Mem u Zin'in gerçek hikayesi, Cizre hükümdarlarından Emir Abdal (Abdullah) oğlu Emir Zeynuddin zamanında, hicri 854, miladi 1450/1451 yılında yaşanan bir olaya dayanır. Hikaye, Hakkarili Şeyh Ahmed-i Hani tarafından manzum bir şekilde kaleme alınmıştır. Aşkın önündeki engellerden biri, Zin'in abisinin kapıcılığını yapan ve "Beko" olarak anılan ikiyüzlü ve fitne kişiliğindeki bir adamdır. Memo, Bey'e olan aşkını itiraf etmek zorunda kalır ve Bey tarafından zindana atılır. Memo'nun sadık arkadaşı Tacdin, Beko'yu öldürerek intikam alır ve Memo'nun şehitliğe gömülmesinin ardından, onun mezarına yakın bir yere defnedilmesini sağlar.