Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, 1961-1972 yılları arasında NASA'nın Apollo uzay programı kapsamında aya giden astronotların hikayesini anlatıyor. Neil Armstrong, Buzz Aldrin, Michael Collins, John Young, Charlie Duke, Eugene Cernan ve jeolog Harrison Schmitt gibi tarihi astronotlar ve John Aron gibi görev kontrol merkezinde çalışan uzmanlar belgeselin ana karakterleridir.
- Belgesel, Apollo 1'den Apollo 17'e kadar tüm uzay araçlarının ve astronotların deneyimlerini kronolojik olarak sunuyor. Apollo 11'in ay yüzeyine ilk ayak basma, Apollo 13'un oksijen tankı patlaması sonucu yaşanan acil durum, Apollo 15'te kullanılan ay aracısı ve Apollo 17'de jeolog Harrison Schmitt'in katıldığı keşifler gibi önemli anlar detaylı şekilde anlatılıyor.
- Belgeselde ayrıca uzay araçlarının teknik detayları, astronotların kullandıkları ekipmanlar, ay yüzeyinde yapılan keşifler ve deneyler hakkında bilgiler veriliyor. Apollo programının 400.000 kişinin çabasıyla başarıya ulaşması ve 1969-1972 yılları arasında 12 uzay yolcusunun ayda ayak basmasıyla son bulması vurgulanıyor.
- 00:28Apollo Programının Başlangıcı
- Bu filmde izleyicilere 1961 ve 1972 yılları arasında Apollo astronotları tarafından çekilen görüntüler gösterilecektir.
- NASA'nın ay'a ayak basma programında 400 bin kişi çalışmıştır ve bu, insanoğlunun bugüne kadarki en büyük teknolojik başarısıdır.
- Apollo görevlerinin resmi olanları 1967'de isimsiz bir roketin fırlatılması ile başlar, ardından 1968'de Dünya yörüngeli Apollo 6 ve 7 takip eder.
- 01:33Apollo 7 Görevi
- Apollo 7, içinde insan bulunan ilk görevdir ve bir uzay aracının uzun süren bir görevde başarılı olabileceğini ispatlamıştır.
- Apollo uzay aracı iki parça ve bir ay kapsülünden oluşur: hizmet kapsülü (yaşam sistemleri, reaksiyon kontrol iticileri ve çalıştırma biriminden oluşur) ve kumanda kapsülü (astronotların yaşadığı ve uzay aracını idare ettikleri parça).
- Apollo 7, dünyaya yaklaşık 260 kilometre mesafede yörüngeye girer ve ekibin gripleri, yerçekimi olmayan ortamda burnun boşaltılması dünyadaki gibi kendiliğinden yapılamaz.
- 03:44Apollo 8 Görevi
- Apollo 8, 24 Aralık 1968'de havalandıktan üç gün sonra ay'ın yörüngesine giremeden durdu ve astronotlar "Blue Marble" olarak bilinen dünyamızın mavi resmini çektiler.
- Bu görüntü, insanların dünyanın kırılgan bir yapıya sahip olduğunu görmelerini sağladı ve çevresel koruma hareketinin başlıca kaynağı oldu.
- Astronotlar Noelleri kutlayarak İncil'in yaratılışla ilgili ilk satırlarını okudular ve milyarlarca insan tarafından dinlenen bir mesaj yayınladılar.
- 06:15Apollo 9 ve 10 Görevleri
- Apollo 9'un görevi ay kapsülünü ilk kez uzay boşluğunda denemektir ve ay kapsülü güvenliği yalnızca naylon bir kabloyla sağlanan şekilde uzayda ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
- Apollo 10'un hedefi ay kapsülünü ay'ın yörüngesinde denemektir ve kumanda kapsülü ayın yüzeyine 110 kilometre kadar yaklaştı.
- Apollo 10 görevinde felaket uzay aracının üzerine tırmanıyordu; parçanın yerinden çıkması birkaç denemeden sonra gerçekleşti ve reaksiyon motorları devre dışı kaldı.
- 08:42Apollo 11 Görevi
- Apollo 11, 16 Temmuz 1969 yerel saat 09:32'de görevine başladı ve Saturn V füzesi 10 metre yüksekliğindeydi.
- Apollo 11, ay'a yolculuk sırasında işlevlerini tamamladıkça azalan birkaç uzay aracından oluşuyordu, bu dengede kalmasını ve daha az yakıt tüketmesini sağlıyordu.
- Apollo 11 uzay aracı, üç günlük 3.800 kilometrelik yoldan sonra ay'ın yörüngesine ulaştı ve Neil Armstrong ile Buzz Aldrin ay kapsülüne tırmanmaya hazırlanıyordu.
- 13:13Apollo 11 Ay İnişi
- Michael Collins kumanda kapsülünde kalırken, Neil Armstrong ve Buzz Aldrin ay kapsülüyle ay yüzeyine iniyorlardı.
- Ay kapsülü planlanan mesafeden dört buçuk kilometre daha kısa bir mesafeye inerken, Neil Armstrong el kontrollerini kullanarak döküntüyle dolu bir yüzeye inmeyi engelliyordu.
- Apollo 11, 20 Temmuz 1969'da ay kapsülü yalnızca yirmi saniyelik yakıtla aya iniş yaptı ve Neil Armstrong "bu bir insan için küçük ama insanlık için büyük bir adım" sözleriyle tarihe geçti.
- 15:13Ay'ın Bilimsel Araştırması
- Astronotlar uzay aracının dışında geçirdikleri iki buçuk saati fotoğraflar ve onaltı milimetrelik filmlerle anlattılar.
- Apollo 11, Ay'ın yüzeyine bilimsel bir platform taşıdı ve stereo kamera ile üç boyutlu fotoğraflar çekildi.
- Ay'ın kumu toz halinde olduğundan en ufak bir hareketle dağılıyordu ve aydan dünyaya dönerken kayalar dökülebilir veya formunu kaybedebilirdi.
- 16:39Aydan Dönüş ve Karantina
- Aydan ayrıldıktan dört gün sonra üç paraşüt de zamanında açıldı ve Apollo 11 ekibi Pasifik Okyanusu'na iniş yaptı.
- Astronotlar aydan herhangi bir mikrop getirmemek için özel izole kostümler giymişti ve mobil karantina aracı Hornette'ye konuldu.
- Karantina aydan gelenler laboratuvarında devam etti ve Apollo 11'in getirdiği yirmiiki kiloluk kayalar incelendi.
- 18:38Apollo 12'nin Kalkışı ve Sorunları
- 14 Kasım 1969'da Apollo 12 kalkış rampasına doğru ilerlerken Florida'da şiddetli bir fırtına başladı.
- Kalkış sırasında Saturn V roketi iki kez yıldırım isabet etti ve uzay aracındaki elektronik aksamlar bozulduğunda düşme riski ortaya çıktı.
- Komutan Conrad bir güç hatası bildirdi ve John Aaron bir yıl önceki simülasyonu hatırlayarak "Apollo 12 SC yedeğini deneyin" emrini verdi.
- 22:42Apollo 12'nin Ay Üzerindeki Deneyimleri
- Apollo 12'nin en önemli olaylarından biri okyanus fırtınasına inerken, 1972'de ay'a konuşlanan Apollo 13'ün yüzaltmışüç metre ötesine inmesi oldu.
- Ay kapsülünün pilotu Al Bean, televizyon kamerasını taşıyordu ancak kamera tüpü güneş ışığına maruz kalarak patladı ve televizyon yayını imkansız hale geldi.
- Astronotlar Hasselblad tarafından yapılan üçyüzaltmış derece dönebilen fotoğraf makinesi ile dünya'nın büyüleyici fotoğraflarını çektiler.
- 26:00Apollo 13 Krizi
- Dünya'ya dönüş uçuşu boyunca ekip bir güneş tutulmasına tanıklık etti, ancak bu durumda güneş'i engelleyen ay değil, yerine yıldızın önüne dünyamızın geçmiş olmasıydı.
- Apollo 13 uçuşu sırasında iki numaralı oksijen tankı patladı ve bir numaralı oksijen tankı da etkilenerek içeriği yüzotuz dakika içinde uzaya dağıldı.
- Ay kapsülü Aquarius cankurtaran botu oldu ancak sorunun yalnızca iki kişilik olması ve havadaki karbondioksit oranı tehlikeli bir seviyeye gelmesi oldu.
- 28:01Apollo 13 Görevi
- Apollo 13, Dünya'ya doğrudan dönmek yerine Ay'ın etrafında manevra yaparak uçuşuna başladı ve güç tasarrufu için kapsülün ısısı düşürüldü.
- Apollo 13, havalandıktan altı gün sonra Dünya'nın yörüngesine girdi ve Ay kapsülü ayrıldı; gemideki radyo nükleer pil, zarar görmemesi için özel bir koruma kutusuna konulmuştu.
- Telsizdeki dört dakikalık sessizlik, geminin daha düz girdiğinden ve bilim adamlarının ay'dan getirilen kaya olmayacağını unutmuş olmalarından kaynaklanmıştı.
- 30:07Apollo 14 Görevi
- Apollo 14'ün iniş alanı, Apollo 13'ün hedefi olan Fra Mauro bölgesiydi; komuta kapsülü ve Ay kapsülü birleştirilmesi iki saatten fazla sürdü ve üç başarısız girişimden sonra başarılı oldu.
- Ay kapsülü Antares roketin ana gemiden ayrılıp inişe başladı, ancak bilgisayar durma sinyali aldığında bilgisayar programcısı Donald bu sorunu çözmek zorunda kaldı.
- Astronotlar çalışmayan modüler araç taşıyıcısı (MAT) adı verilen bir el arabası kullandılar ve Ay yüzeyinde uzun süreli deneyler için aletler yerleştirdiler.
- 33:04Ay Yolculukları ve Zorluklar
- Apollo 14'ün ikinci gününde astronotlar Fra Mauro'daki bir krateri ziyaret etmeye çalışırken yönünü bulmakta zorlandılar ve rotadan saparak çok vakit kaybettiler.
- Oksijen tüketimleri planlananın üzerindeydi, ağır MAT'ı çekmek zorunda kalan astronotlar çok fazla terliyorlardı ve yaşam destek sisteminden gelen oksijenleri tükeniyordu.
- 2009'da Ay keşfi yörünge aracı tarafından çekilen görüntüde astronotların Ay kolisinin sadece otuz metre geçtikleri görüldü.
- 34:38Apollo 15 Görevi
- Apollo 15'in görevi coğrafyaya dayanıyordu ve komutanı Jim Lovell, Apollo 9'dan sonra üçüncü göreviydi.
- Iniş alanı Ay'ın en yüksek noktalarından biri olan Apennin Dağları'ndaki Hadley Rille'di ve Ay kapsülü başarılı bir şekilde yüzeye indi.
- Astronotlar 370 metre derinliğindeki Hadley Rille'yi incelediler ve sönmüş lav ve parçalanan lav damarları oluşturduğu büyüleyici bir yer şekli gördüler.
- 36:34Ay Yolculuklarında Keşifler
- Astronotlar ilk kez Ay aracını denedi, hatalı direksiyonuna rağmen saatte 20 kilometre hızla ilerleyebiliyordu ve uzun mesafeleri kat etmek için tasarlanmıştı.
- Astronotlar Ay kapsülünün dışında 18 saat geçirebiliyor ve 77 kilogramlık kaya topluyorlardı; görevlerinin arasında Ay yüzeyinde mektupları damgalamak da vardı.
- Astronotlar onaylanmamış zarfları da yanlarında götürdüler ve bunları bir Alman koleksiyoncuya sattılar, bu olay resmi soruşturma başlatılmasına neden oldu.
- 38:02Ay'da Deneyler
- Komutan Scott, Aydaki düşme şeklini kanıtlamak için canlı çekim yapan bir kameranın önünde çekiç ve kuş tüyünü yere attı; farklı ağırlıklara sahip olmalarına rağmen iki obje de yere aynı anda düştü.
- Bu deney, Galileo'nun "yerçekimi olan yerlerde düşen objelerin yere aynı anda düşer" tezini Ay'da da geçerli olduğunu kanıtladı.
- Uzay keşfi esnasında ölen tüm astronot ve kozmonotların anısına Scott, "Düşen Astronot" adını verdiği bir heykeli Ay'ın yüzeyine dikiyor.
- 39:38Apollo Programındaki Bir Kazası
- 1967'de Soğuk bir Ocak günü, Apollo 1 ekibi (Grissom, White ve Chaffee) rutin egzersizlerini yapmak üzere yoldaydılar.
- Kapsüle tırmanırken nahoş bir kokuyla karşılaştılar, telsiz bağlantısı kesildi ve komuta kapsülündeki saf oksijenden beslenen bir yangın çıktı.
- Çıkış kapısı açılmadı çünkü içindeki basınç çok yüksekti ve yangın başladıktan 30 saniye sonra astronotlar boğuldu; kaza Apollo programının büyük bir başarısızlığı olarak tarihe geçti.
- 41:01Apollo 15'in Dönüşü
- Apollo 15, dünyaya dönmeden önce yerçekimi ve çekim alanlarını ölçmek için Tali adlı bir uydu bıraktı.
- Tali uydu, Gamma bölgesinde manyetik bir anormallik tespit etti ve manyetik alan solar rüzgarının yönünü değiştirdi.
- Denize inerken heyecanlandırıcı bir an yaşandı; paraşütlerden biri açılmadı, ancak güvenli bir iniş yapmak için iki paraşüt yeterliydi.
- 41:40Apollo 16 Görevindeki Zorluklar
- Apollo 16'nın hedefleri ay'ın dağları ve kayalık bölgeleriydi.
- Ay kapsülü Orion ay'ın arkasına konuşlandığında ana ileri itiş birimi ateşlenirken, yedek sistemlerde kontrol edilemez titreşimler oluştu.
- Uzay aracı yine de ayın yörüngesine girmişti ve John Young ile Charlie Duke çarlık Descartes dağlarına programın tam altı saat gerisinde indiler.
- 43:48Ay'da Yapılan Çalışmalar
- Uzaydaki ultraviyole ışık için spektograf kullanılıyordu ve kamera ay kapsülünün gölgesine kurulmalıydı.
- Astronotlar çok büyük hedefleri elleriyle belirleyebiliyorlardı ve kamera dünyanın hidrojenden oluşan jeo-coronasını gösterirken, dünyanın çapını 15,5 kez büyütebiliyordu.
- Ay gezginleri toplamda 26 kilometreden fazla yol yaptılar ve dünyaya 96 kilogramdan fazla kaya ve toprak örneği getirdiler.
- 47:08Apollo 17 Görevi
- 1972'nin Aralık ayının başında Apollo 17 aya gitmek için havalandı ve ilk defa gemide bir bilim adamı olan jeolog Harrison Schmitt vardı.
- Apollo 17 ekibi aya giderken dünyanın tamamının ilk fotoğrafını çekti ve görevleri neredeyse 12 günden fazla sürdü.
- Astronotlar görevleri için uzay aracının dışında 23 saatten fazla vakit geçirdiler ve dünyaya 110 kilogramdan fazla kaya getirdiler.
- 49:39Ay Tozu ve Araç Sorunları
- Yapıştırıcı, zımba teli ve ay haritasının yardımıyla araçtaki arıza giderilmişti.
- Stepne kapağı olmadığından ay tozu pilotların etrafında uçuşuyor ve etrafı görmeleri imkansız hale geliyordu.
- Ay tozu zımpara kağıdı kadar sertti, uzay kıyafetlerinin içine girmişti ve tozlar dikkatlice fırçayla temizlenmeliydi.
- 50:40Apollo 17'in Keşifleri ve Sonu
- Apollo 17 ekibi turuncu cam boncuklar olan bodur adı verilen 110 metrelik kraterde dolaşıyordu.
- Ay kapsülü son kez aydan havalanmadan kısa bir süre önce, "Sonunda insanoglu ayın ilk keşfini tamamladı aralık 1972" yazısını taşıyan bir hatıra plakası bırakıldı.
- 1969 ve 1972 yılları arasında on iki uzay yolcusu aya ayak bastı ve apollo astronotlarının seyahatleri günümüzde de bizi etkilemeye devam etmektedir.