Dokuz Umde
Genel bilgiler
Dokuz Umde veya Dokuz İlke, Mustafa Kemal Atatürk'ün TBMM'nin birinci döneminin çalışma süresi sona ermeden bir süre önce, 8 Nisan 1923'te yayımlamış olduğu bildiridir. CHP'nin ilk programı olarak sayılmaktadır.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti daha sonra Halk Fırkası'na dönüşmüştür. Halk Fırkası tarafından bir program olarak benimsenen Dokuz Umde daha sonra CHP'nin ilk programı olarak sayılmıştır.
1- Egemenlik ulusundur.
2- TBMM dışında hiçbir makam ulusal yazgıya engel olamaz.
3- Bütün yasalarda, örgütlerde, yönetimde, eğitimde ulusal egemenlik esastır.
4- Saltanatın kaldırılması kararı değiştirilemez.
5- Mahkemeler ve yasalar düzeltilecektir.
6- Aşar vergisi kaldırılacaktır.
7- Öğrenim birleştirilecektir.
8- Askerlik süresi kısaltılacaktır.
9- Mali, idari ve ekonomik bağımsızlık kesin koşuldur.