Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Maraş'ta 1904 yılında yaşanan Fransız işgali ve yerel halkın karşı duruşunu konu alan bir tarihsel drama filmidir. Videoda Ali Sezai Hoca, Evliya Efendi, Muharrem Bey, Aslanbey, Hayrullah Bey, Ökkeş, Kılıç Ali Bey, Yörük Selim Bey gibi yerel liderler ile Fransız komutanları arasında geçen diyaloglar yer almaktadır.
- Video, Büyük Millet Meclisi'nin şehitlerin ailelerine İstiklal Madalyası vermesi haberiyle başlayıp, İngilizlerin Fransızlara Maraş'ı devretmesi, yerel halkın tepkisi ve "Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti"nin kuruluşu ile devam eder. Ardından Fransızların Türklerden silah toplama çabaları, Türk direnişçilerinin savunma planları ve Baba Burnu'nda gerçekleşen çatışma gösterilir.
- Videoda ayrıca Fransızların kalede Osmanlı bayrağını indirip kendi bayrağını çekmesi üzerine halkın tepkisi, cemaat camii'nde toplanması ve Türklerin Fransızlar tarafından işkence görmesi gibi detaylar da yer almaktadır. Hayrullah Bey'in hayatını kaybetmesi gibi önemli olaylar da filmde anlatılmaktadır.
- 03:34İstiklal Madalyası Tartışması
- Büyük Millet Meclisi riyasetinden gelen tezkere ile Maraş'ın kurtuluşunda fedakarlık gösteren şehitlerin ailelerine veya gazilere İstiklal Madalyası verileceği belirtiliyor.
- Madalyanın hangi şehide ait olacağını belirlemek için toplanan kişiler arasında Arslan Bey, Avukat Mehmet Ali Bey, Muallim Hayrullah Bey, Karak Zekiye, Abdullah Çavuş, Gönüllü Yusuf Çavuş, Milhş Nuriye, İzzet Derviş ve Evliya Efendi gibi isimlerden bahsediliyor.
- Evliya Efendi, madalyanın "sanki bir silah başı borazanı çalan sütçü imama" verilmesi gerektiğini belirtiyor.
- 06:06Fransızların Maraş'a Gelişi
- İngilizlerin Maraş'ı Fransızlara devretmesi haberi alınmış ve bu durumun Maraş'ı Adana'dan daha kötü hale getireceği söyleniyor.
- Evliya Efendi, Fransızların ve Ermenilerin geçmişteki vahşetini tanıyıp, Fransızların Maraş'ta daha kötü davranacağını belirtiyor.
- Aslan Bey, Maraş'ın ihtiyacı olduğunu söyleyerek Evliya Efendi'ye hemen gelmesini istiyor.
- 09:44Ali Sezai Hoca'nın Toplantısı
- Ali Sezai Hoca'nın evinde Cuma gecesi bir toplantı yapılacak ve bu toplantı "hatmi için" toplanıldığı söylenmesi isteniyor.
- Hüseyin Efendi, Fransızların yakında geleceğini ve Maraş'ın Ermenistan olacağını söyleyerek Ermenilerin geleceğini beklediğini belirtiyor.
- Mülazım Muharrem, Maraş'a dönmek için izin alıyor ve Ali Sezai Hoca'nın selamını götürüyor.
- 21:15Fransızların Maraş'a Varışı
- Fransız askerleri Maraş'a geliyor ve yüzbaşı Jolie, Maraş'ı kuvvetlerine teslim alıyor.
- Fransız ordusunun Maraş'a gelen kuvvetleri arasında bir Fransız makinalı bölüğü, bir Fransız süvari taburu ve Şark Lejyonundan bir tabur Ermeni bulunuyor.
- Devir teslim işlemleri için Amerikan Koleji'nde kalacakları belirtiliyor.
- 28:08Cemiyetin Kuruluşu
- Cemiyetin reisliğine Aslanbey, ikinci reisliğine Rafet Hoca getirilmiştir.
- Sivas'ta irtibat kurulacak ve Sivas kongresi kararları Mutasarrıf Atabey'den alınacaktır.
- Cemiyet mührü Arslanbey'de bulunmaktadır ve zabiti askeri harp görmüş, terhis seratı da onda bulunmaktadır.
- 31:09Cemiyetin İç Ayrılığı
- Rafet Hoca'nın heyet kurduğu öğrenilince, diğer üyeler ona karşı çıkarak ayrı toplantı düzenleyenlere sorgu yönelir.
- Rafet Hoca, bölünmeyi önler ve vatan işi olduğunu vurgular.
- Bazı üyeler, Sivas'la bağlantının Bolşevik tehlikesi oluşturabileceğini düşünürler.
- 35:14Fransızların Maraş'a müdahalesi
- Fransızlar, Maraş'ın asayiş ve inzibatından kendilerinin sorumlu olacağını ilan ederler.
- Mutasarrıf Bey, Osmanlı hükümetinin asayişi temin edecek yeteri kadar jandarması olduğunu belirtir.
- Fransız ordusu, Maraş'ın işgali altındayken, hıristiyan nüfusun güvenliğini temin etmek için Ermeni Lejyonu da devriye gezecektir.
- 38:07Fransız Kumandanı ile görüşme
- Fransız Kumandanı, Mütareke hükümlerine göre Maraş sancağının sorumluluğunun kendisine verildiğini belirtir.
- Kumandan, yolların, hastanelerin yapılması ve memurlara maaş ödenmesi gibi teklifler sunar.
- Türk temsilciler, Fransız müdahalesini reddeder ve hristiyan nüfusun (Ermenilerin) korunmasını talep ederler.
- 42:24Fransızların Maraş'taki zulmü
- Fransızların Maraş'taki zulümü beklenirken, şehirde teşkilatlanma çalışmalarına devam edilir.
- Yüzbaşı Kılıç Ali Bey ile Yüzbaşı Yörük Selin Bey, Sivas tarafından Maraş için görevlendirilir.
- Cemiyet içinde Aslan Bey ile Muharrem Bey'in çalışmasıyla Maraş'ı bölgelere ayırmaları ve her bölgeye reis ve yardımcı atamaları önerilir.
- 44:30Türk Silahlarının Toplanması
- Türklerin silahları tarama ile belirlenecek ve envanter çıkarılacak.
- Türklerin bütün silahları toplanacak, isteyen Ermenilere silah dağıtılacak ve mahalli birlikler kurulacak.
- Türklerde kesici, vurucu hiçbir şey bırakılmayacak, gece gündüz aramalar sürdürülecek.
- 47:31Fransız Genelkurmay Başkanı'nın Duyurusu
- Sütçü İmam'ın nerede olduğunu bilenler Fransız karakoluna haber verecek, haber verenler ödüllendirilecek, saklayanlar cezalandırılacak.
- Geceleri sokağa çıkma yasağı konulmuş, izinsiz ve fenersiz dışarı çıkanlar cezalandırılacak.
- Herkes evindeki silahı teslim edecek, evler aranacak, silahlarını teslim etmeyenler cezalandırılacak.
- 51:24Türk Direnişi Planı
- Silah için Besni ve Malatya'ya gönderilen arkadaşlardan haber geldi, Aslanbey birkaç gün içinde silahlarla beraber gelecek.
- Silahlar gelir gelmez acemi çeteleri eğitmek gerekecek, bu işi Evliya Efendi ve Abdullah Çavuş üstlenecek.
- Şehirde durumun gergin olduğunu Pazarcık ve Göksun'a haber vermek gerekiyor.
- 52:10Fransız Yardımına Karşı Tedbirler
- Şehirde patırtı çıktığı an Fransızlara yardım gelebilir, bu yardım ya Antep'ten ya da Adana tarafından gelebilir.
- Antep'ten gelecek yardım Pazarcık'ta Kılıç Ali Bey durdurabilir.
- Adana'dan gelecek yardım için Eloğlu'nda mevzilenerek karşılanacak, düşman tek kişi kalıncaya kadar vuruşulacak.
- 53:51Mutasarrıfın Zorlu Durumu
- Mutasarrıf Bey, Maraş'ta kan gövdeyi götürecek durumda olduğunu söylüyor.
- Hata Bey, sevilen sayılan kimselerin halka kışkırtmalardan sakınmalarını söylemesi gerektiğini belirtiyor.
- Mutasarrıf Bey, halini düşman başına çektiğini, halkın yüzüne bakamadığını ve istifasını gönderdiğini ancak cevap alamadığını söylüyor.
- 58:00Fransız Toplantısı
- Fransızlar Maraş'ta durumun kötü olduğunu, tüm Ermenilerin silahlandırıldığını ve talim yapıldığını biliyorlar.
- Fransız generali, kaledeki Osmanlı bayrağını indirilmesini emrediyor.
- Fransız generali, dans eden kadına kaledeki bayrağı indirince dans edeceğini söylüyor.
- 1:01:27Bayrağın İndirilmesi ve Türk Direnişi
- Kaledeki Osmanlı bayrağı indirilmiş, yerine Fransız bayrağı çekilmiş.
- "Alem-i İslam'a Hitap" başlıklı bir çağrıda, İslam'ın ölüyor ve bayrağı geri yerine koyacak bir gayretin gerektiğini söylüyor.
- Türkler bayrağını geri yerine koyacak bir gayreti olup olmadığını sorguluyor.
- 1:03:05Cuma Namazı ve Direniş
- Türkler büyük camiye toplanıyor, Mutasarrıf Bey bu durumun normal olmadığını düşünüyor.
- Mutasarrıf Bey, yüzbaşıya kalabalığı dağıtmaya emir veriyor.
- Cuma namazında imam, bayrak sancaksız cuma namazı kılınmaz diye, bayrağı dalgalandırıp cumayı gölgesinde devam etmeleri gerektiğini söylüyor.
- 1:09:35Savaş Hazırlıkları
- Harp başlamıştır ve herkes görevinin başına gelmiştir.
- İlk iş olarak hapishane boşaltılacak ve Evliya Efendi bu görevi üstlenmiştir.
- Her mahallede kale gibi müstahkem mevkiler kurulacak ve silah, cephane yerleştirilecektir.
- 1:12:34Savaş Başlıyor
- Maraş'ta "Maraş bize mezar olmadan düşmana gülizar dirensin sabreden" sloganıyla savaş başlamıştır.
- Emine Arşal adında bir kadın, ninenin, kaynanasının, görümcenin ve eltinin adını almıştır.
- Fransızlar Baba Burnu'na yaklaşıyor ve Hayrullah Bey onları karşılamak üzere yola çıkıyor.
- 1:18:21Baba Burnu Muharebesi
- Savaş sırasında komutanlar askerlerine ateş etmelerini ve kaçmamalarını emrediyor.
- Fransızlar Baba Burnu'da bozguna uğramış, ancak Muallim Hayrullah şehit düşmüş.
- Türk askerleri, Fransızların karargahlarının yerini öğrenmek için esirleri zorla konuşturuyorlar.
- 1:22:02İnsan Hakları Tartışması
- Bir kişi, komutanlarına "sabiilere ve kadınlara dokunmayın" buyurduklarına rağmen Fransızların yaptıklarına karşı çıkıyor.
- Bir kadın, "anasını hicabınızdan huzurunuza getiremedim" diyerek komutanlarına karşı çıkıyor.
- Video, kadınların ve sabilere yapılan saldırılarla ilgili bir tartışma ile sona eriyor.