Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, 5 Mart 1953'te ölen Joseph Stalin'in son günlerini, ölümünü ve ölümünden sonra Sovyetler Birliği'nde yaşanan olayları kronolojik olarak anlatmaktadır. Videoda Stalin, Malenkov, Beria, Kuruçev, Bulgarin, Svetlana ve sadık dörtlü çetesi gibi önemli karakterler yer almaktadır.
- Belgesel, Stalin'in 28 Şubat 1953'teki son gününden başlayarak, felç geçirmesi, hastalığının gizlenmesi, ölümü ve sonrasında Politbüro üyeleri arasında yaşanan güç mücadelesini detaylı şekilde ele almaktadır. Stalin'in ölümünden sonra "kolektif liderlik" adı altında güç dağılımının planlanması, Kruşçev'in zaferi ve Stalin'in cenaze törenlerinin düzenlenmesi gibi önemli olaylar da anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca Stalin'in yaşlanma süreci, sağlık sorunları, paranoyak davranışları ve etrafındaki kişileri tasfiye etme eğilimleri de ele alınmaktadır. Stalin'in ölümünün Sovyetler Birliği'nde nasıl karşılandığı, Churchill'in Stalin hakkındaki sözleri ve 1961'de Stalin'in bedeninin Lenin mezarından alınması gibi önemli tarihsel detaylar da belgeselde yer almaktadır.
- 00:02Stalin'in Ölümü
- 5 Mart 1953'te Stalin öldü, 20. yüzyılın en güçlü adamlarından biriydi.
- Stalin'in ani ölümünden sonra resmi açıklamada ciddi bir rahatsızlık dendi, ancak yakın dostları uzun yıllar boyunca asıl gerçeği saklamıştı.
- Stalin'in ölümü, güya yakın olan çevresinin yanı başında garip ve yalnız bir ölümün hikayesiydi.
- 01:33Stalin'in Son Günleri
- 28 Şubat 1953'te Stalin'in ölümünden beş gün önce, normal bir gün geçirdi ve yakın dostlarını Kreml'den çağırdı.
- Stalin, Moskova'dan 15 dakika uzaklıktaki Kurtseva'daki sayfa evine gitmek için yola çıktı, yüzlerce polis onu koruyordu.
- Stalin her seferinde güzergahı kendisi karar verirdi, çünkü muhafızların belirlediği yolları "beni bir suikaste kurban vermek istiyorsunuz" diye eleştirirdi.
- 02:45Sayfa Evi
- Stalin'in Kudreva'daki sayfa evi Kremlin'den sadece 10 kilometre uzaklıkta, bugün bile yasaklı bir bölgeydi.
- 25 hektarlık geniş bir arazide, gerçek bir hükümdarın sayfa evi her zaman kilitliydi ve 120 muhafız tarafından korunurdu.
- İçerisi şatafat yerine sade tahta kaplamalarla kaplıydı ve ana salon yeme içmeden ziyade dünya politikalarının tartışıldığı bir yerdi.
- 04:06Stalin'in Çevresi
- 28 Şubat 1953 akşamı Stalin, dostlarıyla bir araya geldi; çevresinde gizli polis şefi Vardi, Malenkov, Kuruçev ve Bulgarin bulunuyordu.
- Bu dörtlü Stalin'in diktatörlüğünün danışma komitesi gibiydi ve psikolojik bir gereksinim de vardı.
- Stalin onlardan başka kimseyle iletişim kurmuyordu, ailesini kendinden uzaklaştıralı çok olmuştu.
- 05:37Stalin'in Son Günleri
- O geceki konu Yugoslavya ve kaçak Tito'ydu, Kore Savaşı sonunda Stalin partisine sadık üyeleri korkaklıkla suçladı.
- Son zamanlarda paranoyakça takip ediyorum duygusuyla yaşıyordu, suikastten ve özellikle zehirlenmekten çok korkuyordu.
- Konukları da kendilerini korumalıydı, şarap servisi olsa bile kadehlerini hep değiştirirdi ve şişeden konsa bile asla önüne konan bardaktan içmezdi.
- 07:25Stalin'in Son Kararı
- 5 Ekim 1952'de Sovyetler Birliği'ndeki Komünist Parti'nin 19. kongresinde Stalin kameralar önünde son kez konuşma yaptı.
- Stalin çok iyi görünmüyordu, yaşlı ve keyifsiz görünüyordu, saçları azalmaya başlamıştı.
- Bir sonraki gün Politbüro'nun kaldırılacağını açıkladı, sekiz üyenin rütbelerini indirerek yerine yirmibeş üye getiriyordu.
- 08:48Komplocu Doktorlar Davası
- 13 Ocak 1953'te Bravza'nın ilk sayfasındaki manşet "Terörist doktorlar çetesi açığa çıktı"ydı.
- Haberde oniki Kremlin doktoru ajan ve katil oldukları gerekçesiyle suçlanıyordu, doktorlar Batılı gizli servislerin emriyle iktidar partisi üyelerini öldürdüklerini itiraf etmişti.
- Stalin bu komplocu doktorlar hakkında yalandan bir dava düzenlemek istedi, bu kriminal davayı önemli bir politik davaya çevirmeye çalışacaktı.
- 10:07Stalin'in Son Gecesi
- 5 Mart gecesi Stalin çok keyifli görünüyordu, Kuruşev'den Rus ve Ukrayna dansı yapmasını istediler.
- Stalin zil çaldı, muhafızlarını her odada bulunan zilleri çalarak çağırdı, daha fazla şarap istedi ve masa yeniden kuruldu.
- Stalin sanki çok sağlıklıymış gibi yiyip içmeye başladı ama sağlıklı değildi, artık kamusal alanlarda çok daha az görünüyordu.
- 11:08Stalin'in Yokluğu
- 1949'da yaşadığı felç olayından sonra yazamaya başladı ve çalışacak sağlık durumu da yoktu, ancak Stalin ekolü için çalışmaya devam etti.
- Stalin her yerde, her zaman bulunurdu, Stalin simgeleri diktatörün yokluğunu kamufle etmek için her yerdeydi ve işe de yaradı.
- Batıda ise Stalin'in öldüğüne dair söylentiler çoktan yayılmaya başlamıştı bile.
- 12:05Stalin'in Benzerleri
- Bütün bunlara Bolşoy tiyatrosunda Stalin'i göstererek karşı konuluyordu, her seferinde imparatorluk locasında görünen Stalin değildi, Stalin'in benzerleriydi.
- Felix Ada Evdi, Stalin kendisi seçmişti ve onay vermişti, ondan sonra Stalin olarak hep o göründü.
- Stalin suikastten çok korkuyordu, arabalarının hepsi zırhlıydı ve gerçek arabada otururdu, etrafındaki her şey gerçekti ben hariç.
- 14:11Stalin'in Son Günleri
- Büyük yemek odasındaki şölen bitmek üzereydi, Stalin hepsiyle, babasıyla bile şakalaşıyordu.
- Sabah saat 4:30'da Joseph Vooviç konuklarını geçirdi, her zaman olan bir ritüeldi, onlara kapıya kadar eşlik ederdi.
- 1 Mart günü, bir pazar sabahı Stalin zili her zaman olduğu saatte çalmadı, muhafızlar endişelenmeye başladı.
- 15:19Stalin'in Ölümü
- Normalde saat 11 civarı uyanırdı, muhafızlar zili çalmasını beklediler ama çalmadı, saat 12 oldu, 1 oldu, sonra saat 3 oldu.
- Muhafızlar Stalin'in odasına girmeye cesaret edemedi, çağrılmadan bu kadar büyük bir diktatörün odasına girmek kesinlikle yasaktı.
- Evdeki görevliler korkmaya başladı, yanlış bir hareket ya da onun hoşuna gitmeyecek doğru bir hareket bile olsa ölümünüze neden olurdu.
- 16:32Stalin'in Felç Durumu
- Stalin'in evinde her şey belirlenmiş kurallara göre yönetiliyordu ve bu kuralları hiç kimse değiştiremezdi.
- Stalin'in bilincini kaybetmesi durumunda hiçbir hazırlık bulunmuyordu, bu durum ima bile edilemezdi.
- 2 Mart günü Stalin yerde yardıma muhtaç olarak yatıyordu ve muhafızların harekete geçmesi için acil bir posta geldi.
- 17:52Muhafızların Tepkisi
- Muhafız Logat Show, Stalin'i küçük salonda buldu ve onu koltuğa taşıdı, altında bir su birikintisi vardı.
- Muhafızlar dörtlü çeteye haber vermeye çalıştılar ancak iki saat sürdü ve Stalin'in uyuyor olduğunu söylediler.
- Muhafızlar Stalin'i o halde görmekten korktu ve onu rahatsız etmekten kaçındılar.
- 20:44Doktorların Çağrılması
- 2 Mart sabahı saat sekiz civarında doktorlar Kudsevo'ya çağrıldı ve teşhis beyin kanaması ve felç olarak belirlendi.
- Stalin'in durumu kritikti, nefes alma güçlükleri ve yüksek kan basıncı vardı.
- Stalin'in kızı Svetlana ve oğlu Vasili de duruma tanık oldu, Vasili sarhoş bir şekilde geldi ve doktorları cinayet işlemekle suçladı.
- 22:29Dış Dünyanın Bilgisi
- Sovyet İmparatorluğu'nda Stalin'in durumu hakkında hemen hemen hiç kimsenin bilgisi yoktu.
- Felix Dadaev, Stalin'in hasta olduğunu öğrendi ve Moskova'ya çağrıldı, Stalin'in yerine geçeceğini söylendi.
- Dış dünya hiçbir şey bilmiyordu, hatta hastanenin sağ kollarından birinin oğlu Sergey Kuruşçev bile felç hakkında bir şey duymamıştı.
- 23:57Stalin'in Ölüm Haberi
- 4 Mart sabahı saat sekiz buçukta Stalin'in ölüm haberi geldi ve Brandt'ın birinci sayfasında aktarıldı.
- Haberde Stalin'in Moskova'daki evinde felç geçirdiği ve en iyi doktorların getirildiği söylendi.
- Haber bültenleri doğruydu ve ayrıntılıydı, vücut ısısı, nabız ve idrar tahlilleri bile yayınlanmıştı.
- 25:17Stalin'in Tedavisi
- Diktatöre uygulanan terapötik tedavilerden biri boynuna sülükle müdahale etmekti.
- Sülükler Rusya'daki seçkin sınıf için bildik bir tedavi yöntemiydi ve felcin tedavisi için ilk başvurulan halk ilacıydı.
- Stalin'in sadık dörtlü çetesine geçmişti ve bu adamlar artık ondan kurtulmak istiyordu.
- 27:38Stalin'in Mit'i
- Bütün ülke tıbbi haberleri takip ediyordu ve insanlar şoktaydı, ölümsüz adam hasta mıydı?
- Stalin'in hayatını kurtarmak için canını verebilecek çok insan vardı, kendilerini kurban etmek istiyorlardı.
- Stalin zaferin simgesiydi ve Churchill, Stalin'den bahsederken onun Rusya'yı tahta saban döneminden alıp bir nükleer süper güç olarak bıraktığını açıklar.
- 29:03Stalin'in Ölümü
- 5 Mart doktorların yapacağı hiçbir şey kalmadı ve sadık dörtlü Stalin'in vasiyeti için hazırlanıyordu.
- Stalin'in gerçekten ölüyor olduğu kesinleşince durum gerginleşmeye başladı, bir ya bir kamp kurdu, Kurye başka bir kamp kurdu.
- Stalin ölmeden hemen önce kızı Svetlana da bütün politik liderlerle birlikte babasının ölümüne tanık oldu, gözlerini açtı, bakışları kötü ve hiddetli oldu, elini kaldırıp havayı işaret etti ve ruhu bedenini terk etti.
- 31:20Stalin'in Ölümü ve Varisi
- 5 Mart 1953 akşam saat 9:50'de Stalin öldü ve varisi kim olacaktı sorusu gündeme geldi.
- Stalin'in kalbinin durmasından sadece 25 dakika sonra Politbüro üyeleri Kremlin'de toplandı ve cenaze organizasyonu, kamuoyuna duyurulması ve güç için oluşacak rekabete dikkat edilmesi gerektiği tartışıldı.
- O gece görev dağılımı incelikle planlandı ve Stalin'in koltuğunun boş kalması gerektiğine karar verildi, böylece "kolektif liderlik" terimi ortaya çıktı.
- 32:49Kolektif Liderlik ve Güç Mücadelesi
- Kolektif liderlik terimi uzlaşma, beraberlik ve gücün birlikteliğini akla getirmek için kullanıldı, ancak liderlik çemberindeki herkes biradan korkuyordu.
- Beria, Stalin'in yarattığı polis devletinde gizli polisin başındaki pozisyonu ele geçirmiş ve diğerlerini şoke etmişti.
- Nikita Kruşçev, Komünist Parti'nin Merkez Komitesi Sekreteri olarak daha talihli bir yola itilmiş gibiydi ve bu pozisyonda Stalin'in yerini almasına karar verilmişti.
- 34:28Stalin'in Cenazesi
- Stalin'in naaşı Moskova'nın merkezine getirildi ve ülkenin her köşesinden insanlar buraya akın akın geliyordu.
- İnsanlar sadece ağlamıyordu, feryat ediyordu ve Stalin'in cansız bedeninin önünden bir buçuk milyondan fazla insan geçti.
- Karşıtlıkların yaşandığı bir gündü; bazıları acı içinde ağlıyordu, bazıları da rahatlamıştı.
- 37:50Cenaze Töreninin Sonu ve Beria'nın Yükselişi
- 9 Mart sabahı cenaze töreninin dördüncü ve son günü tabut anıt mezara taşınıyordu ve önde Beria vardı.
- Maria Beria, kurnaz, tedbirli, eğitimli olmasa da istediğini elde etmeyi bilen, iyi bir organizatör ve enerjik biriydi.
- Diğer politikacılar Beria'nın gücü ele geçireceğini anlamış ve karşı koymaya karar vermişlerdi.
- 39:19Kruşçev'in Zaferi
- Cenaze komitesi başkanı olarak Nikita Kruşçev merasimi başlattı, rakibi Beria ise Lenin'in anıt mezarında çok daha uzun bir konuşma yaptı.
- Stalin'in mumyalanmış bedenini Lenin'in yanına koymak, kolektif liderliğin hemfikir olarak aldığı son karardı.
- Haziran sonunda Maria Beria tutuklandı, görevlerinden azat edildi ve İngilizlere casusluk yaparak partiye ihanet etmekle suçlandı.
- 41:01Kruşçev'in Stalin'den Kurtuluşu
- Nikita Kruşçev büyük bir zafer elde etmişti, ancak aslanın ölümü hala her yerdeydi ve insanlar kitleler halinde Kızıl Meydan'daki anıt mezarı ziyaret ediyordu.
- Kruşçev'in en büyük sırrı Stalin'den tam olarak kurtulması için daha zaman geçmesi gerekiyordu ve en önemli başarısı nihai Stalin'i temellerinden sarsmak olacaktı.
- 1961'de Nikita Kruşçev, kendinden önceki başkan olan Stalin'in bedenini Sovyet komünizminin mabedi olan Lenin mezarından aldırdı ve artık o da Kremlin duvarlarında yatan diğer ölülerden biriydi.