Hawthorne etkisi

Hawthorne etkisi, bir çalışmaya katılan bireylerin gözlemlendikleri için davranışlarında geçici bir iyileşme göstermesidir. Bu durum, katılımcıların araştırmacıların ilgisinden kaynaklandığını düşündüğü motivasyon artışı veya performans iyileştirmesiyle ilişkilendirilir.

Adını, 1920'lerde Chicago'daki Western Electric şirketinin fabrikasında yapılan ve çalışma koşullarının üretkenlik üzerindeki etkisini inceleyen deneylerden alır. Deneylerde, ışıklandırma veya mola süreleri gibi değişkenlerin değiştirilmesine rağmen verimlilik artışı gözlemlenmiştir.

Günümüzde bu etki, katılımcıların deney ortamındaki dikkat ve sosyal etkileşimlere verdiği tepkiyi tanımlamak için kullanılır. Ancak orijinal bulguların abartıldığı ve diğer faktörlerin de rol oynadığı belirtilir.