Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, Neil Armstrong, Buzz Aldrin ve Michael Collins'in 20 Temmuz 1969'da Apollo 11 göreviyle aya çıkışı ve bu süreçte yaşadıkları tehlikeli olayları anlatıyor. Videoda astronotların anıları ve görev kontrolündeki kişilerin deneyimleri aktarılıyor.
- Belgesel, Apollo 11 görevinin arka planını ve astronotların ay'a gitmeden önce geçirdikleri eğitim sürecini anlatarak başlıyor, ardından ay modülünde yaşanan teknik sorunlar, bilgisayar hataları ve iniş sırasında yaşanan tehlikeli durumları kronolojik olarak aktarıyor. Video, ay yüzeyine inişin son anlarından başlayarak, iniş motorunda oluşan basınç artışı, ay modülünden çıkma sorunları ve Neil Armstrong'un kırık devre kesici şalteri keçeli kalemle tamir etmesi gibi tehlikeli durumları detaylı şekilde anlatıyor.
- Belgeselde ayrıca Neil Armstrong'un ölümünden sonra eşi tarafından keşfedilen ve "McDivitt çantası" olarak bilinen, ay modülünden gizlice getirdiği eşyalar hakkında bilgiler veriliyor. Video, ilk insan ay görevinin başarıyla sonuçlanmasıyla sona eriyor.
- Neil Armstrong'un Gizli Ay Deneyimi
- Neil Armstrong, 20 Temmuz 1969'da ayın yüzeyine ayak basan ilk insan olarak NASA'daki efsaneler arasında yer alıyor.
- Armstrong, aydayken Apollo 11 görevinin fiyaskoyla sonuçlanmasına sebep olacak bir olayla karşılaştı ve bunu ölene kadar sır olarak sakladı.
- 00:42Apollo 11 Görevinin Arka Planı
- Ay'a iniş Amerikan mitolojisinin bir parçası haline geldi ve Neil Armstrong'un "Bu benim için küçük, insanlık için büyük bir adım" sözü herkesçe bilinir hale geldi.
- Apollo 11 mürettebatı, ay görevine hazırlanmak için sıkı bir eğitim programından geçti.
- NASA, astronotlara jeolojik numuneler toplama ve ay modülüne girip çıkma gibi görevler yükleyerek kasa hafızalarını oluşturabilmelerine yardımcı oldu.
- 01:45Eğitim Alanları ve Hedefler
- Eğitimlerini gerçekçi kılmak için mürettebat, ayın yer biçimine benzeyen yerlerde eğitim aldı.
- Çalışmaların büyük kısmı Amerika'nın güneybatısında, Arizona, Texas ve Nevada'daki yerlerde yapıldı.
- Saha eğitiminin amacı, görevleri sırasında karşılaşacakları jeolojik özelliklerin farklı yönlerini anlayabilmelerini sağlamaktı.
- 02:35Ay Analogları ve Eğitimler
- Astronotlar, numune toplama, saha yerlerinin seçilmesi, hendeklerin kazılması, jeolojik özelliklerin tanımlanması ve fotoğrafların çekilmesi gibi simülasyonları tekrar tekrar yaptılar.
- NASA, ay analoglarındaki eğitimin faydalarını gören, bunu gelecekteki uzay yolculuklarına hazırlıkta ortak bir eğitim aracı haline getirdi.
- 03:38Apollo 11'indeki İlk Sorun
- Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, Apollo 11 inişe geçeli dört dakika olmuşken bir sorunla karşılaştılar.
- Bilgisayar ekranında "1202" hata kodu belirdi ve astronotlar hatanın nereden kaynaklandığı hakkında hiçbir fikirleri yoktu.
- Günlüklerini kontrol eden kontrolörler sorunun tam olarak ne olduğunu bulmaya çalışırken, Neil Armstrong "Bu program alarmını bize bildirin" dedi.
- 04:32İletişim Sorunları ve Alarmlar
- İletişim kesik kesikti ve sistem astronotları çökmekle tehdit ediyordu.
- Apollo 11, komuta modülünden ayrıldıktan sonra telsiz bağlantısında sorunlar yaşadı.
- Neil Armstrong, bilgisi yeterli olduğuna karar veren kişi olduğunu ve "devam etmek için yeterli bilgiye sahip miyim?" sorusunu sürekli sorduğunu belirtti.
- 05:23Bilgisayar Hatası ve İniş Süreci
- Telsiz bağlantısı gidip gelirken, ay modülü kabininde ana alarm çaldı ve görev kontrolden konsol uyarıları geldi.
- 1202 alarmı, bilgisayarın aşırı yüklenme sinyali verdiğini ve "yapacak çok işim var, bu yüzden duracağım ve sistemi baştan başlatacağım" anlamına gelen bir hata koduydu.
- Bilgisayar işleyebileceğinden daha fazla veri alıyordu ve sorun astronotları ürkütmüştü.
- 06:14İniş Sürecindeki Kararlar
- Kontrolör Steve Bales, alarm kesintili olduğu sürece devam etmekte bir sakınca olmadığını söyledi.
- İnişin ortasındayken görevi kötü bir bilgisayarla iptal etmeye çalışmak, inişe devam etmek kadar tehlikeliydi.
- Kapsül iletişimcisi Charlie Duke, "Alarma geçiyoruz" mesajını uzaya iletti.
- 06:54İniş Yeri Sorunu
- Astronotlar olmaları gereken yerde değillerdi ve Neil Armstrong'un penceresindeki ızgarayı kontrol ederek modülünün ay üzerindeki konumunu belirlemesi gerekiyordu.
- Ay'ın yerçekimi ve komuta modülünden ayrıldıklarında kazandıkları ekstra hızın etkisiyle öngörülen iniş bölgesini açmışlardı.
- Armstrong'un karşısına pürüzsüz bir düzlük yerine geniş bir krater bölgesi ve kamyon büyüklüğünde kaya yığınları çıktı.
- 08:00Yakıt Sorunu ve Kritik Durum
- Astronotlar hızla azalan yakıtla yakında altmış saniye sınırına ulaşacaklardı.
- irtifada zorunlu bir duraklama ve yükseliş motorunun acil ateşlenmesi anlamına gelen bir iptalin mümkün olup olmayacağı bile belirsizdi.
- Kapsül iletişimcisi Duke, "Altmış saniyelik yakıt uyarısı" verdi ve astronotlar hala yüzeyden otuz metre yukarıda iken yakıt uyarısı aldılar.
- 09:10Ay Yüzeyine İniş
- Apollo gemisinin ay yüzeyine inmek için yeterli yakıtla mı yoksa yakıt eksikliği nedeniyle inişin iptal edilmesi gerekip gerekmediği sorgulanıyordu.
- Astronotlar ay yüzeyine yaklaşık üç metre mesafede olduğunda iniş motorunun toz kaldırması nedeniyle antro yüzeye kalan mesafeyi ölçmek için gölge ve sesin arasından çıkan kayaları kullanmak zorunda kaldı.
- İniş ayaklarından uzanan uzun bir metal çubuk ay yüzeyine dokunarak varışlarını işaret etti ve antron "burada kartal iniş yaptı" diyerek inişin başarılı olduğunu bildirdi.
- 10:24İniş Sonrası Sorunlar
- Astronotlar başarıyla yere inmiş olsa da ayın hazırladığı sürprizler bitmemişti.
- Ay modülünün iniş motoru yakıt hattında potansiyel olarak tehlikeli bir basınç artışı oluştu ve bu durum uzaktan ölçüm yoluyla görev kontrolüne bildirildi.
- Bir buz kütlesi yakıt hattını tıkamıştı ve bu durum eriyebilir ya da patlamaya yol açabilirdi, ancak motordan çıkan ısı buzu eritti ve sorun ortadan kalktı.
- 11:35Ay Modülünden çıkma Zorlukları
- Armstrong ve Aldrin ayı keşfetmeye hazırlanırken modüldeki havanın tamamını dışarı atamadılar, vanayı açtılar ve oksijenin dışarı çıkmasını beklediler.
- Gösterge sıfıra geldiğinde bile kapağı açamadılar, iniş aracının içinde hala çok fazla basınç vardı.
- Armstrong dışarı çıkmak için hantal giysisini çevirirken kabin boşluğunda küçük bir şey kırıldı: sırt çantası yükseliş motorunun çalıştırma düğmesinden kopmuştu.
- 12:23Kırık Devre Kesici Şalter
- Ay modülünün zemininde kabinin sağ tarafında, yerdeki tozun üzerinde kopmuş bir devre kesici şalter duruyordu.
- Bu kırık şalter, motor kolu devre kesicisinden kopmuş ve onları aydan kaldıracak olan yükseliş motoruna elektrik gücü göndermek için gereken tek hayati kesiciydi.
- Armstrong, kalemi devre kesici anahtarın olması gereken küçük açıklığa sokarak sorunu çözdü ve Nasa baş tarihçisi William Berry, motor kolu devre kesicisi açık kalsaydı, Armstrong ve Aldrin muhtemelen ayda mahsur kalacaklarını söyledi.
- 13:56Neil Armstrong'un Sakladığı Çanta
- Neil Armstrong, Apollo 11 görevinde ay yürüyüşlerinde kullandıkları ay modülü EVA küçük parçalarıyla dolu bir çantayı saklamıştı.
- Çanta, Armstrong'un 2012 yılında ölümünden sonra eşi tarafından keşfedildi ve içinde anten belli yardımcı ışıklar, ekipmanlar, acil durum anahtarı, optik nişangah ve 16 milimetrelik veri toplama kamerası bulunuyordu.
- Armstrong, çantayı 40 yılı aşkın bir süre boyunca bir sır olarak saklamış, hatıraları hakkında sorular sorulduğunda bile bunlardan bahsetmemişti.