Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ebu Nasir İb Muhammed el-Farabi el-Turki tarafından anlatılan, Yunan tarihçi Herodot'un gerçek bir olayı konu alan bir film veya dizi bölümüdür. Hikayede Tomris (Spargap'ın kızı), Argun (Sarmat kabilesinin reisi), Kavaz Kurt (Tomris'in babası) ve Pers hükümdarı Kiros gibi karakterler yer almaktadır.
- Video, Pers İmparatorluğu'nun güçlendiği dönemde Hazar ile Altay arasındaki topraklarda yaşayan Massaget kabilesinin hikayesini anlatmaktadır. Tomris'in babasının ölümü, intikam almak için Sarmat kabilesine sığınması, Argun ile evliliği, Massagetlerin reisi olması ve sonunda Perslerle olan savaşta Kiros'u öldürmesi kronolojik olarak anlatılmaktadır.
- Hikaye, Tomris'in babasının intikamını alması, Perslerin istilası sonucu yaşanan olaylar, Argun'un Babil'e gidişi ve Tomris'in onu uğurlaması, Argun'un ölümü ve sonunda Tomris'in Perslerle olan savaşta kahramanlığını göstererek sona erer. Video, Tomris'in kahramanlığının halk arasında sonsuza kadar yaşayacağını vurgulayarak, göçebe kabilelerin Perslerin saldırısına karşı birlik olma kararını almasıyla devam eder.
- 00:49Pers İmparatorluğu ve Sakalar
- Ebu Nasir İb Muhammed el-Farabi el-Turki, Yunan tarihçi Herodot'un anlattığı gerçek bir olayı anlatıyor.
- Pers İmparatorluğu'nun en parlak yıllarında, Kral Kiros dünyanın yarısını fethetmiş, sadece Mısır ve Saka kabileleri hariç herkesi kendine tabi kılmıştı.
- Hazar ile Altay arasındaki uçsuz bucaksız topraklarda yaşayan Sakalar birçok kabileden oluşuyordu ve Massaget kabilesi bunlardan biriydi.
- 02:01Spargap'ın Doğumu
- Spargap, Massaget kabilesinin bir üyesi olarak dünyaya geldi ve babası ona büyük bir av yakaladığını gösterdi.
- Spargap'ın annesi, erkek çocuk doğuracağını ve veliahtı için şeref olacağını söyledi.
- Spargap'ın annesi, Akibatlar bölgesindeyken bir saldırıya uğradı ve öldü, ancak Spargap'ı dünyaya getirdi.
- 10:05Spargap'ın Büyümesi
- Yıllar geçtikçe Spargap tekrar evlendi ve biricik kızı Tomris'i sevgiyle büyüttü.
- Spargap, Tomris'i cesur, kahraman bir savaşçı olarak yetiştirdi ve ona at binmeyi öğretti.
- Tomris, annesinin ölümünden sonra babasının tahtını geri almak ve hainlerden intikam almak istedi.
- 12:03Massaget Kabilesi ve Arezmiler
- Massaget kabilesi, Arezmilerle dostluk kurmak istiyor ancak Spargap bu teklifi reddediyor.
- Spargap, Arezmilerle sadece ticaret yapıyor ve hayvan derisi karşılığında tuz ve kumaş alıyor.
- Spargap, Arezmilerle dostluk kurmak isteyenlere karşı sert tavır sergiliyor ve onları tehdit ediyor.
- 16:50Baskın ve Kaçış
- Tomris, korkunç bir rüya gördüğünü söyleyerek babasını uyandırıyor ve bir baskın başlıyor.
- Spargap ve ailesi baskından kaçmak zorunda kalıyor ve Tomris'i de yanlarına alıyor.
- Kaçanlar, Harasp ile birlikte ormana sığınarak yeni hayatlarına ayak uyduruyor.
- 23:43Tomris'in Yeni Hayatı
- Zaman geçtikçe Kavaz ve Kurt'un da ümidi kesip onları aramayı bıraktığı için Massaget kabilesinin reisine yapılan ihanet unutulmaya yüz tuttu.
- Tomris, babasının ölümü onu çok katılaştırmış ve tek düşüncesi topraklarına dönmek ve babasını öldüren hainlerden intikam almaktı.
- Tomris, avcılık ve dövüş becerilerini geliştirmeye devam ediyor ve babasının tahtını geri almak için hazırlanıyor.
- 34:27Tomris'in Yeni Arkadaşları
- Tomris ve ailesi, ormanda yaralı bir adam buluyorlar ve onu tedavi ettiriyorlar.
- Adam, kendisini Sardana olarak tanıtıyor ve Sarmat savaşçısı olduğunu söylüyor.
- Sardana, Tomris'e Massagetlerin yüzüğü olduğunu ve kendisinin Spargap'ın kızı Tomris olduğunu anlatıyor.
- 39:29Tomris'in Yeni Hayatı ve İntikam Planı
- Sardana, Tomris'i koruyacaklarını ve şimdilik kimse bilmemesi gerektiğini söylüyor.
- Tomris, ailesini ve dostlarını düşünerek intikam almak istediğini belirtiyor.
- Tomris, artık Sardana'nın yanında kalacağını ve hiçbir yere kaçmayacağını söylüyor.
- 43:15Tomris'in Sarmat Kabilesine Katılması
- Tomris eski gücünü kazanıp Sarmat kabilesinin hayatına ayak uydurmaya başladı ve diğer savaşçı kızlar gibi dövüş becerilerini geliştirdi.
- Tomris kızlarla ve yiğit erkeklerle birlikte avlara gitti ve komşu köylere saldırdı.
- Tomris, Sarmatların bir baskınında bir çocuğun annesini korumak için dövüştüğünü fark etti ve onu kurtardı.
- 48:52Tomris'in Yeni Hayatı
- Tomris, kimsesiz ve yetim olan bu çocuğun gelecekte cesur bir savaşçı olacağını ve ailesinin intikamını almaya kalkacağını düşündü.
- Tomris, bu çocuğun kendisinin imayemde olacağını söyledi.
- Tomris, babasının intikamını almak yerine "adalet" dediğini belirtti.
- 50:30Argun'un Doğumu
- Tomris'in babası, gök tanrısının dileğini kabul ettiğini ve bir oğul verdiğini söyledi.
- Tomris'in babası, oğlunun veliaht olduğunu ve tüm kabilelerin ona boyun eğeceğini umdu.
- Tomris'in babası, oğlunun adını Arda olarak belirledi.
- 51:31Sarmatların Baskın Planı
- Sarmatlar, Harezm köylerine baskın yapmayı planlıyorlardı.
- Tomris'in babası, Sarmatların baskın planını öğrendi ve onları durdurmak istedi.
- Tomris'in babası, Sarmatların baskınlarını bitireceğini ve yeni doğan oğlunu onlara vereceğini söz verdi.
- 55:52Sarmatların Tehdidi
- Sarmatlar, Tomris'in babasının sözlerini kabul etmediğini ve ona düşman olduklarını belirttiler.
- Sarmatlar, Kavaz Kurt'un sonunda gideceğini ancak dost olarak değil düşman olarak gideceklerini söylediler.
- Sarmatlar, Kavaz Kurt'un kendi halkını bile görmediğini ve tedbir almanın gerektiğini düşündüler.
- 57:33Tomris'in Gerçeği
- Tomris'in babası, ona savaşçı kızlarından birini sorduğunu ve bu kızın keskin nişancı olduğunu söyledi.
- Tomris'in babası, bu kızın aslında Masagetlerin tahtı olduğunu ve Spargap'ın tek çocuğu olduğunu açıkladı.
- Tomris'in babası, Argun'un bu kızdan hoşlandığını fark ettiğini ve gök tanrısının işareti olduğunu söyledi.
- 58:42Sarmatların Planı
- Sarmatlar, Harezmler yardıma yetişmeden Kavaz'a saldırmayı planladılar.
- Sarmatlar, Tomris ve Argun'u evlendirerek kabilelerinin topraklardaki hakimiyetini güçlendirmeyi hedeflediler.
- Tomris'in babası, ona yarın Kavaz'a gideceklerini ve babasının intikamını alacağı günün geldiğini söyledi.
- 1:00:30Tomris'in Kararı
- Tomris, Sarmatların sadece kendisi için değil başka niyetleri olduğunu fark etti.
- Tomris, kendi halkını öldürmek değil, onları korumak istediğini ve sadece babasını öldüren hainlerin cezasını vereceğini söyledi.
- Tomris, cesur, çevik ve akıllı olmak zorunda olduğunu öğrendi.
- 1:01:58Kavaz Kurt'un Baskını
- Sarmatlar, Kavaz Kurt'a baskın düzenledi ve Tomris'i buldular.
- Tomris, kendisinin Massagetlerin yiğit reisi Spargap'ın tek kızı olduğunu söyledi.
- Tomris, Sarmatların halkını köle yapmak istediğini ve sadece hainleri öldürmeye geldiğini açıkladı.
- 1:04:23Tomris'in Hükümdarlığı
- Tomris'in söyledikleri doğru olduğu ve hükümdarlık miras yoluyla onun hakkı olduğu anlaşıldı.
- Masagetler, Tomris'e karşı ayıbını kabul etti ve ona sonuna kadar hakkını verdi.
- Tomris, kabilesinin yiğit reisi Spargap'ın biricik kızı olarak memleketine döndü ve başlarına hükümdar oldu.
- 1:07:01Tomris'in Konuşması
- Tomris, halkına misafir olarak gelmediğini ve yıllar sonra tekrar yuvasına döndüğünü söyledi.
- Tomris, kocalarının ve hain babalarının Harezmiler için onları sattığını belirtti.
- Tomris, sevdiklerini kaybetmek ve yurtsuz kalmak ne demek olduğunu gösterdi.
- 1:08:54Tomris'in Babasının Kurganı
- Tomris, babasının kurganına götürüldü ve babasının ruhunu selamladı.
- Tomris, babasına intikamını sonunda aldığını ve yeminini yerine getirdiğini söyledi.
- Tomris, artık mirasına sahip çıkacağını ve toprakların kendisine emanet olduğunu belirtti.
- 1:11:19Tomris'in Dönüşü ve Evlilik
- Tomris yuvana döndüğünde, arkadaşı ona sevindiğini ama eskisi gibi birlikte olamayacaklarını söylüyor.
- Tomris, üç düşman kellesi getiren bir sarmat kızının evleneceği erkeği seçebileceğini öğreniyor.
- Tomris, Argun'u eşi olarak seçiyor ve evlilik töreni gerçekleşiyor.
- 1:12:56Harezmilerle Savaş Planı
- Harezmiler geldiğinde, Tomris ve Argun savaş planı yapıyorlar.
- Plan, önce ok yağmuruna tutup sonra meydanda yakın dövüşe geçip, güç kaybetmiş gibi geri çekilmek.
- Düşman peşlerinden gelecek ve saflarını gevşetecek, bu sırada pusuda yatan askerler hücuma geçecek.
- 1:16:42Savaş ve Zafer
- Düşman tuzağa düşüyor ve savaş başlıyor.
- Saka bozkırı'nın ilahi yokları şimşek gibi hızlı hareket ediyor ve düşmanın göğsünü deler geçiyor.
- Harezm ordusu dağılarak kaçıyor ve Tomris'in ordusu düşmanı kovalayıp yok ediyor.
- 1:22:08Tomris'in Yeni Durumu
- Tomris, özgürlük için savaştıklarını ve kazandıklarını halka açıklıyor.
- Sarmatların da dostları olduğunu ve Argun'un kabilenin reisi olacağını belirtiyor.
- Tomris, halkı el birliğiyle yöneteceğini ve yurdunu korumak için canını dökeceğini yemin ediyor.
- 1:24:45Tomris'in Yeni Hayatı
- Tomris sonunda yurduna döndü ve babasının tahtını düşmandan geri aldı.
- Kocası Argun ile birlikte Massagetler'in reisi oldu ve halkı el birliğiyle yönettiler.
- İlk doğan çocukları erkek oldu ve Tomris'in babasına hürmeten adını Spargap koydular.
- 1:26:02Baktriyalıların Sığınması
- Zamanla bozkıra gelen sığınmacılar çoğaldı, özellikle Baktriyalılar Kral Kiros'un istila ettiği şehirlerden kaçmıştı.
- Baktriyalılar, Perslerin erkekleri öldürdüğünü, kadınları ve çocukları köle yapacağını söyleyerek Tomris'e sığınıyorlardı.
- Baktriyalılar el sanatlarında iyi olduklarını göstererek faydalı olabileceklerini belirtiyorlardı.
- 1:28:07Kral Kiros'un Teklifi
- Kral Kiros'un elçileri Masaget reis Argun'a ticaret kervanlarına dokunmayan kabilelerle anlaşmak istediğini söylüyor.
- Elçiler, Kral Kiros'un Masagetlerle iş birliği yapmak istediğini ve onları Babil'de onur konuğu olarak ağırlamak istediğini belirtiyor.
- Argun, Babil'e gideceğini ve oğlunu da alacağını söylüyor.
- 1:31:52Babil'e Yolculuk
- Ay iki kez dolunay olunca Masallar Şehri Babil'e varmış olacaklar.
- Tomris, Argun'a Gubar'a karşı dikkatli olmasını ve oğlunun kendisine emanet olduğunu hatırlatıyor.
- Argun, Babil'e gidince oradaki güzelliklerin aklını çelmemesini istiyor.
- 1:36:11Yolculuk ve Tehlike
- Göçebeler, suyu temiz, çevresi güvenli ve hayvan boldur bir yerde duruyorlar.
- Yolculuk sırasında bir tehlike yaşanıyor ve yardım çağrısı duyuluyor.
- Göçebeler, bir yerde dinleniyor ve safalar getiriyorlar.
- 1:39:28Argun'un Babil'deki Karşılaşması
- Argun Reis, iki ay süren yolculuktan sonra başkent Babil'e gelir ve Pers hükümdarıyla tanışır.
- Hükümdar, Argun'un cesur ve çevik bir savaşçı olduğunu, doğar doğmaz at binmeye başladığını söyler.
- Argun, kendi kabilelerinin yeterli toprağı olduğunu ve başkalarının toprağında gözleri olmadığını belirtir.
- 1:40:14Hükümdarın Teklifi ve Argun'un Reddi
- Hükümdar, Argun'un savaşçılarıyla birlikte dünyanın tamamını fethedebileceklerini söyler.
- Argun, toprak kendiliğinden büyümediğini ve halk büyüdükçe toprak yetmez olacağını, insanları öldürdükten sonra topraktan hayır gelmeyeceğini belirtir.
- Hükümdar, Argun'un cesur olduğunu kabul eder ve onu Babil'den çıkarmaması gerektiğini söyler.
- 1:42:55Tomris Hakkında Bilgiler
- Argun'un genç ve güzel bir eşi olan Tomris'in çok kudretli olduğu ve bütün bozkırın onun hakimiyetinde olduğu belirtilir.
- Tomris dul kalırsa, onunla anlaşarak göçebelerin atlı ordusunun başına geçip Mısır'ı fethedilebileceği önerilir.
- Argun'un eşleri ve çocukları Babil'de sarhoş olur ve Argun onlara güvenir.
- 1:49:14Argun'un Ailesinin Ölümü
- Argun'un sarayına giden kervan, orada kimse çıkmadığını ve büyük bir kervanın geldiğini öğrenir.
- Hükümdar, Argun'a eşinin ve oğlunun naaşını getirir ve onları vahşi bir kabilenin baskınıyla öldürdüklerini söyler.
- Argun, yas ilan eder ve ailesini son yolculuklarına uğurlar.
- 1:57:15Tomris'e Teklif
- Hükümdar, Tomris'e Argun'un Babil'den ayrılmadan önce kendisiyle bir anlaşma yaptığını ve onu eşi olarak almayı teklif ettiğini söyler.
- Tomris, halkının sonsuza kadar var olması için bu teklifi kabul etmesi gerektiğini belirtir.
- Tomris, halkına Pers Kralı Kiros'un onları koruma bahanesiyle kendisini istemesi ve Argun'un eşi ve oğlunu öldürdüğünü anlatır.
- 1:59:33Tomris'in Kararı ve Felaket
- Tomris'in halkı, onun bu kararı üzerine felaket olduğunu ve yüce ruhları kızdırdığını söyler.
- Tomris, kutsal ateş yakarak kendini yakar ve pişmanlık hissetmediğini belirtir.
- Tomris, karnında çocuğunu taşıdığını ve onu köle değil özgür biri olarak yetiştireceğini söyler.
- 1:02:48Kiros'un Tepkisi ve Savaş Hazırlıkları
- Massagetler vezir Gubar'ı öldürdükleri için Kiros öfkelenir ve Mısır'dan vazgeçer.
- Kiros, askerlerinin yönünü Saka bozkırlarına çevirir ve göçebeleri yok etmek için sefere çıkar.
- Tomris, tüm kabilelerin birleşmesi gerektiğini ve Kiros'un sadece onu değil bütün Sakaları yok etmeye geldiğini söyler.
- 1:04:47Savaş Planı
- Tomris, demir döven ustalara silah ve zırh yapmalarını, hayvanları ve insanları uzaklara götürmelerini emreder.
- Kiros'un yolunun üstündeki kuyuları kapatıp, düşmanı uykusuz bırakmak ve yorgun düşürmek için geceleri saldırılar düzenleyeceklerini söyler.
- En geç iki dolunay sonra savaş başlayacak ve onları nehrin kıyısında karşılamaları gerektiğini belirtir.
- 1:05:47Savaş Hazırlıkları ve Düşman Stratejisi
- Göçebelerin demirden yapılmış güçlü okları ve zırhları vardır.
- Düşman, göçebeleri bir şekilde çekip etraflarını kuşatıp her yönden saldırmayı planlar.
- Düşman, göçebelerin geri çekilip arayı açıp sonra aniden dönüp saldıracağını ve atlı askerlerinin hem güçlü hem de marifetli olduğunu bilir.
- 2:08:23Savaş Planı
- Düşman sırderya nehrini geçmiş ve birkaç güne kadar topraklara ulaşacak, ordunun çoğunluğu piyade askerlerden oluşuyor.
- En zalim düşman olan Korkusuz Hazarlar var ve savaşı kazanmak için Kiros'un öldürülmesi gerekiyor.
- Her kabileden en iyi savaşçılar seçilerek yüz kişilik bir birlik oluşturulacak ve bu birlik Kiros'a yaklaşacak.
- 2:09:20Savaş Stratejisi
- Yüz asker ve atları demirden zırhla kuşanacak, böylece ok ve mızrakla zarar görmeyecekler.
- Savaşçılar iki kanattan saldırarak düşmanın ön safını dağıtacak, sonra geri çekilip arayı açacaklar.
- Persler hücuma geçecek, sonra askerler geri dönecek ve seçilen yüz asker gelerek Kiros'a götürecek yolu açacak.
- 2:10:32Savaşın Başlangıcı
- Sakalar baskına uğradıklarını bildiriyor ve her gece aniden hücuma geçip kayboluyorlar.
- Kral, savaşın başladığını ve dönüşünün olmadığını söylüyor, ön saflara uykusunu almış askerleri koymasını emrediyor.
- Tomris, halkına düşmanın özgürlüklerini ve birliğini bozmak istediğini, ecdadlarının bozkırı koruduğunu hatırlatıyor.
- 2:16:42Savaşın Devamı
- Düşman kışkırtıp sonra geri çekiliyor, Tomris'in amacı anlaşılmıyor.
- Sakalar ön safı dağıttı ve yaklaşıyorlar.
- Tomris, Korkusuz Hazarlara hazırlanmalarını söylüyor.
- 2:22:23Zafer
- Tomris, Kiros'un çadırına yaklaştıklarını ancak asker kaybının çok fazla olduğunu belirtiyor.
- Kral, düşmana dönmediğini ve ölümden korkmayacağını söylüyor.
- Düşmanlar geri çekiliyor, Tomris ve halkı zafer kazanıyor ve Kiros'u öldürdüklerini duyuruyorlar.
- 2:27:18Tomris'in Kahramanlığı
- Tarihte unutulan olaylar olsa da Tomris'in kahramanlığı halkının gönlünde sonsuza kadar yaşayacak.
- Hükümdar Tomris, tüm göçebe kabileleri birleştirip zalim düşmanı yenince adını bütün dünya duymuş oldu.
- Video, Tomris'in kahramanlığını ve barış içinde yaşamanın önemini vurgulayarak sona eriyor.