Osmanlı'da demografik ve sosyal özellikler şu şekilde özetlenebilir: Demografik Yapı: - Osmanlı toplumu, tarım toplumu niteliğindeydi ve nüfusun büyük çoğunluğu köylü çiftçilerden oluşuyordu. - Batı, Orta, Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Irak, Suriye, Filistin gibi yerlerde şehirli olmayan nüfus, yerleşik bir hayat sürmeyen ve hayvancılıkla uğraşan konar göçer unsurlardan oluşuyordu. - Tanzimat dönemine kadar olan süreçte, Osmanlı Devleti'nde resmî tabakalaşma, askerî ve reâyâ (vergi veren halk) olarak iki ana sınıfa dayanıyordu. Sosyal Yapı: - Osmanlı toplumu, dinî açıdan Müslümanlar ve gayri müslimler (zimmîler) olarak iki ana gruba ayrılmıştı. - Gayri müslimler, din ve mezhep farklılıklarına göre çeşitlilik gösteriyordu. - Osmanlı'da çeşitli meslek grupları vardı ve bu meslekler, nüfus defterlerinde kaydedilerek ülke içindeki dağılımları hakkında bilgi edinilmesine imkân sağlıyordu. - Aile yapısı genellikle küçük aile şeklindeydi, ancak bazı hanelerde dede, nine, amca ve hala gibi akrabalar da yaşıyordu. - Osmanlı'da kadınların da ekonomik hayatta yer aldığı, mal sahibi olabildiği ve mahkemelere başvurabildiği biliniyordu.