Buradasın
İstanbul'un Son Gramofoncularından ve Sanatçılardan Hikayeler
youtube.com/watch?v=SOofZyBUDv8Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, İstanbul'un son gramofoncularından Mustafa Özkan, "Bayan Bacak" lakaplı şarkıcı Serpil Örümcer ve "Rockçı İmam" olarak bilinen Ahmet Muhsin Tüzer'in hayat hikayelerini anlatıyor.
- Video, üç farklı sanatçının kariyerlerindeki yükseliş ve düşüş süreçlerini konu alıyor. İlk bölümde Mustafa Özkan'ın gramofon koleksiyonculuğu ve İstanbul'daki antikacılar sokağında işlettiği dükkanı anlatılırken, ikinci bölümde Serpil Örümcer'in müzik kariyeri ve yaşadığı zorluklar aktarılıyor. Son bölümde ise Ahmet Muhsin Tüzer'in imamlık yaparken rock müziğine olan tutkusunu, Firack adlı rock grubunu kurmasını ve sonrasında yaşadığı ihraç sürecini anlatıyor.
- Belgeselde ayrıca Ahmet Muhsin Tüzer'in Yerebatan Camii'nde müezzin olarak görev yapması, Romanya'da Hristiyan bir kadınla evlenmesi, Balıkesir'in Karesi ilçesi müftülüğüne atanması ve İslam'da reform yapma çabaları nedeniyle Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından soruşturulması gibi detaylar da paylaşılıyor.
- 00:18Gramofon Mustafa'nın Hikayesi
- Doğal olan sese en yakın ses taş plaktan çıkar çünkü taş plak hem parçayı söyleyenin sesine hem de ait olduğu dönemin ruhunu ayna tutar.
- İstanbul'un son gramofoncularından Mustafa Özkan, dedesinden miras kalan tutkusuyla gramafonları ayakta tutuyor, topluyor, tamir ediyor ve özel gramafonlar yapıyor.
- Mustafa Özkan, Erzurumlu Hacı Gramofon Yusuf'un torunu olup, lakabı 1947'den beri "Gramofon" olarak devam etmektedir.
- 02:18Koleksiyonculuğun Başlangıcı
- 1977-1978 yıllarında Muş'tan Gölcük'e gelen Mustafa Özkan, ilkokulda arkadaşlarından pul koleksiyonuna ilgi duymuş ve babasının Almanya'dan gönderdiği pullardan başlamıştır.
- Gölcük depremi sonrası Sapanca'da işler durduğunda Kadıköy Salı Pazarı'na gitmeye başlamış ve bir iki sene sonra Kadıköy Tellalzade Sokak'ta dükkan tutmuştur.
- Kocaeli'de oturan Mustafa Özkan, evinden dükkana gidiş-geliş için günde dört buçuk saat yolda geçiriyor ve bu tempoyla yirmi iki senedir İstanbul'a gidip geliyor.
- 04:22Önemli Müşteriler ve Anılar
- Mustafa Özkan, Makedonya Cumhurbaşkanı, Murat Ülker, Recep Tayyip Erdoğan ve Bilal Erdoğan'a özel gramofonlar yapmıştır.
- Bir müşteri, tamir ettirdiği gramofonu çalmaya başladığında hüngür hüngür ağlamaya başlamış ve bu gramofonun babasıyla geçirdiği zamanları hatırlattığını söylemiştir.
- Mustafa Özkan'ın taş plak koleksiyonunda dört bin'e yakın taş plak bulunmakta olup, bunların arasında bin tane yabancı plak ve üç bin tane yerli plak bulunmaktadır.
- 09:46Taş Plakların Özellikleri
- İlk çıkan taş plaklar çok kalındır ve şimdiki normal taş plaklarının beş misli kalınlığındadır.
- Taş plaklar tek taraflı çıkmıştır; bir tarafında Edison'un resmi, öbür tarafta ise kayıt bulunmaktadır.
- Taş plaklar sıkıştırılmış kömür tozuyla ziftten meydana gelir ve kırıldığında taş gibi parçalanır.
- 10:15Taş Plaklardaki Türküler
- Bazı plaktaki şarkılar ve türküler gerçek olan, yaşanmış türkülerdir ve yaşanmış bir hayat hikayesi vardır.
- "Erzurum Dağları Karıyla Vuran" ve "Şafak Söktü Yine Sunammı Yanmaz" gibi türküler Erzurum'da yaşanmış olayları anlatmaktadır.
- "Erzincan Ağıtı" ve "Erzincan Ovası Kışa Kanar mı?" gibi türküler Erzincan'da yaşanan depremlerden dolayı yapılmıştır.
- 12:31Serpil Örümcer'in Hikayesi
- Serpil Örümcer, on dört yaşında bir güzellik yarışmasına katılmış ve kazanamamış olsa da Türkiye'de tanınmış, Bedri Koman'ın karikatürüyle "Bayan Bacak" lakabını almıştır.
- "Samanyolu" şarkısı ile tanınan şarkıcı Berkant ile evlenmiş ve Yeşilçam'ın en ünlü, altmışlı yılların en popüler isimlerinden biri olmuştur.
- Serpil Örümcer, on dört yaşındayken güzellik müsabakasında kraliçe olmuş, on altı yaşında sahneye çıkmış, şarkıcı olmuş ve on yedi yaşında şöhret olmuştur.
- 16:35Serpil Örümcer'in Hayatı ve Kariyeri
- Serpil Örümcer, "Bayan Bacak" lakaplı bir sanatçı olarak 1969'da bir atılımla 150 lira para kazanarak kariyerine başladı.
- 1969 senesinde 5-6 tane 45'lik plak yaptı ve Özdemir Erdoğan Orkestrası, Sezen Aksu, Cumhur Al ve Ülkü Aker ile çalıştı.
- Berkant Samanyolu'nun "Samanyolu" şarkısını kendisi için söyledi ve diğer şarkılarda da kendisi için yazılmış gibi hissetti.
- 18:04Evlilik ve Aile Hayatı
- Berkant Samanyolu'nun eşinden ayrıldıktan sonra 1971 senesinin Kasım ayında evlendi ve hamile kaldı.
- 1974'te kızı oldu ve 1989'da boşandı.
- İkinci evliliğinde emniyetten bir adamla evlendi, Marmaris'e sürüklendi ve gazino açtılar, ancak Körfez Savaşı patladı ve boşandılar.
- 19:18Zorlu Dönemler
- Evinden ayrıldıktan sonra kızı evlenmiş gitmiş, annesi Trabzon Huzurevine gönderilmiş ve haftalarca sokakta kaldı.
- Sağlık sorunlarıyla uğraşırken cilt kanseri oldu ve yapayalnız kaldı.
- Hatalar yaptığını kabul ediyor ancak bunun telafisi mümkün olmadığını ve kimse kimseyi yargılayamayacağını belirtiyor.
- 21:20Günümüzdeki Durumu
- İki torunu ve rahatsız bir kızı olduğu için çalışmak zorunda kaldı.
- Pazarda incik boncuk ve ikinci el kıyafet satarak geçimini sağlıyor.
- Çalışmanın ayıbı olmadığını, kötü bir şey yapmadığını ve aldığını terinden ekmek parası kazanmaya çalıştığını vurguluyor.
- 22:57Ahmet Muhsin Süzer'in Hayatı
- Ahmet Muhsin Süzer, imam olmaya teşvik edilen biri olmasına rağmen duyguları ona müzisyen olmasını söyledi.
- İmamlık yaparken rock müziğin peşinden gitmeyi ihmal etmedi ve sıradışı tercihleriyle imamlıktan ihraç edildi.
- Şimdi herkes onu "rockçı imam" olarak tanıyor.
- 24:11Ahmet Muhsin Süzer'in Müzik Kariyeri
- Firack isimli rock grubunu kurdu ve Türkiye ve dünya gündemine geldi.
- Rock müzik yapan bir imam olarak dünyada tek olduğunu belirtiyor.
- Antalya'nın Kaş ilçesinde dünyaya geldi ve babası imam, dedesi din alimi, amcası Kur'an kursu eğitmeni olan bir ailede büyüdü.
- 25:24Eğitim ve Dini Hayatı
- Küçüklüğünden itibaren İslam'ın modern ve çağdaş bir yapıda olmasını isteyen bir çocuktu.
- Kur'an kursu döneminde Kur'an-ı Kerim'i güzel okuduğu için Diyanet Vakfı'nın düzenlediği yarışmada Karşıyaka, İzmir, Ege Bölgesi ve Türkiye dördüncüsü oldu.
- Diyanet İşleri Başkanlığı'ndan ihraç edilmesinin gerekçelerinden biri, Kur'an-ı Kerim'i ezberde tecvid bilgisi ve fıkhi bilgiler yetersiz olmasıydı.
- 28:12Rock Müziğe Geçiş
- Torbalı İmam Hatip Lisesi'nde okurken Freddy Mercury'nin "Hammay'in Rapsodi" parçasının sonundaki "Bismillah" kelimesinden etkilenerek rock müziğini sevmeye başladı.
- İlk albümü 2007 yılında Amerika'da Important Recurs firması tarafından çıktı ve dünyada böyle bir çalışma daha önce olmadı.
- İsveç kökenli minimalist müziğin öncülerinden Catherine Crister Hannix'in grubunda Amerika'da vokallik yaparak konser verdi ve 2020'de New York'ta albüm olarak çıkması Türkiye adına önemli bir başarı oldu.
- 30:26Evlilik Deneyimi
- Konuşmacı, Yerebatan Camii'nde 1997-2000 yılları arasında müezzin olarak görev yapmıştır.
- Romanya'ya giderek eşi Anna Mara Tüzer ile evlenmiş, eşi evlendiği zaman Hristiyandı ve Ortodoks inancındaydı.
- Konuşmacı, eşine baskı yapmadan kendi inancıyla baş başa bırakmış ve saygı duymuştur.
- 31:36İmamlık ve Müzik Faaliyetleri
- Konuşmacıya İslam'da reform yapacağı ve yasak kılmış olduğu rock müzik gibi farklı müzik tarzını imam olarak sunmaya çalıştığı serzenişler yapılmaktadır.
- 2017 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı, konuşmacıya kınama ve uyarma cezası vermiş, rızasız Balıkesir'in Karesi ilçesi müftülüğüne memur olarak atamıştır.
- Konuşmacı, yürütmeyi durdurma davası açarak imamlığına tekrar geri dönmüştür.
- 32:44Kaş Meydanı Konseri ve İhraç Süreci
- Konuşmacının ihraç edilme süreci yaklaşık on ay önce, 1 Nisan 2018'de Kaş Meydanı'nda konser vermesiyle başlamıştır.
- Konser başlamadan iki gün önce Kaş Müftüsü, kaymakamın izin vermediğini söylemiş, ancak kaymakam konseri iptal etmemiştir.
- Konser bittikten sonra konuşmacı, ezan vakti geldiğini söyleyerek izleyicilere teşekkür etmiş ve ayrılmıştır.
- 34:22İhraç Kararı ve Sonrası
- Diyanet, konuşmacıyı atmakla alakalı gerekçeleri araştırmış ve izinsiz konser vermek ve ücret almak iddiasıyla ihraç kararı vermiştir.
- Konuşmacı, ihraç kararına itiraz etmiş ve Antalya B. İdare Mahkemesi'ne yürütmeyi durdurma davası açmış ancak reddedilmiştir.
- Konuşmacı, Türkiye'de müzik alanında veya konser anlamında faaliyet yapmanın çok zor olduğunu belirtmiştir.