Buradasın

Türkiye Sevdalılarının Sovyetler Birliği ve Gürcistan Seyahati

youtube.com/watch?v=EJ7pdkhXKpk

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu belgesel, Halit Sendir (gazeteci), Mehmet Tanrısever (yapımcı, yönetmen, işadamı) ve diğer Türkiye sevdalılarının 10 Ocak 1990'da Sovyetler Birliği ve Gürcistan'a yaptığı seyahati anlatmaktadır.
Video, seyahatin kronolojik bir anlatımıyla ilerlemektedir. İlk olarak Kırım'daki deneyimler, ardından Batum'daki Osmanlı'dan kalma camide yaşanan duygusal anlar, Tiflis'teki Said Nursi'nin esir olduğu Şehzanın Tepesi'ni arama çabaları, Azerbaycan'a geçiş ve Gence'deki karşılamalar, son olarak Bakü'ye yapılan ziyaret ve sınırda saat kısıtlaması nedeniyle geri dönüş anlatılmaktadır.
Seyahatin amacı, Sovyetler Birliği'ndeki Türk ve Müslüman topluluklara iyilik yaymak ve onlarla irtibat kurmaktır. Belgesel, Türkiye sevdalılarının uzun yıllardır hasret çektiği kardeşlerine ulaşmalarının önemini vurgulamakta ve "Yeşeren Ümits" adlı bir programın bir bölümüdür.

01:00Sovyetler Birliği'ne Yolculuk: 10 Ocak 1990'da Türkiye sevdalıları, tanımadıkları ancak geçmişten gelen bağ ile özlem duydukları kardeşlerine "biz de varız" demek için Sovyetler Birliği'ne doğru yolculuk başlattı.
Sisler ardında yaşanan bilinmeyenler bu coğrafyayı masal ülkesine dönüştürmüştü; kimileri için geleceğin hayal ülkesiydi, kimileri için ise insanları köleleştirerek dev olmaya çalışan bir tehlike.
Fethullah Gülen, bir zamanların model ülkesi olan Sovyetler Birliği'nin yıkılacağına işaret eden ilk kişi olmuştu.
02:29İlk İşaret ve Kırım Ziyareti: İlk işaret bir futbol maçı ile geldi; Halit Sendir, Zaman gazetesi adına Kırım'da (o zamanki adıyla Sinferebol, şimdiki adıyla Akmescit) oynanacak Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği-Türkiye futbol maçını seyredecek ve Türkiye adına neler yapılabilirin ilk çalışmasını gerçekleştirecekti.
Halit Sendir'in Kırım'da yaşadığı bir hadise, gelecek adına ümit pırıltıları saçıyordu ve maneviyattan uzaklaştırılmaya çalışılan insanların yüreğindeki sevginin bitmediğinin göstergesi oluyordu.
Sendir, bir teyzeye Kur'an-ı Kerim verdiğinde kadın duygulandı, şaşırdı ve ağzına öptü; kadın, "Sen bana Kur'an verdin, ben sana bu dedi" diyerek torununu tezgaha vereceğini söyledi.
05:11Yolculuğun Başlangıcı: Sayıları az da olsa hedefleri büyüktü ve hedefin büyüklüğü hareket etmeyi gerektiriyordu; bir avuç insanın gözlerinde ve yüzlerinde yüreklerindeki aydınlığın yansıması görülüyordu.
Ekipte gazeteci kimliği ile Halit Sendir, fotoğraf makinesi, yapımcı, yönetmen ve işadamı kimliği ile Mehmet Tanrısever vardı; böylece yolculuk boyunca neler yaşadıklarını görüntüleyebilecekler ve tarihe not düşebileceklerdi.
Sınıra vardıklarında, getirdikleri hediyeleri sınırdan geçirebilmek için zorlu pazarlıklar başladı; hudut görevlileri Kur'an-ı Kerim, kaset, ciklet ve sakız gibi malları gümrüğün ortasına yığdılar.
09:24Batum'daki Duygular: Batum'da yaşadıkları, onların ne derece isabet ettiklerini ve yolculuklarının ne kadar önemli olduğunu ortaya çıkaracaktı.
Batum'daki İnpress Otel'de yerleştikten sonra, Osmanlı'dan kalma tarihi bir camide cuma namazını eda etmeye gittiklerinde çok duygulanlar yaşandı.
Cemaatin çoğu çok yaşlı, Acarı Türkleri ağırlıklı bir hastanede çocuk boynuna sarılıp ağladı ve "Yetmiş yıldır hasretle bekliyoruz" dedi; yaşlı bir adam da "Sizi kim gönderdi? Padişahımız mı gönderdi?" diye sordu.
11:12Cuma Namazı ve Duygular: Mehmet Şevke abisi güzel bir ezan okudu; minarede ezan okunmuyor yasak olduğu için o gün daha avluda ezan okudu.
Cemaat, Türkiye'den gelen farklı bir ses ve duygulu anlarla çok memnun kaldı.
Cemaat, "Yüzyirmi kilometre kaç saatte geliyorsunuz? Altı saat" diye sordu; Mehmet Şevke abisi "Otobüs otobüsten geldi, cumayı kılmak için yüzyirmi kilometre mi geldi? Tam altı saatte geliyor" dedi.
12:08Batum'da Türk Misafirleriyle Karşılaşma: İnsanlar uzun bir aradan sonra Türkiye'den gelen misafirleriyle hasret gidermenin mutluluğunu yaşıyorlar.
Mezarlığın yanında kapalı bir cami var ve misafirler bu camiye gidip içeri giriyorlar.
Cami harabe bir halde, içinde eski bir kilim, bir iki kişi ve bir tabut bulunuyor.
13:14Yaşlı Kadının Misafirperverliği: Yaşlı bir kadın misafirlerine anne sıcaklığı ile sarılıyor ve duygular zirveye tırmanıyor.
Kadın misafirleri evine davet ediyor ve onları evinde görmek istiyor.
Kadın çocukluğunda burada ezan sesi duymuş ve bu sesi duyunca evden çok olmuş.
15:00Tiflis'e Yolculuk: Batum sonrasında sırada Tiflis var ve Tiflis'in Bitlis ile kardeş olmak yazgısında olduğu için geçmişte yaşananların anısına daha bir iştiyakla yaklaşıyorlar.
Üstad Hazretleri ile Cihan Harbi'nde esir edilmiş Şehzanın Tepesi'ni bulmak için günlerce kütüphaneleri karıştırmışlar.
Yaşlı bir ana, 103 yaşında, beyaz bir kuşusu var ve etrafı dantellerle örülüyor ama kendinde değil.
16:03Ana'nın Hikayesi: Ana selamün aleyküm deyince ayağa kalkıp dizinin üzerine çöküyor ve "sen sen" diyor.
Ana, dün Muhammed'in kendisine geldiğini ve torunlarının geleceğini, onların ne derse öyle işlediğini söylüyor.
Ana, Şehzanın Tepesi'nin yerini İsmail adlı birine tarif ediyor ve oraya çok gittiğini belirtiyor.
17:48Tiflis'teki Cami ve Ezan: Şehirde tek bir cami var ve cami ikiye ayrılmış; bir tarafında Sünniler, diğer tarafında Şiiler namaz kılıyor.
Dışarıda ezan okumak yasak, ancak Mehmet Şevki Erol buraya kadar gelmişken ezan okuyor.
Batum'da olduğu gibi ortalık yeniden ana baba gününe dönüyor ve herkes misafirleri misafir etmek için can atıyor.
18:22Ana'nın Arzusu: Misafirler, herkesin gönlünü almayı arzu ederler ama zamanlarının müsait olmadığını ve tek tek dolaşamayacaklarını söylüyorlar.
Ana, ezan okuyanı görmüş ve ezanı duymuş, ancak ezan okuyanı görmeden rahmete gittiğini anlatıyor.
Ana, çocuklarının babasının 12 gün evvel öldüğünü ve onun Türkiye'ye doğru döndüğünü, ezan sesi duymasını istediğini söylüyor.
20:36Ezan Okuma: Misafirler, ana'nın isteği üzerine sağ üst kata çıkıp ezan okuyorlar.
Ana, "geç şimdi karşıma" diyerek Türkiye'yi işaret ediyor ve ezan okunmasını istiyor.
Ana, ezan okunurken güvercin gibi kalbi dayanamıyor ve bayılıyor.
22:46Türkiye'den Gelen Misafirlerin Yolculuğu: Türkiye'den gelen misafirler, Tiflis'te geziye devam ederken, bir Yahudi misafir onlara Türkiye'de dinlediği ezanı hatırlayarak sıcak bir karşılama sunuyor.
Misafirler, Karacalar köyüne giderken, köyde namaz kıldıklarında gençlerin ilk kez cemaatle namaz kıldığını ve bu durumun köyde büyük bir etki yarattığını görüyorlar.
Köydeki bir amca, misafirlerin rüyasında gördüğü Hz. Muhammed'in emriyle onları ağırlamak için koyun kestiğini söylüyor.
28:11Karacalar Köyündeki Karşılama: Misafirler, Karacalar köyünde Kur'an fasikülü hediye edince, köylüler çok duygulanıyor ve ağlayarak "Türk kardeşler" diye bağırıyorlar.
Köyde gezmeye çıktıklarında her ev kurban kesiyor ve Türkiye'den gelen kardeşlerine sıcak bir misafirhane oluyor.
İki gün devam eden köy gezilerinin ardından Azerbaycan'a gitme zamanı geliyor çünkü 18 Ocak'ta sınırdan Türkiye'ye giriş yapmak zorundalar.
30:22Azerbaycan'a Geçiş: Gürcistan sınırından Adana sınırına girdikten sonra, altı arkadaş otelde kalırken, beş kişi Bakü'ye gidiyor.
Azerbaycan'a geçtiklerinde, kim olduklarını sorduklarında "Türk'üz, Türkiye'den geliyoruz" diyerek kendilerini tanıtıyorlar.
Azerbaycan'da bağımsızlık arefesinde olan ülke, kendi içinde çeşitli anlaşmazlıklar ve Ermeni saldırılarının tehdidi altında, ayrıca Sovyetlerin tesiri hala sürüyor.
32:08Gence'ye Yolculuk: Gürcistan ile Azerbaycan arasında sınır şehri olan Kazak'a giriş yaptıklarında, halk cephesinden yetkililerle görüşüyorlar.
Yolda Ermenilerin savaş yaptığı ve postların yolu kestiği için Gence'ye giremeyeceklerini söylüyorlar.
Gence'ye yaklaştıklarında Ermeniler tarafından gaz saldırısı yaşanıyor ve herkes yerlere yığılıyor.
33:25Gence'deki Karşılama: Gence'ye savaş havası hakim ve insanlar Ermenilere ve onlara yardım eden asıl güce karşı imkansızlıklara rağmen karşı koymaya çalışıyorlar.
Binlerce insan meydanda toplanıyor ve "Türk kardeşler" diye bağırıyorlar.
Halk cephesi gönüllüleri misafirlerini cepheye götürüyorlar, sıcak çatışmalardan ve cephede yaşananlardan dünya habersiz.
34:51Gence'ye Varış ve Halk Tepkisi: Gence'ye vardıklarında görevliler ve halk yollara dizilmiş, bayraklarla sevgi gösterisi yapıyorlardı.
Görevliler onları arabalardan indirip omuzlara aldılar ve şehir meydanında toplanan binlerce kişi tarafından karşılandılar.
Mehmet Tanrısever, Türkiye'den geldiklerini ve Ermenilerin onlara bir şey yapamayacağını söyleyerek konuşma yaptı.
36:13Savaş Ortamına Giriş: Şehir dışında Ermenistan'a doğru bir bölüme götürüldüler ve acayip bir savaş ortamına girdiler.
Rus tanklarının gençler tarafından kaçırıldığı ve Ermeni'ye karşı K-CHP'ye gittiği öğrenildi.
Rus tankları, onları durdurmak için yola koyulan arabaları ezerek geçti ve birkaç yaralı ve ölü oluştu.
37:04Hastane Ziyareti: Hastaneye götürüldüler ve orada 15-20 kişi yaralı yatıyordu, çocuklar ve gemiden gelen insanlar kurşun yemişlerdi.
Taksi şoförü, çocuklarının korktuğunu ve tankların arabaları ezdiği yerlere çekim yapacaklarını söyledi.
Savaş muhabirisi, Gence'deki zamanın ardından hedef Bakü'ye yöneldi.
38:04Bakü'deki Zorluklar: Sovyet askerleri tarafından kuşatılan Bakü'de derin bir sessizlik ve tedirginlik hakimdi.
Otel kapıları yüzlerine kapanıyor, boş bile olsa Türkiye'den gelen misafirleri kabul etmiyorlardı.
Rus helikopterleri Bakü'ye girerken dolaşıyordu.
38:34Bakü'de Konaklama Zorlukları: Bir cami bulup orada kaldılar, ancak akşam otele gittiklerinde pasaportlarına bakıldıktan sonra yer olmadığını söylediler.
İki otele gittiler ancak turist otelleri yer vermedi, açıkta kaldılar.
Caminin imamı onları evine götürdü, ancak ışıkları söndürerek 100-200 metre uzaktan takip etmelerini istedi.
39:30Bakü'den Ayrılış: Sabah olunca zamanın daralması ve Bakü'de kalma imkanının olmaması sebebiyle tekrar Gence'ye dönmek üzere arabalara binildi.
Vizelerinin dolması nedeniyle o akşam Gence'ye geleceklerini, TZE'ye ulaşacaklarını ve trene bineceklerini söylediler.
Bakü'de Ermeniler Karabağ'a saldırıyor, halk cephesi her yerde ayaklanmış ama Bakü'de kıpırdama yoktu.
40:27Gence'ye Dönüş ve Halk Tepkisi: Gence'ye dönerken sınırda bir sürpriz bekliyordu onları.
Gence şehrinde sirenler bağırıyor, halk bakıyor ne oluyor diye, sonra "Türkler geldi" diye duyuruyorlardı.
O gece 2-3 bin kişi "Türkler geldi, bizim kadr Türkiye'ye sahip çıktı" diye bağırıyordu.
41:15Halit Esen'in Konuşması: İlk geldikleri geceki meydandaki tiyatronun olduğu yere en az 10 bin kişi dolmuş, kendilerini rahatlatacak bir konuşma istiyorlardı.
Halit Esen mikrofonu eline aldı ve "Korkmayın Türkiye arkanızda, biz sizin yanınızdayız" dedi.
Meydan nefesini tutmuş, yarısını anladıkları konuşmayı umut dolu ve gelecek vaat eden bir şekilde içiyordu.
46:15Gence'deki Etkileyici Konuşma: Konuşmacı, Halit'in kabileli hukukunu keşfettiği ve söylediği sözlerin ciddi olduğunu belirtiyor.
Halit'in konuşması sırasında yaşlı ve genç nineler gözyaşlarıyla alkışlamış, "Türk kardeşim" diyerek cebindeki paralarını konuşmacıya vermişler.
Yaşanan güzelliklerden sonra vakit daralmış ve gelenlerin geriye dönmeleri gerekiyordu.
47:38Sınır Geçişindeki Zorluklar: Konuşmacılar TWT'e geldiklerinde arkadaşlarının sabah on birde gittiğini öğrenmişler.
Öğle namazı kıldıktan sonra sınıra gittiklerinde saat üç-dört civarında kimse yoktu ve akşam saat altıya kadar sınırdan geçmeleri gerekiyordu.
İzinleri bitmiş olan kişiler, ne zaman içeri girebilecekleri belli değildi ve Gence meydanında yaşananlar onları endişelendiriyordu.
48:39Yeşeren Ümitler: İlk gezinin Türkiye'deki yankıları, "Hasret Köprüsü"nün muhteşem açılışı ve ilk öğrenci grubuyla başlayan destanın perde arkasında yaşanan güzellikler anlatılıyor.
Yeşeren ümitler konusu Çarşamba akşamı Samanyolunda ele alınacak.

Türkiye Sevdalılarının Sovyetler Birliği ve Gürcistan Seyahati

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir