Dilruba'nın hikayesi, Turgut Türksoy'un "Dilruba" adlı romanında, Osmanlı kadınlarının şeriat yasaları ve geleneklere karşı verdikleri mücadeleyi anlatır 12.

Romanda Dilruba, 1905'te ailesini bir yangında kaybeder ve amcasının evine yerleşir 1. Kadın olarak ve yetim olduğu için zorla yaşlı bir adamla evlendirilmek istenir ve intiharı düşünür 1. Dilruba, öğrenim gördüğü okulda aydın kadınlarla tanışır ve feminist harekete katılır 1. Erkek egemen düzene ve şeriata karşı savaş açar 1.

Dilruba ve arkadaşlarının 1923'te kurdukları Kadınlar Halk Fırkası, günümüz kadın hareketinin önünü aydınlatmaya devam etmektedir 12.