İstiklâl mahkemesi

İstiklâl Mahkemeleri, İstiklâl Savaşı’nda ülkenin ve ulusun olağanüstü bir tehdit altında bulunduğu bir dönemde yasama organının (TBMM) kendi içinden seçtiği milletvekillerinden kurulu mahkemelere olağanüstü yetkiler vermesi sonucu kurulan devrim mahkemeleridir.

Özellikleri bakımından birinci dönem, asker kaçakları, casus, bozguncu, düşmanla iş birliği yapan, vatan ihanetine giren suçlar; ikinci dönem ise Cumhuriyet’e karşı girişilen isyan, Cumhuriyet’in bölünmezliği, ülke ve ulusun bütünlüğüne karşı girişilen her çeşit engelleyici tepki, suikast, yayın yoluyla Türk Devrimi’ne karşı halkı tahrik, dini siyasete alet etmek vb. suçları kapsamaktadır.

İstiklâl Mahkemelerinin kuruluşunda, Fransız İhtilali sırasında (Mart 1793) olağanüstü yetkilere sahip olarak kurulan «İhtilal Mahkemeleri» örnek alındı.