Mutez

Mu‘tez-Billâh (ö. 255/869) Abbâsî halifesi (866-869).

İki yaşında iken kardeşleri Müntasır ve Müeyyed’in arasında ikinci veliahtlığa tayin edildi.
Müntasır, babasının Mu‘tez lehine dönmesi üzerine Türkler’le iş birliği yapmaya ve hilâfeti zorla ele geçirmeye karar verdi.
Nihayet başlarında Boğa es-Sagīr ve Bâgir et-Türkî’nin bulunduğu bazı emîrler Halife Mütevekkil’i geceleyin sarayında öldürerek tahta Müntasır’ı çıkardılar (247/861).
Ancak altı ay sonra Müntasır da şüpheli bir şekilde ölünce bu defa Mütevekkil’in çocuklarından birini halife yapmak istemeyen emîrler Müntasır’ın yeğeni Ahmed’i Müstaîn-Billâh lakabıyla halife ilân ettiler (248/862).
Bir süre sonra kuvvet dengesi Mu‘tez’den yana değişmeye başlayınca Muhammed b. Abdullah ona biat etti; o da kendisini -henüz eline geçmemiş olan- Bağdat’ın muhafızlığına tayin etti.
Bu sırada halifeliği zorla ele geçirmeye karar vererek kardeşi Ebû Ahmed idaresinde kalabalık bir orduyu da Bağdat’a gönderdi (23 Muharrem 251 / 24 Şubat 865).