Sâmânîler

İslâm Devleti’nde iktidarın değiştiği ihtilal sırasında (747-750) Abbâsîlerin saflarında yer alan Sâmânî ailesi akabindeki süreçte uzun bir dönem siyaset sahnesinde görünmezler.

819 senesinde Rafi b. el-Leys isyanının bastırılmasındaki yardımları sayesinde Herat, Şaş, Fergana ve Semerkand valilikleri kendilerine verilmiştir. Zaman içinde güçlenen aile, Maveraünnehir’deki hakimiyetlerini geliştirerek nihayetinde 261/874-875’te Halife Mu’temid’in gönderdiği taklîd ile bağımsızlıklarını kazanmışlardır.

Sonrasında İsmail b. Ahmed zamanında (892-907) en parlak devrini yaşayan devlet yüz yılı aşkın bir süre Horasan ve Maveraünnehir’de egemen olmuştur. Nihayetinde 1005 senesinde kesin olarak yıkılmış, toprakları da Gazneliler ve Karahanlılar arasında paylaştırılmıştır.