Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- TRT Ekranları'nın "Ülke Sineması" bölümünde sunulan bu eğitim videosu, Amerika sinemasının tarihini kronolojik olarak anlatmaktadır.
- Video, 1903 yılında Edwin Porter'ın "Büyük Tren Soygunu" filmi ile başlayan Amerikan sinemasının gelişimini ele almaktadır. İlk bölümde klasik sinema, Hollywood'un kuruluşu ve altın çağı anlatılırken, ikinci bölümde televizyonun yaygınlaşmasıyla yaşanan değişim, Yeni Gerçekçilik, Yeni Dalga akımları, Bağımsız Sinema dönemi ve Blockbuster filmleri ile teknolojik gelişmeler incelenmektedir.
- Videoda Frank Capra, Orson Welles, Alfred Hitchcock, Sergio Leone, Stanley Kubrick, Arthur Pen Saint Peckinpah, Robert Oldman, Sydney Lumet, Francis Ford Coppola, Quentin Tarantino, Steven Spielberg, George Lucas ve Christopher Nolan gibi sinema tarihindeki önemli yönetmenlerin çalışmaları da detaylı şekilde ele alınmaktadır.
- 00:21Amerika'nın Sinema Tarihi
- Amerika klasik sinemanın kurucu ülkesi olarak kabul edilir ve büyük stüdyolar inşa ederek sinemayı yüksek hacimli bir endüstriye dönüştürmüştür.
- 1903 yılında çekilen "Büyük Tren Soygunu" filmi ile sinemanın imkanları keşfedildi ve Edwin Porter zaman ve mekanı bir arada kullanarak hikaye anlatmayı denedi.
- Porter'ın teknik ve estetik kamera kullanımı sayesinde 1920'lerde Amerika'nın en büyük film yapımcısı ve dağıtımcısı Adolf Skor'un ilgisini çekti.
- 01:27David Grafit ve Klasik Sinema
- Grafit, basit ve eğlencelik olarak görülen sinemaya dil ve anlam kazandırdı ve 1915 yılında "Bir Ulusun Doğuşu" filmi ile sinemanın etkili bir propaganda aracı olduğunu gösterdi.
- Grafit, çapraz kesme sistemini uygulayarak farklı yerlerde geçen iki olayı sırasıyla gösterip birbirine bağlayarak bütünlüklü bir anlatıma ulaşmayı hedefledi.
- Grafit yakın plan çekimin insan üzerindeki duygusal tesirini ilk fark edenlerdendi ve geniş ölçeklere ve arka plan çekimlerine başvurarak bütüncül bir anlatı inşa etti.
- 03:00Hollywood'un Kuruluşu ve Altın Çağı
- Birinci Dünya Savaşı'na doğru yapımcılar filmlerden kar elde edebileceklerini gördüler ve ekonomik bir yol aramaya başladılar.
- Hollywood ilk başta sadece filmlerin çekildiği bir bölgeydi, ancak zamanla yapımcılar şirketlerini New York'tan Los Angeles'a taşıdılar ve film yıldızları da yeni hayatlarını burada inşa ettiler.
- Hollywood'un altın çağı 1927 yılında gösterime giren "Caz Mugannisi" filmi ile başladı ve bu film ilk sesli film olarak tarihe geçti.
- 04:43Hollywood'un Etkisi ve Sansür
- 1930'larla birlikte sinema Amerikalılar için egemen kültür haline dönüştü ve Hollywood hem Birinci Dünya Savaşı'nın yıkıcı etkisi hem de Amerikan üretim sisteminin endüstriyel özellikleri sayesinde dünya pazarında tekelleşmeyi başardı.
- Kilisenin ve politikacıların filmleri ahlaki olarak sorgulaması sebebiyle Hollywood'a "Hays Kodu" denilen yeni kurallar getirildi ve bu kod 1931-1968 yılları arasında geçerliliğini sürdürdü.
- Patronlar kısa sürede sansürü lehlerine çevirmeyi başardılar ve Amerikan değerlerinin koruyuculuğunu üstlenerek topluma filmler yoluyla nüfuz etmenin önünü açtılar.
- 05:44Sinema Türleri ve Yıldızlar
- Her filmin bir türü vardı ve bu türe uygun kalıplar filmde canlanıyordu; western veya suç filmlerinde yalnız ve ataerkil erkeklerin mücadelesi, melodram ve komedi filmlerinde evlilik ideali ve aile fertlerinin rolleri, polisiye filmlerde ise politik ve toplumsal meseleler yer alıyordu.
- Yıldızlar, gerçek dünyada da kurmaca karakterler olarak varlıklarını sürdürüyorlardı ve vücutlarına, güzelliklerine ve sağlıklarına daha önce hiç olmadığı kadar özen gösteriyorlardı.
- Hollywood'da oynadığı rolle bütünleşen ve sürekli benzer karakterleri canlandıran bir oyunculuk anlayışı egemendi, bu durum seyircinin kolaylıkla ana karakterlerle özdeşim kurmasına imkan sağlıyordu.
- 07:22Hollywood'un Evrensel Değeri
- 1960'lara kadar altın çağını yaşayan Hollywood, sadece Amerika'da değil tüm dünyada sinema kültürüne hakimdi ve filmler aracılığıyla evrensel değerlere hitap etti.
- Başlangıçta tümüyle hayal gücüne dayalı bir dünya kuran çizgi filmler, 1930'lara gelindiğinde toplumsal mesajlara başvurarak ideal dünya mefhumuna yöneldiler.
- Frank Capra, hayal gücüyle kurguladığı atmosferi ideal dünya fikriyle harmanlayabildi ve "Şahane Hayat" filmi bu konuda en uygun örnektir.
- 09:39Orson Welles ve Kara Filmler
- Yurttaş Kane filmi ile vitrine çıkan genç yönetmen Orson Welles, Amerika sinemasında kendine önemli bir yer edindi ve stüdyo sistemi yönetmenlerinin aksine hakimiyeti elinde tuttu.
- İkinci Dünya Savaşı sinemaya karamsar bir atmosfer getirdi ve genç neslin ilgisini çeken anti-kahraman hikayeleri ortaya çıktı, böylece Hollywood'da kara film furyası başladı.
- Alfred Hitchcock, sinemanın manipüle edici yollarını keşfetmeye çalışan bir yönetmen oldu ve filmlerinde izleyiciyi işin içine katmayı denedi.
- 12:46Amerikan Sinemasının Gelişimi
- Leone, bisiklet hırsızları olmak üzere yaklaşık elli film setinde görev olarak tecrübe topladı ve Avrupa sinemasından beslenerek western filmlerle sinemaya yeni bir yorum getirdi.
- Bir avuç dolar iyi, kötü, çirkin ve birkaç dolar için filmleriyle Türk sinemasının kabullerini ters yüz etti ve Bir zamanlar batıda filmiyle zihnindeki Amerika tasavvurunu eleştirel bir üslupla perdeye yansıttı.
- Görsel anlatının fazlasıyla ön planda olduğu filmlerde konuşkan karakterler yer almadı.
- 13:32Sinema Endüstrisinin Değişimi
- Amerika'da televizyonun yaygınlaşmasıyla birlikte sinema, eğlence sektörünün egemen gücü olma hüviyetini kaybetti ve altın çağ dönemi kapandı.
- Hollywood stüdyoları televizyonlara kiralayarak tele filmler çekmeye başladı, klasik filmlerini dizi haline getirerek markasına diri tuttu ve sinemaskop, vista vision gibi geniş ekran uygulamalarıyla ve üç boyutlu filmlerle sinemayı eski cazibesine kavuşturmaya çalıştı.
- Bu dönemde Amerikan filmlerinde yaratılan gerçeklik illüzyonuna karşı İtalya'da yeni gerçekçilik ve Fransa'da yeni dalga akımları ortaya çıktı.
- 14:18Yeni Dalga ve Yeni Gerçekçilik
- Yaratıcı bir faaliyetten ziyade bir endüstri haline gelen Amerikan sinemasına karşı yönetmene sanatsal payesini teslim eden otori kavramı ortaya çıktı Avrupa'da.
- Charlie Chaplin bu dönemi "sinema şaheserleri fabrikadaki kamyonlar gibi toplu üretilemezler" diyerek özetlemişti.
- Bu sürecin sonunda stüdyo sistemi gücünü kaybetti, küçük ve bağımsız şirketlerin etkinliği arttı ve Stanley Kubrick, Arthur Pen Saint Peckinpah, Robert Oldman ve Sydney Lumet gibi yönetmenler ortaya çıktı.
- 15:16Yeni Hollywood Dönemi
- Yeni Hollywood dönemini başlatan yapım, 1967 tarihinde gösterime giren Bonnie ve Clyde filmiydi; hikaye, banka soygunları yapan bir çifti merkezi alıyordu ve yabancılaşan gençliğin isyanını vurguluyordu.
- Francis Ford Coppola'nın Baba serisi de yeni dönemin öncü filmlerindendir.
- Amerikan bağımsız sineması Hollywood'un izleyiciyi gerçeklikten koparıp bir hayal dünyasına hapsedmesine karşı sokağa indi, halkın güncel meselelerine değindi ve kısa zamanda sinemaseverlerin ilgisini çekmeyi başardı.
- 16:15Bağımsız Sinema ve Blockbuster
- Denis Hopper'ın düşük bir bütçeyle çektiği Özgürlüğün Bedeli filmi sektöre yeni bir soluk getirdi ve "bir adam Amerika'yı aramaya çıktı ve hiçbir yerde bulamadı" sloganı hafızalara kazındı.
- Amerikan bağımsız sineması In the Wood dönemi başladı ve Quentin Tarantino, Charlie Kaufman, Jim Carrmush ve Steven Soderberg bu dönemin önemli yönetmenlerindendir.
- Hollywood bu sürece blockbuster adı verilen, gişe hasılatı yüz milyon doları aşan filmlerle karşılık verdi; bunlar izleyiciye görkem ve ihtişam vaat eden filmlerdi.
- 17:20Modern Amerikan Sineması
- Genç nesle yönelik üretilen bu filmlerin başını çeken yönetmenler Steven Spielberg ve George Lucas'tır; Spielberg'ün yönettiği 1975 yapımı Deniz'in Dişleri filmi yüz milyon dolar hasılat getiren ilk film oldu.
- Marvel ve DC, son döneme gişe rekortmeni filmlerle damga vurdu ve Christopher Nolan gibi bir yönetmen dahi Batman üçlemesiyle bu furyaya katıldı.
- Son yirmi-yirmibeş yılda Amerikan sineması bilgisayar destekli animasyon ve üç boyutlu filmlerle birlikte ilerleme kaydetti ve film seyir sürecine teknolojik anlamda yeni bir boyut kazandırdı.
- 18:54Hollywood'un Geleceği
- Hollywood zaman zaman tahtı sallansa da değişen sanatsal, toplumsal ve kültürel dinamiklere ayak uydurarak sinema endüstrisinin öncüsü olma sıfatını korudu.
- Gerektiğinde eskimiş kalıplarından vazgeçebilirken, büyümesine yardımcı olan unsurları da bünyesine katarak her izleyicinin ihtiyacına göre filmler üretmeyi başardı.