Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Halide Edip Adıvar'ın "Sinekli Bakkal" adlı eserinin seslendirilmesidir. Mehmet Can Şirin tarafından seslendirilen eserde, Sinekli Bakkal sokağı, mahalle imamı ve Emine adlı kızı ile Tevfik lakaplı bir delikanlı arasındaki hikaye anlatılmaktadır.
- Video, Sinekli Bakkal sokağının detaylı bir tanıtımıyla başlayıp, mahalle imamı ve Emine'nin hayatını anlatmaktadır. İmam, cehennem ve cennet kavramlarını keskin bir dille anlatırken, Emine'nin 17 yaşında Tevfik ile kaçması ve bunun sonuçları hikayenin ana hatlarını oluşturur. Video, bir bölümün sonunda ve ikinci bölümün geleceğini belirterek sona erer.
- 00:14Sinekli Bakkal Mahallesi
- Halide Edip Adıvar'ın "Sinekli Bakkal" adlı eserinin seslendirmesi Mehmet Can Şirin tarafından yapılıyor.
- Sinekli Bakkal, dar arka sokak bulunduğu semtin adını almış, ahşap ve iki katlı köhne çatılarla örtülü bir mahalle.
- Mahallede her pencerede kırmızı toprak saksılar ve kararmış gaz sandıkları bulunuyor, köşede ise civarın en işlek çeşmesi yer alıyor.
- 01:28Mahallenin İnsanları
- Sürülü kafeslerin arkasındaki kadınlar dikişlerini bırakıp pencereden bağıra bağıra dedikodu yaparlar.
- Sokakta ayağı takunyalı, başı yazma örtülü kadınlar çeşmeye gider gelirler, iki örgülü kız çocukları sakız çiğner, yırtık çakşırı yalınayak olanlar ise kırık taşlar arasındaki su birikintileri etrafında kağıttan gemi yüzdürürler.
- Mahalle, bir geçitten ziyade toplantı yeri olarak görülür, insanlar orada muhabbet eder, konuşur, kavga eder ve eğlenir.
- 02:21Mahallenin Önemli Yerleri
- Yabancılar su dolduran kadınlarla ahbaplık ederse, bir kınalı parmak ona iki yer gösterir: Mustafa Efendi'nin İstanbul Bakkaliyesi ve arka penceresi çeşmenin üstüne açılan imamın evi.
- Mustafa Efendi'nin dükkanı sokağın ortasındaki evlerden birinin altına kara bir kovuk gibi gömülmüş, sokağın biricik üç katlı binası ise imamın evini benimsemek ister.
- Zengin-fakir bütün civar halkı ölüm, doğum, nikah gibi hayati meselelerde imamın evine gelmek mecburiyetindedir.
- 02:58Sinekli Bakkal İmamı
- Mustafa Efendi, herhangi bir meddahın tarif ettiği hasis, tiryaki bir mahalle bakkalı, imam ise kendinden başka kimseye benzemeyen bir kişidir.
- İmamın iki kalın kaş, kömür gibi siyah, kor gibi yakıcı, vurgu gibi keskin iki ufak göz, uzun ve tilki vari burun, kırlaşmış karasakal, kısa boyu ve cılız vücudu vardır.
- Beyaz sarığın kallaviliği geniş yeni latanın içinde ağır ağır, sallana sallana yürüyüşü ona hususi bir heybet verir, iriyari erkeklerin bile gıpta edeceği gür, kalın bir sesi vardır.
- 03:42İmamın Vaazları
- İmam vaaz eder gibi şedit bir talakatla konuşur, gündelik kırdıları bile Kur'an okur gibi tecvitle söyler.
- Defin ilmühaberi, nikah iznamesi almak için çekişe çekişe pazarlık edenler ona "pinti imam", "hasis imam" der geçerler.
- Küçük mescitte vaaza devam edenler huzurunda biraz korku, biraz da rahatsızlık hissederler.
- 04:28İmamın Ahiret Anlayışı
- Cemaate telkin etmek istediği naslar bıçak gibi keskindir, insan için hayatta iki tane yol vardır: biri cennete, biri cehenneme çıkar.
- İmam ikinci yolu daha parlak, daha canlı olarak anlatır, cehennemin bilmediği köşesi, ukubetin tarif edemeyeceği şekli yoktur.
- Cennet yolcuları bambaşka insanlardır, gülmezler, oynamazlar, rahat etmezler ve kimseye rahat vermezler, onlar için zevk ve neşe veren her şey günahtır.
- 05:52İmamın Hayatı
- Sinekli Bakkal sokağında daimi bir ahiret havası yaratmak isteyen imam, insanların günah temayüllerinin karşısında kendini aciz buldu.
- Mahalle halkı neşeli, gürültülü, bidüzzi'ye Allah yolundan şeytan yoluna kayan insanlardı.
- İmam karısını genç kaybetti ve bir daha dünya evine girmedi, Emine adlı bir kızından başka hiç kimsesi yoktu.
- 06:19Emine ve Tevfik
- Emine, beyaz, gergin tenli, pembe yanaklı, fare kapanı gibi sımsıkı kapanan, ince dudaklı, küçük karagözlü, temiz, hamarat ve titiz bir kızcağızdı.
- Emine onyedi yaşındayken mahallede haylazlığı ile meşhur zenne rolüne çıkan Tevfik lakaplı bir delikanlıya kaçtı.
- İki çocuk aynı rahle önünde diz çökmüş, aynı kalfa peşinde mektebe gitmiş ve başlanma alaylarında "Şol Cennetin İrmakları" ilahisini söylemişlerdi.
- 07:20Tevfik'in Hayatı
- Tevfik uzun bacaklı, gürbüz, kestane rengi gözleri, bir kız çocuğu gibi tatlı kırmızı dudakları, durmadan söyler, yaramaz, maskara bir oğlandı.
- Dul annesi ile dayısı Bakkal Mustafa Efendi'nin evinde yatar kalkardı, ihtiyarın bütün ısrarına rağmen ne bir yere çırak oldu ne de bir sanata girdi.
- Sanatkarlık şöhreti pekerken, dayısının bahçesinde Ramazan geceleri karagöz oynatırken başladı.
- 08:13Tevfik'in Karagöz Sanatı
- Tevfik tavan arasından eski mukavva kutuları sırtladı, dükkandan beş eksi on renkli kalem aşırdı, bir hafta mütemadiyen kesti, biçti, boyadı bir alay kağıttan sanatkar ortaya attı.
- Karagöz takımına Mustafa Efendiye benzeyen bakkal, imama benzeyen yerden bitmek koca sarıklı bir ihtiyar imam, bir de Emine'nin eşi küçük bir mahalle güzeli Tevfik ilave etti.
- Perde kurup, şema yakıp, zilu hayal göstermekle başladığı gecenin haftasında çocuk seyircilerin arasında bir sürü yaşlı başlı adam peyda oldu.
- 09:03Tevfik'in Şöhreti
- Bakkalla imamın karikatürleri perdede belirince büyükler arasında hafif bir fısıltı başlıyor, mahalle güzeli çıkar çıkmaz çocuklar ayaklarını yere vuruyor, "Eminedir, Emine" diye bir ezgi tutturuyorlardı.
- Ondokuz yaşında Tevfik, kadın rolüne çıkan ortaoyuncularının en meşhurlarından olmuştu.
- Oyun çırpıcı çayırına gelince, mahalleli ne yapıp ne edip onu seyre giderlerdi, erkekler kendisine pek yüz vermezlerdi.
- 09:46Tevfik'in Hayatı ve Emine'nin Kararı
- Civarın kibar tarafında konağı olan Zaptiye Nazırı Selim Paşa da Tevfik'i görmeye gitmiş, şanına yaraşmayacak bir hafiflikle kahkaha salıvermişti.
- Aynı sene Tevfik birbiri ardınca dayısını ve anasını kaybetti, birinden dukan ev ve arkasındaki bostanımsı bahçe kaldı, ötekinden yüreğine bir türlü dolmayan bir boşluk, bir hüzün yerleşti.
- İstanbul Bakkaliyesi işlek bir dükkan, işini bilen bir bakkal, orada pekala para kazanabilir, Emine'yi bu pek düşündürdü.
- 10:30Emine ve Tevfik'in Evliliği
- Emine, Tevfik'in ideal bir koca sezdi, Tevfik'in ağzından oyunculuğu bırakıp bakkallık edeceğine dair söz alır almaz imamın evinden kaçtı.
- İmamın burnunu kırmak için bu münasebeti körükleyen mahalleli gençlere yardım etti, nikahları başka bir mahallede kıyıldı.
- İmamın kızı Tevfik'in evine geldiği gün imam mahalle huzurunda Emine'yi reddetti.