Buradasın
10. Sınıf Biyoloji Dersi: Hücre Bölünmesi ve Üreme Şekilleri Soru Çözümleri
youtube.com/watch?v=BiqU69Uv7YkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Selim adlı bir eğitmenin 10. sınıf biyoloji dersinde hücre bölünmesi ve üreme şekilleri konularını anlattığı bir eğitim içeriğidir.
- Videoda mitoz ve mayoz bölünme evreleri, eşeysiz ve eşeyli üreme şekilleri, kromozom sayıları ve dağılımları gibi konular ele alınmaktadır. Eğitmen, yazılı sınav sorularını çözerek konuları pekiştirmekte, boşluk doldurma, doğru-yanlış ve açık uçlu soruları adım adım açıklamaktadır.
- Videoda ayrıca eşeysiz üreme çeşitleri (vejetatif üreme, rejenerasyon, tomurcuklanma, sporla üreme), bal arısı popülasyonunun özellikleri, mayoz bölünmede kalıtsal çeşitliliğe neden olan olaylar ve mitoz-mayoz bölünme evrelerinin karşılaştırılması gibi konular da işlenmektedir.
- 00:01Giriş ve Duyurular
- Selim, 10. sınıf 1. dönem 1. biyoloji yazı sorularını inceleyeceğini belirtiyor.
- Yazılıdayım.net sitesi açıldığı için istediğiniz sınıfın yazılısını güvenli bir şekilde indirebilirsiniz.
- Her sınıfa özel İngilizce mobil resimli kelime oyunu çıktı ve Google Play'de mevcuttur.
- 00:39Mayoz Bölünme Sorusu
- İki n kromozomlu bir eşey ana hücresinin kromozom dağılımı verilmiş ve mayoz bölünme sonucunda oluşan yavru hücrelerin kromozom dağılımı çizilmesi isteniyor.
- Mayoz bölünmede kromozom sayısının yarıya düştüğü bilinmektedir.
- Ana hücrede 8 kromozom olduğu için, mayoz bölünme sonucunda oluşan yavru hücrelerde 4 kromozom bulunmalıdır.
- 01:38Mayoz Evreleri Tablosu
- Mayoz bir, mayoz iki ve hem mayoz bir hem de mayoz iki'de görülen olaylar tabloda gösterilmiştir.
- Crossing over (parça değişimi) sadece mayoz bir'de görülür.
- İğ iplikleri hem mayoz bir'de hem de mayoz iki'de gerçekleşir.
- Kardeş kromatitler sadece mayoz iki'de ayrılır ve sentromer bölünmesi de mayoz iki'de görülür.
- Homolog kromozomlar sadece mayoz bir'de ayrılır.
- 02:51Mitoz ve Mayozun Ortak Özellikleri
- Mitoz ve mayozun ortak özellikleri: hücre bölünmesi, hücre artışı, sitoplazma bölünmesi, çekirdek bölünmesi ve DNA eşlenmesi.
- Mitoz bölünmeden sonra iki yeni hücre oluşurken, mayoz bölünmeden sonra dört yeni hücre oluşur.
- Mitoz bölünme eşeysiz üremeye, mayoz bölünme ise eşeyli üremeye yardımcıdır.
- 04:15Kromozom Sayısı Değişimi
- İki n sekiz kromozomlu bir hücre iki defa mitoz, bir defa mayoz bölünme geçiriyor ve oluşan hücrelerden biri dölleniyor.
- Mitoz bölünmede kromozom sayısı sabit kalır, bu nedenle iki mitozda da kromozom sayısı 8 kalır.
- Mayoz bölünmede kromozom sayısı yarıya düşer, bu nedenle 8'den 4'e düşer.
- Döllenmede n kromozomlu iki hücre birleşerek 2n sekiz kromozomlu bir hücre oluşur.
- 05:44Mayoz Evreleri Şematizasyonu
- Mayoz bölünmenin bazı evreleri şematize edilmiş ve boşluklar doldurulması isteniyor.
- Kromozomlar hücrenin merkezinde ve kromatitler olduğu için bu evre metafaz iki'dir.
- Metafaz iki'de kromozomlar hücrenin çevresinde toplanır ve sıralanır.
- Ana hücrenin kromozom sayısı 8'dir çünkü metafazdan sonra anafaz evresinde sentromerler birbirinden ayrılır ve dört kromozomlu hücreler oluşur.
- Kromozomlar merkez halinde ve homolog kromozomlar olduğu için bu evre metafaz bir'dir.
- Metafaz bir'de homolog kromozomlar sıralanır.
- 07:47Hücre Şekilleri ve Bölünme Evreleri
- Verilen hücre şekli hem mayoz hem de mitoz bölünmenin bir evresini gösteriyor olabilir.
- Mayoz bölünme geçiriyorsa, kromatitler iki kutuba doğru çekilmişse bu anafaz iki evresidir.
- Ana hücrenin kromozom sayısı 12'dir çünkü anafazdan sonra oluşan hücreler 6 kromozomlu olur ve ana hücrede 12 kromozom vardır.
- Mitoz bölünme geçiriyorsa, anafaz evresini gösterir ve ana hücrenin kromozom sayısı 6'dır çünkü mitozda kromozom sayısı sabit kalır.
- 09:42Eşeyli ve Eşeysiz Üreme
- Eşeysiz üreme temeli mitoza dayanır, kalıtsal çeşitlilik oluşturmaz ve hücre bölünmesi görülür.
- Eşeyli ve eşeysiz üreme hem bitki hem de hayvanlarda görülür; bitkilerde vejetatif üreme, hayvanlarda bakterilerin veya denizyıldızının rejenerasyonu örnek verilebilir.
- Eşeyli üreme temeli mayoz ve döllenmedir, türlerin sahip olduğu genetik bilgiyi yeni döllere taşır.
- 10:51Bal Arısı Popülasyonu
- Bal arılarında gamet üretimi hem erkek arı (mitoz) hem de kraliçe arı (mayoz) tarafından yapılır, işçi arı ise kısırdır.
- Erkek arı haploid (n kromozom sayısı) iken, işçi arı ve kraliçe arı diploid (2n kromozom sayısı)dir.
- Erkek arılar döllenmemiş yumurtadan oluşur, işçi arılar larva döneminde polen ile beslenirken kraliçe arılar arı sütüyle beslenir.
- 12:48Mayoz Bölünme ve Kalıtsal Çeşitlilik
- Mayoz bölünmede kalıtsal çeşitliliğe neden olan olaylar: crossing over (parça değişimi), homolog kromozomların rastgele dağılması ve tetrat oluşturmasıdır.
- Eşeyli üreme mayoz ve döllenmeden oluşur.
- Mayoz bölünmede birinci safhada kromozom sayısı yarıya düşer, ikinci safhada ise sabit kalır.
- 14:23Mitoz ve Mayoz Bölünme Evreleri
- Mitoz bölünmede kardeş kromatitlerin birbirinden ayrıldığı evre anafaz evresidir.
- Mayoz bölünmesinde kromatitler birbirinden ayrıldığı evre anafaz evresidir ve bu evre mayoz iki'nin anafaz evresidir.
- Mayoz bölünmesinde tetrat, iki kromozomdan oluşan yapıdır ve bölünme sırasında dört tetrat oluşur.
- 16:18Hücre Hayat Döngüsü
- Hücre hayat döngüsünde S evresinde DNA eşlenmesi gerçekleşir ve DNA miktarı artar.
- G2 evresinde DNA miktarı G1 evresinin iki katıdır.
- Mitoz bölünme ile DNA miktarı G2 evresindekinin yarısına indirilir ve interfaz evreleri mitoz evrelerinden daha uzun sürede tamamlanır.
- 17:24Eşeyli ve Eşeysiz Üreme Karşılaştırması
- Eşeyli ve eşeysiz üreme için ortak özellikler: birey sayısını arttırma ve kalıtsal çeşitlilik sağlama.
- Gamet oluşturma sadece eşeyli üremede görülen bir özelliktir.
- 17:59Eşeysiz Üreme Çeşitleri
- Paramezyum boyuna değil, enine bölünerek üremektedir.
- Afrika menekşesi vejetatif üreme yapabilir, hidro tomurcuklanma ve planarya rejenerasyon eşeysiz üreme yöntemleridir.
- 18:34Hücre Bölünmesi Kavramları
- Eşey hücreleri n kromozomludur, n=23 ise deploit hücrelerde kromozom sayısı 46'dır.
- Mayoz bölünme sırasında homolog kromozomların yan yana gelmesiyle oluşturdukları dörtlü yapılara tetrat adı verilir.
- Döllenmemiş yumurtanın yeni bir birey meydana getirmesine pareogenez denir.
- 19:21Hücre Bölünmesi Türleri
- Mitoz bölünmeyle nesilden nesile genetik devamlılık ve kromozom sayısının sabit kalması sağlanır.
- Eşi olmayan kromozomları taşıyan ve n ile gösterilen hücrelere haploid hücre, 2n ile gösterilen hücrelere diploid hücre denir.
- Denizyıldızları rejenerasyonla üremektedir.
- 20:01Hücre Bölünmesi Evreleri
- Hücre bölünmesi sırasında DNA'nın iki katına çıktığı evre interfaz evresidir.
- Eşeyli üreme mayoz ve döllenme temeline dayanır.
- Mitoz bölünmenin metafaz evresinde kromozomlar belirgin olarak görülür ve hücrenin merkezine dizilir.
- 20:37Hücre Bölünmesi ve Rejenerasyon
- Bir hücrenin bölünmeye başlaması bozulmasıyla oluşur.
- Tetratların sayısı deploit kromozom sayısı ile aynı değildir, deploit kromozom sayısının iki katıdır.
- Hücre döngüsü uzun bir interfaz ile kısa bir bölünme evresinden oluşur.
- 21:41Üreme ve Rejenerasyon Hakkında Doğru-Yanlış
- Eşeyli üreme mitoz bölünme temeline dayanmaz, mayoz bölünme temeline dayanır.
- Üreme canlılığın değil, neslin devamı için gereklidir.
- Erkek arılarda üreme hücresi mitoz bölünmeyle oluşur.
- 22:02Sporla Üreme ve Rejenerasyon
- Partiye göne sayesinde sporla üreyen canlılar uygunsuz çevre koşullarına daha dayanıklıdır.
- Mayoz bölünmeyle oluşan gametler bölünemez ama sporlar bölünebilir.
- Rejenerasyon yeteneği canlılığın gelişmişliği ile ters orantılıdır.
- 23:04Mitoz ve Mayoz Bölünme Örneği
- Kromozom sayısı 32 olan bir hücre önce arka arkaya üç mitoz, sonra bir mayoz bölünme geçiriyor.
- Bölünmenin başında 64 kromatit sayılır.
- Sonuç olarak 32 hücre oluşur ve her bir hücrede kromozom sayısı 16'dır.
- 24:35Üreme ve Rejenerasyon Soruları
- Üreme, canlıların neslini devam ettirmesi için yaptıkları faaliyettir.
- Eşeysiz üreme çeşitleri: vejetatif üreme, rejenerasyon, tomurcuklanma, sporla üreme ve boyuna bölünmedir.
- Mayoz II normal bir mitoz bölünmeye benzer ancak DNA eşlenmez ve mitozda iki hücre oluşurken mayozda dört hücre oluşur.
- 26:20Rejenerasyon ve Canlıların Gelişmişliği
- Canlıların gelişmişliği ile rejenerasyon yeteneği arasındaki ilişki ters orantılıdır.
- Rejenerasyon yeteneği canlılığın gelişmişliği arttıkça azalır.
- 26:57Mayoz Bölünme Evreleri
- Mayoz bölünmenin ilk evresi profaz evresidir.
- Mayoz bölünmenin evreleri sırasıyla profaz, metafaz, anafaz ve metafaz iki şeklindedir.
- Mayoz bölünmenin evreleri 2, 4, 3 şeklinde sıralanır.
- 27:49Eşeysiz Üreyen Canlılar
- Eşeysiz üreyen canlılarda kromozom sayısının aynı kalması ve hücrenin mitoz bölünme çoğalması normal olarak görülür.
- Yeni gen kombinasyonlarının oluşması eşeysiz üreyen canlılarda normal olarak görülmez çünkü mitoz bölünmede genler değişmez.
- Tür özelliklerinin korunması ve kromozom yapısının değişmeden kalması eşeysiz üreyen canlılar için normal davranışlardır.
- 28:32Mayoz ve Mitoz Bölünme Farkları
- Homolog kromozomların hücrenin merkezinde toplanması sadece mayoz bölünmede görülür, mitozda görülmez.
- Telaffuz ve metafaz evreleri hem mitoz hem de mayoz bölünmede görülebilir.
- Homolog kromozomların olduğu metafaz evresi yalnızca mayoz bölünmede vardır.
- 29:31Mitoz Bölünme Özellikleri
- Planaryadan kopan parçadan yeni canlıların oluşması sırasında gözlenen bölünme çeşidi mitoz bölünmedir.
- Mitoz bölünme sonucunda kromozom sayısı değişmez.
- Mitoz bölünme insanda üreme hücresi oluşumunu sağlamaz, üreme hücresi mayoz bölünme sonucunda oluşur.
- Mitoz bölünme sadece diplooid hücrelerde değil, hem diploit hem de haploid hücrelerde gerçekleşebilir.