• Buradasın

    Çorum’da 3 Bin Yıllık Kayıp Dil Gün Yüzüne Çıkarıldı

  • Çorum’da yer alan Hitit İmparatorluğu’nun başkenti Hattuşa’daki kazılarda heyecan verici bir buluşa imza atıldı. 
    1
    26 Eylül
    Tabletlerin büyük çoğunluğu Hititçe olsa da, araştırmacılar bunların arasında daha önce bilinmeyen bir Orta Doğu diline rastladı. 
    2
    26 Eylül
    Tabletlerin en az 3 bin yıldır kayıp olan bir dili günümüze taşıdığı belirtiliyor. 
    3
    26 Eylül
    Yeni keşif, Bronz Çağı Orta Doğu tarihi hakkındaki bilgilerimizi derinleştirme potansiyeline sahip. 
    4
    26 Eylül

    Diğer konular

    İçerik konuları

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Hattuşa'nın tarihi şu şekilde özetlenebilir:
    • MÖ 6. binyıl 1. Kentte yerleşime dair ilk bulgular bu döneme kadar gitmektedir 1.
    • MÖ 3. binyıl 1. Hattiler bölgeye yerleşmeye başlar ve bu dönemde kente "Hattuş" adı verilir 1.
    • MÖ 19. ve 18. yüzyıllar 1. Asurlular, Kültepe merkezli ticaret kolonileri kurarken Hattuş'ta bir yerleşim yeri oluştururlar 1.
    • MÖ 1700 1. Kent, Kuşşara kralı Anitta tarafından yakılıp yıkılır 1.
    • MÖ 1600'ler 1. Hitit Kralı I. Hattuşili, başkenti Hattuşa'ya taşır 1.
    • MÖ 13. yüzyıl 15. III. Murşili, başkenti yeniden Hattuşa yapar ve kent, imparatorluğun yıkılışına kadar devletin merkezi olarak kalır 15.
    Hattuşa, 1986 yılında UNESCO Dünya Mirasları listesine dahil edilmiştir 14.
    5 kaynak
    Kayıp diller, genellikle arkeolojik kazılar ve dilbilimsel çalışmalar sayesinde keşfedilir. Örneğin, Hattuşa kazılarında bulunan kil tabletler, daha önce bilinmeyen bir dilin ortaya çıkarılmasını sağlamıştır 2.
    Dillerin korunması için ise iki temel adım atılabilir:
    1. Dil Belgeleme: Dilin dilbilgisi ve kültürel öğelerinin belgelenmesi 4.
    2. Dil Canlandırma: Dildeki aktif konuşmacı sayısının siyasi, toplumsal ve eğitimsel destekle artırılması 4.
    Ayrıca, UNESCO gibi kuruluşlar, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan diller için uzman grupları oluşturarak bu dillerin korunmasına katkıda bulunmaktadır 4.
    5 kaynak
    Bronz Çağı Orta Doğu tarihi, özellikle Hititlerin fethettikleri halkların dillerini ve kültürlerini kayıt altına almasıyla şekillenmiştir 234. Hititler, bu sayede imparatorluk içinde çok kültürlülüğü ve siyasi istikrarı teşvik etmişlerdir 234.
    Öne çıkan noktalar:
    • Teknolojik Gelişmeler: Bronz, yüksek dayanıklılık ve uzun ömürlülük özellikleriyle iş aletleri, silahlar ve sanat eserleri için ideal bir malzeme olmuştur 5.
    • Ticaret ve Ekonomi: Bronz için talep, ticaret yollarının kurulmasına ve halklar arasında bağların güçlenmesine yol açmıştır 5.
    • Medeniyetlerin Yükselişi: Sümerler, Mısırlılar, Minoslar ve Hititler gibi medeniyetler bu dönemde zirveye ulaşmıştır 5.
    • Kültürel ve Sanatsal Gelişmeler: Bronz heykeller, rölyefler ve diğer sanat eserleri yapılmış, mimari büyük yapılar inşa edilecek şekilde gelişmiştir 5.
    Önemli tarihler:
    • Anadolu'da Tunç Çağı, MÖ 3000 civarında başlamıştır 1.
    • Mezopotamya'da Sümer uygarlığının yükselişiyle MÖ 4000 civarında başlamıştır 1.
    5 kaynak
    Hattuşa kazılarında Hititçe dışında şu diller keşfedilmiştir:
    • Kalasmaic 12. Bu dil, imparatorluğun kuzeybatısında yaşayan Kalasma halkı tarafından konuşulmuştur 12.
    • Luvice ve Palaca 35. Hititçe ile yakından ilişkili iki Anadolu-Hint-Avrupa dilidir 35.
    • Hattice 5. Hint-Avrupa kökenli olmayan bir dildir 5.
    Araştırmacılar, tabletlerde toplam beş farklı azınlık dili tespit etmiştir, ancak bu sayının en az 30 farklı dili içerebileceği düşünülmektedir 12.
    5 kaynak
    Hattuşa kazılarında bulunan bazı önemli eserler:
    • Kadeş Barış Antlaşması: Tarihin bilinen ilk yazılı antlaşması 13.
    • Bronz çivi yazısı tablet: Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergileniyor 1.
    • Boğa heykeli, boğa başlı vazo, sfenksler: Boğazköy Müzesi'nde bulunuyor 23.
    • 3 bin 600 yıllık yumruk biçimli içme kabı: Farklı görüntüsüyle dikkat çekiyor 4.
    • Kalaşma ülkesine ait dil paragrafı içeren tablet: Bu yıl yapılan kazılarda bulundu 2.
    • Büyükkale'deki saray ve tapınaklar: Kazılarda ortaya çıkarılan yapılar arasında 13.
    • Buğday siloları: Yer altında bulunan devasa silolar, binlerce kişinin gıda ihtiyacını karşılayabilecek kapasitede 5.
    Ayrıca, Yazılıkaya Açık Hava Tapınağı ve Yerkapı gibi önemli yapılar da kazılarla gün yüzüne çıkarılmıştır 15.
    5 kaynak