Faal akıl

Faal akıl, İslam felsefesinde evreni yöneten ve insan aklını bilfiil hale getiren ilahî bir güç olarak tanımlanır. Fârâbî ve İbn Sînâ gibi filozoflar, bu aklı Cebrail ile özdeşleştirerek insanın soyut düşünme yeteneğini geliştirmesini sağladığını belirtir.

Ay üstü alemde yer alan faal akıl, müstefâd akıl (kazanılmış akıl) ile ittisal kurarak insanın küllî bilgilere ulaşmasını mümkün kılar. Bu ilişki, vahiy ve peygamberlik gibi kavramlarla da ilişkilendirilir.

Faal aklın Tanrı’nın bir sıfatı olduğu ve evrenin düzeniyle doğrudan bağlantılı olduğu vurgulanır. İnsan aklının bu ilahi güçle uyum içinde çalışması, bilginin kaynağı ve amacı olarak görülür.