Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, Dr. Ersingin tarafından hazırlanan Divriği Külliyesi belgeselinin ilk bölümüdür. Sunucu, Sivas'tan Divriği'ne yolculuk yaparak bölgenin tarihini ve külliyesini anlatmaktadır.
- Video, Divriği'nin coğrafi konumu, tarihi ve Mengücek Beyliği dönemindeki gelişimini anlatarak başlıyor. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası'nın mimari özellikleri, inşa edilme tarihi ve kültürel önemi detaylı şekilde ele alınıyor. Belgesel, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine giren bu eserin tarihsel ve mimari değeri hakkında bilgiler sunuyor ve Divriği'nin günümüzdeki yaşamına değiniyor. İkinci bölümde külliye detaylı olarak incelenecek.
- 01:10Divriği'nin Genel Bilgileri
- Doktor Ersingin, Divriği Külliyesi belgeselinin ilk bölümünde Divriği hakkında genel bilgilendirmeye çalışmaktadır.
- Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası 1985 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası kapsamında korunmaya alınmıştır.
- Sivas'tan Divriği'ye karayolu ile 184 km, otomobille yaklaşık 2 saat sürmektedir.
- 02:27Divriği'nin Coğrafi ve Tarihi Özellikleri
- Divriği, Sivas'ın 16 ilçesinden biri olup, Yukarı Fırat Havzası'nın İç Anadolu Sınırı yakınında, Sivas ilinin güneydoğusunda yer almaktadır.
- Divriği ilçesi, Fırat nehrinin bir kolu olan Çaltı Çayı vadisi kenarında kurulmuş olup, denizden yüksekliği 1225 metredir.
- Divriği'nin tarihi MÖ 7000'e Urartulara kadar uzanır ve farklı kaynaklarda farklı isimlerle kaydedilmiştir.
- 04:51Mengücek Beyliği Dönemi
- Divriği, tarihindeki en parlak günlerini 1150-1250 yılları arasında Mengücek Beyliği döneminde yaşamıştır.
- Mengücek Beyliği kurucusu Erzincan, Kema, Şebinkarahisar ve içine alan bu beyliğin kurucusu Alparslan'ın komutanlarından Emir Mengücek Gazi'dir.
- Mengücek Beyliği'nde kale, kale cami, ulu cami ve darüşşifası, bedestenler, kümbetler, köprüler, hamamlar ve çevredeki kervansaraylar inşa edilmiştir.
- 05:51Mengücek Beyliği'nin Önemli Beyleri
- Mengücek Beyliği'nin Divriği kolunun kurucusu Süleyman Şahinşah'dır ve o kale camii ve Sitte Melik Türbesini yaptırmıştır.
- Ahmet Şah, Ulu Cami'yi yaptıran beydir ve eşi Turan Melek aynı yıllarda Darüşşifayı yaptırmıştır.
- Melik Müeyyed Salih son Mengücek beyidir ve Moğol saldırısında yıkılan Divriği Kalesinin surlarını onarmış, Aslan Burcunu yaptırmıştır.
- 08:08Mengücek Beyliği'nin Sonuçları
- Divriği Mengüceklerinin herhangi bir savaşa karışmamış olması, barışçı ve itaatkar bir emirlik olduklarını göstermektedir.
- Konya Selçuklu hükümdarı İkinci Kılıçaslan 1180'de Danişmendleri, Alaaddin Keykubat ise Mengücek Oğullarının Erzincan kolu kolunu Ulu Camii'nin temellerinin atıldığı 1228 yılında ortadan kaldırmıştır.
- Divriği Mengüceklerinin İlhanlı egemenliğine kadar hüküm sürmeleri, izledikleri bu siyasetin başarısına bağlanır.
- 10:13Divriği'nin Osmanlı Dönemi ve Sonrası
- Mengücek Oğlan'dan sonra Divriği 1340'a kadar İlhanlilar işgalinde, 1398'e kadar yerli bir haneden olan Eратна Beyliği tarafından yönetilmiştir.
- 1516 yılına kadar Divriği Memlükler hakimiyetinde kalmıştır.
- Divriği Mecdabık Zaferi ile 24 Ağustos 1516'da Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı Devleti hakimiyetine alınmıştır.
- 11:04Divriği'nin Modern Dönemi
- Osmanlı Devleti döneminde Divriği Sivas Vilayetine bağlı bir sancak beyliği olarak örgütlenmiştir.
- Tanzimat döneminde Divriği Sivas'a bağlı Anadolu'nun ilk kaymakamlık merkezlerinden biri olmuştur.
- Cumhuriyet döneminde Sivas'a bağlı bir ilçe merkezi haline getirilen Divriği'nin 1927'de nüfusu 4789 idi ve 1937'de demiryolu ulaşımına kavuşmuştur.
- 13:34Divriği Külliyesi'nin Özellikleri
- Ulu Camii'yi yaptıranlar Ahmet Şah ile annesi Fatma Hatun'dur, Darüşşifayı ise Mengüceklerin Erzincan kolu hükümdarı Behram Şah'ın kızı Melike Turan Melik'tir.
- Anadolu'nun aydınlanma çağını gösteren külliye, Anadolu ve Ortadoğu'nun en görkemli mimarlık ve yontu anıtları arasında ilk sırada yer almaktadır.
- Selçuklu Sultanlığı'nın Konya'da, Kayseri'de veya Sivas'ta Divriği Külliyesi'nin benzerini veya daha ihtişamlısını yaptırmayışları Mengüceklilere olan hoşgörü ve güvenlerine bağlanmaktadır.
- 15:10Divriği Külliyesi'nin Korunması ve Önemi
- Zamana direnen külliye 16, 17 ve 20. yüzyıllarda onarım görmüştür ve külliyede beşi kurucular için, altısı da sanatçılar için yazılmış onbir kitabe bulunmaktadır.
- Divriği Ulu Cami ve Şifahanesi 1985 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine girmiştir.
- Divriği Ulu Cami ve Şifahanesi, insanın yaratıcı dehasını, dönemin kültürel yapısını, bilgi birikimini ve benzerlerinin olmaması nedeniyle Anadolu'dan UNESCO Dünya Kültürü Mirası listesine girebilmiş ilk eserdir.
- 16:43Divriği Külliyesi'nin Kültürel Değeri
- UNESCO Kültür Komitesince 1985 yılında belirlenen ilk Dünya Kültür Mirası listesine Türkiye'den seçilen ilk mimari eser olup, dünya genelinde ilk hazırlanan tescil listesinde 144. sırada yer almaktadır.
- Sanat tarihi içinde hiçbir ekola sığmayan mimari özellikleri, kendini tekrarlamayan bezeme ve süslemeleriyle dünya mirası listesi içinde bir yıldız olarak hak ettiği yeri almıştır.
- Divriği Külliyesi, Türk-Islam uygarlığının 13. yüzyılda mimarlık ve süsleme sanatlarında ulaştığı düzeyi göstermektedir.
- 18:58Divriği Kalesi
- Divriği Kalesi, Mengücek Oğulları dönemine aittir ve kalesinin yapımını belirten iki satırlık kitabesi kapı üzerinde bulunmaktadır.
- Kale, Mengücekoğlu Seyfettin Şeyhin Şah bin Süleyman tarafından 1181 yılında yaptırılmıştır ve mimarı Megaralı Hasan bin Firuz'dur.
- Kale kesme taştan yapılmış iç ve dış olmak üzere iki bölüm halindedir ve günümüzde yalnızca dış kaleye ait surların bir bölümü kalmıştır.
- 20:36Divriği'deki Evler
- Divriğide günümüze kalan evler 16. yüzyılın sonları ve 17. yüzyılın başlarında yapılmıştır.
- Evlerde ahşap taşıyıcı aralarının kerpiçle doldurulması tekniği kullanılmıştır ve genel olarak iki katlı yapılmışlardır.
- Evler genel olarak sokağa, avluya ve bahçeye doğru geniş manzaralı, asıl