Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Cırcır Böcekleri, İpler ve Biz" (orijinal adı "True West" veya "Kuzey Güney") adlı tiyatro oyununun röportajını içeriyor. Röportajda yönetmen Mert Öner (mimarlık mezunu, oyunculuk ve yönetmenlik kariyeri olan bir sanatçı) ile oyuncular Serhat, Burak, Ayşe ve Cem Yılmazer yer alıyor.
- Röportajda Sam Shepard'ın 1980'lerde yazdığı bu oyunun karakterleri, hikayesi ve temaları ele alınıyor. Oyun, sistemin içinde sıkışmış iki kardeşin hikayesini anlatıyor ve aile içi ilişkiler, yalnızlık ve sistem eleştirisi temalarını işliyor. Yönetmen ve oyuncular, oyunun orijinal metni ve uyarlaması arasındaki farkları, dekorun mekansız, yurtsuz ve sıfatsız yapısını ve oyunun 2023'te hala geçerli olduğunu açıklıyorlar.
- Röportajda ayrıca oyunun müzikleri hakkında bilgi verilmekte, ana tema müziğinin Mac ve Deniz adlı iki genç oyunculuk mezunu arkadaşın kendi grubu Neptün'den geldiği belirtilmektedir. Oyuncular, karakterlerini nasıl canlandırdıklarını ve modern tiyatroyu sevdiklerini, klasik tiyatroyu ise çok sevmediklerini de ifade etmektedirler.
- Tiyatro Performansı ve Oyun Hakkında Genel Bilgiler
- Tiyatro performansı sırasında oyuncular, hayalindeki dağ evi gibi bir heyecanla sistemin içinde bulunuyorlar.
- Oyuncuların önemli olanı, altmış yaşında bile oynayabilmek ve oyuncu kalabilmek.
- Performans "Cırcır Böcekleri, İtler ve Biz" adlı oyun olup, yönetmen ve oyuncularla kısa bir röportaj yapılacak.
- 00:53Oyunun Seçimi ve Uyarlaması
- Oyunun orijinal adı "True West" (Vahşi Batı) olup, 1981 yılında yazılmış ve Türkiye'de de birçok prodüksiyonu yapılmış.
- Yönetmen ve oyuncular, uzun zamandır birlikte çalışmak istediklerini ve Serhat'ın ısrarıyla "True West" oyununu seçtiklerini belirtiyorlar.
- Orijinal metin ikiz perde, yaklaşık 140 dakikaya yakın süren bir oyun olup, uyarlamada olabildiğince kompakt ve derdimize yakın hale getirilmeye çalışılmış.
- 02:51Oyunun İsmi ve Anlamı
- Oyunun ismi "Vahşi Batı" yerine "Cırcır Böcekleri ve İtler" olarak değiştirilmiş.
- Yönetmen, sistemin ve sistemin içine sıkışmış iki kardeşin hikayesini anlatmak için bu ismi tercih ettiğini belirtiyor.
- Oyuncular, daha önce de birlikte tiyatro projeleri yapmışlar ve şimdi "Artı Oniki" adlı yapım merkezini köklendirmek istiyorlar.
- 04:54Oyuncuların Tiyatro Yapma Motivasyonu
- Yönetmen, mimarlık okuduğunu ve tiyatro sahnesinde kendini daha iyi ifade edebileceğini düşündüğünü belirtiyor.
- Serhat ile kardeş gibi olduklarını ve sahnede birbirlerine güvenmelerinin önemli olduğunu vurguluyor.
- Oyuncular, uzun süredir tiyatro yapmadıklarını ancak bu ekip için teklif edildiğinde hemen kabul ettiklerini anlatıyorlar.
- 08:14Oyunun Karakterleri ve Anlamı
- Oyunda baba figürü hayalet olarak görülüyor ve ailenin içinde travmatik bir etki yaratıyor.
- Oyun, var olmak için sistem içerisinde koşuşturan ancak var olamayan insanların dramını anlatıyor.
- Anne karakteri, dağılmış bir ailenin içinde yalnızlığın acısını yaşıyor ve bir gün çıkmaya karar veriyor ancak geri dönüyor.
- 10:35Oyunun Teması ve Karakterler
- Oyuncu, karakterinin bir sistemin bir parçası olduğunu ve bu sistemin insanların hayatını zorlaştırdığını belirtiyor.
- Sam Shepard'in 1980'li yıllarda yazdığı oyun, günümüzde bile geçerli olup, sektörde yapımcı figürlerinin oyuncuları görmemesi ve duymaması durumunu yansıtmaktadır.
- Oyuncu, karakterinin hiçbiriyle bağ kurmadan oynadığını ve bu deneyimin kendisi için çok enteresan olduğunu ifade ediyor.
- 12:33Karakterlerin İlişkisi ve Sistem
- Oyunda kent-doğa, eğitimli-eğitimsiz, yalnızlık-kalabalık gibi zıtlıklar var ve iki kardeş bir noktada birbirine dönüşüyor, yer değiştiriyor gibi oluyor.
- Sistemin dışında sıkışmış yazar, ormana özgür olmak istiyor ve kardeşi onu simgeliyor.
- Sistemi değiştirmek için önce bizi değiştirmek gerekiyor, bu nedenle oyuncu iki kardeşin seçimlerini farklı bir açıdan değerlendiriyor.
- 14:41Oyunun Mekaniği ve Dekoru
- Oyunun dekoru gerçekçi olmayan, mekansız, yurtsuz ve sıfatsız bir ev olarak tasarlanmış, herhangi bir döneme veya şeye atıfta bulunmuyor.
- Oyun alanının daralması, dekorun her seferinde bir parçasının içeri kaymasıyla sağlanıyor ve bu daralma dış etkenlerden değil içeriden sağlanabiliyor.
- Aile evi hem bir lütuftur hem de bir lanettir; iki kardeş sistemin içinde lütufun olduğu şeyde lanetin içine hapsoluyorlar.
- 15:41Oyunun Referansları ve Oyuncuların Rolü
- Oyunun orijinalinde isimler ve mekanlar yok, çünkü oyun Amerikan kültürüne referanslı olmasına rağmen, referanslardan koparıp dünyanın herhangi bir yerinde yaşayan herhangi birinin hikayesi olarak tasarlanmış.
- Yönetmen, oyuncuların rol aldığı dizilerdeki popüler davranışlarından etkilenmeden, iki oyuncunun birbirini çok iyi tanımaları ve güçlü yakın arkadaşlıkları sayesinde karakterleri oluşturmuş.
- Karakterlerin dönüşleri, orijinal metinde de olduğu gibi, birbirlerine dönüştükleri bir hikayede güçlü yanlarından yola çıkarak oluşturulmuş.
- 18:34Oyunun Anlamı ve Celebrityler
- Oyunun karakterlerin değişim süreci bir kapanış değil, tam tersi bir açılış olarak yorumlanıyor.
- "Celebrityler" ifadesi orijinal metinde de var ve bu ifade, sektör dilinde "bir sene bir koyarsın olur biter" gibi konuşma dilini yansıtmak için kullanılmış.
- Oyunda endüstriyel yaşam ve vahşi yaşam arasındaki farklar vurgulanıyor, ancak Serhat'ın neden endüstriyel yaşamı bu kadar eğilimli olduğu sorusu izleyicilerin aklında kalıyor.
- 20:30Tiyatro ve Seyirci İlişkisi
- Konuşmacı, orijinal metinde hırsızın neden hırsızlık yaptığı konusunda açık bir yanıt olmadığını belirtiyor.
- 80'li yıllardaki Amerikan tiyatrosu, Tom Stoppard ve Miller gibi yazarlar, derinleşmeden ziyade derdini söyleyip gitmekten yana oluyor.
- Konuşmacı, etkin seyirci kavramına inanıyor ve günümüzde televizyon dizisi izliyormuş gibi izleyip her şeyi anlamaya çalışmak yeterli olmadığını düşünüyor.
- 21:27Hırsızlık ve Aidiyet
- Konuşmacı, doğaya kaçan bile öğrenilmişlik olduğunu ve insanın özünden ve aidiyet fikrinden kaçamadığını belirtiyor.
- Maslow'un yaşam piramidinde yeme-içme, barınma, üreme üstünde aidiyet olduğunu ve insanın değerli hissetme fikrinden kaçamadığını vurguluyor.
- Dionysos tarafından ömür boyu aynı metni çalışmakta cezalandırılacak olsa bile, oyun seçimi kişinin kendisinde olduğunu söylüyor.
- 22:18Tiyatro ve Kişisel Deneyimler
- Konuşmacı, tiyatro tarihinden kurmaca bir karakter olarak Vasili Pepee'yi seçeceğini ve onun mücadeleci, ayaklarının üzerinde durmayı bilen bir karakter olduğunu belirtiyor.
- Sahnede, sinemada veya ekranda canlandırdığı karakterlerden biriyle ev arkadaşı olsaydı, zenginliği ve keyifli bir hayat için "Bu Adam" karakterini seçeceğini söylüyor.
- Tiyatro ve dizi arasında tek bir şeyle anılmak istenirse, tiyatroyu tercih edeceğini ve bunu çok sevdiğini belirtiyor.
- 24:07Tiyatro Hakkında Düşünceler
- Konuşmacı, 60 yaşında bir yazar olarak İstanbul'da üç ay kalıp bir oyun yazacak ve kendisinin oynayacağını, bu yazarın Ionesco olacağını söylüyor.
- Memleketi Sığacık'ı "Dionyso Sanatçılar Kenti" olarak tanımlıyor ve orada mutlaka tiyatro yapılmalı olduğunu belirtiyor.
- Modern tiyatroyu ve modernleşmiş tiyatro tarzını seven biri olduğunu, antik tiyatroları çok seven bir adam olmadığını vurguluyor.
- 26:02Oyunun Müzikleri
- Oyunun müzikleri, Mac'in ve Deniz adlı iki genç oyunculuk mezunu arkadaşın kendi grubu Neptün'den geliyor.
- Neptün'ün motivasyon şarkısı, oyunun ana tema müziği olarak kullanılıyor.
- Konuşmacı, üç gündür yerde olduğunu ve perdede tek başına her şeyi yakmış olduğunu belirtiyor.