Bülbül, farklı bağlamlarda çeşitli kavramları temsil eder: Aşk ve hasret: Doğu edebiyatlarında bülbül, güle olan aşkı ve hasreti temsil eder; bu aşk genellikle mecazi bir aşk olarak kabul edilir. İlahi aşk: Mutasavvıflar için bülbül, ilahi aşkla yanan can ve ruhun sembolüdür. Derviş ve talip: Bülbül, seyr ü sülûk gören dervişi veya talibi sembolize eder. Hürriyet: "Bülbülü altın kafese koymuşlar, ah vatanım demiş" atasözü, bülbülün gül bahçesinin ve hürriyetin hasretiyle yandığını anlatır. Samimiyet ve doğruluk: Bazı eserlerde bülbül, aşkta samimiyeti ve doğruluğu temsil eder. Ayrıca, bülbül güzel sesi nedeniyle Hz. Davud ile, gece de ötmesi sebebiyle Hz. Musa ile ilişkilendirilir.