Birinci ve üçüncü dünya ülkeleri arasındaki ayrım, Soğuk Savaş dönemindeki ideolojik ve jeopolitik farklılıklara dayanmaktadır. Birinci dünya ülkeleri, ABD ve müttefiklerini (Batı Bloku) ifade eder. Üçüncü dünya ülkeleri, her iki bloğa da katılmayan ve nükleer silah bulundurmayan devletlerden oluşur. Bu ayrım, 1952 yılında Fransız antropolog ve tarihçi Alfred Sauvy tarafından ortaya atılmıştır. Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle birlikte, üçüncü dünya ülkeleri kavramı da değişen koşullara uyum sağlamak için dönüşmüştür.