• Buradasın

    Spot elektrik piyasası nasıl çalışır?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Spot elektrik piyasası, elektrik enerjisinin kısa vadede alınıp satıldığı bir piyasadır 14. İşte çalışma şekli:
    1. Siparişlerin Toplanması: Piyasa katılımcıları, elektrik alım veya satım tekliflerini belirli bir piyasa platformuna iletirler 13. Bu teklifler, arz ve talebi yansıtan bir sipariş defterinde toplanır 1.
    2. Fiyat Belirleme: Sipariş defterindeki bilgilere dayanarak, piyasa takas fiyatı (MCP) hesaplanır 13. Bu fiyat, arz ve talebin kesiştiği noktada oluşur ve tüm alıcılar ve satıcılar için geçerlidir 1.
    3. İşlemlerin Gerçekleştirilmesi: Alıcı ve satıcı siparişleri eşleştiğinde, elektrik ticareti gerçekleştirilir 14. İşlemler, merkezi bir karşı taraf olan takas kuruluşu tarafından güvence altına alınır 1.
    4. Teslimat ve Ödeme: Elektrik, belirlenen teslimat tarihinde fiziksel olarak teslim edilir ve finansal yerleşim işlemleri tamamlanır 14.
    Spot elektrik piyasaları, gün öncesi piyasası ve gerçek zamanlı piyasa gibi farklı alt piyasalardan oluşabilir 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Elektrik perakende piyasası nasıl işliyor?

    Elektrik perakende piyasası, dağıtım şirketleri ve görevli tedarik şirketleri aracılığıyla işler. Dağıtım şirketleri, şebekenin sahibi ve teknik sorumlusu olarak sayaç okuma, bakım, arıza ve işletmeden sorumludur. Görevli tedarik şirketleri, serbest olmayan tüketicilere hizmet verir ve tedarikçisini seçme hakkına sahip tüketicilere (serbest tüketiciler) enerji tedariki yapabilir. Elektrik perakende piyasasının işleyişi şu şekilde özetlenebilir: Sayaç Okuma: Sayaçlar, dağıtım şirketi tarafından her takvim ayında en az 25, en fazla 35 günlük dönemlerle okunur. Faturalama: Ödeme bildirimine esas fatura dönemi, perakende satış sözleşmesinde belirlenen sıklıkta, genellikle aylık olarak yapılır. Tazminat Ödemeleri: Dağıtım şirketleri, belirli eşik değerler aşıldığında, kullanıcıların başvurusuna gerek duymadan tazminat öder. Elektrik perakende piyasası, Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği'ne göre düzenlenir.

    Elektrik piyasası lisans yönetmeliği nedir?

    Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği, elektrik piyasasında faaliyet göstermek isteyen tüzel kişilerin lisans alma ve lisanslandırma süreçlerine ilişkin usul ve esasları belirler. Yönetmeliğin bazı temel maddeleri: - Lisans Türleri: Üretim, iletim, dağıtım, toptan satış, perakende satış gibi faaliyet konularına göre lisans türleri vardır. - Lisans Süreleri: Önlisans süresi en fazla yirmi dört ay, lisans süresi ise en az on, en çok kırkdokuz yıldır. - Lisansda Yer Alacak Hususlar: Tüzel kişinin unvanı, adresi, lisansın yürürlük tarihi ve süresi gibi bilgiler lisansda yer almalıdır. - Hak ve Yükümlülükler: Lisans sahipleri, tüketicilerin elektrik enerjisini yeterli, kaliteli, sürekli ve çevreyle uyumlu bir şekilde sağlamakla yükümlüdür. Yönetmelik, 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak hazırlanmıştır.

    Elektrik piyasası nasıl değişti?

    2025 yılı itibarıyla elektrik piyasasında bazı değişiklikler yapılmıştır: Depolamalı elektrik üretim tesisleri: Elektrik Depolama Tesisleri için lisans başvurularında sermaye ve teminat şartları getirilmiştir. Toplayıcılık lisansı: On yıllık alım garantisi süresi dolan lisanssız üretim tesisleri, toplayıcılık lisansı bulunan tüzel kişilerin portföyüne katılabilmektedir. Yan hizmetler piyasası: 30 MW ve üzerindeki lisanslı ve lisanssız üretim tesisleri, reaktif güç kontrolüne katılabilecektir. Serbest tüketici limiti: 2025 yılı için serbest tüketici limiti 750 kWh olarak uygulanacaktır. Ayrıca, Elektrik Piyasasında Toplayıcılık Faaliyeti Yönetmeliği gibi yeni yönetmelikler de yürürlüğe girmiştir.

    Spot piyasa fiyatları neden farklı?

    Spot piyasa fiyatlarının farklı olmasının nedeni, bu fiyatların farklı zaman dilimlerini kapsamasıdır. - Spot fiyat, mevcut piyasa koşullarında hemen alım ve teslimat için belirlenen fiyatı ifade eder. - Vadeli (futures) fiyat ise, gelecekte belirli bir tarihte gerçekleşecek bir işlem için bugün yapılan sözleşmede belirlenen fiyatı temsil eder. Dolayısıyla, spot ve vadeli fiyatlar arasındaki fark, temel olarak zaman faktörü ve piyasa beklentilerinden kaynaklanır.

    Spot ne anlama gelir?

    Spot kelimesi, kullanıldığı bağlama göre farklı anlamlar taşıyabilir: Peşin, anında. Işınıtı. Herhangi bir aynalı alet ile ekran üzerinde ortaya çıkarılan görüntü. Tanıtımcılık. Benek, nokta, leke. Yer, mevki, mahal. Zor veya sıkıntılı durum. Eğlence yeri. Ayrıca, "spot" kelimesi İngilizce'de "fark etmek, görmek, seçmek, ayırt etmek" anlamlarına da gelir.

    Elektrik piyasası mimarisi nasıl çalışır?

    Elektrik piyasası mimarisi, arz ve talep mekanizmalarını kullanarak elektrik alım ve satımını yönetir. Çalışma prensibi: 1. Talep tahmini: Milli Yük Tevzi Merkezi (MYTM), her gün bir sonraki gün için saatlik bazda talep tahmini yapar ve bu tahmini Piyasa Yönetim Sistemi (PYS) üzerinden yayınlar. 2. Teklif verme: Katılımcılar, kendi üretim planlarını göz önünde bulundurarak, bir gün sonrasında üretmeyi planladıkları elektrik miktarını ve fiyatını PYS üzerinden saat başı teklif ederler. 3. Fiyat belirleme: Saat 03:00'te tüm teklifler fiyat sıralamasına girer ve en düşük fiyatlı tekliften başlanarak ilgili saat için MYTM'nin tahmin ettiği arz açığı kapatılıncaya kadar teklifler kabul edilir. 4. Fiyatların oluşması: En son alınan teklifin fiyatı, o saatteki elektrik fiyatını belirler ve bu fiyat Sistem Marjinal Fiyatı (SMF) olarak adlandırılır. 5. Uzlaştırma: Ayın son günü sayaçlar okunur ve kimin ne kadar üretim artışı veya azalışı taahhüt ettiği hesaplanır. Elektrik piyasası, iletim sistemi operatörü veya bağımsız kuruluşlar tarafından yönetilir.

    Serbest piyasa ile spot piyasa aynı mı?

    Serbest piyasa ile spot piyasa aynı değildir, ancak her iki piyasa türü de arz ve talep ilişkisine dayanır. Spot piyasa, yatırım araçlarının piyasadaki son fiyat üzerinden anında alım satımı ile el değiştirdiği piyasadır. Serbest piyasa ise, devlet müdahalesinin olmadığı veya çok az olduğu bir piyasadır. Her iki piyasada da fiyatlar arz ve talep prensibine göre belirlenir, ancak spot piyasada anlık arz ve talep söz konusu iken, serbest piyasada tam rekabet koşullarına göre oluşan arz ve talep çerçevesinde alıcı ve satıcı anlaşması vardır.