Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, GZT'nin Ortadoğu serisinin bir parçası olup, HTŞ (Tahrir Şam) örgütünün önemli isimlerinden Ebu Maria El-Kahtani'nin suikast sonucu öldürülmesi olayını ele alıyor. Video, Kahtani'nin biyografisini ve HTŞ içindeki rolünü detaylı şekilde anlatıyor.
- Video, Kahtani'nin 1976'da Musul'da doğumundan başlayarak eğitim hayatını, Irak'taki faaliyetlerini ve Suriye'ye geçişini kronolojik olarak anlatıyor. Ardından HTŞ içindeki yükselişi, Ebu Muhammed el-Giolani ile olan rekabeti ve sonunda suikast sonucu ölümü detaylandırılıyor. Son bölümde ise Kahtani'nin ölümünün HTŞ'ye olası yansımaları ve Suriye'nin kuzeybatı bölgesindeki siyasi durum değerlendiriliyor.
- HTS ve Ebu Maria el-Kahtani'nin Suikastı
- İdlib'de en güçlü devlet dışı aktör konumundaki Heyet Tahrir Şam (HTS), Ebu Maria el-Kahtani'nin suikast sonucu öldürülmesiyle yeniden gündeme geldi.
- Nusra Cephesi'nin kuruluşu ve büyümesinde Ebu Muhammed el-Giolani ile birlikte önemli rol oynayan Kahtani'nin öldürülmesi, suikastın arkasında kimin olduğu ve sahaya olası yansımaları başta olmak üzere bazı soruları beraberinde getirdi.
- Bu video, HTS'ye ve önde gelen isimlerinden Ebu Maria'ya daha yakından bakarak bu soruların cevaplarını arayacak.
- 00:47Ebu Maria el-Kahtani'nin Hayatı ve Kariyeri
- Asıl adı Maysar bin Ali el-Cuburi el-Kahtani olan Kahtani, 1976 yılında Musul'da doğdu ve Bağdat Üniversitesi'nde şeriat okudu.
- 2003'ün sonunda Tehlike Taburunun komutasını üstlendi ve 2004 yılında ABD'nin Irak'ı işgalinden sonra El Kaide'ye katıldı.
- Suriye devrimi başladığında Suriye'deydi ve Ahrar el-Şam hareketiyle Özgür Suriye Ordusu'nun bazı liderleri ile ilişki kurdu.
- 01:37HTS'ye Katılımı ve Liderlik Pozisyonu
- Tahrir el-Şam'ın şu anki lideri Ebu Muhammed el-Giolani, İS'in Ekim 2009'da öldürülen lideri Ebu Bekir el-Bağdadi tarafından Suriye'de paralel bir örgüt kurmakla görevlendirilerek Suriye'ye geldiğinde onu karşılayan kişi el-Kahtani oldu.
- 2012 yılında silahlı eylemlerin başladığı dönemde Nusra Cephesi'nde şeri lider ve Suriye'nin doğu bölgesinin emiri olarak görev yaptı.
- El-Kahtani, eski El Nusra Cephesindeki sözde reformistlerin en önde gelen teorisyeni olarak görülüyordu.
- 02:14İdlib'e Geçişi ve HTS'ye Katılması
- El-Nusra'nın da zorda genişleyememesi üzerine kendi komutasındaki grubuyla birlikte Dera'ya yöneldi ve burada İS'e biat eden Schede Yermuk ve Jayş Halid bin el-Velid gruplarına karşı savaştı.
- Yaklaşık iki yıl Dera'da kaldıktan sonra gizemli bir hamleyle Suriye'nin kuzeybatısındaki İdlib vilayetine geçti.
- El-Kahtani, İdlib vilayetine vardığında, Suriye'nin doğu bölgesindeki faaliyetleri sırasında kurduğu ilişkilere dayanarak kendi grubunu oluşturmaya çalıştı, ancak Giolani onun niyetini anlayınca önce Fethiye Şam, ardından da Tahrire Şam saflarına çekmek için harekete geçti.
- 03:03El-Kahtani ve Giolani Arasındaki Rekabet
- El-Kahtani, İdlib vilayetinde birçok kez Giolani ile birlikte poz verdi ve yaklaşık bir yıl önce Franz 24 muhabiri Wassim Nasr'a konuşan El-Kahtani'nin verdiği mesajlar, Giolani ile kendi arasındaki rekabeti açık biçimde yansıtıyordu.
- El-Kahtani, HTŞ'nin cihatçı bir hareket olmadığını ve cihadın bittiğini söyleyerek gençlerin İS ve El Kaide'ye katılmasını engellediklerini anlatıyordu.
- El-Kahtani, HTŞ'nin demokratik bir hareket olmadığını söylemiyoruz ama El Kaide ve İS gibi küresel bir cihatçı hareket de değil diyerek HTŞ'yi rasyonel bir zeminde tanımlamaya çalışmıştı.
- 03:43El-Kahtani'nin Tutuklanması ve Serbesti
- El-Kahtani'nin HTŞ içindeki yıldızının yükselmesini Giolani Tahrrel Şam'daki liderlik pozisyonuna tehdit olarak gördü ve onu ortadan kaldırma yollarını aramaya başladı.
- El-Kahtani, Amerikalılarla işbirliği yapıp HTŞ liderliğini devirmeye çalışmakla suçladıktan sonra yetkilerini ve görevlerini dondurdu.
- Kısa bir süre sonra El-Kahtani, HTŞ'nin liderlik kadrosunda yer alan birçok figür ile birlikte tutuklanarak İdlib'de cezaevine konuldu.
- 04:11El-Kahtani'nin Suikastı ve Sonuçları
- Giolani'nin rakiplerine karşı attığı adım sonrasında HTŞ'nin içinde yaşanan çalkalanma ve kendisine karşı artan baskılara boyun eğe Giolani El-Kahyi ve aynı suçlamalarla tutuklanan diğer askeri ve güvenlik komutanlarını altı ay sonra kademeli olarak serbest bıraktı.
- El-Kah serbest kalmasının ardından destekçileri tarafından sokaklarda ve Babel hava sınır kapısında kutlamalar düzenlendi.
- El-Kahtani, aşiret liderleri ve HTŞ içinde değişimi savunanlarla görüşmelere başladı, ancak serbest kaldıktan bir ay sonra Gassana aşiretinin misafirhanesinde destekçilerini ağırlarken ona sarılan bir kişi kendini patlatmak suretiyle El-Kahtani'nin hayatına son verdi.
- 04:57Suikastın Arkasındaki Olası Nedenler
- Başta İS ve Huraz el-Din olmak üzere birçok tarafın El-Kahtani'nin öldürülmesinde çıkarı olduğunu söylemek mümkün.
- İdlib'deki HTŞ'ye bağlı güvenlik birimlerinin yakın zamanda El-Kahtani'yi öldürmekle tehdit eden İS ve Huras el-Din üyelerini serbest bırakması, El-Kahtani'nin öldürülmesindeki soru işaretlerini artırıyor.
- Suikast yöntemi İS'i işaret etmekle birlikte herhangi bir tarafın suikastle üstlenmemesi, El-Kahtani ile son yıllarda koltuk rekabeti yaşayan HTŞ lideri Giolani'yi zor durumda bırakıyor.
- 05:30Suikastın HTŞ'ye Etkileri
- El-Kahtani'nin ölümünün HTŞ'de bir bölünmeye ya da bazı tugayların ayrılmasına yol açması pek olası görünmüyor.
- İS tarafından öldürüldüğü hipotezi şu ana kadar en olası olan ve Arap aşiretleri yaşadığı Suriye'nin kuzeydoğu bölgesi de dahil olmak üzere çok sayıda kademe komutanı için ikna edici görünüyor.
- Son aylarda Giolani'ye karşı yaşanan sivil isyan gösterilerinde Kahtan ilk suikastından sonra atılan sloganların içeriğinde değişiklik olmaması Giolani için bir rahatlama getirdi.
- 06:05Suikastın Gelecekteki Etkileri
- İS ve Huras el-Din elemanlarının El-Kahtani ile eş zamanlı olarak serbest bırakılması sonrasında Suriye'nin kuzeybatı bölgesinde bulunan ve El-Kahtani gibi İS'e karşı savaşmış bazı komutanlara karşı suikast eylemlerinin artacağı göz önünde bulundurulmalı.
- Bu durum, dış aktörler nezdinde radikal örgütlere karşı içeriden savaşan etkin bir lider olarak bilinen ve sivil isyanı diyalogla bastırmaya çalışan Giolani için yeni bir fırsat penceresi yaratabilir.
- Ancak aynı ESED'e karşı atılan sloganlarla Giolani'nin gitmesini isteyen kalabalıkların ısrarlı eylemleri, uzun süre durağan olan Suriye'nin kuzeybatı bölgesini tekrar hareketlendirip yeni aktörler de çıkarabilir.