Mihail Bakunin

Mihail Bakunin, kolektivist anarşizm teorisini geliştiren ve devlet ile otoriteyi şiddetle reddeden Rus devrimcidir. Askerî eğitim almasına rağmen felsefeye yönelerek Hegel ve Proudhon gibi düşünürlerden etkilenmiş, Karl Marx ile çatışmaları ve Enternasyonal’den dışlanmasıyla tanınır.

Rusya’da aristokrat bir ailede doğan Bakunin, askerî kariyerini terk ederek sosyalist faaliyetlere katıldı ve Dresden ayaklanmasına katılarak tutuklandı. Sürgün hayatı boyunca İsviçre’de yaşadı, anarko-komünist fikirleri yaydı.

Tanrı ve Devlet adlı eserinde tüm otoriteleri eleştiren Bakunin, sınıfsız ve devletsiz toplum hedefini savunurken Marx’ın aksine geçiş aşamasında proletarya diktatörlüğünü reddetti.