Gülten Dayıoğlu'nun "Akıllı Pireler" kitabı, pirelerin insanlarla olan ilişkisini ve insanların mutsuzluk sorununu çözme çabalarını konu alır. Kitabın özeti: Pireler, insanların onları yok etme çabalarından kurtulmak için bir meclis kurar ve dünyayı dolaşarak insanların durumunu anlamaya çalışırlar. İnsanlar arasındaki kavgaların ve mutsuzluğun nedenini, insanların genel olarak mutsuz olmalarına bağlarlar. Pireler, "Aşk Şelalesi" adlı bir yere insanları götürerek kavga ve çatışmaların sona ereceğini, yerine barış, saygı ve hoşgörünün hakim olacağını önerirler. Bilgin ve arkadaşı, pirelerin fikrini uygulamak için "Aşk Şelalesi"nin yerini bulur ve oraya bir cihaz yerleştirir. Kitap, insan ve doğa ilişkisi, haksızlık ve adaletsizlik gibi temaları da işler.