Faal akıl

Faal akıl, İslam felsefesinde ve tasavvufta evreni yöneten ve bilgiyle ilişkilendirilen ilahi bir akıl olarak tanımlanır. Farabi ve İbn Sina gibi düşünürlere göre, bu akıl maddi dünya ile fizik ötesi alem arasında köprü görevi görür ve insanın bilgi edinme sürecini destekler.

Platon ve Gnostisizmde ise faal akıl, dünyayı biçimlendiren ve yoktan var etmeyen bir ilah olarak tasvir edilir. Bu kavram, insanın düşünme yetisiyle ilişkilendirilir ve ilahi bir cevher olarak kabul edilir.

Tasavvufta ise keşf (ilahi bilgiyi doğrudan algılama) ile aklın sınırlılığı vurgulanır. Faal akıl, maddi alemle sınırlı görülürken, keşif yoluyla ilahi hakikatlere ulaşılabileceği belirtilir.