Bulutlar

Cumulonimbus kelimesi, "yağmur bulutu" anlamına gelir.

Az bulutlu gökyüzü, gökyüzünün yüzde 30 ila 70'inin bulutlarla kaplı olduğu durumlarda oluşur. Böyle bir gökyüzünde, bulutlar ayrı ayrı görülebilir ve güneş ışığı daha belirgin şekilde içeri girer.

Güneş, bulutların arasından görünür çünkü bulutlar, su damlacıklarından oluşmuş olup, güneş ışınlarının tam anlamıyla geçmesine engel olacak kadar yoğun değildir. Bu durumda, gökyüzü gri renkte görünür ve güneş, bulutların gerisinde kalarak kısmen görülebilir.

Sirrostratus bulutları, çok yükseklerde, atmosferin üst kısmında (6500-10000 metre) sık sık görülür.

Bulutların bazen gökkuşağı gibi görünmesinin nedeni, farklı optik fenomenlerdir: 1. Yanardöner Bulutlar: Küçük buz kristalleri veya su damlacıklarından oluşan sirüs ve merceksi bulutlar, güneş ışığını kırarak spektral renklere yayılmasına neden olur. 2. Sundog (Yalancı Güneş): Güneş ışığı, büyük ve levha şeklindeki buz kristalleriyle etkileşime girerek gökyüzünde birden fazla güneş varmış gibi görünmesine neden olur. 3. Yatay Çevresel Yaylar: Güneş veya ay ışığının sirüs bulutlarındaki buz kristallerinden kırılmasıyla oluşan, ufuk çizgisine paralel büyük ve parlak renkli bantlardır. 4. Sedefli Bulutlar: Kutup bölgelerinde, aşırı soğuk kış koşullarında ve yüksek irtifalarda oluşan bu bulutlar, güneş ışığının belirli açılarla yansıması sonucu parlak inci beyazı bir görüntü oluşturur.

Ay'ın bulutların üstünde duruyormuş gibi görünmesinin nedeni, ay'ın dünyaya bulutlardan daha uzak olmasıdır. Bulutlar, rüzgarlarla hareket ederken ay da Dünya etrafında döner ve bu iki hareketin hızı ve yönü her zaman aynı olmadığı için ay, bazen bulutların arkasında kalabilir ve görülemeyebilir.

Gri bulutlar, genellikle yağmur ve kar yağışının habercisi olarak kabul edilir.

Pileus bulutları, güneş ışınları ve bulutlardaki buz kristali yapıları nedeniyle oluşur. Bu bulutların oluşma süreci şu şekildedir: 1. Güçlü konveksiyon: Hava, bulut içinde hızla yükselir. 2. Nemli hava kütlesi: Bu hızlı yükseliş, nemli bir hava kütlesinin yukarı doğru itilmesine neden olur. 3. Yoğunlaşma: Hava soğudukça içindeki su, bir pileus bulutu oluşturacak şekilde yoğunlaşır. Genellikle kısa ömürlü olan pileus bulutları, alt yığın bulutlarının üzerinde meydana gelir.

Pembe bulutlar, kar yağışı sonrası havadaki nem oranının artması ve güneş ışınlarının belirli açılarda yansıması sonucu oluşur. Ayrıca, şehir ışıklarının atmosferdeki su buharıyla etkileşime girmesi de pembe bulutların oluşumuna katkıda bulunabilir.

Bulutsuları görünür kılan, içerdikleri gaz ve tozun yıldızların ışığıyla aydınlanmasıdır. Eğer bulutsu, bir yıldızın yakınında bulunuyorsa, yıldızın yaydığı radyasyon, bulutsunun içeriğindeki gazlara enerji vererek parlamalarına neden olur.

Bulut gibi görünen şeyler şunlar olabilir: 1. Gerçek Bulutlar: Havadaki su damlacıkları veya minik buz kristallerinin yoğunlaşması ile oluşan kitlelerdir. 2. Contrails: Jet uçaklarının egzozundaki su buharının yoğunlaşması ile oluşan yapay bulutlardır. 3. Lenticular Bulutlar: Engebeli araziler veya su damlacıklarının düz arazide yükselme şekli ile oluşan mercek, badem veya uçan daire şeklindeki bulutlardır. 4. Sis: Nemli hava kütlesinin soğuması ile oluşan, yüzeye temas eden bir bulut türüdür.

Parçalı bulutlu ve çok bulutlu hava durumları şu şekilde farklılık gösterir: 1. Parçalı Bulutlu: Gökyüzünün bulut durumunun 3/8 – 5/8 opak bulutlar olduğu, yani gökyüzünün kısmen bulutlu olduğu hava durumunu ifade eder. 2. Çok Bulutlu: Gökyüzünün 7/8 veya daha fazla kısmının bulutlarla kaplı olduğu, yani gökyüzünün büyük bir bölümünün kapalı olduğu hava durumunu ifade eder.

Evet, bulutlu havada yağmur yağar.

Kümülüs ve sirüs bulutları, farklı nedenlerle oluşur: 1. Kümülüs Bulutları: Isınan havanın yükselerek soğuması sonucu oluşur. 2. Sirüs Bulutları: Çok yükseklerde oluşan bulutlardır ve su damlacıkları yerine küçük buz kristallerinden oluşurlar.

Kümülüs bulutlarının yağış getirmesi için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekmektedir: 1. Havanın yükselmesi ve soğuması: Kümülüs bulutları, yükselen havanın soğuması sonucu oluşur. 2. Doyma noktasına ulaşılması: Havanın nem miktarının artması veya sıcaklığının düşmesi, doyma noktasına ulaşmasını sağlar. 3. Bağıl nem oranının %100'ü aşması: Yağışın oluşabilmesi için bağıl nemin %100'ü geçmesi gerekir. Bu koşullar sağlandığında, kümülüs bulutları yükseklere doğru büyüyerek sağanak şeklinde şiddetli yağmurlar getirebilir.

Nimbostratüs bulutları, gökyüzünü koyu gri bir katmanla kaplayan, güneş ışığını engelleyecek kadar kalın bulutlardır. Bu bulutlar, alçaktan orta seviyeye kadar uzanır ve genellikle yağmur veya kar yağışının olduğu bölgelerde görülür.

Bulutların şekli, farklı türlere göre değişiklik gösterir: 1. Kümülüs Bulutları: Kabarık, beyaz pamuk topları gibi görünürler ve güneş vurduğunda parlak beyaz olurlar. 2. Stratüs Bulutları: Düz, özelliksiz ve gri bir tabakaya benzerler, genellikle tüm gökyüzünü kaplarlar. 3. Sirüs Bulutları: İnce, tüylü ve çizgili bir yapıya sahiptirler, buz kristallerinden oluşurlar. 4. Altokümülüs Bulutları: Koyun yünü veya uskumru pullarına benzerler, beyaz veya gri renklerde olup, küçük parçalar halinde gökyüzünü kaplarlar. 5. Cumulonimbus Bulutları: Devasa bir kule gibi görünen, koyu renkli ve düzensiz bulutlardır, genellikle fırtınalarla ilişkilendirilirler.

Deprem öncesi oluştuğu iddia edilen bulutlar, "deprem bulutu" olarak adlandırılmaktadır. Bu bulutların özellikleri şu şekilde tanımlanmaktadır: Gaz çıkışı: Deprem meydana gelmeden önce yeraltı kaya katmanlarındaki çatlaklardan, fay hattı boyunca gaz çıkışı olur. Bulut oluşumu: Bu gaz, gökyüzüne yükselip soğuk havayla karşılaşınca yapay ve ince uzun bulutlar oluşur. Ancak, bu tür bulutların depremleri önceden haber verdiğine dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır.

Bulutlar ve deniz arasındaki mesafe, bulutların yüksekliklerine göre değişir: - Alçak bulutlar (stratus, stratocumulus, cumulus) genellikle 0-2 km yükseklikte bulunur. - Orta bulutlar (altocumulus, altostratus) 2-7 km yükseklikte oluşur. - Yüksek bulutlar (cirrus) ise 5-13 km yükseklikte yer alır. Dolayısıyla, deniz seviyesinden bulutlara olan toplam mesafe 0-13 km arasında değişebilir.

Pileus bulutu, nemli rüzgarların kümülüs veya kümülonimbüs bulutlarına sapması sonucu oluşur. Bu bulutların tepesi, üzerinden akan havanın yoğunlaşmasıyla bir pileus (kupa) şekli alır. Oluşumunda etkili olan diğer faktörler: - Güneş ışınları; - Bulutlardaki buz kristali yapıları.