Toycular türküsünün hikayesi nedir?

Toycular türküsünün hikayesi, Van’ın Vestan (günümüzdeki Gevaş ilçesi) yöresinde geçen bir aşk efsanesine dayanır 2.

Bir genç, bir kıza aşık olur ve çeşitli yollarla ona fistan gönderir 2. Kızın babası bu durumu fark eder ve gençlerin evlenmelerine karar verir 2. Oğlan tarafı, kızı almak için Vestan’a büyük bir coşkuyla gelir 2. Kız tarafı ise davul ve zurna eşliğinde oyun oynayarak bu coşkuya karşılık verir 2. Düğün alayı gelince davul zurna susar ve gelen misafirler ev sahiplerince ağırlanır 2.

Yemekler yenip sohbetler edildikten sonra, kız tarafından bir kişi "Haydi, Toycular, sıra sizde oynayın da seyredelim" der 2. Bunun üzerine oğlan tarafı oynamaya başlar ve o gün Vestan’da oynanan oyunun adı, bu büyük aşkın nişanesi olarak "Toycular" olarak kalır 2.

Türkü, Van/Erciş yöresine özgü olarak kabul edilse de, Bitlis veya Ağrı yöresine ait olduğu iddiaları da bulunmaktadır 3. Ayrıca, türkünün eski bir türkü olması nedeniyle bir Ermeni türküsü olma ihtimali de vardır 3.