Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ahmet Mithat Efendi'nin "Esrar-ı Cinayet" romanından uyarlanan bir radyo dramıdır. Dramı yönetenler Erol Keskin ve Erhan Mesutoğlu'dur, oyunculuk kadrosunda Osman Sabri (komiser), Necmi (taharri memuru), Hediye Hanım, Kerem Yılmazer, Abidin Çavuş ve Yüksel Gözen bulunmaktadır.
- Dram, 1870'lerde İstanbul'da Öreke Taşı'nda bulunan üç ceset (bir Müslüman kız ve iki Kefalonyalı Rum erkek) etrafında gelişen cinayet soruşturmasını konu almaktadır. Ayrıca Halil Suri'nin evinde tavana asılmış gibi görünen bir ceset de soruşturma kapsamında ele alınmaktadır. Oyun, polis memurlarının tahkikat sürecini, şüphelilerin sorgulanmasını ve cinayetlerin çözülmesini adım adım anlatmaktadır.
- Dramda, Hediye Hanım'ın şüpheli mektupları, şifreli mesajlar ve sahte İngiliz lira satışıyla ilgili suç ortaklığı, Kalpazan Mustafa'nın (eski adıyla Hezarfenzade Mustafa Çelebi) cinayetlerin arkasındaki gerçek suçlusu olduğu ortaya çıkması ve komiser Osman Sabri'nin görevinden alınması gibi olaylar da yer almaktadır. Oyun, özel bir mahkeme süreci ve Kalpazan Mustafa'nın mektuplarının incelenmesiyle devam etmektedir.
- Hediye Hanım'ın Şikayeti
- Hediye Hanım, taharri memuru Necmi Bey'in kendisine bohçacı ziynet kılığında gelerek elmas satmak istediğini ve parayı ödememesi gerektiğini iddia ediyor.
- Hediye Hanım, Necmi Bey'in dolandırıcı olduğunu ve gazetelerde yazıldığını belirtiyor.
- Hediye Hanım, Necmi Bey'in evine gelmesi üzerine şeref ve namus davası açıyor.
- 01:24Necmi Bey'in Açıklamaları
- Necmi Bey, elmaslar sadece Hediye Hanım'ın konağında araştırma yapabilmek için bir bahaneydi.
- Araştırmanın amacı, faili veya faili meçhul cinayetlerle Hediye Hanım'ın alaka derecesini araştırmaktı.
- Mahkeme heyeti, Necmi Bey'in iddialarının tahkiki için yarınki celsiye Komiser Osman Sabri Bey'in getirilmesine ve Hediye Hanım ile Necmi Bey'in temkifaniye iadelerine karar vermiştir.
- 03:00Cinayetlerdeki Sırlar
- "Cinayetlerdeki Sırlar" adlı sürekli oyunun üçüncü bölümü dinlendi ve dördüncü bölümü duyuruldu.
- Oyun, Ahmet Mithat Efendi'nin "Esrar-ı Cinayet" adlı romanından uyarlanmıştır.
- Oyunda oynayan sanatçılar listelenmiştir.
- 05:45Cinayetlerin Özeti
- 1870 yılına doğru İstanbul boğazında bir cinayet işlenmiş ve bir ay sonra Beyoğlu'nda bir adam evinde asılmış bulunmuştur.
- Komiser Osman Sabri ve taharri memuru Necmi, bu iki olayın birbirine bağlı olduğunu tespit etmiş ve bir sahtekarlık iddiasıyla tutuklanmışlardır.
- Tercüman-ı Hakikat gazetesi başyazarı Ahmet Mithat Efendi de bu esrarengiz cinayetlerin aydınlatılmasına çalışmaktadır.
- 06:44Komiser Osman Sabri'nin Tanıklığı
- Komiser Osman Sabri, Öreke Taşı'nda kefalonyalı iki adama bir Müslüman kız ölü olarak bulunduğunu ve bir ay sonra Halil Suri adında bir adam evinde asıldığından bahsediyor.
- Hadise yerinde bulunan bir şifreli mektup, her kelimenin harflerinin sondan başa doğru yazılmış ve kelimelerin tersine dizilmiş olduğunu açıklıyor.
- Mektup, Hediye Hanım'ın el yazısıyla yazılmış ve "Ben peri için verdiğim müsaadeye pişman oldum" şeklinde başlıyor.
- 08:05Hediye Hanım'ın İkinci Mektubu
- İkinci mektupta "İki gözüm Necdettin" ifadesi kullanılmış ve Mutasarrıf Necdettin Paşa'nın anlaşılmaktadır.
- Mektupta "bohçacı kadın ziynet" ve "komiser Osman Sabri'nin kurduğu düzenler" hakkında bilgi verilmektedir.
- Mektupta "sürgün etmeli" ifadesi kullanılmış ve bu kişinin sürgün edilmesi gerektiği belirtilmiştir.
- 09:08Tahkikat Süreci
- Öreke Taşı cinayetinde öldürülen kızın üstündeki entarinin yakasında Mil Lüks markası vardı ve bu elbise Hediye Hanım'a satılmıştı.
- Necmi, bohçacı kadın kılığında Hediye Hanım'ın konağına girmiş ve kahya kadınlarla ahbaplık kurmuştu.
- Hediye Hanım'ın konağında bulunan ve hizmetçilerden onun hakikaten peri hanımın fotoğrafı olduğu öğrenilen resim, öreke taşı'nda bulunan maktul kızın resmi olduğu anlaşılmıştır.
- 10:32Deliller
- Cesedi otopsi eden cerrahlar ve modacı dükkanında elbiseyi diken terzi, fotoğrafı hemen tanıdılar.
- Öreke Taşı vakasında cinayet yerinde bulunan eşyaların iki vakaya ait olduğu katiyetle anlaşıldı.
- Halil Suri'nin göğsündeki yarayı ilk cinayette aldığı, yani Halil Suri'nin Öreke Taşı cinayetine de bulaşmış olduğu ortaya çıktı.
- 11:15Halil Suri'nin Oda Hizmetçisinin Bilgisi
- Halil Suri'nin oda hizmetçisi fotoğrafı hemen tanıdı ve peri hanım dedi.
- Hizmetçi, Peri'nin tanınmış bir Osmanlı ailesi yanında cariye olduğunu söyledi.
- Halil Suri'nin odasında bulunan peri için dikilen elbisenin makbuzu ve Bükreş'ten gelen Fransızca mektup da delil olarak gösterildi.
- 14:00Cinayet ve İntihar Olayı
- Öreke Taşı'nda öldürülen kız, Hediye Hanım'ın cariyesidir ve Hediye Hanım, cariyesi için verdiği müsaadeye pişman olmuştur.
- Cinayet Mustafa adındaki adam tarafından işlenmiştir ve peri, Halil Suri ile birlikte Öreke Taşı'na gitmiş, orada Halil yaralanmış, iki adam ve peri öldürülmüştür.
- Halil Suri'nin Bükreş ve Marsilya'da sahte İngiliz liralarını sürmeye çalıştığı anlaşılıyor.
- 15:14Zabıta Komiseri Osman Sabri'nin Durumu
- Osman Sabri Bey'in vazifeden atılma sebebi, Hediye Hanım hakkındaki tahkikattan vazgeçmeyişidir.
- Akşam üzeri kendini tevkif ettirmiş çünkü Hediye Hanım'da kalan elmasların parasının sahiplerini ödemeye kudreti yoktur.
- Mecdettin Paşa, geri verilmeyen elmasları öne sürerek Osman Sabri'nin tart ve tevkif edilişini zaptiye müşirliğine bildirmiştir.
- 16:01Hediye Hanım'ın Sorgusu
- Hediye Hanım, yazma konusunda zorlanmaktadır ve şifreli bir mektup gösterildiğinde anlamadığını belirtmektedir.
- Hediye Hanım'ın cariyesi Peri'nin Mısır'da olduğu ve onu acemi iken ucuza alıp terbiye ettikten sonra pahalıya sattığı belirtilmektedir.
- Hediye Hanım, Halil Suri ile hiçbir tanışıklığının ve münasebetinin olmadığını iddia etmektedir.
- 17:39Mecdettin Paşa ile Görüşme
- Mecdettin Paşa, Hediye Hanım'ın el yazısını daha önce görmüş ve mektuptaki yazının onun el yazısı olduğunu belirtmektedir.
- Hediye Hanım'ın el yazısını tanıyan Mecdettin Paşa, mektubun Hediye Hanım'ın yazısı olduğunu teyit etmektedir.
- Mecdettin Paşa, Hediye Hanım'ın mektupların kendisine ait olduğunu tasdik etmiştir.
- 21:27Hediye Hanım'ın İtirafı
- Hediye Hanım, cariyesinin Öreke Taşı'nda öldürüldüğünü ve Halil Suri'nin orada yaralandığını itiraf etmektedir.
- Yaralayan ve öldürenin Kalpazan Mustafa adındaki şahıs olduğu belirtilmektedir.
- Hediye Hanım, Halil Suri'yi Sur şehrine gitmesi sırasında tanıdığını ve babasıyla beraber İstanbul'a geldiklerinde ahbap olduklarını söyler.
- 23:12Radyo Programı Bilgileri
- Bu bölüm, Ahmet Mithat Efendi'nin "Esrar-ı Cinayet" adlı romanından uyarlanan "Cinayetlerdeki Sırlar" adlı radyo programının dördüncü bölümünü içermektedir.
- Programda oynayan sanatçılar arasında Osman Sabri Kamran Usluer, Necmi Şener, Şen Kalpazan Mustafa Zihni Göktay, Hediye Hanım Göksel Kortay ve diğerleri bulunmaktadır.
- Program, yüz yıl kadar önce İstanbul'da işlenmiş bir cinayet ve intihar olayını konu almakta ve Hediye Hanım'ın cinayetlerin Kalpazan Mustafa tarafından işlendiğini söylemesiyle devam etmektedir.
- 26:45Kalpazan Mustafa'nın Mektubu
- Bükreş'ten gelen mektupta Kalpazan Mustafa'nın, bir zamanlar Hezarfen Mustafa Çelebi olarak anıldığını belirtmektedir.
- Babası gibi kendisinin de saatçilik, kuyumculuk, fizikçilik, kimyacılık ve ressamlık bilgisi olduğunu, yaptığı sahte elmasların hakikilerinden ayırt edilmez olduğunu ifade etmektedir.
- Yirmi yaşını az geçmişken babasının vefat ettiğini ve yüzlerce çiçeği dolaştıktan sonra şimdi Galatasaray Zabıta Merkezi'nde sorguya çekildiğini yazmaktadır.
- 27:39Kalpazan Mustafa'nın Mektupları
- Tercüman-ı Hakikat gazetesinde Kalpazan Mustafa'nın beş sütun mektubu yayınlandı.
- Necmi, Hezarfen Mustafa'nın kalpazan olduğunu önceden söylemiş, ancak bu genç ve saygı duyulan kişinin böyle biri olacağı kimin aklına gelirdi.
- Hezarfen Mustafa, Oreke Taşı cinayetini soruşturmaya giderken Galatasaray'ın önünde dolaşmaktaydı.
- 28:19Kalpazan Mustafa'nın Hayatı
- Kalpazan Mustafa, Viyana'dan ikinci mektubunu yazarak Bükreş'ten Viyana'ya taşındığını belirtiyor.
- Hediye Hanım'a üç buçuk sene boyunca tutkuyla âşık olup, sonradan münasebetlerini tavsadı.
- Hediye Hanım başkalarıyla münasebet kurmuş, kendisine hediyeler yağınca bile Kalpazan Mustafa onun konağından ayrılmamış.
- 29:35Hediye Hanım ve Peri
- Hediye Hanım bir cariye aldı, on-oniki yaşlarındaki adı Peri olan kızı.
- Kalpazan Mustafa, Peri'ye Türkçe, Arapça, Fransızca, piyano, ud ve keman öğretmiş.
- Beş sene boyunca Peri'nin muallimi olmuş, babasının vefatından sonra dünyada tek başına kalan Peri'yi can yoldaşı gibi görmüş.
- 30:55Halil Suri'nin Rolü
- Hediye Hanım, Halil Suri ile dostluk kurmuş.
- Halil Suri, büyük sarraf ve mücevherat ticareti yapan zengin bir tüccardır.
- Halil Suri, çalınmış eşyaları İstanbul'da satıyor, elmasları bozup şekillerini değiştiriyor ve Avrupa'ya yolluyor.
- 31:56Komiserin Tepkisi
- Necmi, Kalpazan Mustafa'nın mektuplarından ne anladığını sorduğunda, Beyoğlu Mutasarrıfı Necdettin Paşa'nın tevkif edilmesini istediğini belirtiyor.
- Komiser, Necmi'nin bu isteğini anlamıyor ve Necmi'nin sinirlerinin bozuk olduğunu düşünüyor.
- Necmi, Hediye Hanım'ın tevkifhanede olsa bile her sırrın ipucunun onda olduğunu söylüyor.
- 34:00Peri'nin Duyguları
- Kalpazan Mustafa'nın ikinci mektubunun sonunda Peri ile münasebetinin ne raddelere vardığını yazmış.
- Peri, Hediye Hanım'ın debdebesinden bıktığını ve sadece Kalpazan Mustafa ile yaşamak istediğini söylüyor.
- Kalpazan Mustafa, Peri'yi Hediye Hanım'dan satın alabileceğini ve bir ev açabileceğini düşünüyor.
- 35:27Hediye Hanım'ın Kararı
- Hediye Hanım, Peri'nin Kalpazan Mustafa'ya âşık olduğunu fark ediyor.
- Hediye Hanım, Peri'yi Kalpazan Mustafa'ya vermeyi kabul ediyor ve sermayeyi kendisinin vereceğini söylüyor.
- Para basma işi için Halil Suri'ye başvuruluyor.
- 36:53Düğün Hazırlıkları
- Kalpazan Mustafa ve Peri, para basma işiyle birlikte güzel bir ev satın alıyorlar.
- Düğün zamanı yaklaştıkça Peri'nin Kalpazan Mustafa'ya karşı durgunluğu artmaya başlıyor.
- Peri, düğünü istemediğini söyleyince Kalpazan Mustafa ağlıyor.
- 38:01Hediye Hanım'ın Planı
- Kalpazan Mustafa'nın dördüncü mektubunda, Hediye Hanım'ın odasına girdiğinde kapı aralıktı.
- Hediye Hanım ve Halil Suri arasında Peri'nin Kalpazan Mustafa'ya verilmesi konusunda bir konuşma geçiyor.
- Hediye Hanım, Peri'yi Halil Suri'ye vermek istiyor çünkü Halil Suri zengin ve kibar bir adam olarak tanımlanıyor.
- 40:10Kalpazan Mustafa'nın Mektupları
- Kalpazan Mustafa, Tercüman-ı Hakikat gazetesine yazdığı mektuplarında Halil Suri'nin ve Peri'nin hikayesini anlatıyor.
- Halil Suri'nin küstahlığı arttıkça artarken, Peri'nin suçu yoktu çünkü acizdi ve karşı koyamazdı.
- Mustafa, Hediyeden ve Halil Suri'den intikam almak için onları Öreke Taşı'na takip ediyor.
- 45:44Öreke Taşı'daki Olay
- Mustafa, kayığa binerek Öreke Taşı'na gidiyor ve orada yanan bir ateş ve etrafında yedi-sekiz kişi görüyor.
- Halil Suri yere yuvarlanıyor, maskeli biri ateş ediyor ve Halil tehlikesiz yaralanıyor.
- Mustafa, Peri'ye "Dünya bana kalsa peri de dünyada kalmaz" diyerek hançerle saldırıyor.
- 46:27Cinayetin Sonuçları
- Peri'nin kızı Mustafa'yı öldürmemiş, iki Kefalonyalı Mustafa'nın kurşunlarla ölmüşler.
- Diğerlerinin kaçması ve Halil Suri'yi alıp gitmesi tahmin edilen şekilde gerçekleşmiş.
- Mustafa, periye intikamını kendisi almak istediğini ve Halil Suri'nin kendisini ele veremeyeceğini belirtiyor.
- 47:43Komiser Osman Sabri'nin Araştırması
- Komiser Osman Sabri, Halil Suri'nin kendi kendisini asma olayını araştırıyor ve Mustafa'nın planlarını ortaya çıkarıyor.
- Mustafa'nın, Halil Suri'yi öldürdüğünü ve Hediye Hanım hakkındaki tahkikatı devam ettirmesini istediklerini öğreniyor.
- Komiser, Mustafa'nın İstanbul'a getirilmesini ve mahkemede konuşmasını istiyor.
- 49:49Mecdetdin Paşa ve Hediye Hanım
- Mecdetdin Paşa ile Hediye Hanım arasındaki münasebetlerin varlığına dikkat çekiliyor.
- Mustafa'nın mektuplarında Mecdetdin Paşa'dan bahseden kısımların Tercüman-ı Hakikat tarafından sansür edildiği öğreniliyor.
- Hediye Hanım adalete teslim edilebilirken, Mecdetdin Paşa ve diğerlerinin sadece irtikab ile suçlanabileceği belirtiliyor.
- 52:18Mustafa'nın Son Mektubu
- Mustafa, İstanbul'a gelip mektuplarının kendisinin yazmadığını ispat etmek istediğini belirtiyor.
- Bir haftalık izin verilirse İstanbul'dan kaçabileceğini, tutulursa cezaya razı olduğunu söylüyor.
- Mustafa'nın mektubunun gazetede basılmasını istiyor ancak bunun hakkında bir şeyin söylenmemesini rica ediyor.