Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Ben Ben Tropi" tarafından sunulan bu belgesel, 30 Ekim 1976'da Michigan'da doğan ve 39 yaşında hayatını kaybeden David Han'ın hayatını anlatmaktadır.
- Video, David'in 12 yaşında kimya deneylerine başlamasından başlayarak, evinde nükleer reaktör ve nötron tabancası yapma çabalarını, polis tarafından tutuklanmasını ve sonrasında yaşadığı olayları kronolojik olarak anlatmaktadır. David'in 1995 yılında evinde bulunan radyoaktif amerikyum nedeniyle tutuklanması, 2007'de duman dedektörleri çalmaktan yeniden tutuklanması ve hapishaneden çıktıktan sonra psikolojik sorunlarıyla başa çıkabilmek için kendi ürettiği kimyasal kombinasyonları kullanması detaylı şekilde aktarılmaktadır.
- Belgeselde ayrıca David'in tutuklanmasından sonra annesinin intiharı, ruh sağlığı sorunları ve 39 yaşında hayatını kaybetmesi gibi trajik olaylar da yer almaktadır. Video, David'in hikayesinin filme uyarlanabileceğini belirterek sonlanmaktadır.
- 00:28David Han'ın Hayatı ve Kimya İlgi
- David Han, 30 Ekim 1976'da Michigan'da dünyaya geldi ve ebeveynleri boşandıktan sonra hem annesinin hem de babasının evinde yaşamaya başladı.
- Ebeveynleri ona "Kimya Deneylerinin Altın Kitabı" adlı 60'lı yıllardan kalma bir kitap hediye etti, bu kitap ev ortamında gerçekleştirilebilecek 200'den fazla deneyden oluşuyordu.
- David, henüz 12 yaşındayken üniversitelerde kullanılan kimya kitaplarını okumaya başladı ve 14 yaşında babasının evindeki yatak odasında ilk laboratuvarını kurdu.
- 01:44İlk Deneyler ve Nitrogliserin Üretimi
- David'in laboratuvarında çok sayıda patlama ve kimyasal sızıntı oluşuyordu, ancak babası oğlunun kendi kendini geliştirdiği düşüncesiyle ona karışmıyordu.
- Laboratuvarını bodrum katına taşımış ve burada 14 yaşında fişeklerde kullanılan barutların önemli bileşeni olan nitrogliserin üretmeyi başarmıştı.
- Nitrogliserin üretmeyi başaran David'in özgüveni tavan olmuştu, ancak bu durum deneylerinin daha kontrolsüz bir biçimde ilerlemesine sebep olacaktı.
- 02:51Okul Hayatı ve Para Kazanma
- David, okul hayatını sürdüren bir yandan da deneyleri hakkında uçarı hayaller kuran bir çocuktu, fen dersleri başarılıydı ancak diğer derslerle arası iyi sayılmazdı.
- Deneylerini devam ettirmek için ailesinden para istedi ancak parayla mümkün olmadığı için okulu bıraktı ve marketlerde, fast food restoranlarında çalışmaya başladı.
- David'in en büyük hayali periyodik tabloda bulunan bütün elementlere sahip olmaktı, böylece istediği her türlü deneyi hammadde sıkıntısı çekmeden gerçekleştirebilecekti.
- 03:52Tehlikeli Deneyler ve Babasının Uyarısı
- David, bodrumdaki laboratuvarında bir tornavidanın ucunu ve kırmızı fosforu birleştirerek açığa çıkan zararlı maddelerden dolayı babası tarafından baygın bir şekilde bulunmuştu.
- Babası, David'e deneylere ara vermesi gerektiğini, aksi takdirde sağlığının kötü bir şekilde etkilenebileceğini söyledi.
- David babasını umursamayıp deneylere kaldığı yerden devam etti, babası ise çareyi laboratuvarını kapatmak ve onu annesinin evine göndermekle bulmuştu.
- 04:47Annesinin Bahçesindeki Laboratuvar
- David durmak bilmiyordu, içindeki deney aşkı ve periyodik tablo hedefi hafifleyeceğine artıyordu.
- Annesinin bahçesinde bulunan kulübeye eski laboratuvarındaki eşyalarını gizli gizli taşımaya başlamıştı.
- Yeni eşiyle yaşayan annesi, David'in biraz sosyalleşir, izciliğe giderse deney işlerine izin vereceğini söylemişti.
- 05:14İzcilik Kulübü ve Reaktör Planı
- David arada bir izcilik kulübünde takılıp annesine eylerken, nihai amacı her zaman gelecekte yapacağı deneylerdi.
- Kulüpte bir atom rozeti ve o rozeti alan izcilere verilen birkaç şirket broşürü elde etmişti, bu broşürün önemi gelecekte ortaya çıkacaktı.
- İzcilik kampını başarıyla tamamlayan David'in artık tekrar deneylerine yönelme zamanı gelmişti, hedeflediği periyodik tablo elementleri için bir üretken reaktör gerekiyordu.
- 06:06Nötron Tabancası ve İzotoplar
- David, elinde plütonyum veya uranyum olmadığı için bu plana biraz uzak bir ihtimal gibi görünse de, reaktörü yapmayı aklına koymuştu.
- Üretken reaktörde ulaşılması zor ama çok az bir yakıt ile fazlasıyla enerji üretebiliyordu, David için oldukça ekonomik bir seçenekti.
- David, bazı radyoaktif maddeleri elde etmek için izotopları nötronlarla sürekli bombardıman etmek, yani bir nevi atom çekirdeğini parçalamak için nötron tabancası adını verdiği reaktörü yapmayı planlamıştı.
- 07:04İzotoplar İçin Kaynaklar
- David, izotoplar için önce hammadde gerekiyordu, bu hammaddeleri elde etmek için izcilik sırasında dağıtılan broşürlerden faydalanmaya karar verdi.
- Bir lise öğretmeni gibi davranarak Birleşik Devletler Nükleer Düzenleme Komisyonu ile iletişime geçti ve eğitim için ihtiyacı olan şeylerin nasıl temin edebileceğine dair tavsiyeler almaya başladı.
- Sonunda izotop üretim ve dağıtım müdürü olan Sand Erbil'e temasa geçmeyi başardı ve Sand Erbil ona izotopların nasıl izole edileceğinin yanı sıra zincirleme reaksiyonu nasıl sürdürebileceğini anlattı.
- 07:41Gerekli Materyaller
- Sand Erbil sayesinde David'in elinde gerekli materyaller için tam bir liste vardı, bu materyaller amerikyum, uranit, radyum, lityum, tirityum ve toryum gibi elementlerden oluşuyordu.
- Bu materyallerin çoğu günlük hayatta kullanılan eşyalar da bulunuyordu, örneğin amerikyum duman dedektörlerinin içinde bulunan ve dumanı algılamaya yardımcı olan bir elementti.
- Radyum ise karanlıkta parlayan eski saatlerde kullanılan bir elementti, ancak çok zehirliydi ve eskiden saatlerin üzerine radyum ile resim yapan insanların çoğu kısa bir sürenin ardından kanserden hayatını kaybetmişti.
- 08:27Malzemelerin Toplanması
- David, gerekli materyalleri iz marketlerinden ve malzeme dükkanlarından satın alarak tedarik etmeye başladı.
- En çok ihtiyaç duyduğu şey amerikyumdu, bu yüzden maliyeti düşürmek için mağazalardan bozuk olanları gerek de terk edilen evlerden çalarak yüzden fazla duman dedektörü elde etmişti.
- Yaklaşık bin dolar değerinde pil satın aldı ve böylece pillerden de ihtiyacı olan lityumu elde etmişti.
- 08:58David'in İlk Nükleer Deneyleri
- David, evinin arka bahçesindeki kulübede duman dedektörlerini kaynak makinesiyle birleştirerek bir top haline getirerek atomu parçalamayı amaçladı.
- Yapılan minik reaktör başarılı oldu, ancak David'in kulübede yaptığı deneyler civardaki evleri yüksek derecede radyasyona maruz bıraktı.
- Deneyler David'in derisinde yanıklara, saçlarının yeşile dönmesine ve bayılmasına neden oldu, ancak bunlar onu durduramadı.
- 09:58Uranit ve Toryum Arayışı
- David, uranit mineraline ihtiyaç duymaya başladı çünkü uranyum neredeyse tamamen uranyum içerdiği için en güçlü doğal radyoaktif ışıma kaynaklarından biriydi.
- David, çekoslavakyalı bir üniversite profesörü taklit ederek tedarikçiyi kandırdı ve posta yoluyla az miktarda uranit elde etti.
- Uranitten U-235 ve U-238 elementlerini ayrıştırmak için sülfürik asit ve kahve filtresi kullanmaya çalıştı ancak başarılı olamadı.
- 11:05Lityum Üretimi ve Nötron Tabancası
- David'in parası tükendiği için gaz lambalarını atık merkezlerinden toplayıp kül haline getirdi, oksijenle tepkimeye giren bu külü alüminyum folyoya sararak lityum elde etti.
- Bu lityumla toryumu doğada bulunandan dokuzbin kata kadar daha arındırılmış hale getirdi.
- David, nötronları yavaşlatmak için nişangahlarla çözecek ve trityum'u berilyum'a karşı kullanarak radyum tabancasının önüne yerleştirdi.
- 12:23Nükleer Reaktörün Tamamlanması
- David, nötron silahındaki radyoaktif elementleri karıştırıp alüminyum folyoya sardı ve bu yakıtı toryum ve uranyum tozu ile birlikte alüminyum asardı.
- Tüm düzeneği sadece koli bandı ile birbirine tutturarak tehlikeli delme çatma reaktör çekirdeğini ve reaktörü tamamladı.
- Gaiger sayacı ile ölçüm yaptığında, reaktör çekirdeğinden yayılan tehlikeli derecede radyasyonu gözlemleyebildi ve çekirdek sorunsuzca çalışıyordu.
- 13:50Polis müdahalesi ve Tutuklanma
- David, gece 2:40 civarında radyoaktif malzemelerle birlikte arabasıyla gezmeye çıkmıştı.
- Polis devriyeleri onu şüphelenip çevirdi ve bagajı açtığında David, tüm aletlerin radyoaktif bulaşkanlarla dolu olduğunu itiraf etti.
- Araç bomba imha ekiplerince incelendi, radyasyon tespit edildi ve federal radyolojik acil müdahale planı tetiklendi.
- 15:27İtiraf ve Temizlik İşlemi
- Radyoloji uzmanı Devmen David ile konuşmak istedi ve ona arkadaş ve ılıman yaklaşarak David'i etkilemiş, gerçekleştirdikleri sohbetin ardından David'e her şeyi itiraf ettirebilmişti.
- David'in itirafının ardından laboratuvarında araştırma yapılmak istense de içeride hala çalışan bir reaktör çekirdeği bulunduğu için laboratuvarın mühürlenmesi kararı alınmıştı.
- David'in annesi, oğlunun başına gelebilecekleri engellemek için laboratuvardaki şeylerin çoğunu, çalışır vaziyetteki radyoaktif çekirdeği bile çöpe atmıştı.
- 16:17Temizlik ve Sonrası
- Kulübenin etrafının yüksek düzeyde radyoaktif kirliliğe maruz kaldığı ve insan sağlığı açısından tehlikeli olduğu hükümete bildirildi.
- Kulübeden toplam otuzaltı adet mühürlü radyoaktif atık varil çıkarıldı ve Great Soul Leg çölündeki toplam ikiyüzaltmışaltı tesise imha edilmek üzere dağıtıldı.
- Temizlik sonrasında radyasyon ölçümleri normale döndü, ancak deneyin başlamasından temizliğe kadar geçen süreçte yaklaşık kırk bin insanın zararlı radyoaktiviteye maruz kaldığı hesaplanmıştır.
- 17:15David'in Sonrası
- Hapishaneden çıktıktan bir süre sonra annesi intihar etmiş ve David'in ruh sağlığı daha da kötüye gitmeye başlamıştı.
- David, babasının ve üvey annesinin isteği üzerine üniversitede ve askerde şansını denemiş, hem ABD donanmasında hem de ABD deniz piyadelerinde görev yapmış.
- Orijinal deneylerinin parçalanmasının ve çöpe gitmesinin ardından hayatta bir amaç edinmeye çalışan David, olaydan on yıl sonra yapılan ihbarlardan dolayı bir kez daha polisin dikkatini çekmeyi başarmıştı.
- 18:12David'in Radyoaktif Deneyleri
- 1995 yılında David'in evinde daha fazla amerikyum bulunduğundan yetkililer radyoaktif izcinin yeni iş başında olmasından korkmuş ve çevredeki sakinleri beş saatliğine tahliye etmişti.
- Polisler bu olayda David'i tutuklamak için yeterli kanıt bulamamıştı.
- 2007 yılında David, duman dedektörlerinde tespit edilen az miktarda radyoaktif amerikyum nedeniyle yeniden duman dedektörleri çalmaktan tutuklanmıştı.
- 18:55David'in Hapishanesi ve Sonu
- Polisler David'in evinde sadece amerikyum bulmamış, daha önceden yaptığı ve yapmakta olduğu deneylerin reklamını yapabilmek için bir kitap yazdığı görülmüştü.
- David, suçlarına bu da dahil olmuş ve doksan gün hapis cezasına çarptırılmıştı.
- Üç aylık hapis süresinin ardından David, psikolojik sorunlarıyla başa çıkabileceğini düşündüğü için kendi ürettiği farklı kimyasal kombinasyonları kullanmaya başlamış, ancak vücudu bu güçlü karışımlara dayanamamış ve 39 yaşında hayatını kaybetmişti.
- 19:47David'in Hikayesinin Değerlendirilmesi
- David'in ailesi daha bilinçli olsa ve onu daha makul yollar ile deneylerini yapabileceği bir okula yönlendirseydi, onda ve bilim camiasında ne gibi değişiklikler olurdu sorusu muallak kalmıştır.
- David'in yaptıkları onun için bir oyun, bir hevesten öte değildi, ancak imkansızlıklar dahilinde yaptıklarını düşününce bu ihtimal zayıf kalıyor gibiydi.
- David, önemli bir noktaya kadar amacına ulaşabilmişti, ancak bu amaç en nihayetinde onun hayatına mal olmuştu.