Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu belgesel, Abdullah Çatlı'nın (Mehmet Özbay olarak da bilinen) hayatını, devletle ilişkisini ve ölümünü konu alıyor. Videoda Çatlı'nın ailesi, yakınları, Sedat Kucakbeyli, Oral Çelik, Deniz Baykal ve Hakim Akyürek gibi dönemin önemli figürleri yer alıyor.
- Belgesel, Çatlı'nın Asala terör örgütüyle mücadelesi, 3 Kasım 1996'daki trafik kazası ve ölümü etrafında dönmektedir. Çatlı'nın "bir suçlu mu yoksa bir kahraman mı?" sorusu etrafında dönen belgesel, Çatlı'nın devlet içindeki konumu, Susurluk raporu ve Çatlı'nın ailesi tarafından anlatılan kişisel anıları içeriyor.
- Belgeselde ayrıca Türkiye'deki gizli yapılar, NATO'nun gizli orduları, özel harp dairesi ve özel kuvvetler komutanlığı gibi yapıların faaliyetleri, devlet içindeki siyasi, bürokrat, çete, gladyo ve tarikat bağlantıları ele alınmaktadır. Çatlı'nın Abdullah Öcalan'a karşı devletin yanında yer alması, Bucak aşiretine silah verilmesi gibi olaylar da belgeselde anlatılmaktadır.
- 00:29Abdullah Çatlı ve Susurluk Operasyonu
- Abdullah Çatlı'nın evinde bulunduğu ve Oral Çelik Ağca ile beraber olmadığı belirtiliyor.
- Resmi belgelere göre Çatlı grubunun başı Ocakları Genel Başkan Yardımcısı Muhsin Yazıcıoğlu Çatlı'ya bağlı gözüküyor.
- Susurluk raporu, Türkiye'ye karşı yabancı ülkelerin uyguladığı psikolojik bir harekat olarak tanımlanıyor.
- 01:57Abdullah Çatlı'nın Operasyonları
- Abdullah Çatlı, ASALA operasyonlarını ilk görevlendirildi ve rahmetli Hiram Abas dahil olmak üzere devletin yetkilileri ona tekliflerde bulundu.
- Çatlı'nın kabul ettiği şartlar arasında kendisi için bir şey istememesi ve ülkücülerin idamının durdurulması vardı.
- Abdullah Öcalan, yakalandıktan sonra verdiği ifadede 1996 yılında Şam'daki bir Kürt okulunda bomba tuzaklı bir aracın patladığını ve bunun Abdullah Çatlı ve Bucak ailesi tarafından yapıldığını öğrendiğini belirtti.
- 04:25Susurluk Operasyonu ve Devlet İçi İlişkiler
- Susurluk operasyonu, Türkiye'de resmi yasadışı faaliyetlerin içerisine girebilme yetkisine sahip ve Kakaya karşı oluşturulmuş bir çete olarak tanımlanıyor.
- Memnu Ünlüsü'nün açıklamasına göre, Başbakan, Meclis Başkanı, Genelkurmay Başkanı ve Kont Gerillanın Komutanı bunların hepsinin üzerindedir.
- Susuzlukta malum kaza olunca Mesut Yılmaz Demirel'e mektup yazmış, Demirel de Necmettin Erbakan'a mektup yazarak devlette görevli bazı kişilerin özel harekat dairesi başkanı İbrahim Şahin'in talimada aldıkları ve bunun İçişleri Bakanı dair bir takım yüksek yerler bilgisi dahilinde olduğu söylenmektedir.
- 07:42Abdullah Çatlı'nın Ölümü ve Susurluk Operasyonu
- Milletvekili Sedat Edip Bucak, Emniyet Müdürü Hüseyin Kocadan ve Mehmet Özbay, sahte kimlikte Abdullah Çatlı altı AC altıyüz plakalı Mercedes otomobilde 3 Kasım 1996 günü saat 19:25'te Hasan Gökçek yönetimindeki 20 R C 721 plakalı kamyona çarparak trafik kazası yapmış ve kazadan Sedat Uçak dışında kurtulamamıştır.
- Kazadan çok kısa bir süre sonra bütün kimliklerin medyaya yayılması ve burada bir takım psikolojik harekatların Türk toplumu uygulanması gerçekleşmiştir.
- 3 Kasım 1996'da Sulu kazası oluyor, bu ilişkiler ortaya çıkarılıyor, fakat arkasından 28 Şubat postmodern darbesi yapılabiliyor.
- 09:43Abdullah Çatlı'nın Görevi ve Operasyonları
- Abdullah Çatlı'nın ölümü haberi geldiğinde, Mehmet Özbay'ın "Vay be Mehmet Özbay" diyerek tepki verdiği belirtiliyor.
- Abdullah Çatlı, görev verildiği zaman onbeş gün sonra fotoğrafları ile beraber kişilerin adresleri, ilişkileri ve istenen tüm bilgileri derleyip toplayıp rapor halinde veriyordu.
- Operasyon devlet tarafından 1982 sonlarında ihtilal hükümeti iş başındayken hemen Evren Paşa'nın "artık bu işi ne pahasına olursa bitirin" diye dirayetli bir karar vermesiyle başlamıştır.
- 11:06ASALA Operasyonları ve Devlet İçi İlişkiler
- ASALA militanlarının Türk ve Müslüman kimlikli insanlara yaptığı cinayetleri ve suikastları, dışişlerinde görevli şehitlerin kabuklarının sanki paket gibi onbeş gün ortalamasıyla Türkiye'ye gönderildiği belirtiliyor.
- Türk devleti eli kolu bağlı bir yerde seyrediyordu, Türk askerleri orada gidip bir tane kurşun sıkamazlardı.
- Abdullah Çatlı'nın yakalandığında "niye geldiniz? Kaçak kaçaklar var, ülkücüler var" diyerek teklifi sunulduğu belirtiliyor.
- 12:49Abdullah Çatlı'nın Silahları ve Değerlendirmeler
- Araç içinde bulunanların tam lisesi, iki adet dokuz milimetre çaplı Baretta tabanca, bir adet dokuz milimetre çaplı Six Aura tabanca, bir adet yirmiiki kalibrelik Baretta tabanca, iki adet yirmiiki kalibrelik susturucu, iki adet dokuz milimetre çaplı MP5 otomatik tabanca, onüç adet yedivirgülaltmışiki milimetre çapında Pixi mermisi ve yüz adet M16 mermisi bulunmuştur.
- Bazı genellemeler devlet-mafya ilişkisi, polis-mafya ilişkisi şeklinde ortaya çıkmıştır, ancak bu değerlendirmeler tümüyle reddedilmektedir.
- Abdullah Çatlı'nın en son yüz yüze görüldüğü İstanbul'da yedi sene durduğu ve orada küçük bir yerde yaşadıkları belirtiliyor.
- 15:50Abdullah Çatlı'nın Değerlendirmesi
- Kanuni sınırlar içerisinde bütün faaliyetleri cesur bir şekilde yapacaklardır, hata varsa onu yargı mercilerine intikal etmiştir.
- Hukuk ondan hesap soramıyor, yargı ve adalet yerini bulamıyor, günümüzde baktığımızda hiçbir şekilde kullanmıyor diyebiliriz.
- Abdullah Çatlı, her dönemde Türk ve Müslüman düşmanlarının karşısında olmuştur ve hiçbir dönemde de ülkücü arkadaşlarını ihmal etmemiştir.
- 18:17Abdullah Çatlı'nın Başarıları ve Değerlendirmesi
- Kırkiki tane dışişleri temsilcisine şehit ettiler, o zamanlar Fransızlar çok bencil bir millettir ve Eyfel'in bir bacağını havaya uçurursak kendilerine belki gelir diye teklif ediyor.
- Abdullah Çatlı, 1984'te bu işi bitirdiğinde 1983-1984 Ocak'ta kimliğiyle Türkiye'ye giriş yaptı ve havaalanından ilgili devlet yetkililerinin bilgisi hatta uçağa girip aldıkları bir şekilde Boğaz'da yemek yiyerek ASALA'nın bitişini kutlayarak.
- Vatan için bir taş bile attıysa düşmana, vatan düşmanı din, düşmanlar, Türklük, düşmanlar, şimdi bir taş attıysa bizim için kutsaldır, kahramandır, saygı gerektirir.
- 19:58Abdullah Çatlı ve Kırmızı Bülten
- Abdullah Çatlı'nın kırmızı bültenle arandığına dair belge gösteriliyor ve Interpol üyesi 176 ülke tarafından aranan bir adamın Türkiye'de rahat hareket etmesi beklenemez.
- Abdullah Çatlı, kendisine kırmızı bülten çıkarmış bir devletin verdiği rahatsızlığa aldırış etmeden vatanı milletin nasıl sevdiğini anlasın diye operasyonuna gidiyor.
- Abdullah Çatlı, herhangi bir maddi veya manevi yardım istemediğini belirtiyor.
- 21:59Özel Harp Dairesi ve NATO'nun Gizli Orduları
- Özel Harp Dairesi ve Özel Kuvvetler Komutanlığı olarak kurulan bir yapıdan bahsediliyor.
- Gence adlı araştırmacı yazar, NATO'nun gizli ordularını araştırmış ve Türkiye'de en sert yapı olduğunu belirtmiş.
- Susurluk'ta saklanan yapı ortaya çıktı ancak halen bir devlet yetkilisi çıkıp "NATO'nun gizli orduları ile ilgili bizde de böyle bir yapılanma vardı" diyen bir yetkili yok.
- 23:14Jandarma Kriminal Dairesi ve Emniyet Uzmanı Belgesi
- Jandarma Kriminal Dairesi, Abdullah Çatlı'nın üzerinden çıkan emniyet uzmanı belgesinin sahte ancak vergideki Mehmet Ar imzasının gerçek olduğunu açıkladı.
- İçişleri Bakanı Mehmet Ağar, kendisine yöneltilen suçlamalara karşı "Ödülüm bu olacaktı" diyerek tepki gösterdi.
- Genelkurmay Başkanlığı'na yazılan mektuplara "Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarının bu gibi olaylarla ilgisi bulunmamaktadır" şeklinde cevap verildi.
- 26:06Susurluk Araştırma Komisyonu ve Uyuşturucu Bağlantıları
- Meclis Susurluk Araştırma Komisyonu'nda bilgi veren emekli yarbay Korkut Eken, devletin ülkücüyle de solcuyla işbirliği yaptığını belirtti.
- Oral Çelik, Fransa'da ASALA'ya karşı 15, Amerika'da 10 eyleme giriştiklerini, bundan rahatsız olan ülkelerin istihbarat servislerinin kendilerini eroin ile yakalattıklarını anlattı.
- Siyasetçi, bürokrat, çete, gladyo ve tarikattan oluşan bir bağlantı, devletin ali menfaatleri adına devletin yetkilerini kullanarak yurttaşlarının üzerinde yeni yapılar oluşturmaya çalışıyorlardı.
- 27:38Abdullah Çatlı'nın Görevleri ve Tehditler
- Tehditler kimseyi yıldırmıyor, insan bir kere ölüyor.
- Sedat Bey'e göre kendileri takip edilmiyordu ve kazanın oluşunu sıradan bir kaza olmadığını iddia ediyor.
- Abdullah Çatlı, devletin hiçbir yardımı olmadan görevini yerine getirdi ve görev alırken başına bir iş gelirse hiçbir şeye karışmayı kabul etti.
- 29:58NATO'nun Gizli Orduları ve Türkiye'deki Etkileri
- NATO'nun gizli ve gölge orduları hiçbir surette kendini belli etmemeli.
- Türkiye 1952'de NATO'ya girdi ama 1948'den itibaren NATO'nun gizli orduları bu ülkede oluştu.
- Bu eğitimi almış olan kişiler zamanla ülkelerin iç işlerine müdahale etmeye başladı ve darbelerin hepsi bu güç tarafından yapılmıştır.
- 31:19Susurluk Dosyaları ve Sonuçlar
- İçişleri Bakanı Meral Akşener, 11 Haziran ile 3 Kasım 1996 tarihleri arasında dokuz çetenin polis tarafından açığa çıkartıldığını, otuz altı kişinin yargılanmasına başlandığını açıkladı.
- Susurluk dosyalarının isimleri geçiyor ama bazı kişiler öldürüldü, bazıları hayatta değil, bazıları ise yaşayıp yaşamadığını bile bilemediğimiz de değilmiş.
- Ergenekon ve benzeri olaylar, Türkiye'deki darbeler ve darbe arkasındaki neticeler, Türkiye'nin kurumlarının içerisinde yer aldıkları görülüyor.
- 34:41Abdullah Çatlı'nın Vatanseverliği ve İddialar
- Konuşmacı, Abdullah Çatlı'nın milletine ve devletine düşkün bir adam olduğunu, terörist olmadığını vurguluyor.
- Çatlı'nın vatanını sevmediği iddia edilen ve vatan sevgisinin istismar edilerek tehlikeli görevler verildiği söylenebilir.
- Devlet-mafya ilişkisi ve polis-mafya ilişkisi şeklinde genellemeler ortaya çıkmış, ancak konuşmacı bunları reddediyor.
- 36:11Çatlı'nın PKK ile İlişkisi
- PKK'nın Çatlı ile konuşmasının en net cevabı Afon'un kellesini getirilmesiydi.
- Çatlı, Orhan Çelik ve Ağca ile beraber Soketli'de bulunuyordu.
- 36:41Bucak Aşireti ve Devlet İlişkisi
- Güneydoğu'daki terörle mücadelede devletin yanında yer alan önemli bir aşiret olan Bucak, Abdullah Öcalan'a karşı devletin yanında yer alsın diye tam beşbin adet silah daha almıştır.
- Sedat Bucak ve ailesi bugüne kadar şehit vermiş, yakınlarını kaybetmiş ama devletin yanında yer almakta hiç vazgeçmemiştir.
- 37:36Abdullah Öcalan'ın Devlet İçi İlişkileri
- Abdullah Öcalan'ın devlet içindeki ilişkilerini tespit etmiş bir araştırmacı ve yazar vardır.
- Bu araştırmacı, bir dosya geldiğinde özel aramıştır ve yurt dışındadır.
- Bu araştırmacı, çıkan subay ile ilgili bilgiler vermiş ve sonra suikaste kurban gitmiştir.
- 38:40Meclis Susurluk ve Faili Metin Olayları
- Meclis Susurluk ve Faili Metin Olaylar Komisyonu üyesi Hakim Akyürek 1997 aralığında sabaha karşı dörtte bir kanlın altına girmiştir.
- Bir devlet adamı "devletin her işi sussuzluk" demişti.
- 39:31Abdullah Çatlı'nın Ölüm Haberi
- Abdullah Çatlı'nın ölüm haberi, bir gün önce çocuklarının doğum günü olan 2 Kasım'da, bir gün sonra da 3 Kasım'da evde dostlarla kalabalık şekilde otururken şoföründen alınmıştır.
- Haber alınca inanmak istenmemiş, acı duyulduğunda televizyon antenleri kesilmiş ve haber alamasın diye Çatlı kestirilmiştir.
- 42:13Kazadan Sonraki Sorumluluklar
- Kazadan sonra konuşan Deniz Baykal, olayın sorumlusunun ne Çatlı ne de oradaki emniyet müdürü olduğunu belirtmiştir.
- Siverek nüfus dairesinden Londra Büyükelçiliği'ne kadar uzanan bir sistem, kimlik, silah ruhsatı ve görev verilmiştir.
- Esas olayın aktörleri bir ceza almamış, sadece üç-beş polis ve polis şefi ceza almıştır.
- 43:23Tehditler ve Defterler
- Görevli kişilerin bu gibi olaylarla ilgilenmekte olduğu için tehdit edilmemek mümkün değildir.
- Haluk Kırıcı'dan öğrendiğine göre, Abdullah Çatlı her şeyi yazardı ve defterler bulursa olayların sır perdesi ortadan kalkardı.
- Bu defterler hiçbir zaman bulunamamıştır.
- 44:28Derin Devlet Tartışması
- Konuşmacı, devlet yapılarının olmaması gerektiğini ancak derin devlet yapılarının olması gerektiğini belirtiyor.
- Bir A ülkesi için karışıklık yaratmak istiyorsak, A ülkesinde karışıklık yaratacak güce sahip bir yapılanmamız olması gerektiğini söylüyor.
- Milli bir derin devlet gerektiği vurgulanıyor.
- 45:55Abdullah Çatlı'nın Yargılanma Durumu
- Abdullah Çatlı, Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde yargılanan bir ceza almamıştır, bir hüküm giymemiştir.
- Yargılanma safhası bile yoktur, yargılanmamıştır.
- Konuşmacı, milliyetçi ve vatansever insanların kendilerine baksınlar, öldükten sonra onların arkasından kim ne yapacak bakalım diyor.
- 46:42Antonio Ali Ağca ile Karşılaşma
- İtalyan savcı Antonio Ali Ağca ve mahkemede karşı karşıya getirildiğinde ortamda saygı ve korkuyla karışık tuhaf bir gerilim olduğunu, o zaman ona neden reis dediğini anladığını söyleyecek.
- Konuşmacı, Abdullah Çatlı'nın Viyana'da evindeyken Ağca ile beraber olmadığını belirtiyor.