Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, Anadolu'nun farklı bölgelerindeki insanların zorlu yaşam koşullarını ve bu koşullarda gösterdikleri dayanıklılığı konu alıyor. Tunceli Pülümür'de hayvancılık yapan Ali, Altınkaya Barajı'nın etkisiyle yaşamını değiştiren ve Şahinkaya Kanyonu'nda tekne turu yapan Cemil Kaptan, İspir'de arıcılık yapan Yücel, Bartın'ın Ulus ilçesine bağlı Kirsinler köyünde fındık tarımı yapan Bekir ve balıkçılık yapan Gürkan, Gökhan ve Can gibi karakterlerin hikayeleri anlatılıyor.
- Belgesel, Anadolu'nun zorlu coğrafi koşullarında insanların nasıl hayatta kaldıklarını gösteriyor. İlk bölümde yayla-köy arasında hayvancılık yapan Ali'nin yolculuğu, ikinci bölümde Şahinkaya Kanyonu'nda tekne turu yapan Cemil'in hikayesi, üçüncü bölümde İspir'deki arıcılık ve Karadeniz'deki balıkçılık, son bölümde ise fındık çiftçilerinin domuzla mücadelesi ele alınıyor.
- Belgeselde ayrıca fındık ağaçlarının bakımı için gerekli olan sürgünlerin temizlenmesi, domuzları uzak tutmak için kullanılan çeşitli yöntemler (ateş yakma, dikenli tel çekme, nöbet tutma, silah atma ve köpek kullanma) ve fındık ağaçlarının bakımı için gerekli işlemlerin zamanında yapılmaması durumunda verimde düşüş yaşanabileceği gibi pratik bilgiler de paylaşılıyor.
- 00:10Anadolu İnsanının Karakteri
- Anadolu'nun zorlu koşullarına uyum sağlayan milyonlarca insan, merhamet, dürüstlük ve cömertlik gibi erdemlerle yaşamını kucaklıyor.
- Anadolu insanı ekmeğini taştan çıkarır ve yaşamını sürdürmek için göze alamayacağı zorluk yoktur.
- Mesleğiyle, ailesine ve toprağına duyduğu bağlılıkla karşısına çıkan her engele meydan okur ve azim sayesinde her mücadeleden galip gelir.
- 01:44Tunceli Pülümür'de Hayvancılık
- Tunceli Pülümür, eşsiz dağ manzaralarıyla Anadolu coğrafyasının en güzel kesitlerinden biri olup, çok sayıda yaylanın bulunduğu el değmemiş doğasıyla görenleri büyülüyor.
- Yaylalar yaz sıcağı ne kadar kavurucu olsa da her canlıya nefes aldırır ve hayvancılıkla uğraşanlar ilkbahardan kışa kadar burada konaklarlar.
- Ali, maddi imkanlarının olmadığı için yayladan köye at sırtında gidip gelmek zorunda kalıyor ve bu zorlu yolculuğu haftanın en az üç gününde tekrarlıyor.
- 03:12Ali'nin Hayvancılık Hayatı
- Ali'nin geçim kaynağı genellikle peynir işi olup, kendi köyünü ve çevre köylere satıyor.
- Köyde hayvancılık kalmamış, Ali ve bir küçükbaş yapan bir arkadaş dışında hayvancılık yapan kimse kalmamış.
- Ali, yakında kucağına almaya hazırlandığı bebeğini en iyi şekilde karşılayabilmek için canını dişine takıyor ve memleketin kalkınması için bu işi tercih etmek zorunda olduğunu düşünüyor.
- 04:46Köydeki Zorluklar
- Kovuklu yeşillikler içerisinde güzel bir dağ köyünde hayvancılık için son derece elverişli koşullar bulunmasına rağmen köyde bu işi yapacak yeterli nüfus yok.
- Ali, köyde ot biçme, hapo etme, saman ve ot temin etme gibi işlerle uğraşıyor ancak tek başına bu işleri karşılayamıyor.
- Aynı gün hem köydeki hem de yayladaki işlere yetişmek oldukça zor olup, Ali'yi zorlayan şey hayvanları orada bırakacak kimse olmadığı için çoğu zaman başıboş bırakmak zorunda kalması.
- 08:21Yayladaki Hayat
- Yaylada sürekli yanan ateşi beslemek için ara ara odun atması yeterli olup, vaktinin çoğunu yapayalnız geçiriyor.
- Ali, hayvancılık işini sevdiği için ve memleketini sevdiği için bu hayatı tercih ettiğini, daha lüks bir hayat yaşamayı tercih edebilirdiğini ancak hayvan işini sevdiğini belirtiyor.
- Yaylada hayvanların da mutluluğuna diyecek yok, taze otların arasında gönüllerince beslenip geniş alanda özgürce hareket ediyorlar.
- 10:18Hayvanlarla İlişki
- Ali, hayvanlarına herhangi bir kapatma veya bağlama gibi bir sıkıntısı yok, hayvanlar istediği yerde, istediği saatte geliyor ve yatabiliyor.
- Yirmi yıldır bu işi yapan Ali, bir gün hayvanlarına vurmuş olmadığını, ineklerine hep sevgiyle ve şefkatle yaklaştığını, hayvanların da bunu anladığını belirtiyor.
- Yayladaki düzen katı kurallarla belirlenmemiş, tüm canlılar dilediği gibi hareket edebilmekte özgür ve akşam olduğunda süt sağım zamanının gelmiş olduğunu sürünün tüm üyeleri iyi biliyor.
- 13:13Barajın Etkileri
- Barajlar, içme suyu ihtiyacından enerji üretimine, tarımsal sulamadan ulaşıma pek çok farklı amaca hizmet ediyor.
- Türkiye'nin en uzun nehri Kızılırmak üzerinde kurulmuş olan Altınkaya Barajı, Samsun'da sularını ulaştırdığı her bölgenin çehresini değiştirmiş.
- Barajın yapıldığı tarihte eski ismi Kuruçay olan Altınkaya Köyü'nün nüfusunun bir kısmını kaybetmiş, köylüler çevre ilçe ve köylerin yanı sıra İstanbul, Ankara hatta Hatay gibi kentlere göç etmişler.
- 14:15Cemil'in Hayatı
- Cemil, 1985-1987 yılları arasında barajın yapıldığı dönemde köyde yaşamış ve su altında kalan yaklaşık 10-15 köy olduğunu belirtiyor.
- Barajın yapımıyla birlikte tüm yaşamı değişen Cemil, karşı yakada kaldığı için ulaşım zorlukları yaşamış ve Mezopya'ya bağlı olmuş.
- İlk kez babasının yanında başlayan Cemil daha sonra kaptanlık yapmaya başlamış ve yolcu taşımacılığı ile başladığı mesleğine şimdilerde gezi teknesinde devam ediyor.
- 15:50Şahinkaya Kanyonu'nda Tekne Turu
- Cemil Kaptan, Şahinkaya Kanyonu'nda yaklaşık 16-17 yıldır tekne turu yaparak geçimini sağlıyor.
- Kanyon, turizmle birlikte turistlerin uğrak yeri haline gelmiş ve Cemil gibi birçok kişiye geçim imkanı sağlamış.
- Cemil, her sabah limana gelip tur için sıranın kendisine gelmesini beklerken, diğer kaptan arkadaşlarıyla vakit geçiriyor.
- 17:05Tekne Turu Süreci
- Turlar belediyenin belirlediği tarifeler üzerinden sıralı bir şekilde, hafta içi öğlen saatlerinden akşam 6-7'ye kadar devam ediyor.
- Cemil, sevdiği işten dolayı memnun olduğunu ve şikayetinin olmadığını belirtiyor.
- Her tura girişinde yeniden giriyormuş gibi kanyonu geziyor çünkü farklı açılara, hayvan türlerine ve hava koşullarına denk geliyor.
- 18:40Turun Özellikleri ve Ziyaretçiler
- Eşsiz manzaralar karşısında zaman su gibi akıp geçiyor ve ziyaretçilere yaşam boyu unutamayacakları bir deneyim sunuyor.
- Ortalama bir tur yaklaşık bir saat sürüyor ve tura açıldığında yaklaşık 2,5-3 kilometrelik bir alan geziliyor.
- Türkiye'den ve dünya çapında gelen turistler kanyonu çok beğeniyor, Türkiye'de ilk sıralarda ve dünya çapında tekne turu yapılabilen ikinci sırada yer alıyor.
- 19:30Cemil'in Mesleği ve Sosyal Hayatı
- Cemil, mesleği sayesinde hem geçimini sağlamış hem de çok sayıda insanla yolu kesişmiş.
- Çok konuşan biri olmayan Cemil, gezi teknesi alarak sosyal hayatını geliştirmiş ve Türkiye'nin her yerinden insanları tanımış.
- Azmiyle herkesin takdirini kazanan Cemil, Şahinkaya Kanyonu'nda dümen sallayan en kıymetli kaptanlar arasında kendine saygın bir yer edinmiş.
- 20:53İspir İlçesinin Doğal Zenginliği
- Doğu Anadolu ile Karadeniz'in buluştuğu doğal bir kavşak olan İspir, İspir-Erzurum il sınırları içinde yer alıyor.
- İspir, yemyeşil doğası, zengin bitki örtüsü ve Yalçın Dağlarıyla her iki bölgeden de izler taşır.
- Bölge arıcılık için son derece elverişli koşullara sahip ve doğal yapısı iyi kalite bal üretebilmeleri için arıları teşvik ediyor.
- 21:34İspir'in Arıcılık Potansiyeli
- İspir, Türkiye'nin en iyi bölgelerinden biri olarak dik yamaçlar ve yüksek rakımlarla zengin bir bölge.
- Arılar 1500-1600 rakımdan 2000-3000 rakımlara çıkabiliyor ve bu da çeşitliliği artırıyor.
- Rakım yükseldikçe balın kalitesi artarken miktarı azalıyor, İspir'de hem yüksek hem düşük rakımların karması en zengin bölgeleri oluşturuyor.
- 22:33Yücel'in Arı İşleri
- Yücel her yıl yaklaşık dört ayını arılarıyla tek başına geçiriyor ve iyi bir bal hasadı için arılarla yakın bir mesai yapması gerektiğini biliyor.
- Arıların yanında geceli gündüzlü geçirdiği aylar boyunca hiçbir şeyin eksikliğini duymayacağı bir düzen kurmuş.
- Arı kolonisinde nüfus yaz aylarında artış gösteriyor ve bu hareketlilik arıcılar için oğul verme döneminin başladığını gösteriyor.
- 24:10Oğul Verme Dönemi
- Aynı kovanda uzun süre bir arada olan arılar bu mevsimde yeni kolonilere bölünerek kovanı terk ediyor.
- Oğul verme döneminde arılar ana arıyı da yanlarına alarak kovanlarını terk ediyor ve nesillerini bu yolla devam ettirmeyi amaçlıyor.
- Arıcılar, oğul verme döneminde kovandan ayrılan arıları yakından takip ederek doğada kurmaya çalıştıkları yeni yuvayı tespit ederek arıları kovana geri götürmeye çalışıyor.
- 25:46Arıları Yeni Kovana Yerleştirme
- Yücel arıları yeni kovana yerleştirecek ancak önce hepsinin bir araya toplanmasını bekliyor, zamanlamada hata yaparsa arıları kaybedebilir.
- Oğul önce bir dala tam yerleşmesini bekleyip, kovandan irtibatı kesildikten sonra sepeti kullanarak arıları yeni kovana yerleştiriyor.
- Arılar yeni yuvalarını sahiplenmiş gibi görünüyor, bal üretmeye devam edecek ve çoğalmaya devam edecek.
- 28:06Yücel'in Ailesi İçin Mücadelesi
- Yücel, İstanbul'da yaşayan çocuklarına iyi bir gelecek sunabilmek için durmaksızın çalışıyor.
- Yücel'in üç çocuğu var: on yaşında ikiz oğulları ve on yedi yaşındaki kızı.
- Eşi altı-yedi yıl önce vefat etmiş ve Yücel tek başına çocuklarını kimseye muhtaç etmeden daha iyi bir şekilde eğitimi ve yaşantısı güzel olsun diye mücadele veriyor.
- 29:47Babakale Köyü ve Balıkçılık Geleneği
- Babakale, Anadolu topraklarının en batıdaki ucu olan bir köyde yer alıyor ve bölgenin dağlık ve ormanlık arazisi ekonomik faaliyetleri sınırlandırmış.
- Köyde yaşayanlar ağırlıklı olarak balıkçılık yaparak geçimlerini sağlıyor ve bu meslek asırlardır nesilden nesile aktarılıyor.
- Babakale'nin yüzde doksanı balıkçılıkla uğraşıyor ve yüzde elli'sinde tekne varsa yanında da o kadar gemicisi var.
- 31:06Balıkçılık Mesleğinin Zorlukları
- Gürkan, abisi Gökhan ve Can gibi balıkçılar hava koşulları her müsaade ettiğinde denizde balık yakalamaya çalışıyorlar.
- Balıkçılık mesleğinde hava koşulları çok önemli; bazı balıklar için dalga ve rüzgar olması, bazıları için ise düz deniz gerekiyor.
- Babakale köyü Baba Burnunda yer alıyor ve rüzgarıyla meşhur bir bölge, bu durum balıkçıların işini oldukça zorlaştırıyor.
- 32:37Balıkçılık Teknikleri
- Balıkçılar eskiden beri tekne tabanındaki camlar sayesinde balık sürülerini görebiliyorlar.
- Teknenin altındaki camlardan bantları görmek için bir kişi yatıp bakıyor, gördüğünde borudan bilgi veriyor.
- Balıkçılık hem deneyim hem de biraz şans gerektirir, ancak ustalığa erişmek isteyen bir balıkçı her şeyden önce azimli olmalıdır.
- 35:46Balıkçılık Deneyimleri
- Denizin altında aniden küçük bir sürü belirdiğinde balıkçılar bir an önce harekete geçmek zorunda kalıyorlar.
- Başarısızlık bu işin bir parçası; bazen güverteyi tıka basa balıkla doldururken bazense hayal kırıklığı ile eve dönmek onların yaşamında sıradan bir durum haline gelmiş.
- Zorluklar karşısında pes etmeyen balıkçılar, her yeni günün yeni fırsatlarla doğacağına inanıyor ve denizin onların azmini er ya da geç ödüllendireceğini biliyorlar.
- 38:27Karadeniz'de Fındık Tarımı
- Karadeniz, engebeli arazisi ve ormanlık yapısı nedeniyle tarım yapmayı son derece güçleştiriyor.
- Bartın'ın Ulus ilçesine bağlı Kirsinler köyü sakinleri, bölgenin iklim ve arazi yapısına uygun olarak fındık yetiştirmeyi tercih etmişler.
- Fındık bahçelerinde otların temizlenmesi verimli bir hasat için son derece önemli, özellikle ağaç diplerindeki otların temizlenmesi külleme hastalığına karşı koruma sağlıyor.
- 42:02Fındık Ağaçlarının Bakımı
- Fındıkların en iyi verime sahip olması için yeni çıkan fazla sürgünlerin temizlenmesi gerekiyor.
- Sürgünlerin temizlenmesi normalde bir ay-bir buçuk ay önce yapılması gerekirken, havaların düzgün gitmemesinden dolayı şimdi yapılmak zorunda kalınıyor.
- Sürgünler, diplerinden alınan gübrenin yarısını kendilerine çekerek verimde düşüş oluşturuyor.
- 43:02Domuz Sorunu
- Domuzlar, çiftçilerin aylardır verdiği emeği ziyan edebilecek kadar büyük bir sorun oluşturuyor.
- Domuzların mevcudu çok fazla çoğaldığı için onları fındıklardan uzak tutmak artık kolay olmuyor.
- Çiftçiler önce ateş yakarak, sonra dikenli tel çekerek domuzları uzak tutmaya çalışıyor ancak domuzlar bu yöntemleri aşmaya başladı.
- 43:53Domuzlardan Korunma Çabaları
- Domuzlardan korunmak için çiftçiler gece boyu nöbet tutuyor, gün ağarınca ot biçme yapıyorlar.
- Domuzlar sürü halinde (10-15 tane) gezer ve tarlaya girdiklerinde talan ediyorlar.
- Çiftçiler domuzu kaçırmak için havaya silah atıyor ve yanlarında köpek bulunduruyorlar.
- 45:23Azimle Yürümek
- Başarısızlık kararlı insanları yolundan döndüremez.
- Doğan her yeni günün yepyeni bir fırsat olduğuna inananlar, yılgınlığı kapının dışında bırakır.
- Bedeli ne olursa olsun yaşam yolculuğunda azimle yürümekten asla vazgeçmezler.