Tütün Zamanı (Zeliş) romanının ana fikri şu şekilde özetlenebilir: Aşkın gücü: Aşk, yoksul ve çaresiz insanları bile her türlü zorluğa karşı dirençli kılabilir. Tembellik ve cehaletin zararları: Tembellik, cehalet ve çıkar ilişkileri, seven gençlerin hayatlarını olumsuz etkiler. Bireysel özgürlüğün önemi: Gelenek ve göreneklerin baskısı altında, bireylerin kendi hayatlarını yaşama özgürlüğü savunulmalıdır. Toplumsal eleştiri: Roman, Urla'daki köylülerin yoksulluğunu ve zorlu yaşam koşullarını eleştirir. Ayrıca, romanda insanların çocuklarını istemedikleri biriyle evlendirmeye zorlamamaları gerektiği de vurgulanır.