Kompanzasyon

400V kompanzasyon işlemi, kondansatörler kullanılarak yapılır. İşte adımlar: 1. Reaktif Güç Ölçümü: Sistemin mevcut reaktif güç tüketimi ölçülür. 2. Güç Faktörünün İzlenmesi: Güç faktörü, kompanzasyonun etkinliğini değerlendirmek için önemli bir kriterdir. 3. Kompanzasyon Panosunun Kontrolü: Kompanzasyon kondansatörleri ve reaktif güç kontrol röleleri, belirlenen eşik değerlere göre devreye girip çıkmalıdır. 4. Harmonik Ölçümü ve Filtre Kullanımı: Yüksek harmonik seviyeleri, kompanzasyon sistemlerinin verimliliğini düşürebilir. 5. Düzenli Bakım ve Güncelleme: Kompanzasyon sistemleri zamanla eskidiğinden, düzenli periyotlarla bakımı yapılmalı ve gerektiğinde modern ekipmanlarla güncellenmelidir. Bu işlemler, kompanzasyon panosu içinde gerçekleştirilir ve otomatik kompanzasyon kontaktörleri ile kontrol edilir.

Kompanzasyon, akım ile gerilim arasındaki faz farkının en ideal açıya getirilerek, reaktif güçlerin sıfıra yaklaştırılması işlemidir. Kompanzasyonun işe yararları şunlardır: 1. Enerji Tasarrufu: Aktif enerjinin daha verimli kullanılmasını sağlar ve elektrik giderlerini azaltır. 2. Ekipman Verimliliği: Trafoların daha fazla yüklenmesine ve kablo kesitlerinin daha küçük seçilmesine olanak tanır. 3. Enerji Kalitesi: Ani gerilim değişimlerinden sistem ve ekipmanları korur. 4. Sistem Güvenliği: Kablolarda oluşabilecek ısınmalardan kaynaklanabilecek kayıpları önler. 5. Kurulum Maliyetleri: Güç trafosu, kumanda kontrol ve koruma elemanlarının güçlerini düşürerek kurulum maliyetlerini azaltır.

Topraklama kablosu, kompanzasyona doğrudan bağlanmaz. Topraklama kablosu, genellikle elektrik tesisatı içindeki sarı yeşil çizgili kablo olarak tanımlanır ve tüm tesisatın topraklama sistemini oluşturmak için kullanılır. Kompanzasyon ise, elektrik tesislerinde reaktif gücü dengelemek amacıyla yapılan bir işlemdir ve topraklama sisteminden farklı bir yapıya sahiptir.

Kompanze etmek için kullanılacak kondansatör sayısı, kompanzasyon yöntemine ve sistemin ihtiyaçlarına göre değişir: 1. Bireysel Kompanzasyon: Her bir elektrik motoru veya reaktif güç tüketen yük için ayrı bir kondansatör kullanılır. 2. Grup Kompanzasyonu: Benzer özelliklere sahip reaktif güç tüketen yükleri bir araya getirerek kompanze etmek için bir grup kondansatör kullanılır. 3. Merkezi Kompanzasyon: Tesisin ana besleme noktasında, tüm reaktif güç tüketen yükler için tek bir noktada kondansatörler kullanılır. Ayrıca, şönt reaktörlü kompanzasyon ve statik kontaktörlü kompanzasyon gibi özel durumlarda da farklı kondansatör kullanım şekilleri mevcuttur.

Kompanze ayd ifadesi, muhtemelen "kompanzasyon" anlamına gelmektedir. Kompanzasyon, elektriksel sistemlerde gerilim dalgalanmalarını önlemek için kullanılan bir teknik işlemdir. Kompanzasyon çeşitleri şunlardır: 1. Münferit Kompanzasyon: Kondansatörlerin bireysel güç tüketicilerinin terminallerine doğrudan bağlanması. 2. Grup Kompanzasyon: Birden fazla tüketicinin grup şeklinde kompanzasyonu. 3. Merkezi Kompanzasyon: Sistem ana panosundan reaktif rölenin kumandasında kondansatör grubunun otomatik olarak devreye alınıp çıkarılması.

Evet, kompanzasyon otomasyonla ilgilidir. Otomasyon sektöründe "enerji yönetimi kompanzasyonu", enerji verilerinin doğru ve zamanında ölçülmesi ve yönetilmesi amacıyla kullanılan bir teknolojidir. Kompanzasyon sistemleri, elektrik şebekesindeki reaktif gücü kontrol etmek ve dengelemek için otomasyon panoları ve cihazları kullanır.

Smart SVC reaktif güç kontrol rölesi, kapasitif karakteristikli ve hızlı değişen reaktif yüklerin yaygınlaştığı işletmelerde kullanılan yeni nesil bir kompanzasyon sistemidir. Bu röle, hem kondansatörleri hem de şönt reaktörlerini devreye alabilen bir SVC röle, şönt reaktörleri ve bu reaktörleri devreye alan tristörlü sürücüden oluşur. Avantajları: - Hızlı tepki süresi: Ani yük değişimlerine 20 ms'de cevap verebilir. - Hassas enerji transferi: Tristörler sayesinde daha hassas bir enerji aktarımı sağlar. - Gelişmiş harmonik ölçümü: Enerji kalitesini en üst düzeye çıkarır. - Uzun ömür ve düşük bakım maliyeti: Yarı iletkenlerin kullanımı bakım periyotlarını uzatır ve maliyetleri düşürür.

Kompanzasyonda kullanılan kondansatörler, kapasitif reaktif enerjiyi dengelemek için üç ana türde sınıflandırılabilir: 1. Bireysel Kompanzasyon: Her bir elektrik motoru veya reaktif güç tüketen yük için ayrı bir kondansatör kullanılır. 2. Grup Kompanzasyonu: Benzer özelliklere sahip reaktif güç tüketen yükleri bir araya getirerek kompanze eden kondansatörler kullanılır. 3. Merkezi Kompanzasyon: Sistemin ana panosunda, reaktif rölenin kumandasında ihtiyaç duyulan reaktif güç kadar kondansatör grubunun otomatik olarak devreye alınıp çıkarıldığı kondansatörler kullanılır.

Kompanzatör kondansatörü, trafo gücüne bağlı olarak belirlenir. Genel olarak, trafo gücünün %3 ile %5'i arasında bir değerde sabit kompanzasyon yapılır. Örneğin, 100 kVA'lık bir trafo için %5 sabit kondansatör gücü: 100 x 0,05 = 5,00 kVAR olacaktır.

SVG kompanzasyonu, Statik Var Generator (SVG) kullanılarak yapılan güç faktörü düzeltmesi ve reaktif güç kompanzasyonudur. SVG, alçak veya yüksek gerilim elektrik güç sistemlerinde, kapasitif ve endüktif yükler için telafi yapan, IGBT tabanlı yeni nesil bir kompanzasyon cihazıdır. SVG'nin sağladığı bazı avantajlar: - Hızlı ve dinamik tepki: Reaktif güç dalgalanmalarını neredeyse anında telafi eder. - Harmonik bastırma: 13. harmoniğe kadar distorsiyonları bastırarak enerji kalitesini iyileştirir. - Kompakt tasarım: Daha az yer kaplar ve bakım gerektirmez. - Yük dengeleme: Enerji sistemlerindeki dengesizlik kaynaklı kayıpları minimuma indirir.

Kondansatörün kompanzasyona etkisi, reaktif gücün dengelenmesi ve güç faktörünün iyileştirilmesi üzerinedir. Kompanzasyon sürecinde kondansatörler şu işlevleri yerine getirir: - Reaktif gücü azaltır: Kondansatörler, kapasitif yüklerle endüktif yükleri dengeleyerek reaktif gücü minimize eder. - Enerji verimliliğini artırır: Aktif enerji kullanımını optimize ederek enerji maliyetlerini düşürür. - Şebeke stabilitesini sağlar: Gerilim dalgalanmalarını ve voltaj düşüşlerini azaltarak genel sistem stabilitesini artırır. - Ekipman ömrünü uzatır: Aşırı reaktif güç tüketimi nedeniyle elektrikli ekipmanlarda oluşabilecek aşırı ısınmayı ve aşınmayı önler.

Kompanzasyon sistemi seçerken dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar şunlardır: 1. İhtiyaç Analizi: İşletmenin enerji tüketim profili, reaktif güç ihtiyacı ve mevcut elektrik altyapısı detaylı bir şekilde incelenmelidir. 2. Kompanzasyon Tipi: Sabit, otomatik veya dinamik kompanzasyon gibi farklı sistem tipleri arasından işletmenin yük profiline ve ihtiyaçlarına en uygun olanı seçilmelidir. 3. Kondansatör ve Reaktör Seçimi: Kondansatörlerin ve reaktörlerin yüksek kaliteli, dayanıklı ve uluslararası standartlara uygun olması önemlidir. 4. Kontrol Ünitesi: Reaktif güç kontrol rölesi gibi gelişmiş kontrol özelliklerine sahip bileşenler seçilmelidir. 5. Tek Hat Şeması ve Yerleşim Planı: Kompanzasyon sisteminin tüm bileşenlerini ve bağlantılarını gösteren detaylı bir proje hazırlanmalıdır. 6. Yedeklilik ve Güvenilirlik: Sistemin güvenilirliğini artırmak için yedek güç kaynakları ve arıza tespit mekanizmaları dahil edilmelidir. Bu adımlar, kompanzasyon sisteminin verimli, güvenli ve uzun ömürlü çalışmasını sağlar.

Kompanzasyon panosu yapımı için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir: 1. Planlama ve Proje Hazırlığı: İhtiyaç analizi yapılarak enerji tüketimi ve reaktif güç ihtiyacı belirlenmeli, elektrik mühendisleri tarafından pano yerleşimi ve bileşenlerin konumları çizilmelidir. 2. Malzeme Hazırlığı: Tüm malzemeler eksiksiz olarak temin edilmeli ve çalışma durumları ile kalite standartlarına uygunluğu kontrol edilmelidir. 3. Pano Kabini Yerleştirme: Pano, kolay erişilebilen ve güvenli bir alana yerleştirilmeli ve düzgün bir zemine sabitlenmelidir. 4. Kondansatör ve Kontaktör Montajı: Kondansatörler devre şemasına uygun olarak montaj edilmeli ve bağlantıları yapılmalıdır. 5. Reaktif Güç Kontrol Rölesi (RKK) Bağlantısı: Röle panonun uygun bir yerine monte edilmeli, kondansatör grupları ve kontaktörler ile bağlantıları yapılmalıdır. 6. Elektriksel Bağlantılar: Güç giriş ve çıkış bağlantıları, sigorta ve baralar üzerinden yapılmalıdır. 7. Test ve Devreye Alma: Kurulum tamamlandıktan sonra, sistemin reaktif güç ihtiyacı ve güç faktörü ölçülmeli, tüm devreler, sigortalar ve röleler test edilmelidir. 8. Son Kontroller: Bir kontrol listesi oluşturularak tüm bağlantılar ve bileşenler gözden geçirilmeli, güvenlik önlemleri alınarak pano kapakları kapatılmalıdır. Kompanzasyon panosu yapımında güvenlik her zaman ön planda olmalı ve tüm işlemler ilgili elektrik standartlarına uygun olarak yapılmalıdır.

Kompanzasyon, genellikle işletmelerde düşük gerilim elektrik şebekelerinde 150-200 kW ve üzeri güç tüketimlerinde önerilir. Yüksek gerilim elektrik şebekelerinde ise bu değer daha yüksek olabilir, genellikle 500 kW ve üzerinde kompanzasyon yapılır. Her durumda, bir işletmenin veya tesisin kompanzasyon ihtiyacı, yerel düzenlemelere ve elektrik tedarik şirketinin gereksinimlerine bağlı olarak belirlenmelidir.

SVG (Statik Var Generator) kompanzasyonda reaktif gücü dengelemek için gerçek zamanlı veri toplama ve analizine dayalı olarak çalışır. Çalışma prensibi şu şekildedir: 1. Yüksek Gerilim Tarafı İzleme: SVG, sistemin yüksek gerilim tarafındaki voltajı sürekli olarak algılar ve reaktif güçle ilgili dalgalanmaları izler. 2. Alçak Gerilim Tarafında Kompanzasyon: Yüksek gerilim tarafında bir güç faktörü sorunu tespit edildiğinde, SVG reaktif gücü alçak gerilim tarafına sağlar veya emer. 3. Güç Faktörünün İyileştirilmesi: Alçak gerilim tarafındaki reaktif gücün telafi edilmesiyle, yüksek gerilim tarafının güç faktöründe önemli bir iyileşme elde edilir. 4. Dinamik Ayarlama: Sistem, kompanzasyonunu yüksek gerilim tarafından gelen gerçek zamanlı ölçümlere göre sürekli olarak ayarlar.

1 MW kompanzasyonu için gerekli kondansatör gücü, nominal gücün %5 - %10'u arasında olmalıdır. Dolayısıyla, 1 MW için bu değer 50 - 100 kVAr arasında olacaktır.

Kompanzasyon, akım ile gerilim arasındaki faz farkının en ideal açıya getirilerek, reaktif güçlerin sıfıra yaklaştırılması işlemidir. Ödev kapağında kompanzasyon ifadesi, muhtemelen elektrik mühendisliği veya enerji yönetimi gibi konularda bir ödevde yer alacak ve şu şekilde tanımlanabilir: "Elektrik sistemlerinde enerji verimliliğini artırmak ve gereksiz yüklenmeleri önlemek için reaktif gücün dengelenmesi işlemine kompanzasyon denir".

50 kVAR kondansatör için iki farklı tipte kontaktör kullanılabilir: 1. Chint CJ19-95 Kompanzasyon Kontaktörü: 50 kVAR güce kadar olan kondansatörlerin anahtarlamasında kullanılır. 2. Tense KMP-50 Kompanzasyon Kontaktörü: Aynı güce sahip kondansatörler için de uygundur.

20 kVAR kondansatör, güç faktörü düzeltme amacıyla endüstriyel ve ticari tesislerde kullanılır. İşlevleri: - Elektrik motorlarının ve transformatörlerin sabit kompanzasyonunu sağlar. - Otomatik kompanzasyon panolarında çeşitli indüktif yüklerin kompanzasyonunu yapar. - Harmonik filtreli kompanzasyon sistemlerinde yer alır. Bu sayede, elektrik kullanım maliyetlerini düşürür ve enerji kalitesini artırır.

Kompanzasyonda otomatik kumanda, reaktif güç ihtiyacına göre kondansatör gruplarının otomatik olarak devreye girip çıkmasını sağlayan sistemdir. Bu kumanda, mikroişlemcili röleler ve kontaktörler ile kontrol edilir ve elektrik sistemlerindeki yük değişimlerine hızlı bir şekilde uyum sağlar.