Bu belgesel, iki farklı uçak hikayesini anlatmaktadır: ilk bölümde Wright kardeşlerin uçak icadı ve 1903'teki ilk uçuşu, ikinci bölümde ise Dik Rutan ve kardeşi Bart Rutan'ın Voyager adlı özel uçağın dünya turu yolculuğu ele alınmaktadır.
Belgesel, Wright kardeşlerin matbaa şirketinin sahipleri ve bisiklet tasarımcıları olarak başlayıp, bilimsel yaklaşımlarıyla uçak icadını nasıl gerçekleştirdiklerini kronolojik olarak anlatmaktadır. Daha sonra, Voyager uçağının tasarımı, test uçuşları ve 9 gün 3 dakika içinde dünyayı hiç durmadan ve yakıt ikmali yapmadan dolaşan ilk uçak olma başarısı detaylandırılmaktadır.
Belgeselde ayrıca Wright kardeşlerin 1903 uçağının birebir kopyalarının yapılması çalışmaları, Orville'in 1912'de vefatı ve kardeşlerin patent çekişmeleri gibi tarihsel bilgiler de yer almaktadır. Voyager uçuşunda ise Bart Rutan'ın kompozit materyaller ve ördek kanat tasarımı kullanarak uçağı tasarlaması, Dik Rutan'ın pilot olarak test uçuşlarını gerçekleştirmesi ve finansal destek bulma çabaları vurgulanmaktadır.
Yanıtı değerlendir
{"6hyf0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"summary","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"summary","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-summary"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyaozet%2Fcinema%2Fucak-icadi-ve-dunya-turu-belgeseli-video-id1-CyfiwAhA%3Flr%3D213%26ncrnd%3D9576","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"summary_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"7709423771760668881","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1760669039927778-14595619447238537153-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-18-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"6hyfw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary","subtype":"header_tr"}}}}},"type":"summary","subtype":"header_tr"},"6hyf1":{"state":{"links":[{"id":"0","title":"Ana Sayfa","url":"/yaozet/","target":"_self"},{"id":"1","title":"Talimatlar","url":"/yaozet/how_to","target":"_self"},{"id":"2","title":"Eğitim","url":"/yaozet/education","target":"_self"},{"id":"3","title":"Tıp","url":"/yaozet/medicine","target":"_self"},{"id":"4","title":"Yasalar","url":"/yaozet/law","target":"_self"},{"id":"5","title":"Finans","url":"/yaozet/finance","target":"_self"},{"id":"6","title":"Oyunlar","url":"/yaozet/games","target":"_self"},{"id":"7","title":"Ürünler","url":"/yaozet/ecom","target":"_self"},{"id":"8","title":"Seyahat","url":"/yaozet/travel","target":"_self"},{"id":"9","title":"Servisler","url":"/yaozet/services","target":"_self"},{"id":"10","title":"Sinema","url":"/yaozet/cinema","target":"_self"},{"id":"11","title":"Programlama","url":"/yaozet/programming","target":"_self"},{"id":"12","title":"Otomobil","url":"/yaozet/auto","target":"_self"},{"id":"13","title":"Yemek","url":"/yaozet/food","target":"_self"},{"id":"14","title":"Bilim","url":"/yaozet/science","target":"_self"},{"id":"15","title":"Spor","url":"/yaozet/sports","target":"_self"},{"id":"16","title":"Edebiyat","url":"/yaozet/literature","target":"_self"},{"id":"17","title":"Emlak","url":"/yaozet/real_estate","target":"_self"},{"id":"18","title":"Diğer","url":"/yaozet/other","target":"_self"}],"activeLinkId":"10","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"6hyfw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary","subtype":"header_categories"}}}}},"type":"summary","subtype":"header_categories"},"6hyf2":{"state":{"article":{"title":"Uçak İcadi ve Dünya Turu Belgeseli","text":"Bu belgesel, iki farklı uçak hikayesini anlatmaktadır: ilk bölümde Wright kardeşlerin uçak icadı ve 1903'teki ilk uçuşu, ikinci bölümde ise Dik Rutan ve kardeşi Bart Rutan'ın Voyager adlı özel uçağın dünya turu yolculuğu ele alınmaktadır.. Belgesel, Wright kardeşlerin matbaa şirketinin sahipleri ve bisiklet tasarımcıları olarak başlayıp, bilimsel yaklaşımlarıyla uçak icadını nasıl gerçekleştirdiklerini kronolojik olarak anlatmaktadır. Daha sonra, Voyager uçağının tasarımı, test uçuşları ve 9 gün 3 dakika içinde dünyayı hiç durmadan ve yakıt ikmali yapmadan dolaşan ilk uçak olma başarısı detaylandırılmaktadır.. Belgeselde ayrıca Wright kardeşlerin 1903 uçağının birebir kopyalarının yapılması çalışmaları, Orville'in 1912'de vefatı ve kardeşlerin patent çekişmeleri gibi tarihsel bilgiler de yer almaktadır. Voyager uçuşunda ise Bart Rutan'ın kompozit materyaller ve ördek kanat tasarımı kullanarak uçağı tasarlaması, Dik Rutan'ın pilot olarak test uçuşlarını gerçekleştirmesi ve finansal destek bulma çabaları vurgulanmaktadır.","brief":{"items":["Bu belgesel, iki farklı uçak hikayesini anlatmaktadır: ilk bölümde Wright kardeşlerin uçak icadı ve 1903'teki ilk uçuşu, ikinci bölümde ise Dik Rutan ve kardeşi Bart Rutan'ın Voyager adlı özel uçağın dünya turu yolculuğu ele alınmaktadır.","Belgesel, Wright kardeşlerin matbaa şirketinin sahipleri ve bisiklet tasarımcıları olarak başlayıp, bilimsel yaklaşımlarıyla uçak icadını nasıl gerçekleştirdiklerini kronolojik olarak anlatmaktadır. Daha sonra, Voyager uçağının tasarımı, test uçuşları ve 9 gün 3 dakika içinde dünyayı hiç durmadan ve yakıt ikmali yapmadan dolaşan ilk uçak olma başarısı detaylandırılmaktadır.","Belgeselde ayrıca Wright kardeşlerin 1903 uçağının birebir kopyalarının yapılması çalışmaları, Orville'in 1912'de vefatı ve kardeşlerin patent çekişmeleri gibi tarihsel bilgiler de yer almaktadır. Voyager uçuşunda ise Bart Rutan'ın kompozit materyaller ve ördek kanat tasarımı kullanarak uçağı tasarlaması, Dik Rutan'ın pilot olarak test uçuşlarını gerçekleştirmesi ve finansal destek bulma çabaları vurgulanmaktadır."],"text":"Bu belgesel, iki farklı uçak hikayesini anlatmaktadır: ilk bölümde Wright kardeşlerin uçak icadı ve 1903'teki ilk uçuşu, ikinci bölümde ise Dik Rutan ve kardeşi Bart Rutan'ın Voyager adlı özel uçağın dünya turu yolculuğu ele alınmaktadır.. Belgesel, Wright kardeşlerin matbaa şirketinin sahipleri ve bisiklet tasarımcıları olarak başlayıp, bilimsel yaklaşımlarıyla uçak icadını nasıl gerçekleştirdiklerini kronolojik olarak anlatmaktadır. Daha sonra, Voyager uçağının tasarımı, test uçuşları ve 9 gün 3 dakika içinde dünyayı hiç durmadan ve yakıt ikmali yapmadan dolaşan ilk uçak olma başarısı detaylandırılmaktadır.. Belgeselde ayrıca Wright kardeşlerin 1903 uçağının birebir kopyalarının yapılması çalışmaları, Orville'in 1912'de vefatı ve kardeşlerin patent çekişmeleri gibi tarihsel bilgiler de yer almaktadır. Voyager uçuşunda ise Bart Rutan'ın kompozit materyaller ve ördek kanat tasarımı kullanarak uçağı tasarlaması, Dik Rutan'ın pilot olarak test uçuşlarını gerçekleştirmesi ve finansal destek bulma çabaları vurgulanmaktadır."},"detailed":{"text":"Uçan makineler üzerine çalışma skalaları oluşturuldu, bunlardan biri insan taşıyan planörlerdi.. Yirminci yüzyıla kadar havacı adaylarınca başlatılan hiçbir deneme sonuna kadar gidemedi.. Uçan makinelerden daha ağır motorla çalıştırılan insan kontrolündeki uçuşlarda başarısızlıkla sonuçlandı.","chapters":null,"keypoints":[{"id":1,"start_time":0,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Uçan makineler üzerine çalışma skalaları oluşturuldu, bunlardan biri insan taşıyan planörlerdi."},{"id":1,"link":null,"text":"Yirminci yüzyıla kadar havacı adaylarınca başlatılan hiçbir deneme sonuna kadar gidemedi."},{"id":2,"link":null,"text":"Uçan makinelerden daha ağır motorla çalıştırılan insan kontrolündeki uçuşlarda başarısızlıkla sonuçlandı."}],"title":"Uçan Makinelerin Tarihi"},{"id":2,"start_time":24,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Wilbur Wright ve küçük kardeşi Orville çocukken Fransız Alfonso'nun tasarımlarını baz alarak model uçaklar yaptılar."},{"id":1,"link":null,"text":"Kendilerini başarılı bir matbaa şirketinin sahipleri ve bisiklet tasarımcısı olarak tanıtsalar da uçuşa olan ilgileri asla yok olmadı."},{"id":2,"link":null,"text":"1896 yılında Wilbur Wright, bisiklet işinin onun için tam da yapmak istediği iş olmadığını fark etmişti."}],"title":"Wright Kardeşlerin Hayatı"},{"id":3,"start_time":66,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"1899'da kardeşler Washington DC'deki Smithsonian Enstitüsü'ne uçuş öncülerinin denemeleri ile ilgili bilgiyi istediler."},{"id":1,"link":null,"text":"Kendilerinden önceki kaşiflerin başarılarını ve başarısızlıklarını inceledikten sonra uçmak hakkındaki düşüncelerini geliştirmeye başladılar."},{"id":2,"link":null,"text":"Uçmayı başarmak için içgüdüsel bir tavır takınan birçok havacı adayının aksine, sorunu mantık çerçevesinde ve derece derece çözmeye karar verdiler."}],"title":"Wright Kardeşlerin Araştırmaları"},{"id":4,"start_time":108,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Babaları onlara bir yaşından itibaren bir şeyi bilme ihtiyacı duyduklarında okumayı ve kendini geliştirmeyi öğretmişti."},{"id":1,"link":null,"text":"Lisede fizik ve trigonometri alanlarında eğitim almışlardı."},{"id":2,"link":null,"text":"Anne babaları çok iyi eğitimli insanlardı; babaları papazdı, anneleri ise üniversiteye gitmiş ve matematik başta olmak üzere bilim dallarında çalışmıştı."}],"title":"Wright Kardeşlerin Eğitim ve Yetenekleri"},{"id":5,"start_time":141,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"İlk amaçlarından biri, uçuşta etkili olabilecek ve kontrol edilebilecek bir kanat tasarımı oluşturmakta."},{"id":1,"link":null,"text":"Orville, hava akımlarını test etmek için bisikletin önüne başka bir bisikletin tekerleğini monte edip üzerine kanat modeli taktı."},{"id":2,"link":null,"text":"1901 yılında Wright kardeşler, çeşitli kanat tasarımlarını test etmede daha fazla ilerlemelerine olanak sağlayacak Birleşik Devletler'deki ilk rüzgar tünellerinden birini kurdu."}],"title":"Kanat Tasarımı ve Testleri"},{"id":6,"start_time":206,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Uçmanın stabil bir olgu olmadığını gördüler ve sonuç olarak bir uçağı üç eksende kontrol etmeniz gerekiyordu."},{"id":1,"link":null,"text":"Kuşların kanatlarının ucunu döndürdüklerini ve yuvarladıklarını fark ettiler."},{"id":2,"link":null,"text":"Kanatların uçlarındaki güçle en yüksek kaldıraç kuvvetini veren dönen bir kuvvet bulmuşlardı."}],"title":"Uçak Kontrol Sistemi"},{"id":7,"start_time":288,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Kanat erimesi adını taktıkları sistemlerini denemek için bir uçurtma yaptılar."},{"id":1,"link":null,"text":"Uçurtmanın üstünde dört tel vardı ve bu telleri manipüle ederek uçurtmayı mailde ve yalpasında kontrol edebiliyorlardı."},{"id":2,"link":null,"text":"Gerekli rüzgar koşullarını sağlayan bir yer bulmak için geniş çaplı araştırmadan sonra, Kuzey Carolina'daki Kil Devil Tepelerinde planörlerini test ettiler."}],"title":"Planör Testleri"},{"id":8,"start_time":343,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Kanat değiştirmeyi kalça hizasına takılan bir yuvarlakla birlikte daha önce denedikleri kanat verilmesi şeklinde yaptılar."},{"id":1,"link":null,"text":"Dümen mekanizmasını kanat değiştirmeye başlayarak üç yönetim kontrol sorununu da çözmüş oldular."},{"id":2,"link":null,"text":"Günümüzde genel havacılıkta ve savaş uçaklarının birçoğunda kullanılan temel kontrol sistemi, Wright kardeşlerin 1902 yılında tasarladıkları kavramı temel almaktadır."}],"title":"Kanat Değiştirme Mekanizması"},{"id":9,"start_time":381,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"1902'deki planlar başarısının ardından Wright kardeşler tasarımlarını motorlu bir aracı uygulamaya hazır oldukları konusunda hemfikirdiler."},{"id":1,"link":null,"text":"Dayton'daki bisiklet mağazasının usta tamircisi Charlie Teller, istedikleri ağırlıkta ve beygir gücünde motoru yapabilecek olan gerçek bir kahramandı."},{"id":2,"link":null,"text":"Yaklaşık 68 kilo ağırlığında, 12 beygir gücünde sulandırılmış benzinle çalışan motor ayrıca görece titreşimsiz olmasıyla başka bir önemli kriteri de yerine getirmiş oldu."}],"title":"Motor Geliştirme"},{"id":10,"start_time":467,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"1903 yılında kendi pervanelerini tasarlayıp yaptıktan sonra Wright kardeşler uçacak makinelerini toplamaya hazırdılar."},{"id":1,"link":null,"text":"Flyer, 12 metrelik kanat genişliği, 6 metrelik uzunluğu ve 3,5 kiloluk ağırlığıyla orta büyüklükte bir araçtı."},{"id":2,"link":null,"text":"Uçağın tüm dikiş işini kendileri yaptılar ve kumaşı belirli bir açıyla ve çapraz şekilde diktiler, böylece daha sağlam olmuştu."}],"title":"Flyer Uçağı"},{"id":11,"start_time":591,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Wright kardeşlerin karşılaştığı değişmez zorlukların çoğu sadece birçok testten sonra araçlarını kontrol etmeyi öğrenmeye dayalı fiziksel ihtiyaçlar."},{"id":1,"link":null,"text":"Atletik yapıları ve iyi koordinasyonları avantaj sağladı."},{"id":2,"link":null,"text":"Bilim adamı, mühendis, teknisyen ve aynı zamanda bir atlettiler, bunların tümü tek bir insanda toplanmıştı ama yalnızca birinde değil, bir sinerji yaratarak birlikte çalışan iki kişide."}],"title":"Wright Kardeşlerin Yetenekleri"},{"id":12,"start_time":637,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"37 yıl süren detaylı araştırma ve denemeden sonra 14 Aralık 1903'te Wright Kardeşler, Kil Devil Tepelerinde ilk uçuşlarını gerçekleştirdiler."},{"id":1,"link":null,"text":"İlk uçuşta Wilbur, 36 metre uçtuktan sonra yere indi ve bu ilk küçük hava yolculuğuyla Wright Kardeşler insanoğlunun bin yıllardır kaçındığı bir şeyi başardılar."},{"id":2,"link":null,"text":"Wright Kardeşler, tekrarlanabilir insan kontrolünde, uçan makinelerden daha ağır bir motorla çalışan bir uçakta ilk uçuşu gerçekleştirdiler."}],"title":"Wright Kardeşlerin İlk Uçuşu"},{"id":13,"start_time":744,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Wright Kardeşler o rüzgarlı Aralık gününde üç kez daha uçtular ve son uçuşta havada 59 saniye kalarak en uzun uçuşunu gerçekleştirdiler."},{"id":1,"link":null,"text":"Orville, babasına telgrafla \"Başardık, perşembe sabahı saatte 36 kilometre hızla rüzgara karşı dört uçuş yerden sadece motor gücüyle havalanarak havada 49 kilometre hızla en uzun 57 saniye\" mesajını gönderdi."},{"id":2,"link":null,"text":"Sadece birkaç Amerikan gazetesi başarısından az da olsa bahsetmişti ve editörler motorlu tam bir uçuş konusunda şüpheci davranıyorlardı."}],"title":"İlk Uçuşun Sonuçları"},{"id":14,"start_time":810,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Flyer o günkü performansını tekrarlayamadı, uçak tamirhaneye geri getirildikten sonra rüzgarı yakalandı ve boş bir çuval gibi tepetaklak sürüklendi."},{"id":1,"link":null,"text":"Wright Kardeşler, tavuktaki Fly başarısının çabalarının bir sonucu olamayacağını farkına vardılar ve bu sadece bir başlangıçtı."},{"id":2,"link":null,"text":"Bir yıl sonra yeni bir uçak tamamladılar ve Af Çayırlı olarak bilinen daha sonra eteklerindeki büyük bir pilot arazide test sürüşlerini yapmaya başladılar."}],"title":"Uçakın Hasarlanması ve Yeni Uçak Geliştirme"},{"id":15,"start_time":871,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"İlk sonuçlar büyük bir hayal kırıklığıydı çünkü yaz aylarında Ohio Dayton'daki havanın yoğunluğu kışınki havanın yoğunluğundan oldukça farklıydı."},{"id":1,"link":null,"text":"Bu sorun nedeniyle yükselmelerinin %13'ünü kaybettiler ve kalkışlar çok daha zaman alıyordu."},{"id":2,"link":null,"text":"Wright Kardeşler, uçakların havaya yetecek düşen bir ağırlık kullanan basit bir mancınık sistemi geliştirdiler."}],"title":"Kalkış Sorunları ve Çözümleri"},{"id":16,"start_time":905,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"1904 model uçaklarıyla birkaç dakikalık uçuşlar yaptılar, ancak mancınıkla çalışıyorlardı."},{"id":1,"link":null,"text":"1905'te tamamen yeni bir uçak yaptılar ve bu uçak çok güzel çalışıyordu, ancak dönüşleri kontrol etmede sorunlar yaşıyorlardı."},{"id":2,"link":null,"text":"Yıl ortasında uçağı uzattılar ve sonra ilerlemeye başladılar, bu sayede Wright Kardeşler uçmayı pratiğe döktüler."}],"title":"Uçak Geliştirme Süreci"},{"id":17,"start_time":953,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"22 Mayıs 1906'da başarılarından ve kendilerinden emin bir şekilde Wright Kardeşler nihayet uçaklarının patentini aldılar."},{"id":1,"link":null,"text":"1908'den yani ilk başarılı uçuşlarından beş yıl sonra Amerikan hükümetinin dikkatini çektiler."},{"id":2,"link":null,"text":"Amerikan hükümeti, Wright Kardeşlere iki kişilik bir uçak için hükümet sözleşmesi önerdi, ancak Amerikalı yetkililer uçmayı bir merak ürünü olarak algılıyordu."}],"title":"Patent Alma ve Amerikan Hükümeti"},{"id":18,"start_time":1004,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Wright Kardeşler, uçma fikirlerini Fransa'daki bir sendikaya satabiliyorlardı ve bu sendika daha sonra şekil değiştirecek uçak üretecek ve onları Fransız hükümetine satacaklardı."},{"id":1,"link":null,"text":"1908'de gökyüzüne çıkan Wilbur, keskin ve kısa dönüşler yapabiliyordu, o zamanlar uçuş konusundaki tüm uzmanlar, Wright Kardeşlerin gökyüzünün gerçek hakim oldukları konusunda hemfikirdi."},{"id":2,"link":null,"text":"Wright Kardeşler memleketlerinde ve yabancı ülkelerde selamlandılar, ancak bu uzun süre geç kalmış başarılarına rağmen oldukça fazla aksilikle karşılaşmak zorunda kalacaklardı."}],"title":"Fransa'daki Başarıları"},{"id":19,"start_time":1070,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Wright Kardeşler, BTS gibi uçak üreten şirketlere karşı birçok dava açmışlardı ve icatlarının sahiplik haklarının ihlal edildiğini düşünüyorlardı."},{"id":1,"link":null,"text":"Wright Kardeşler, Wright Fly da dahil olduğu daha gelişmiş uçaklar yapmaya devam ettiler ve hatta kendi uçak üretim şirketlerini kurdular."},{"id":2,"link":null,"text":"Orville, kardeşinin ölümüyle ciddi şekilde sarsıldı ve o olmadan uçmakla ilgili yeni gelişmelerin peşinden koşma hevesi kalmamıştı."}],"title":"Patent Davaları ve Wright Fly"},{"id":20,"start_time":1128,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Wright Ailesi patent tasarımlarından hatırı sayılır bir gelir elde etti, zengin oldular ama o dönemin en zengin aileleri arasında değillerdi."},{"id":1,"link":null,"text":"Wright Kardeşler hiçbir zaman iş dünyasında çok başarılı olduklarını iddia etmemişlerdi, bu işi yapıyorlardı çünkü uçmak onlar için çok önemliydi."},{"id":2,"link":null,"text":"Wright Kardeşler bu sorunu en başından ele aldılar ve çözmek için bir bilim adamı, matematikçi, usta teknisyen ve test pilotu gibi çalışarak her türlü yolu denediler."}],"title":"Wright Kardeşlerin Mirası"},{"id":21,"start_time":1182,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Bugün bile tarihçiler ve uçuş fanatikleri, orijinal Wright Fly 1903'ü tasarımıyla sonuçlanan bu olağanüstü yaratıcılığı anlamaya çalışarak, Wright Kardeşlerin kita uçuşlarının yüzüncü yılını ülke çapında sergi ve gezilerle kutlamaya hazırlanıyor."},{"id":1,"link":null,"text":"Uzun yıllar boyunca motorlu uçağın birebir kopyasını yapmak için çok fazla çaba sarf edildi, ancak her biri başarısızlıkla sonuçlandı."},{"id":2,"link":null,"text":"Wright Kardeşlerin gerçek başarısı, her anı sonuna kadar götürmelerindeki başarıları ve ilerlemenin kaydedildiği her adımı test etmek için bir yol bulmalarıdır."}],"title":"Wright Fly'nin Önemi"},{"id":22,"start_time":1301,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Kaliforniya'daki Mavi Çölü, uçuş tarihinin en önemli gelişmelerinden birine ev sahipliği yapmıştır."},{"id":1,"link":null,"text":"1940'ların sonlarında Edwards Hava Kuvvetleri'nde yeni uçuş rekorları denendi ve yeni rekorlar kırıldı."},{"id":2,"link":null,"text":"1980'lerde Mavi'nin komşu kasabalarından birinde merak yeni bir dönüm noktası oluşturmak üzereydi."}],"title":"Mavi Çölü'nün Havacılık Tarihi"},{"id":23,"start_time":1330,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"1980 yılında başarılı bir savaş ve test pilotu olan Dik Rotan, tanınmış bir uçak tasarımcısı olan kardeşi Bart ve yakın arkadaşı Cin, hiç durmadan ve yakıt ikmali yapmadan dünyanın etrafında uçmak mümkün olup olmadığını tartışıyorlardı."},{"id":1,"link":null,"text":"Bart, 1970'lerin başında geleneksel kuyruğun kullanılmasına gerek duyulmadığı, ördek denilen burun monte edilmiş kanatçıkları kullanan bir kontrol mekanizmasına sahip uçak tasarlama konusunda uzmanlaşmıştı."},{"id":2,"link":null,"text":"Bart, kariyeri boyunca ticari iletişim ve diğer uygulamalar için özel yüksek irtifa uçağı Proteus dahil 20 yeni teknoloji ürünü uçak tasarlamıştır."}],"title":"Voyager Projesinin Başlangıcı"},{"id":24,"start_time":1414,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Kompozitler, yapısal olarak birbirini tamamlayan iki ya da üç farklı sentetik materyalin bir araya gelmesinden oluşuyordu."},{"id":1,"link":null,"text":"Kompozitler uçak üretiminde bir devrim yarattı; sadece uçağa daha az parça ile yapmayı sağlamıyor, ayrıca uçağın daha hafif olmasını sağlıyorlardı."},{"id":2,"link":null,"text":"Rutan kardeşler, 75 yıl önce Wright kardeşlerin yaptığı gibi, olağandışı uçaklarının her bir parçasının tek tek el yapımı olması gerektiğinin farkındaydı."}],"title":"Kompozit Materyallerin Kullanımı"},{"id":25,"start_time":1460,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Ana taslak tamamlandığında, muhteşem gönüllü grubu Dik ve Cin bulabildikleri her şeyden gerekli malzemeyi temin ederek devrim niteliğindeki uçakların oluşturmak için zamana karşı yarışmaya başladılar."},{"id":1,"link":null,"text":"Yapım süreci boyunca Bart tam da gerekli olan noktalarda küçük değişiklikler yaparak sorunları çözüyordu."},{"id":2,"link":null,"text":"Karbon fiber çelikler neredeyse beş kat daha sağlam ve yarısı ağırlığındaydı, bu güçlendirmeye 25.000 milli uçuşun gerektireceği devasa miktardaki yakıtı desteklemek amacıyla gereksinim duymuşlardı."}],"title":"Uçak Tasarımının Tamamlanması"},{"id":26,"start_time":1508,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Uçağın toplam ağırlığı yüzde 75'i, yani yaklaşık olarak üç tonu yakıt olmak üzere dört tondu."},{"id":1,"link":null,"text":"Uçak aslında uçan bir yakıt deposu gibiydi; kompozitler sadece iki yüzeyden oluşuyor, tabanın alt kısmını hava folyosu şeklinde yapmışlardı."},{"id":2,"link":null,"text":"Gerekli parayı bulabilmek için çok emek harcadılar ve sonunda havacılıktaki adamlardan topladıkları sponsorluklarla yetindiler."}],"title":"Yakıt Sistemi ve Finansal Zorluklar"},{"id":27,"start_time":1575,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"1984 sonlarında uçak tamamlandı; iki yolcu kapasiteli, tek koltuklu tam bir sanat şaheseri olan adı Voyager'di."},{"id":1,"link":null,"text":"Bart'ın ördek kanat tasarımını biraz değiştirerek Voyager uskundura bombası ve dümenle radikal bir H şekline bürünmüştü."},{"id":2,"link":null,"text":"Uçakta iki motor vardı; biri arkada, diğeri önde; ikisi de yüksek gücün gerektiği kalkışlar, inişler ve manevralar içindi, ancak yakıttan tasarruf etmek amacıyla uçak içi gücü korumak için yalnızca arka motor kullanılacaktı."}],"title":"Voyager'in Tamamlanması"},{"id":28,"start_time":1637,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Dışarıdan bazı gözlemcilerin şüphelerine ve uçağın ekstrem tasarım özelliklerine rağmen, Dik'in ilk test uçuşunda Voyager yumuşak bir şekilde havalandı ve uçtu."},{"id":1,"link":null,"text":"Voyager hemen bir dizi modifiye geçirdi ve bir sürü test uçuşu yaptı; bu uçuşlardan biri sırasında pervanelerden biri gevşeyince felaketin kıyısından dönüldü."},{"id":2,"link":null,"text":"Tamirattan sonra finansal destek bulma çabaları devam ettiği sürece test uçuşları da devam etti."}],"title":"İlk Test Uçuşları"},{"id":29,"start_time":1728,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Kamu önüne ilk defa çıkışlarından biri Wisconsin'deki Oskoç Hava Gösterisiydi; uçak tam olarak hazır değildi, eski motorlardan birini monte etmişlerdi ama reklama ihtiyaçları vardı."},{"id":1,"link":null,"text":"Oscar'a kavuştuklarında orada onları bekleyen 200-300 kişi vardı ve bizi gerçekten destekliyorlardı."},{"id":2,"link":null,"text":"Bir gün bir mektup aldılar, zarfın içinde iki dolar olduğunu gördüler ve gönderen \"bu iki dolara gülmeyin, çünkü bugün öğle yemeği yemedim\" demişti."}],"title":"Kamu Önünde İlk Çıkışlar"},{"id":30,"start_time":1772,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Bir takım sonunda havacılık kurumundan gereken desteği almayı başardı; sanki sihirli bir kapı gibiydi."},{"id":1,"link":null,"text":"Yeni motorlar ve ekipmanlarla test uçuşlarında daha da hızlandılar; dört günden fazla süren kapalı rota ve stop bir uçuş gerçekleştirerek testleri dünya rekoruyla sonlandırdılar."},{"id":2,"link":null,"text":"Dik ve kendilerini gelecek için sıkı bir yetenek ve dayanıklılık eğitimini hazırlıyorlardı; Cinna, Amerikan Donanmasından denizli hayatta kalma dersleri bile aldı."}],"title":"Finansal Destek ve Testlerin Tamamlanması"},{"id":31,"start_time":1829,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"1986 yılında Dik ve Bart yaklaşık altı yıldır hayalini kurdukları uçuşu gerçekleştirmek için nihayet hazırlar; dünya çevresindeki bu tarihi yolculukları başlamak üzereydi."},{"id":1,"link":null,"text":"13 Aralık 1986'da Edwards Hava Kuvvetleri üstünde son dakikada Dik boyacılara biraz daha yakıt eklemeye karar verdi; uçağa yakıt koymak tüm geceyi kapladı."},{"id":2,"link":null,"text":"Sonunda uçağı 160 kilogram daha yakıt eklemiş olduk; bu durum onu pek sevindirmedi çünkü iki buçuk yıldır bu uçağı uçuruyordu ve bu uçağın bu ağırlığı taşıyabileceğini düşünüyordu."}],"title":"Dünya Çevresindeki Yolculuğun Başlangıcı"},{"id":32,"start_time":1941,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Voyager kalkış yolundan ilerlerken, kalkıştan önce kapılarını çalmış ve tüm yakıt tankları ile birlikte uçamayacak duruma gelmişti."},{"id":1,"link":null,"text":"Uçak, devasa ağırlıkla birlikte kanatlar tehlike çanları çalıyor ve sarkmaya başlamıştı."},{"id":2,"link":null,"text":"Pilot, kanat uçlarındaki hasarı kontrol etmeye ve kalkış hızını sağlamaya çalışarak dik kalkış yolundan çıkmaya başlamıştı."}],"title":"Voyager'ın Kalkış Zorlukları"},{"id":33,"start_time":2006,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Pilot, Voyager'ı havalandırmayı başarmış ve kanatlar yavaş yavaş yukarı kalkmaya başlamıştı."},{"id":1,"link":null,"text":"Grafit kompozit tabakalar ve kanat ucundaki köpük dolgular yırtılıyordu."},{"id":2,"link":null,"text":"Güvenli bir irtifaya ulaşınca, kanat uçlarındaki hasarın uçuşu tehlikeye atabileceğini düşünmeye başlamışlardı."}],"title":"Kalkış ve Kanat Uçlarındaki Hasar"},{"id":34,"start_time":2059,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Bart, rüzgar akımının izin verdiği ölçüde çeşitli manevralar yaparak gevşeyen parçaları koparmaya çalışıyordu."},{"id":1,"link":null,"text":"Zarar gören kanat uçları hala sarkan uçları taşıyormuşçasına Voyager'ın menzilini azaltıyordu."},{"id":2,"link":null,"text":"Meteoroloji uzmanı Lenstelman'ın yardımıyla beş tane daha kuyruk rüzgarı bulunarak kanat uçları kullanılabilmeye çalışıldı."}],"title":"Kanat Uçlarındaki Hasarın Giderilmesi"},{"id":35,"start_time":2097,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Uçak o kadar kırılgan ki, türbülansa yakalandığında kanatları kırılacak ya da kontrolü kaybedilecekti ve hiçbir destek sistemi yoktu."},{"id":1,"link":null,"text":"Meteoroloji uzmanları hayati derecede önemliydi, gökyüzüne bakarak fırtına olacağını söylüyor ve uygun hava koşullarına sevk ediyorlardı."},{"id":2,"link":null,"text":"Her altı saatte bir en iyi kuyruk rüzgarlarını belirtip rotayı tazeliyorlardı."}],"title":"Uçakın Kırılganlığı ve Meteoroloji Desteği"},{"id":36,"start_time":2136,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Yabancı ülkeler üzerinden uçma izni almakta sorunlar yaşanmaya devam ediyordu ve bu rotasını etkiliyordu."},{"id":1,"link":null,"text":"Kaliforniya'dan havalanıp Güneydoğu Asya, Filipinler, Güney Vietnam, Tayland'daki Mili Yarımadası ve Hint Okyanusu'nu baştan başa geçtiler."},{"id":2,"link":null,"text":"Orta Afrika'da toprağa ayak bastılar ve Afrika üzerinde bir arkadaşlarıyla buluştular."}],"title":"Uçuş Rotası ve Zorluklar"},{"id":37,"start_time":2172,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Sürekli artan gerilim ve gürültü içindeki yolculuğun yanı sıra, türbülanslarla harap olan ve iç mekanı bozulan Voyager, pilotlarından acilen konsantrasyon, yetenek ve dayanıklılık bekliyordu."},{"id":1,"link":null,"text":"Pilotlar rahat hissedebilecekleri tek bir an bile yoktu, çok az uyuyor ve vücudun açlık ve susuzluk gibi doğal ihtiyaçları bastırılmak zorunda kalıyordu."},{"id":2,"link":null,"text":"Orta Afrika'ya geçtiklerinde Atlantik Okyanusu'na geldiler, Brezilya'nın kuzeyi Güney Kıbba'da kaldılar ve daha sonra Panama Kanalından geçip tekrar Kaliforniya'ya geri geldiler."}],"title":"Pilotların Zorlukları"},{"id":38,"start_time":2212,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Uçuşun sekizinci gününde başarıya yaklaşırken, hala yorgunluk ve gerilim içinde harap olan pilotlarla birlikte bir kriz patlak verdi."},{"id":1,"link":null,"text":"Kaliforniya'da bacak kıyılarında yayıldıklarında destek çizgisinden büyük bir yakıt baloncuğu geldi ve geriye arka motora gitti, sonra motor durdu."},{"id":2,"link":null,"text":"Kuru yaprak kadar kırılgan olan kokpitte, çeşitli kereler motorları çalıştırma çabaları sonuç vermedi, ancak ön motor birden çalışmaya başladı ve eski Continental 2800 devre kadar çıkmıştı."}],"title":"Kaliforniya'daki Kriz"},{"id":39,"start_time":2312,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Voyager varış noktalarına yaklaştıkça tarihi yazdıklarının farkına varıyorlardı."},{"id":1,"link":null,"text":"Los Angeles Hava Kontrolüne giren ticari havayolu pilotları tebriklerini telsiz iletiyorlar ve \"Evinize hoş geldiniz\" diyorlardı."},{"id":2,"link":null,"text":"Tepelerden son olarak kalktıklarında ve aşağı baktıklarında, batıdaki kurumuş gölün çevresinde sıralanmış binlerce insan ve basının orada olduğunu gördüler."}],"title":"Varış ve Tebrikler"},{"id":40,"start_time":2356,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"216 saat hiç ara vermeden izole kokpitlerinde yolculuk eden ve geriye neredeyse hiç yakıtları kalmayan bu garip pilotlar, 23 Aralık 1987 günü saat 8:06'da Edwards Hava Kuvvetleri Üstüne iniş yaptılar."},{"id":1,"link":null,"text":"Ortalama 116 devir hızla yolculuk eden Voyager, 9 gün 3 dakika ve 44 saniye sonra dünyayı hiç durmadan ve yakıt ikmali yapmadan dolaşan ilk uçak oldu."},{"id":2,"link":null,"text":"Bu sayısız ödüller, övgüler ve özel tanıma hediyeleri Dik ve Bartan ve Cin adına başarılarından ötürü ithaf ediliyordu."}],"title":"Voyager'ın Başarıları"},{"id":41,"start_time":2410,"theses":[{"id":0,"link":null,"text":"Wright kardeşlerin paralelinde Rotan kardeşlerin projesi de tamamıyla özel bir emeğin ürünüydü."},{"id":1,"link":null,"text":"Bu proje vatandaşlar tarafından yapıldı, hükümet veya kurumlar tarafından yapılmadı."},{"id":2,"link":null,"text":"Karşılıklı saygı ve güven, Wright kardeşleri öylesine güçlü bir havacı ekibi haline getirmişti ki Rotan kardeşler ve genişlettiği bu yolu ilk onların açmasını sağlamıştı."}],"title":"Projenin Önemi"}]},"type":"video","categoryId":"cinema","url":"https://www.youtube.com/watch?v=zZZNKopGSVc","urlProcessed":"https://yandex.com.tr/yaozet/cinema/ucak-icadi-ve-dunya-turu-belgeseli-video-id1-CyfiwAhA/cinema/ucak-icadi-ve-dunya-turu-belgeseli-video-id1-CyfiwAhA","pageUrl":"https://yandex.com.tr/yaozet/cinema/ucak-icadi-ve-dunya-turu-belgeseli-video-id1-CyfiwAhA?lr=213","sharingPath":"cinema/ucak-icadi-ve-dunya-turu-belgeseli-video-id1-CyfiwAhA","video_embed_url":"https://www.youtube.com/embed/zZZNKopGSVc"},"pageUrl":"https://yandex.com.tr/yaozet/cinema/ucak-icadi-ve-dunya-turu-belgeseli-video-id1-CyfiwAhA?lr=213","header":{"title":"Uçak İcadi ve Dünya Turu Belgeseli","homeUrl":"/yaozet/","sourceUrl":"https://www.youtube.com/watch?v=zZZNKopGSVc","hasShare":true,"canUseNativeShare":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YaOzet","title":"Bu yanıtta yanlış olan nedir?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Bilgi az"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Diğer"}]}}],"categoryUrl":"/yaozet/cinema","categoryTitle":"Sinema"},"feedbackProps":{"feature":"Summary","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"7709423771760668881","reqid":"1760669039927778-14595619447238537153-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-18-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Bilgi az"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Diğer"}]},"isHermione":false,"dialogStoreProps":{"baseUrl":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isMacOS":false,"isEmbeddedFuturis":false,"brand":"yazeka","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"},"neuroMordaUrl":"","advChatParams":{"advLabelProps":{"compactAdvLabel":false},"needPrerenderCounter":false},"disableUrlParamsModification":false,"feedbackBaseProps":{"featureName":"summary","metaFields":{"yandexuid":"7709423771760668881","reqid":"1760669039927778-14595619447238537153-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-18-BAL"}},"adapterName":"summary"},"video":{"embedUrl":"https://www.youtube.com/embed/zZZNKopGSVc","videoSubtitle":"Yapay zekadan makale özeti"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"6hyfw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary_item_response"}}}}},"type":"summary_item_response"},"6hyf3":{"state":{"isIndex":false,"form":{"name":"yaozet","action":"/yaozet/create","validatePath":"/yaozet/create/json"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"6hyfw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary","subtype":"right-column"}}}}},"type":"summary","subtype":"right-column"},"6hyf4":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/tr/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/yaozet_termsofuse"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"6hyfw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"summary","fast":{"name":"summary","subtype":"footer_tr"}}}}},"type":"summary","subtype":"footer_tr"}}