel Olaylar
- Kazanımlarda verilen kronolojik sıralamanın öğrencilerin kronolojik düşünme becerilerini desteklemek amacıyla tasarlandığı belirtiliyor.
- Malazgirt Savaşı, Danişmendli'nin kuruluşu, haçlı seferleri, Büyük Selçuklu'nun yıkılışı gibi tarihsel olayların kronolojik sıralamasının sınavda sorulabileceği vurgulanıyor.
- Türkiye Selçuklu Devleti'nin kuruluşunu (Kutalmış 777'de İznikeye kurdu), Berkeberdi'nin seferlerini ve Türkiye Selçuklularının yıkılışını öğrenmenin önemli olduğu belirtiliyor.
- 05:19Malazgirt Savaşı ve Anadolu'nun Türkleşmesi
- 26 Ağustos 1071 Cuma günü saat 14:00'da Malazgirt Ovası'nda Büyük Selçuklu Devleti ile Bizans arasında gerçekleşen Malazgirt Savaşı, Türklerin Anadolu'ya girişi için kapı açtı.
- Alparslan, kılıç hakkı adı altında Türk ordularına "fethettiğiniz yerinizdir" diyerek Anadolu'yu hızlı bir şekilde fethetip Türkleştirip İslamlaştırmayı amaçladı.
- Malazgirt Savaşı'ndan 10 yıl sonra, 1081'de Türkler doğu-batı zaman farkı olan 76.5 meridyeni geçerek İzmir'den denize döküldü.
- 07:34Birinci Beylikler Dönemi
- Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'da kurulan birinci beylikler dönemi başladı ve bu beylikler Türkiye tarihinin içine girdi.
- Anadolu'da kurulan beş beylik: Saltuklular (1072), Danişmentliler, Mengücekler (1080), Artuklular ve Çaka Bey (1081).
- Bu beylikler arasında mücadele edecekler ve sonunda Anadolu Selçuklu Devleti kurulacak, Anadolu'da siyasi birliği sağlayacak.
- 09:11Beyliklerin Önemli Eserleri
- Saltuklular: Anadolu'daki ilk Türk beyliği olup üç kümbet ve Mama Hatun gibi eserleri vardır.
- Danişmentliler: Niksar Yağıbasan Medresesi'ni kurmuşlardır, bu Anadolu'daki ilk medrese.
- Mengücekler: Divriği Külliyesi'ni (camii, hanı, hamamı, köprüsü) inşa etmişlerdir.
- Artuklular: Malabadi Köprüsü'nü (dünyanın en eski asma köprülerinden biri) inşa etmişlerdir ve el-Cezeri adlı sibernetiğin (robot bilimi) kurucusu yaşamıştır.
- Çaka Bey: Türk tarihinin ilk Türk denizcisi olarak bilinir.
- 13:38Beyliklerin Katkıları
- Beylikler, Anadolu'nun hızlı bir şekilde fethedilmesinde, Türkleşip İslamlaşmasında katkı sağladılar.
- Anadolu'ya han, hamam, köprü, yol, çarşı, bedesten, kervansaray gibi imar eserleri inşa ettiler.
- Haçlılarla mücadele ettiler (Çaka Bey hariç, çünkü o haçlı seferinden önce vefat etti).
- Anadolu'yu Türk yurdu haline getirmenin temelini attılar.
- 14:55Oğuz Göçleri ve Türkiye İsiminin Doğuşu
- Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya kitleler halinde Türkler göç etmeye başladı.
- Oğuz göçleri sırasında Türklerin Anadoluleşmesini kolaylaştıran nedenler: Anadolu'nun havası, suyu, iklimi uygun, toprakları verimli ve ticaret yolları üzerinde olması.
- Göçler sonucunda Türkler yerleşik hayata geçmeye başladılar ve sosyal devinim başladı.
- 15:42Anadolu Beylikleri ve İlişkileri
- Anadolu beylikleri önce birbirleriyle hakimiyet mücadelesine girdiler, ancak dış düşmanlarla karşı karşıya kaldıklarında (Haçlılar ve Bizans) ortak hareket ettiler.
- Anadolu'da kurulan ilk Türk beylikler (Saltuklular, Artuklular, Danişmentler, Mengücekler, Çakabeyli) ve ikinci beylikler (Ramazanoğulları, Dulkadiroğulları, Germiyanoğulları, Hamitoğulları, Osmanoğulları) farklıdır.
- Bu beylikler Bizans'tan topraklar aldı, Gürcülerle, Ermenilerle ve Rumlarla mücadele ettiler, yerleşimlerini imar ederek Anadolu'yu Türkleştirdiler.
- 19:35Anadolu Selçuklu Devleti
- Anadolu Selçuklu Devleti (Türkiye Selçuklu) 1077'de Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından İzniğde'de kuruldu ve Abbasi Halifesi tarafından devlet kurma izni verildi.
- Birinci Kılıçarslan döneminde 1. Haçlı Seferi gerçekleşti ve Kudüs'e ulaşan Haçlılar amacına ulaştılar.
- Birinci Mesut döneminde 2. Haçlı Seferi gerçekleşti ve Bizans kaynakları Anadolu için "Turkia" tabirini kullanmaya başladı.
- 22:24Miryakefalon Savaşı ve Selçuklu'nun En Parlak Devri
- 1176'da Miryakefalon Savaşı (veyahutta kumdan) gerçekleşti ve Bizanslılar Türkleri Anadolu'dan atamayacaklarını anladılar.
- Bu savaşla Anadolu'nun tapusunu aldıkları ve Türklerin Anadolu'dan atılamayacağı kesinleşti.
- Alaaddin Keykubat döneminde Selçuklu Devleti'nin en parlak devri yaşandı, Antalya ve Sinop gibi deniz kenarı yerler alındı ve devlet denize açıldı.
- 26:19Anadolu Selçuklu Devleti'nin Gelişimi
- Anadolu Selçuklu Devleti'nin ilk deniz aşırı fethi gerçekleşti ve donanma oluşturuldu.
- Ticaretin gelişmesi için Anadolu'nun her yerlerine kervansaraylar ve hamamlar yaptırıldı.
- Doğudan Moğol belası geldi ve İlhanlı Hülagü'nün baskısıyla Harzemşahlar Anadolu Selçuklu Devleti'ne kaçtı.
- 27:36Yassıçemen Savaşı ve Moğol Tehdidi
- 1237 Yassıçemen Savaşı ile Anadolu Selçuklu Devleti Harzemşahlar'a son verdi ve Moğollara karşı aradaki tampon bölge ortadan kalktı.
- Alaaddin Keykubad döneminde Anadolu Selçuklu Devleti'nin en parlak dönemiydi ve kale, kule, sur gibi savunma yapıları yaptırıldı.
- Moğollar saldıramadılar çünkü Alaaddin Keykubad varken Anadolu Selçuklu Devleti güçlüydü.
- 29:01İkinci Gıyaseddin Dönemi ve Moğol İstilası
- İkinci Gıyaseddin, Alaaddin Keykubad'ın hayırlı evladıydı ancak vezir Saadettin Köpekle birleşip babasını öldürdü.
- Anadolu'da ilk dini, siyasi ve ekonomik isyan olan Babailer İsyanı çıktı ve güçlükle bastırıldı.
- Moğollar uygun zamanı bekleyerek Anadolu'ya girdi ve 1243 Köse Dağ Savaşı'nda Anadolu Selçuklu Devleti yenildi.
- 31:10İkinci Beylikler Dönemi
- Moğollar Anadolu'yu sömürdü ve Anadolu Selçuklu Devleti onlara bağlı hale geldi.
- Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu ve ikinci beylikler dönemi başladı (Karamanoğulları, Candaroğulları, Canik Oğulları, Karesioğulları, Germiyanoğulları, Hamitoğulları).
- Batı Anadolu'da nüfus arttı çünkü Moğol baskısından kaçanlar batıya doğru gitti.
- 32:56Türk Kültürünün Gelişimi ve Haçlı Seferleri
- Millet kurtuluşu dinde buldu ve Nakşibendi, Rufai, Kaderi, Yesevi, Kübrevi, Bektaşi gibi tarikatlar ortaya çıktı.
- Haçlı seferleri, Haçlılar'ın Hilal'in karşısındaki bir mücadelesiydi.
- Haçlı seferlerinin dini sebebi Hıristiyanlığı yaymak ve Kudüs'ü ele geçirmekti.
- 36:26Haçlı Seferleri ve Arka Planı
- Doğu dünyası (İslam dünyası) zengin, rahat ve lüks içindeyken, Batı Avrupası ortaçağ Avrupası, kapalı tarım ekonomisi ve feodalite ile zor durumdaydı.
- Papa, Müslümanlarla savaşmak ve Kutsal Toprakları ele geçirmek için haçlı seferlerini düzenledi.
- Birinci Haçlı Seferi en kalabalık sefer olup 600 bin kişiden oluştu ve Anadolu Selçuklu ve diğer beyliklerin 550 binini Anadolu'da yenilgiye uğrattı.
- 38:23Birinci Haçlı Seferinin Sonuçları
- Birinci Haçlı Seferi, Haçlıların Kudüs'ü ele geçirmesi ve Latin Krallığı kurmasıyla amacına ulaşan tek sefer oldu.
- Anadolu Selçuklu'nun birinci Kılıçarslan zamanında başkenti İznikeyi Konya'ya taşımasıyla batı Anadolu kaybedildi.
- Haçlıların getirdiği feodalite sistemi Ortadoğu'ya taşındı ve Urfa, Yafa, Antep gibi bölgelerde feodal koltuklar, baronluklar ve lordlar oluştu.
- 40:22İkinci ve Üçüncü Haçlı Seferleri
- İkinci Haçlı Seferi, birincinin intikamını almak ve Doğu'ya yerleşmek amacıyla düzenlendi ancak Eskişehir'den geriye püskürtüldü.
- Üçüncü Haçlı Seferi, Selahattin Eyyubi'nin 1187 Hıttin Savaşı'yla Kudüs'ü Latinlerden geri alması üzerine düzenlendi.
- Üçüncü Haçlı Seferi'nde Avrupa'nın üç büyük imparatoru (İngiltere, Fransa ve Almanya kralı) katıldı ancak başarısız oldu.
- 42:43Dördüncü Haçlı Seferi ve Sonuçları
- Dördüncü Haçlı Seferi, Papa'nın deniz yoluyla gönderdiği Haçlıların Bizans'ta karışıklıklar nedeniyle İstanbul'a yönelmesiyle gerçekleşti.
- Dördüncü Haçlı Seferi "sapık haçlı seferi" olarak adlandırılır çünkü amacından saparak İstanbul'u yakıp yıkıp Latin Krallığı kurdu.
- Haçlı savaşları sonucunda Anadolu talan edildi, işgal edildi ve katliamlar yaşandı; Müslümanlara karşı komutanlar Kılıçarslan, Nurettin, İmameddin Zengin ve Selahattin Eyyubi gibi isimler öne çıktı.
- 44:39Haçlı Seferlerinin Sonuçları
- Haçlı seferlerinin sonucunda feodalite Ortadoğu'ya taşındı ve Papa'nın Müslümanları barbar olarak tanımlaması ortaya çıkarıldı.
- Akdeniz limanları önem kazandı ve cesur adamlar ortaya çıkmaya başladı.
- Türk dünyası açısından sonuçlar olumsuz oldu: Batur'daki ilerleyiş durdu, başkent İznik'ten Konya'ya taşındı ve Batı Anadolu elden çıktı.
- 46:25Haçlı Seferlerinin Kültür ve Teknik Sonuçları
- Barut kullanımı yaygınlaştı ve feodaliteye son verildi.
- Avrupa, Müslüman Araplardan pusulayı öğrendi ve coğrafi keşifler başlattı.
- Avrupalılar kağıt, mürekkep ve matbaayı aldılar, Rönesans ve Reform hareketlerini başlattılar.
- 49:55Mihailokalafon Savaşı ve Anadolu'nun Türk Yurdu Olması
- Mihailokalafon Savaşı'nın sonucunda Türklerin Anadolu'dan atılamayacağı kesinleşti ve Anadolu kesin olarak Türk yurdu haline geldi.
- Savaş sonrası Bizans savunmaya geçti, Türkler ise saldırı konumuna geçti.
- Anadolu'nun Türk yurdu haline gelmesi, Türklerin yerleşmek ve kalıcı olmak istemesiyle gerçekleşti.
- 50:39Danişmendilerin Anadolu'daki Etkileri
- Danişmendiler, hakim oldukları bölgede Kayseri Ulu Cami, Sivas Çifte Minareli Medrese, Tokat Yağıbasan Medresesi gibi mimari eserler yaptılar.
- Danişmendiler, gayrimüslim halkın inançlarına dokunmadı, hoşgörülü ve adaletli bir yönetim kurdular.
- Anadolu'da Türkçeye eser yazma geleneği ilk olarak Danişmendilerin yarattığı kültürel ortamda başladı.
- 51:37Köse Dağ Savaşı Sonrası Anadolu Siyasi Yapısı
- Köse Dağ Savaşı'ndan sonra Türkiye Selçuklu otoritesi zayıfladı ve Anadolu'nun Moğolistansına uzak kesimlerinde birçok Türk beyliği kuruldu.
- Bu durum Anadolu Türk siyasi birliğini bozdu ve ikinci beylikler dönemi başladı.
- Beylikler birbirleriyle mücadele etmeye başladı.
- 54:00Feodalite ve Krallıklar
- Avrupa'da lordlar, baronlar, dükler ve senyörler seferlere geri dönmeyince feodalite zayıflayacak ve merkezi krallıklar güçlenecek.
- 54:18Anadolu'nun Türkiye Olması
- Türkler Anadolu'ya gelince yerleşik hayata geçmeye başladılar, göçebelik sona erdi ve yaşam tarzları değişti.
- Temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktan ticarete kaydı ve Anadolu'nun her yerine cami, han, hamam ve kervansaray imar edildi.
- 55:08Selçukluların Mücadeleleri ve Katkıları
- Selçuklular Anadolu'yu Türkleştirmek için Bizans ve Haçlılarla mücadele ettiler.
- Türkler İslam dünyasında saygınlık kazandı, hem İslam'ın kılıcı hem de koruyucusu oldular.
- Selçuklular Anadolu'yu imar edip, Türk nüfusunu artırdılar.
- 55:40Moğol İstilası ve İkinci Beylikler
- Moğol istilasıyla Selçuklu otoritesi yıkılış sürecine girdi ve Moğollara bağlı hale geldi.
- Otorite boşluğu oluştu ve ikinci beylikler ortaya çıktı.
- Moğol'dan kaçanlar Anadolu'ya gelerek Türk nüfusu arttı.
- 57:05Yazılı Hazırlığı
- Yazılıda beş tane soru gelecek ve kazanımlar bu konulara odaklanacak.
- Kronolojiye dikkat edilmeli, test çözmek çalışmanın yerine geçebilir.
- Yazılıyı son güne bırakmamak ve günü gününe çalışmak öneriliyor.