Genişletici ve daraltıcı para politikası araçları, merkez bankalarının ekonomik hedeflere ulaşmak için kullandığı temel mekanizmalardır. Genişletici para politikası genellikle ekonomik durgunluk dönemlerinde kullanılır ve aşağıdaki adımlarla uygulanır: 1. Faiz oranlarının düşürülmesi: Bu, tüketicilerin ve işletmelerin borçlanma maliyetlerini azaltarak harcamaların ve yatırımların artmasını sağlar. 2. Açık piyasa işlemleri: Merkez bankası, devlet tahvilleri gibi menkul kıymetleri satın alarak piyasaya para enjekte eder. 3. Rezerv gereksinimlerinin azaltılması: Bankaların merkez bankasında tutmak zorunda oldukları rezerv miktarlarının düşürülmesi, bankaların kredi verme kapasitelerini artırır. Daraltıcı para politikası ise yüksek enflasyon dönemlerinde uygulanır ve şu adımları içerir: 1. Faiz oranlarının artırılması: Yüksek faiz oranları, borçlanma maliyetlerini artırarak tüketim ve yatırımları azaltır. 2. Açık piyasa işlemleri: Merkez bankası, piyasadan menkul kıymetleri satarak para arzını azaltır. 3. Rezerv gereksinimlerinin artırılması: Bankaların daha fazla rezerv tutması zorunluluğu getirilerek, kredi verme kapasitesi sınırlanır.