Kazı çalışmaları sonucunda tespit edilen mezarlardan 1'inin Neolitik döneme (MÖ 9000-8800), 7'sinin ise İlk Tunç Çağı I. dönemine (MÖ 2950-2900) ait olduğunu belirten Doç.
Mayıs ayından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle sürdürülen saha çalışmaları, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Müzecilik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında; Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ömür Dilek Erdal koordinasyonunda, alanında uzman arkeolog ve antropologların katılımıyla gerçekleştiriyor.
Mezarlar içerisinde ölü hediyesi olarak bırakılmış 9 adet tüm kap bulunmuş; ayrıca mezarların çevresinde, mimari olarak mezarları taklit eden ve sembolik anlam taşıyan 2 adet hediye çukuru tespit edilmiştir.
Elde edilen yeni bulguların Çayönü Tepesi’nin yalnızca Neolitik dönemde değil, İlk Tunç Çağı’nda da ritüel ve gömü uygulamaları açısından önemini koruduğunu ortaya koyduğuna dikkati çeken Doç. Dr. Sarıaltun, Bu bağlamda söz konusu mezarlar, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunmaktadır diye konuştu.
9.500 yıllık kamusal yapı: Toplantı, ortak etkinlikler veya ritüel amaçlı kullanılmış olabilir 345.
Ayrıca, nabit bakır ve malahit işlenerek delgi, iğne ve tel parçaları üretilmiştir; bu, insanlık tarihinde bilinen en eski maden buluntularıdır 1.
5 kaynak
Neolitik dönemde ölü gömme gelenekleri nasıldı?
Neolitik dönemde ölü gömme gelenekleri şu şekilde özetlenebilir:
Yerleşim içi gömüler (intramural)123. Ölüler, yerleşim içindeki ev tabanlarının altına veya duvar yanlarına açılan çukurlara hocker pozisyonunda gömülürdü 123.
Kafatası kültü123. Kafatasları, gövdeden ayrılarak özel bir şekilde gömülür veya mask haline getirilerek boyanırdı 123.
Ölü hediyeleri12. İskeletlerin yanında boncuk, kumaş parçaları, çakmak taşı ve obsidiyen aletler gibi hediyeler bulunurdu 12.
Kremasyon (ceset yakma)45. Özellikle Orta ve Batı Anadolu'da, ruhun kötülüklerden arınması ve huzura kavuşması inancıyla yakma geleneği vardı 4.
Bu gelenekler, farklı Neolitik dönem toplumlarında çeşitlilik gösterebilirdi 23.
5 kaynak
Doç. Dr. Savaş Sarıaltun'un çalışmaları nelerdir?
Doç. Dr. Savaş Sarıaltun'un bazı çalışmaları:
Çayönü Tepesi Kazıları: 2025 yılında Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki Çayönü Tepesi'nde yürütülen kazılarda, biri Neolitik döneme, yedisi İlk Tunç Çağı'na ait 8 mezar bulundu 124.
Akademik Makaleler: "International Journal of Environment and Geoinformatics", "Geographies, Planning & Tourism StudioS" ve "Türk Coğrafya Dergisi" gibi hakemli dergilerde makaleleri yayımlanmıştır 3.
Diğer Çalışmalar: "Kıyı Eoliniti olarak Dana Adası'nın Jeolojik Mirası" ve "Kuzey Mezopotamya'da Bir Halaf Yerleşmesi: Kerküşti Höyük" gibi projelerde yer almıştır 5.
5 kaynak
Çayönü Tepesi neden dünya uygarlık tarihine ışık tutuyor?
Çayönü Tepesi'nin dünya uygarlık tarihine ışık tutmasının bazı nedenleri:
Yerleşik yaşama geçiş: Göçebelikten yerleşik yaşama, avcılık ve toplayıcılıktan üreticiliğe geçilip tarıma ilk başlanılan yerler arasında bulunması 15.
İlk madencilik: Bakırın ilk kez bu bölgede, boncuk ve takı yapımında kullanılması 5.
Toplumsal yapı: 9.500 yıl öncesine ait kamusal yapının ortaya çıkarılması, Neolitik Çağ'ın toplumsal düzenine ışık tutması 3.
Uzun süreli yerleşim: Özellikle kuzey Mezopotamya'da bu kadar uzun süreli bir yerleşim yerinin bulunmaması 5.
Farklı mezar uygulamaları: Farklı mezar ritüellerinin gözlemlenebilmesi 5.
5 kaynak
İlk Tunç Çağı'nda ritüel uygulamaları nelerdi?
İlk Tunç Çağı'ndaki ritüel uygulamalarından bazıları şunlardır:
Ölü gömme ritüelleri134. Ölü yemeği artığı olarak hayvan kemikleri kullanılmış, özellikle geyik gibi hayvanlar bebek ve çocuk mezarlarında sıkça tercih edilmiştir 134.
Adak çukurları25. Bu çukurlar, kamu ritüel faaliyetleri kapsamında kullanılmış ve uzak bölgelerle etkileşimi yansıtan bir sosyo-kültürel ve ritüel dinamik olarak değerlendirilmiştir 25.
Yeniden doğuş inancı1. Balıkların ölü ritüellerinde kullanımı, yeniden doğuş inancıyla ilişkilendirilmiştir 1.
Bu ritüel uygulamaları, Anadolu ve Kuzey Suriye'deki benzer arkeolojik alanlarda da gözlemlenmiştir 34.
{"f5la0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/gundem/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"agenda","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"news","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-news"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fgundem%2Fscience%2Fbinlerce-yillik-sir-gun-yuzune-cikarildi-cayonu-nde-neolitik-ve-tunc-cagina-uzanan-yeni-kesif-3920240%3Flr%3D213%26ncrnd%3D91802","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Gündem içinde","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"news_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/gundem/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"7317591201759370458","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1759370631805882-17812651296305149493-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-60-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"f5law01-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"header"}}}}},"type":"portal","subtype":"header"},"f5la1":{"state":{"links":[{"id":"gundem","title":"Ana Sayfa","url":"https://yandex.com.tr/gundem","target":"_self"},{"id":"sports","title":"Spor","url":"https://yandex.com.tr/sports/","target":"_self"},{"id":"turkey","title":"Türkiye","url":"https://yandex.com.tr/gundem/turkey","target":"_self"},{"id":"world","title":"Dünya","url":"https://yandex.com.tr/gundem/world","target":"_self"},{"id":"politics","title":"Siyaset","url":"https://yandex.com.tr/gundem/politics","target":"_self"},{"id":"incidents","title":"Günün içinden","url":"https://yandex.com.tr/gundem/incidents","target":"_self"},{"id":"business","title":"İş","url":"https://yandex.com.tr/gundem/business","target":"_self"},{"id":"science","title":"Bilim","url":"https://yandex.com.tr/gundem/science","target":"_self"},{"id":"entertainment","title":"Eğlenceler","url":"https://yandex.com.tr/gundem/entertainment","target":"_self"}],"activeLinkId":"science","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"f5law02-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"newstr","subtype":"header-categories"},"f5la2":{"state":{"title":"12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nde 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı - Çanakkale Haberleri","titleUrl":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","breadcrumbs":[{"text":"Gündem","url":"/gundem/"},{"text":"Bilim","url":"/gundem/science"}],"isLoggedIn":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"Gundem вертикаль: Сюжеты","title":"Sonuçlarda yanlış olan nedir?","checkBoxLabels":[{"value":"Faydasız, kalitesiz içerik"},{"value":"Medya içeriği hikaye ile uyuşmuyor"},{"value":"Faydasız medya içeriği"},{"value":"Kalitesiz, bilgilendirici özelliği eksik hikaye başlığı"},{"value":"Şok edici, rahatsız edici içerik"},{"value":"Hikayede birden fazla olay konu ediliyor"},{"value":"Siteye erişilemiyor"},{"value":"Hikayede 18+ içerik konu ediliyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"useNativeShare":false,"hasShareButton":true,"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr"],"textParts":[{"text":"milliyet.com.tr","bold":true},{"text":"9 saat önce"}],"divider":false},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"f5law03-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"page_header"}}}}},"type":"newstr","subtype":"page_header"},"f5la3":{"state":{"storyId":"392024_0","isLoggedIn":false,"mainStory":{"id":"392024_0","otherSources":0,"totalSources":5,"header":{"url":"https://www.haberturk.com/canakkale-haberleri/114765982-12-bin-yillik-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","text":"12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nde 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı - Çanakkale Haberleri","badge":{"url":"https://www.haberturk.com/canakkale-haberleri/114765982-12-bin-yillik-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","faviconSources":["https://www.haberturk.com"],"textParts":[{"text":"haberturk.com","bold":true},{"text":"9 saat önce"}],"divider":false}},"logAttrs":{"id":"392024_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberturk.com/canakkale-haberleri/114765982-12-bin-yillik-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","https://www.haberler.com/kultur-sanat/ergani-de-12-bin-yillik-mezarlar-gun-yuzune-cikti-19107234-haberi/","https://www.cnnturk.com/turkiye/galeri/12-bin-yillik-tarihi-kesif-onemli-bilimsel-veriler-sunuyor-2342260","https://www.haberturk.com/canakkale-haberleri/114765982-12-bin-yillik-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375"],"summarizationTexts":["12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nde 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı - Çanakkale Haberleri","Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki dünya uygarlık tarihine ışık tutan 12 bin yıllık Çayönü Tepesi’nde yürütülen kazılarda 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı.","Kazı çalışmaları sonucunda tespit edilen mezarlardan 1'inin Neolitik döneme (MÖ 9000-8800), 7'sinin ise İlk Tunç Çağı I. dönemine (MÖ 2950-2900) ait olduğunu belirten Doç.","Mayıs ayından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle sürdürülen saha çalışmaları, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Müzecilik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında; Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ömür Dilek Erdal koordinasyonunda, alanında uzman arkeolog ve antropologların katılımıyla gerçekleştiriyor.","Mezarlar içerisinde ölü hediyesi olarak bırakılmış 9 adet tüm kap bulunmuş; ayrıca mezarların çevresinde, mimari olarak mezarları taklit eden ve sembolik anlam taşıyan 2 adet hediye çukuru tespit edilmiştir.","Elde edilen yeni bulguların Çayönü Tepesi’nin yalnızca Neolitik dönemde değil, İlk Tunç Çağı’nda da ritüel ve gömü uygulamaları açısından önemini koruduğunu ortaya koyduğuna dikkati çeken Doç. Dr. Sarıaltun, Bu bağlamda söz konusu mezarlar, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunmaktadır diye konuştu."],"newsFreshness":[true,true,true,true,true]},"items":[{"type":"carousel","items":[{"id":"2545315967599704825_2","url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000199a0b3f29dead51df526bfcf9451//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.milimaj.com/i/milliyet/75/0x0/68dd5bf1de7b8a5d209ad586.jpg"},"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"11139933875171880347_2","url":"https://www.milliyet.com.tr/gundem/diyarbakirda-gizemli-bulus-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456372","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000199a0a7d4e7cc9074729dcde0e33a//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.milimaj.com/i/milliyet/75/0x0/68dd591ade7b8a5d209ad56a.jpg"},"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/gundem/diyarbakirda-gizemli-bulus-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456372","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"13326438731530288542_2","url":"https://www.besniguncel.com/diyarbakirda-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a00000199a1c7109dd6f8b96c364e8438cc//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://besniguncelcom.teimg.com/crop/1280x720/besniguncel-com/uploads/2025/10/diyarbakirda-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi.jpg"},"badge":{"url":"https://www.besniguncel.com/diyarbakirda-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","faviconSources":["https://www.besniguncel.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"16293715067778942281_2","url":"https://www.haber365.com/diyarbakir-da-neolitik-ve-ilk-tunc-cagi-mezarliklari-kesfedildi-h338906","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a00000199a1c39297eb78000929e3f40e15//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://img.cdn.haber365.com/uploads/images/news/diyarbakirda-neolitik-ve-ilk-tunc-cagi-mezarliklari-kesfedildi-803.jpg"},"badge":{"url":"https://www.haber365.com/diyarbakir-da-neolitik-ve-ilk-tunc-cagi-mezarliklari-kesfedildi-h338906","faviconSources":["https://www.haber365.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"1617277481452300184_2","url":"https://www.bismilhaber.com.tr/diyarbakirda-kazi-calismalarinda-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000199a07f1aa439425133438b541fe3//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://bismilhabercomtr.teimg.com/crop/1280x720/bismilhaber-com-tr/uploads/2025/10/diyarbakirda-kazi-calismalarinda-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi.jpg"},"badge":{"url":"https://www.bismilhaber.com.tr/diyarbakirda-kazi-calismalarinda-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","faviconSources":["https://www.bismilhaber.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"16107427248081480437_2","url":"https://www.yenicaggazetesi.com.tr/cayonu-tepesinde-tarihe-isik-tutacak-kesif-8-mezar-ortaya-cikti-neolitik-ve-tunc-958949h.htm","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a00000199a098cfc1d38c9dc4601ba44d93//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://cdn.yenicaggazetesi.com.tr/news/1416811.jpg"},"badge":{"url":"https://www.yenicaggazetesi.com.tr/cayonu-tepesinde-tarihe-isik-tutacak-kesif-8-mezar-ortaya-cikti-neolitik-ve-tunc-958949h.htm","faviconSources":["https://www.yenicaggazetesi.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"17248094890147690824_2","url":"https://www.cnnturk.com/turkiye/galeri/12-bin-yillik-tarihi-kesif-onemli-bilimsel-veriler-sunuyor-2342260","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000199a0a4b2b079a04f153bfcc87152//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://image.cnnturk.com/i/cnnturk/75/1200x675/68dd58a3bd5927d59e62bb22.jpg"},"badge":{"url":"https://www.cnnturk.com/turkiye/galeri/12-bin-yillik-tarihi-kesif-onemli-bilimsel-veriler-sunuyor-2342260","faviconSources":["https://www.cnnturk.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"881637604496316009_2","url":"https://gunebakisgazetesi.com/haber/26475839/cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000199a0b01c3cb2d3a488632fd9df3b//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://static.daktilo.com/sites/1622/uploads/2025/10/01/341199517-1759337451.webp"},"badge":{"url":"https://gunebakisgazetesi.com/haber/26475839/cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","faviconSources":["https://gunebakisgazetesi.com"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"2895416648018076554_2","url":"https://www.aksam.com.tr/guncel/binlerce-yillik-sir-gun-yuzune-cikarildi-cayonunde-neolitik-ve-tunc-cagina-uzanan-yeni-kesif/haber-1606778","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a00000199a075b61aeca5f95cd34701f504//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://img3.aksam.com.tr/imgsdisk/2025/10/01/t25_binlerce-yillik-sir-gun-y-271.jpg"},"badge":{"url":"https://www.aksam.com.tr/guncel/binlerce-yillik-sir-gun-yuzune-cikarildi-cayonunde-neolitik-ve-tunc-cagina-uzanan-yeni-kesif/haber-1606778","faviconSources":["https://www.aksam.com.tr"],"textParts":[],"divider":false}},{"id":"17657745923702227134_2","url":"https://www.haberturk.com/8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-3826906","image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a00000199a0adb56b7f011870e8733a9966//S280x140","size":{"width":280,"height":140},"originalUrl":"https://im.haberturk.com/l/2025/10/01/ver1759336813/3826906/jpg/1920x1080"},"badge":{"url":"https://www.haberturk.com/8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-3826906","faviconSources":["https://www.haberturk.com"],"textParts":[],"divider":false}}]},{"type":"text","id":"9383064537782374447","url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","text":{"text":"Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki dünya uygarlık tarihine ışık tutan 12 bin yıllık Çayönü Tepesi’nde yürütülen kazılarda 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı.","badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","textParts":[{"text":"1","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"9 saat önce"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki dünya uygarlık tarihine ışık tutan 12 bin yıllık Çayönü Tepesi’nde yürütülen kazılarda 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı."}}},{"type":"text","url":"https://www.haberler.com/kultur-sanat/ergani-de-12-bin-yillik-mezarlar-gun-yuzune-cikti-19107234-haberi/","text":{"text":"Kazı çalışmaları sonucunda tespit edilen mezarlardan 1'inin Neolitik döneme (MÖ 9000-8800), 7'sinin ise İlk Tunç Çağı I. dönemine (MÖ 2950-2900) ait olduğunu belirten Doç.","badge":{"url":"https://www.haberler.com/kultur-sanat/ergani-de-12-bin-yillik-mezarlar-gun-yuzune-cikti-19107234-haberi/","textParts":[{"text":"2","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"9 saat önce"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Kazı çalışmaları sonucunda tespit edilen mezarlardan 1'inin Neolitik döneme (MÖ 9000-8800), 7'sinin ise İlk Tunç Çağı I. dönemine (MÖ 2950-2900) ait olduğunu belirten Doç."}}},{"type":"text","url":"https://www.cnnturk.com/turkiye/galeri/12-bin-yillik-tarihi-kesif-onemli-bilimsel-veriler-sunuyor-2342260","text":{"text":"Mayıs ayından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle sürdürülen saha çalışmaları, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Müzecilik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında; Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ömür Dilek Erdal koordinasyonunda, alanında uzman arkeolog ve antropologların katılımıyla gerçekleştiriyor.","badge":{"url":"https://www.cnnturk.com/turkiye/galeri/12-bin-yillik-tarihi-kesif-onemli-bilimsel-veriler-sunuyor-2342260","textParts":[{"text":"3","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"9 saat önce"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Mayıs ayından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle sürdürülen saha çalışmaları, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Müzecilik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında; Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ömür Dilek Erdal koordinasyonunda, alanında uzman arkeolog ve antropologların katılımıyla gerçekleştiriyor."}}},{"type":"text","url":"https://www.haberturk.com/canakkale-haberleri/114765982-12-bin-yillik-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","text":{"text":"Mezarlar içerisinde ölü hediyesi olarak bırakılmış 9 adet tüm kap bulunmuş; ayrıca mezarların çevresinde, mimari olarak mezarları taklit eden ve sembolik anlam taşıyan 2 adet hediye çukuru tespit edilmiştir.","badge":{"url":"https://www.haberturk.com/canakkale-haberleri/114765982-12-bin-yillik-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","textParts":[{"text":"4","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"9 saat önce"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Mezarlar içerisinde ölü hediyesi olarak bırakılmış 9 adet tüm kap bulunmuş; ayrıca mezarların çevresinde, mimari olarak mezarları taklit eden ve sembolik anlam taşıyan 2 adet hediye çukuru tespit edilmiştir."}}},{"type":"text","id":"9383064537782374447","url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","text":{"text":"Elde edilen yeni bulguların Çayönü Tepesi’nin yalnızca Neolitik dönemde değil, İlk Tunç Çağı’nda da ritüel ve gömü uygulamaları açısından önemini koruduğunu ortaya koyduğuna dikkati çeken Doç. Dr. Sarıaltun, Bu bağlamda söz konusu mezarlar, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunmaktadır diye konuştu.","badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","textParts":[{"text":"5","bubble":true,"view":"grey"},{"text":"9 saat önce"}],"theme":"withBubble","divider":false},"logAttrs":{"summarizationText":"Elde edilen yeni bulguların Çayönü Tepesi’nin yalnızca Neolitik dönemde değil, İlk Tunç Çağı’nda da ritüel ve gömü uygulamaları açısından önemini koruduğunu ortaya koyduğuna dikkati çeken Doç. Dr. Sarıaltun, Bu bağlamda söz konusu mezarlar, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunmaktadır diye konuştu."}}}]},"sources":[{"url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","displayName":"milliyet.com.tr"},{"url":"https://www.haberler.com/kultur-sanat/ergani-de-12-bin-yillik-mezarlar-gun-yuzune-cikti-19107234-haberi/","displayName":"haberler.com"},{"url":"https://www.cnnturk.com/turkiye/galeri/12-bin-yillik-tarihi-kesif-onemli-bilimsel-veriler-sunuyor-2342260","displayName":"cnnturk.com"},{"url":"https://www.haberturk.com/canakkale-haberleri/114765982-12-bin-yillik-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","displayName":"haberturk.com"},{"url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","displayName":"milliyet.com.tr"}],"otherNewsProps":{"layout":"multicolumn","title":"Diğer konular","items":[{"id":"9383064537782374447","url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","target":"_blank","title":{"text":"Diyarbakır'da 12 bin yıllık 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"9383064537782374447","hasSummarization":false,"url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","isFresh":true},"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr"],"textParts":[{"text":"milliyet.com.tr","bold":true},{"text":"9 saat önce"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"},{"id":"12543113223625586420","url":"https://www.hurriyet.com.tr/gundem/tarihi-kesif-kazilarda-8-mezar-bulundu-42968621","target":"_blank","title":{"text":"Tarihi keşif, kazılarda 8 mezar bulundu","textAs":"h3","lines":2},"logAttrs":{"id":"12543113223625586420","hasSummarization":false,"url":"https://www.hurriyet.com.tr/gundem/tarihi-kesif-kazilarda-8-mezar-bulundu-42968621","isFresh":true},"badge":{"url":"https://www.hurriyet.com.tr/gundem/tarihi-kesif-kazilarda-8-mezar-bulundu-42968621","faviconSources":["https://www.hurriyet.com.tr"],"textParts":[{"text":"hurriyet.com.tr","bold":true},{"text":"10 saat önce"}],"divider":false},"forceOrientation":"vertical","rel":"nofollow"}]},"nextId":"11139933875171880347_2","snippetOptions":{"forceOrientation":"vertical","isRetina":false,"titleProps":{"lines":2}},"baseVisibleOtherSources":2,"relatedTopics":[{"id":"1429761928510251130_0","title":"Diyarbakır","url":"/gundem/topic/diyarbakir-14297619285102511300","logNode":{"name":"story-topic","attrs":{"id":"1429761928510251130_0","url":"gundem/topic/diyarbakir-14297619285102511300"}}}],"isHermione":false,"socialPosts":[],"disabledAjax":false,"logAttrs":{"isRoot":true,"isStory":true,"id":"392024_0","hasVideo":false,"hasSearchVideoLink":false,"hasSearchBroadcastLink":false,"hasSearchSeriesLink":false,"hasTwitterPosts":false,"hasSummarization":true,"hasRelatedTopics":true,"location":"gundem/science/binlerce-yillik-sir-gun-yuzune-cikarildi-cayonu-nde-neolitik-ve-tunc-cagina-uzanan-yeni-kesif-3920240","newsUrls":["https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","https://www.haberler.com/kultur-sanat/ergani-de-12-bin-yillik-mezarlar-gun-yuzune-cikti-19107234-haberi/","https://www.cnnturk.com/turkiye/galeri/12-bin-yillik-tarihi-kesif-onemli-bilimsel-veriler-sunuyor-2342260","https://www.haberturk.com/canakkale-haberleri/114765982-12-bin-yillik-cayonu-tepesinde-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi","https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","https://www.milliyet.com.tr/galeri/diyarbakirda-12-bin-yillik-8-mezar-gun-yuzune-cikarildi-7456375","https://www.hurriyet.com.tr/gundem/tarihi-kesif-kazilarda-8-mezar-bulundu-42968621"],"videoUrls":[],"topicUrls":["/gundem/topic/diyarbakir-14297619285102511300"]},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"f5law04-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"story_summarization"}}}}},"type":"newstr","subtype":"story_summarization"},"f5la4":{"state":{"answers":[{"id":0,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.yeniyolgazetesi.com/haber/cayonu-tepesi-kazilarinda-60-yildir-bilinmezliklerin-ortaya-cikartilmasi-icin-arkeolojik-calismalar-yeni-donemde-de-yurutuluyor?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://yandex.com.tr/gundem/science/cayonu-tepesi-nde-yaklasik-9-bin-500-yillik-kamusal-yapi-bulundu-3633180?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.memurlar.net/haber/1145533/cayonu-tepesi-nde-uygarlik-tarihini-degistiren-kesif.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.arkeolojikhaber.com/haber-diyarbakir-cayonunde-ortaya-cikan-yapi-neolitik-toplumun-kolektif-kulturunu-aydinlatiyor-42504/?size=16&stub=1"],"title":"Çayönü Tepesi'nde hangi arkeolojik bulgular ortaya çıkarıldı?","markdown":"**Çayönü Tepesi'nde ortaya çıkarılan bazı arkeolojik bulgular**:\n\n* **Çanak Çömleksiz Neolitik A evresi**: Yerleşik avcı-toplayıcı topluluk, yuvarlak kulübeler ve ızgara planlı konutlar [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC).\n* **Kafataslı Yapı**: Dünyanın ilk mezarlık yapılarından biri [```2```](https://www.yeniyolgazetesi.com/haber/cayonu-tepesi-kazilarinda-60-yildir-bilinmezliklerin-ortaya-cikartilmasi-icin-arkeolojik-calismalar-yeni-donemde-de-yurutuluyor).\n* **Terrazzo Yapısı**: Mozaikli yapı [```2```](https://www.yeniyolgazetesi.com/haber/cayonu-tepesi-kazilarinda-60-yildir-bilinmezliklerin-ortaya-cikartilmasi-icin-arkeolojik-calismalar-yeni-donemde-de-yurutuluyor)[```5```](https://www.arkeolojikhaber.com/haber-diyarbakir-cayonunde-ortaya-cikan-yapi-neolitik-toplumun-kolektif-kulturunu-aydinlatiyor-42504/).\n* **9.500 yıllık kamusal yapı**: Toplantı, ortak etkinlikler veya ritüel amaçlı kullanılmış olabilir [```3```](https://yandex.com.tr/gundem/science/cayonu-tepesi-nde-yaklasik-9-bin-500-yillik-kamusal-yapi-bulundu-3633180)[```4```](https://www.memurlar.net/haber/1145533/cayonu-tepesi-nde-uygarlik-tarihini-degistiren-kesif.html)[```5```](https://www.arkeolojikhaber.com/haber-diyarbakir-cayonunde-ortaya-cikan-yapi-neolitik-toplumun-kolektif-kulturunu-aydinlatiyor-42504/).\n\nAyrıca, nabit bakır ve malahit işlenerek delgi, iğne ve tel parçaları üretilmiştir; bu, insanlık tarihinde bilinen en eski maden buluntularıdır [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay%C3%B6n%C3%BC)."},{"id":1,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://gzt.adu.edu.tr/haber/anadolu-da-olu-gomme-rituelleri-9103?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.academia.edu/32370208/BATI_VE_ORTA_ANADOLU_NEOL%C4%B0T%C4%B0K_%C3%87A%C4%9E_%C3%96L%C3%9C_G%C3%96MME_GELENEKLER%C4%B0?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.researchgate.net/publication/336217414_MERKEZI_BEREKETLI_HILAL_BOLGESI'NDE_SERAMIK_ONCESI_NEOLITIK_DONEM_OLU_GOMME_GELENEKLERI_ISIGINDA_DONEMIN_SOSYAL_YAPISI_HAKKINDA_BIR_DEGERLENDIRME?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/kasim.oyarcin/135174/5.%20hafta.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubaar/issue/92484/1723090?size=16&stub=1"],"title":"Neolitik dönemde ölü gömme gelenekleri nasıldı?","markdown":"**Neolitik dönemde ölü gömme gelenekleri** şu şekilde özetlenebilir:\n\n* **Yerleşim içi gömüler (intramural)** [```1```](https://gzt.adu.edu.tr/haber/anadolu-da-olu-gomme-rituelleri-9103)[```2```](https://www.academia.edu/32370208/BATI_VE_ORTA_ANADOLU_NEOL%C4%B0T%C4%B0K_%C3%87A%C4%9E_%C3%96L%C3%9C_G%C3%96MME_GELENEKLER%C4%B0)[```3```](https://www.researchgate.net/publication/336217414_MERKEZI_BEREKETLI_HILAL_BOLGESI'NDE_SERAMIK_ONCESI_NEOLITIK_DONEM_OLU_GOMME_GELENEKLERI_ISIGINDA_DONEMIN_SOSYAL_YAPISI_HAKKINDA_BIR_DEGERLENDIRME). Ölüler, yerleşim içindeki ev tabanlarının altına veya duvar yanlarına açılan çukurlara hocker pozisyonunda gömülürdü [```1```](https://gzt.adu.edu.tr/haber/anadolu-da-olu-gomme-rituelleri-9103)[```2```](https://www.academia.edu/32370208/BATI_VE_ORTA_ANADOLU_NEOL%C4%B0T%C4%B0K_%C3%87A%C4%9E_%C3%96L%C3%9C_G%C3%96MME_GELENEKLER%C4%B0)[```3```](https://www.researchgate.net/publication/336217414_MERKEZI_BEREKETLI_HILAL_BOLGESI'NDE_SERAMIK_ONCESI_NEOLITIK_DONEM_OLU_GOMME_GELENEKLERI_ISIGINDA_DONEMIN_SOSYAL_YAPISI_HAKKINDA_BIR_DEGERLENDIRME).\n* **Kafatası kültü** [```1```](https://gzt.adu.edu.tr/haber/anadolu-da-olu-gomme-rituelleri-9103)[```2```](https://www.academia.edu/32370208/BATI_VE_ORTA_ANADOLU_NEOL%C4%B0T%C4%B0K_%C3%87A%C4%9E_%C3%96L%C3%9C_G%C3%96MME_GELENEKLER%C4%B0)[```3```](https://www.researchgate.net/publication/336217414_MERKEZI_BEREKETLI_HILAL_BOLGESI'NDE_SERAMIK_ONCESI_NEOLITIK_DONEM_OLU_GOMME_GELENEKLERI_ISIGINDA_DONEMIN_SOSYAL_YAPISI_HAKKINDA_BIR_DEGERLENDIRME). Kafatasları, gövdeden ayrılarak özel bir şekilde gömülür veya mask haline getirilerek boyanırdı [```1```](https://gzt.adu.edu.tr/haber/anadolu-da-olu-gomme-rituelleri-9103)[```2```](https://www.academia.edu/32370208/BATI_VE_ORTA_ANADOLU_NEOL%C4%B0T%C4%B0K_%C3%87A%C4%9E_%C3%96L%C3%9C_G%C3%96MME_GELENEKLER%C4%B0)[```3```](https://www.researchgate.net/publication/336217414_MERKEZI_BEREKETLI_HILAL_BOLGESI'NDE_SERAMIK_ONCESI_NEOLITIK_DONEM_OLU_GOMME_GELENEKLERI_ISIGINDA_DONEMIN_SOSYAL_YAPISI_HAKKINDA_BIR_DEGERLENDIRME).\n* **Ölü hediyeleri** [```1```](https://gzt.adu.edu.tr/haber/anadolu-da-olu-gomme-rituelleri-9103)[```2```](https://www.academia.edu/32370208/BATI_VE_ORTA_ANADOLU_NEOL%C4%B0T%C4%B0K_%C3%87A%C4%9E_%C3%96L%C3%9C_G%C3%96MME_GELENEKLER%C4%B0). İskeletlerin yanında boncuk, kumaş parçaları, çakmak taşı ve obsidiyen aletler gibi hediyeler bulunurdu [```1```](https://gzt.adu.edu.tr/haber/anadolu-da-olu-gomme-rituelleri-9103)[```2```](https://www.academia.edu/32370208/BATI_VE_ORTA_ANADOLU_NEOL%C4%B0T%C4%B0K_%C3%87A%C4%9E_%C3%96L%C3%9C_G%C3%96MME_GELENEKLER%C4%B0).\n* **Kremasyon (ceset yakma)** [```4```](https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/kasim.oyarcin/135174/5.%20hafta.pdf)[```5```](https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubaar/issue/92484/1723090). Özellikle Orta ve Batı Anadolu'da, ruhun kötülüklerden arınması ve huzura kavuşması inancıyla yakma geleneği vardı [```4```](https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/kasim.oyarcin/135174/5.%20hafta.pdf).\n\nBu gelenekler, farklı Neolitik dönem toplumlarında çeşitlilik gösterebilirdi [```2```](https://www.academia.edu/32370208/BATI_VE_ORTA_ANADOLU_NEOL%C4%B0T%C4%B0K_%C3%87A%C4%9E_%C3%96L%C3%9C_G%C3%96MME_GELENEKLER%C4%B0)[```3```](https://www.researchgate.net/publication/336217414_MERKEZI_BEREKETLI_HILAL_BOLGESI'NDE_SERAMIK_ONCESI_NEOLITIK_DONEM_OLU_GOMME_GELENEKLERI_ISIGINDA_DONEMIN_SOSYAL_YAPISI_HAKKINDA_BIR_DEGERLENDIRME)."},{"id":2,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.yenicaggazetesi.com.tr/cayonu-tepesinde-tarihe-isik-tutacak-kesif-8-mezar-ortaya-cikti-neolitik-ve-tunc-958949h.htm?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.caninsesi.com.tr/foto/26475127/cayonu-tepesi-2025-kazilari-8-mezar?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://avesis.comu.edu.tr/savas.sar%C4%B1altun/yayinlar?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://halktv.com.tr/gundem/kazmayi-vurdukca-tarih-fiskiriyor-12-bin-yillik-tarihi-alanda-8-yeni-kesif-gun-976434h?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://scholar.google.com.tr/citations%3fuser=LVSINMgAAAAJ&hl=tr?size=16&stub=1"],"title":"Doç. Dr. Savaş Sarıaltun'un çalışmaları nelerdir?","markdown":"**Doç. Dr. Savaş Sarıaltun'un bazı çalışmaları**:\n\n* **Çayönü Tepesi Kazıları**: 2025 yılında Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki Çayönü Tepesi'nde yürütülen kazılarda, biri Neolitik döneme, yedisi İlk Tunç Çağı'na ait 8 mezar bulundu [```1```](https://www.yenicaggazetesi.com.tr/cayonu-tepesinde-tarihe-isik-tutacak-kesif-8-mezar-ortaya-cikti-neolitik-ve-tunc-958949h.htm)[```2```](https://www.caninsesi.com.tr/foto/26475127/cayonu-tepesi-2025-kazilari-8-mezar)[```4```](https://halktv.com.tr/gundem/kazmayi-vurdukca-tarih-fiskiriyor-12-bin-yillik-tarihi-alanda-8-yeni-kesif-gun-976434h).\n* **Akademik Makaleler**: \"International Journal of Environment and Geoinformatics\", \"Geographies, Planning & Tourism StudioS\" ve \"Türk Coğrafya Dergisi\" gibi hakemli dergilerde makaleleri yayımlanmıştır [```3```](https://avesis.comu.edu.tr/savas.sar%C4%B1altun/yayinlar).\n* **Diğer Çalışmalar**: \"Kıyı Eoliniti olarak Dana Adası'nın Jeolojik Mirası\" ve \"Kuzey Mezopotamya'da Bir Halaf Yerleşmesi: Kerküşti Höyük\" gibi projelerde yer almıştır [```5```](https://scholar.google.com.tr/citations?user=LVSINMgAAAAJ&hl=tr)."},{"id":3,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.aa.com.tr/tr/dosya-haber/kazdikca-12-bin-yillik-yasamin-izlerine-ulasilan-tepe-cayonu/3367050?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.youtube.com/watch%3fv=Z_LkxJtIL9g?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.samsunhaberajansi.com/haber-dunya-tarihini-yeniden-yazdiracak-bulus-cayonunden-9500-yillik-mesaj-27483.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.tgrthaber.com/kultur-sanat/dunya-uygarlik-tarihine-isik-tutacak-kesif-diyarbakirda-gun-yuzune-cikarildi-tam-11-b-3251695?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.vanpostasigazetesi.com/haber/dunya-uygarlik-tarihine-isik-tutan-hoyuk-cayonu-104359.html?size=16&stub=1"],"title":"Çayönü Tepesi neden dünya uygarlık tarihine ışık tutuyor?","markdown":"**Çayönü Tepesi'nin dünya uygarlık tarihine ışık tutmasının bazı nedenleri**:\n\n* **Yerleşik yaşama geçiş**: Göçebelikten yerleşik yaşama, avcılık ve toplayıcılıktan üreticiliğe geçilip tarıma ilk başlanılan yerler arasında bulunması [```1```](https://www.aa.com.tr/tr/dosya-haber/kazdikca-12-bin-yillik-yasamin-izlerine-ulasilan-tepe-cayonu/3367050)[```5```](https://www.vanpostasigazetesi.com/haber/dunya-uygarlik-tarihine-isik-tutan-hoyuk-cayonu-104359.html).\n* **İlk madencilik**: Bakırın ilk kez bu bölgede, boncuk ve takı yapımında kullanılması [```5```](https://www.vanpostasigazetesi.com/haber/dunya-uygarlik-tarihine-isik-tutan-hoyuk-cayonu-104359.html).\n* **Toplumsal yapı**: 9.500 yıl öncesine ait kamusal yapının ortaya çıkarılması, Neolitik Çağ'ın toplumsal düzenine ışık tutması [```3```](https://www.samsunhaberajansi.com/haber-dunya-tarihini-yeniden-yazdiracak-bulus-cayonunden-9500-yillik-mesaj-27483.html).\n* **Uzun süreli yerleşim**: Özellikle kuzey Mezopotamya'da bu kadar uzun süreli bir yerleşim yerinin bulunmaması [```5```](https://www.vanpostasigazetesi.com/haber/dunya-uygarlik-tarihine-isik-tutan-hoyuk-cayonu-104359.html).\n* **Farklı mezar uygulamaları**: Farklı mezar ritüellerinin gözlemlenebilmesi [```5```](https://www.vanpostasigazetesi.com/haber/dunya-uygarlik-tarihine-isik-tutan-hoyuk-cayonu-104359.html)."},{"id":4,"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/634557?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.academia.edu/31781938/ANADOLUDA_ILK_TUNC_CAGI_SONUNDA_GELENEKSEL_BIR_RITUEL_UYGULAMASI?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.researchgate.net/publication/331089452_Tatika_Erken_Tunc_Cagi_I-II_Rituel_Uygulamalarinin_Zooarkeolojik_Acidan_Degerlendirmesi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.acarindex.com/gaziantep-universitesi-sosyal-bilimler-dergisi/tatika-erken-tunc-cagi-i-ii-rituel-uygulamalarinin-zooarkeolojik-acidan-degerlendirmesi-87166?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/yerbilimleri.cumhuriyet.edu.tr/en/pub/anatolia/issue/47616/601586?size=16&stub=1"],"title":"İlk Tunç Çağı'nda ritüel uygulamaları nelerdi?","markdown":"**İlk Tunç Çağı'ndaki ritüel uygulamalarından bazıları şunlardır:**\n\n* **Ölü gömme ritüelleri** [```1```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/634557)[```3```](https://www.researchgate.net/publication/331089452_Tatika_Erken_Tunc_Cagi_I-II_Rituel_Uygulamalarinin_Zooarkeolojik_Acidan_Degerlendirmesi)[```4```](https://www.acarindex.com/gaziantep-universitesi-sosyal-bilimler-dergisi/tatika-erken-tunc-cagi-i-ii-rituel-uygulamalarinin-zooarkeolojik-acidan-degerlendirmesi-87166). Ölü yemeği artığı olarak hayvan kemikleri kullanılmış, özellikle geyik gibi hayvanlar bebek ve çocuk mezarlarında sıkça tercih edilmiştir [```1```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/634557)[```3```](https://www.researchgate.net/publication/331089452_Tatika_Erken_Tunc_Cagi_I-II_Rituel_Uygulamalarinin_Zooarkeolojik_Acidan_Degerlendirmesi)[```4```](https://www.acarindex.com/gaziantep-universitesi-sosyal-bilimler-dergisi/tatika-erken-tunc-cagi-i-ii-rituel-uygulamalarinin-zooarkeolojik-acidan-degerlendirmesi-87166).\n* **Adak çukurları** [```2```](https://www.academia.edu/31781938/ANADOLUDA_ILK_TUNC_CAGI_SONUNDA_GELENEKSEL_BIR_RITUEL_UYGULAMASI)[```5```](yerbilimleri.cumhuriyet.edu.tr/en/pub/anatolia/issue/47616/601586). Bu çukurlar, kamu ritüel faaliyetleri kapsamında kullanılmış ve uzak bölgelerle etkileşimi yansıtan bir sosyo-kültürel ve ritüel dinamik olarak değerlendirilmiştir [```2```](https://www.academia.edu/31781938/ANADOLUDA_ILK_TUNC_CAGI_SONUNDA_GELENEKSEL_BIR_RITUEL_UYGULAMASI)[```5```](yerbilimleri.cumhuriyet.edu.tr/en/pub/anatolia/issue/47616/601586).\n* **Yeniden doğuş inancı** [```1```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/634557). Balıkların ölü ritüellerinde kullanımı, yeniden doğuş inancıyla ilişkilendirilmiştir [```1```](https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/634557).\n\nBu ritüel uygulamaları, Anadolu ve Kuzey Suriye'deki benzer arkeolojik alanlarda da gözlemlenmiştir [```3```](https://www.researchgate.net/publication/331089452_Tatika_Erken_Tunc_Cagi_I-II_Rituel_Uygulamalarinin_Zooarkeolojik_Acidan_Degerlendirmesi)[```4```](https://www.acarindex.com/gaziantep-universitesi-sosyal-bilimler-dergisi/tatika-erken-tunc-cagi-i-ii-rituel-uygulamalarinin-zooarkeolojik-acidan-degerlendirmesi-87166)."}],"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1759370631805882-17812651296305149493-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-60-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"logNode":{"name":"news-yazeka","attrs":{"isRoot":true,"isRelatedQueries":true}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"f5law05-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"related_queries"}}}}},"type":"newstr","subtype":"related_queries"},"f5la5":{"state":{"snippets":[{"id":"389509_0","totalSources":32,"url":"/gundem/science/sapanca-da-gizemli-tas-yapi-tekrar-ortaya-cikti-3895090","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019996f27f31099018e849e42c787f//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.turkgun.com/cropImages/1280x720/uploads/haberler/2025/9/6474-sapancada-gizemli-tas-yapi-tekrar-ortaya-cikti.jpg"}},"logAttrs":{"id":"389509_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberler.com/yerel/sapanca-golu-nde-kuraklik-sebebiyle-tarihi-tas-kalintilari-ortaya-cikti-19099847-haberi/","https://www.turkgun.com/kultur-sanat/sapancada-gizemli-tas-yapi-tekrar-ortaya-cikti/326628","https://www.milliyet.com.tr/gundem/sapanca-golunde-gizemli-yapi-tekrar-ortaya-cikti-kazma-kurekle-bolgeye-gittiler-7455041","https://haber.mynet.com/yer-sapanca-golu-gizemli-yapi-tekrar-ortaya-cikti-kazma-ve-kurekle-geldiler-110107240479"],"summarizationTexts":["Sapanca Gölü'nde Kuraklık Sebebiyle Tarihi Taş Kalıntıları Ortaya Çıktı","Sakarya ve Kocaeli'de milyonlarca kişinin içme suyu ihtiyacını karşılayan Sapanca Gölü'nde kuraklık sebebiyle su seviyesi kritik seviyelere geriledi.","Kot seviyesi 29,13'e kadar düşen ve tehlike çanlarının çaldığı gölde geçtiğimiz sene ortaya çıkan taş yapı, suyun çekilmesi ile birlikte tekrar gün yüzüne çıktı.","Ancak bu kez yapının üzerinde farklı görüntüler kaydedildi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Sapanca Gölü'nde Kuraklık Sebebiyle Tarihi Taş Kalıntıları Ortaya Çıktı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.turkgun.com/kultur-sanat/sapancada-gizemli-tas-yapi-tekrar-ortaya-cikti/326628","faviconSources":["https://www.turkgun.com","https://www.milliyet.com.tr","https://haber.mynet.com"],"textParts":[{"text":"29 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"388015_0","totalSources":45,"url":"/gundem/science/uluslararasi-uzay-kongresi-nde-turkiye-vizyonu-dunyaya-anlatilacak-3880150","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a0000019994e2d5ca4288c6ec6d1e4bf655//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img.ekonomim.com/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/09/29/uluslararasi-uzay-kongresinde-turkiye-vizyonu-dunyaya-anlatilacak-21kj_cover.jpg"}},"logAttrs":{"id":"388015_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.ekonomim.com/sektorler/teknoloji/uluslararasi-uzay-kongresinde-turkiye-vizyonu-dunyaya-anlatilacak-haberi-845789","https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/turk-firmalari-uluslararasi-uzay-kongresinde-boy-gosterecek-7454485","https://www.turkgun.com/bilim-teknoloji/dunyanin-gozu-turkiyede-uzay-vizyonu-iac-2026-antalyanin-ev-sahipliginde-gerceklestirilecek/326627","https://www.haberport.com/gundem/turkiye-iac-2026-antalya-yi-sidney-de-tanitti-273088h","https://www.yenicaggazetesi.com.tr/turkiye-uzay-vizyonunu-sidneyde-anlatti-958743h.htm"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true,true,true]},"title":{"text":"Uluslararası Uzay Kongresi’nde, Türkiye vizyonu dünyaya anlatılacak","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.ekonomim.com/sektorler/teknoloji/uluslararasi-uzay-kongresinde-turkiye-vizyonu-dunyaya-anlatilacak-haberi-845789","faviconSources":["https://www.ekonomim.com","https://www.milliyet.com.tr","https://www.turkgun.com"],"textParts":[{"text":"29 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"390024_0","totalSources":25,"url":"/gundem/science/almanya-da-100-yas-ustu-kisi-sayisi-artiyor-3900240","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a0000019999c6fbd3f5b0e4931ea1fd7c11//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://iasbh.tmgrup.com.tr/29706e/1200/675/0/0/1440/808?u=https://isbh.tmgrup.com.tr/sbh/2025/09/30/almanyada-100-yas-ustu-kisi-sayisi-artiyor-1759221356086.jpg"}},"logAttrs":{"id":"390024_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.eskisehir.net/dunya-genelinde-100-yasini-asanlarin-sayisi-hizla-artiyor","https://www.sabah.com.tr/avrupa/2025/09/30/almanyada-100-yas-ustu-kisi-sayisi-artiyor","https://www.diken.com.tr/100-yasini-asan-insan-sayisi-artti-en-cogu-japonyada/","https://www.gercekgundem.com/yasam/omur-uzuyor-100-yasini-asan-insan-sayisinda-carpici-artis-557548"],"summarizationTexts":["Dünya genelinde 100 yaşını aşanların sayısı hızla artıyor","Almanya'da 100 yaşını aşan kişilerin sayısı hızla artıyor.","Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre 2024 sonunda 100 ve üzeri yaşına giren sayısı 0,7 yükseldi.","2024 rakamlarına göre 100 ve üzeri yaşındakiler en fazla Japonya (121 bin), ABD (70 bin) ve Çin'de (43 bin) kaydedildi."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Dünya genelinde 100 yaşını aşanların sayısı hızla artıyor","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.sabah.com.tr/avrupa/2025/09/30/almanyada-100-yas-ustu-kisi-sayisi-artiyor","faviconSources":["https://www.sabah.com.tr","https://www.diken.com.tr","https://www.gercekgundem.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"387793_0","totalSources":72,"url":"/gundem/science/prof-3877930","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001999462d0e8e8b905ec4f95557901//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://image.dunya.com/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/09/29/deprem-u5vf_cover.png"}},"logAttrs":{"id":"387793_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.dunya.com/gundem/simav-depreminden-3-gun-once-uyarmisti-simdi-de-o-2-noktaya-dikkat-cekti-haberi-796097","https://www.takvim.com.tr/guncel/2025/09/30/simavdaki-54luk-deprem-buyuk-kirilmayi-tetikleyebilir","https://www.haberaktuel.com/simav-da-deprem-firtinasi-devam-ediyor-2-3330544"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Simav depreminden 3 gün önce uyarmıştı! Şimdi de o 2 noktaya dikkat çekti...","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.dunya.com/gundem/simav-depreminden-3-gun-once-uyarmisti-simdi-de-o-2-noktaya-dikkat-cekti-haberi-796097","faviconSources":["https://www.dunya.com","https://www.takvim.com.tr","https://www.haberaktuel.com"],"textParts":[{"text":"29 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"388731_0","totalSources":28,"url":"/gundem/science/cinli-bilim-insanlarindan-kemik-kiriklarinda-devrim-3-dakikada-onarim-3887310","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a000001999488ee36d7e42fc7a9b3625be2//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://yaylahabercomtr.teimg.com/crop/1280x720/yaylahaber-com-tr/uploads/2025/09/kirik-kemik.webp"}},"logAttrs":{"id":"388731_0","hasSummarization":true,"urls":["https://gazeteoksijen.com/saglik/cinli-bilim-insanlari-3-dakikada-kiriklari-onaran-kemik-yapistiricisi-gelistirdi-252734","https://www.ekonomim.com/dunya/kemik-kiriklari-icin-yapistirici-gelistirildi-haberi-845788","https://www.nefes.com.tr/cigir-acacak-bulus-kiriklari-dakikalar-icinde-onarabiliyor-66616","https://www.yaylahaber.com.tr/cinli-bilim-insanlarindan-kemik-kiriklarinda-devrim-3-dakikada-onarim"],"summarizationTexts":["New York Post: Çinli bilim insanları 3 dakikada kırıkları onaran kemik yapıştırıcısı geliştirdi","Çinli araştırmacılar, kırık kemiklerin iyileşme süresini kısaltabilecek yeni bir biyolojik yapıştırıcı geliştirdi.","İlk testler bu yöntemle yapılan tedavilerde platine kıyasla daha az enfeksiyon riski bulunduğunu da ortaya koydu.","Bone-02’nin yaygın klinik kullanıma geçmesi halinde, ortopedi ve travmatoloji alanında ameliyatsız, hızlı ve güvenli onarım döneminin kapısını aralayabileceği değerlendiriliyor."],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"New York Post: Çinli bilim insanları 3 dakikada kırıkları onaran kemik yapıştırıcısı geliştirdi","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.ekonomim.com/dunya/kemik-kiriklari-icin-yapistirici-gelistirildi-haberi-845788","faviconSources":["https://www.ekonomim.com","https://www.nefes.com.tr","https://www.yaylahaber.com.tr"],"textParts":[{"text":"29 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"388221_0","totalSources":30,"url":"/gundem/science/dunya-uygarlik-tarihine-isik-tutacak-kesif-3882210","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019999eaf50d2b3690136754eb8c95//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://im.haberturk.com/yerel_haber/2025/09/30/ver1759222218/39263563_640x360.jpg"}},"logAttrs":{"id":"388221_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberler.com/guncel/erzurum-daki-parmaksiz-kale-hoyugu-nde-5-bin-yillik-kultur-izleri-bulundu-19101237-haberi/","https://www.haberturk.com/erzurum-haberleri/39263563-parmaksiz-kale-hoyugunde-kazi-calismalari-devam-ediyor","https://www.haberler.com/guncel/erzurum-daki-parmaksiz-kale-hoyugu-nde-5-bin-yillik-kultur-izleri-bulundu-19101237-haberi/","https://www.aksiyon.com.tr/hinis-ta-parmaksiz-kale-hoyugu-kazilari-5-bin-yillik-karaz-izleri-ve-urartu-yerlesimi-199738"],"summarizationTexts":["Erzurum'daki Parmaksız Kale Höyüğü'nde 5 Bin Yıllık Kültür İzleri Bulundu","Erzurum'un Hınıs ilçesinde geçmişi 5 bin yıl öncesine dayanan Parmaksız Kale Höyüğü'nde arkeolojik kazılar sürüyor.","Altı farklı üniversiteden 21 ekibin katılımıyla yapılan kazılarda milattan önce 3 bin yılına tarihlenen Karaz kültürüne ait izler tespit edildi.","Höyük, ritüel alanı, kale, güney yamaç ve karşı yamaç olmak üzere dört ana bölümde inceleniyor."],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Erzurum'daki Parmaksız Kale Höyüğü'nde 5 Bin Yıllık Kültür İzleri Bulundu","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberturk.com/erzurum-haberleri/39263563-parmaksiz-kale-hoyugunde-kazi-calismalari-devam-ediyor","faviconSources":["https://www.haberturk.com","https://www.haberler.com","https://www.aksiyon.com.tr"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"389828_0","totalSources":31,"url":"/gundem/science/akkuyu-kalinin-den-daha-modern-3898280","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a000001999f500ff1f263b2c2f1a22464b8//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://cdn.haberport.com/uploads/1280x720/images/202509/kalinin-ngs-guvenlik-ve-verimlilikte-rusya-merkez-bolgesi-nin-enerji-omurgasi-1200-172183.jpg"}},"logAttrs":{"id":"389828_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberler.com/ekonomi/kalinin-nukleer-guc-santrali-turk-muhendisler-icin-egitim-merkezi-oluyor-19100675-haberi/","https://www.haberport.com/ekonomi/kalinin-ngs-guvenlik-ve-verimlilikte-rusya-merkez-bolgesi-nin-enerji-omurgasi-272622h","https://www.haberler.com/ekonomi/kalinin-nukleer-guc-santrali-turk-muhendisler-icin-egitim-merkezi-oluyor-19100675-haberi/","https://www.haber365.com/kalinin-ngs-rusya-nin-guc-merkezi-h338612"],"summarizationTexts":["Kalinin Nükleer Güç Santrali, Türk Mühendisler İçin Eğitim Merkezi Oluyor","Kalinin NGS, Rusya Merkez Bölgesi'nin enerji omurgası olarak öne çıkıyorBaşkent Moskova'ya yaklaşık 350 kilometre uzaklıkta, Udomlya Gölü kıyısında konumlanan Kalinin Nükleer Güç Santrali (NGS), güvenlik ve verimlilikte örnek uygulamalarıyla öne çıkıyor.","Her biri 1000 megavat kurulu güce sahip dört VVER-1000 tipi basınçlı su reaktöründen oluşan Kalinin NGS, 1984-2011 yılları arasında devreye alınan üniteleriyle toplam 4 bin megavat kurulu güce ulaştı.","VVER reaktörleri, 1000 reaktör yılı aşan kazasız çalışma geçmişleri sayesinde nükleer güvenlik ve verimlilikte önemli bir standart belirlemektedir."],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Kalinin Nükleer Güç Santrali, Türk Mühendisler İçin Eğitim Merkezi Oluyor","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberport.com/ekonomi/kalinin-ngs-guvenlik-ve-verimlilikte-rusya-merkez-bolgesi-nin-enerji-omurgasi-272622h","faviconSources":["https://www.haberport.com","https://www.haberler.com","https://www.haber365.com"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"387665_0","totalSources":24,"url":"/gundem/science/mgm-paylasti-3876650","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001999f456a0e9f768362f30b7f3488//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://image.milimaj.com/i/milliyet/75/0x0/68dcfa402e00da8e9123020f.jpg"}},"logAttrs":{"id":"387665_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.milliyet.com.tr/gundem/yillardir-hazirlanan-harita-herkese-acildi-iste-turkiyenin-gizli-gercegi-7456157","https://www.besniguncel.com/turkiyenin-1990-sonrasi-il-ve-ilce-bazli-kuraklik-verileri-dijital-platformda-erisime-acildi","https://www.elazigsonhaber.com/turkiyenin-1990-sonrasi-il-ve-ilce-bazli-kuraklik-verileri-dijital-platformda-erisime-acildi"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Yıllardır hazırlanan harita herkese açıldı! İşte Türkiye'deki gizli gerçek","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.milliyet.com.tr/gundem/yillardir-hazirlanan-harita-herkese-acildi-iste-turkiyenin-gizli-gercegi-7456157","faviconSources":["https://www.milliyet.com.tr","https://www.besniguncel.com","https://www.elazigsonhaber.com"],"textParts":[{"text":"15 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"389846_0","totalSources":25,"url":"/gundem/science/antalya-da-deniz-kaplumbagalarinin-korunmasi-27-yilda-232-bin-yavru-denize-ulasti-3898460","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a00000199997f6ab7ae5956136b997d6c82//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://foto.haberler.com/haber/2025/09/30/denize-ulasabilen-232-bin-yavru-carettadan-50-19100655_amp.jpg"}},"logAttrs":{"id":"389846_0","hasSummarization":true,"hasVideo":true,"urls":["https://www.haberler.com/guncel/antalya-da-deniz-kaplumbagasi-koruma-calismalari-19100655-haberi/","https://www.haberler.com/guncel/antalya-da-deniz-kaplumbagasi-koruma-calismalari-19100655-haberi/","https://www.gezelim.com/232-bin-yavruyu-duyan-vay-be-diyor-hayatta-kalan-sayisi-icler-acisi-131800.html","https://www.nefes.com.tr/232-bini-denize-ulasti-yalnizca-500u-buyuyecek-66886"],"summarizationTexts":["Antalya'da Deniz Kaplumbağası Koruma Çalışmaları","ANTALYA'da 27 yıldır nesli tehlike altındaki deniz kaplumbağalarını koruma çalışmaları yürüten Ekolojik Araştırmalar Derneği (EKAD) sorumluluğundaki 65 kilometrelik kumsallarda bu yıl yuva sayısı 5 bin 743 olurken, denize ulaşan yavru sayısı 232 bin 500'e ulaştı.","Türkiye’nin Akdeniz kıyıları, Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) nesli tehlike altındaki türler kırmızı listesinde bulunan caretta carettaların en büyük yuvalama kumsallarını oluşturuyor.","Antalya'nın Serik ilçesindeki 65 kilometrelik Belek kumsalları ise batısında Kadriye, Kundu ve Lara, doğusunda Boğazkent, Denizkent ve Kızılot kumsallarıyla hem Türkiye'de hem tüm Akdeniz çanağındaki en büyük yuvalama alanı özelliğine sahip."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Antalya'da Deniz Kaplumbağası Koruma Çalışmaları","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberler.com/guncel/antalya-da-deniz-kaplumbagasi-koruma-calismalari-19100655-haberi/","faviconSources":["https://www.haberler.com","https://www.gezelim.com","https://www.nefes.com.tr"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":true},{"id":"387263_0","totalSources":27,"url":"/gundem/science/adu-akademisyenleri-dunyanin-en-etkili-bilim-insanlari-listesinde-yer-aldi-3872630","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a0000019999ea322469655f223520eb25d9//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://img.ekonomim.com/rcman/Cw1280h720q95gc/storage/files/images/2025/09/30/yasar-universitesinden-8-akademisyen-dunyanin-en-etkili-bilim-insanlari-arasinda-fz95_cover.jpg"}},"logAttrs":{"id":"387263_0","hasSummarization":false,"urls":["https://www.ekonomim.com/sehirler/yasar-universitesinden-8-akademisyen-dunyanin-en-etkili-bilim-insanlari-arasinda-haberi-846030","https://www.haberaktuel.com/doc-dr-muhammet-emin-cam-dunyanin-en-etkili-bilim-insanlari-listesinde-3331291","https://www.gazetegercek.net/adu-dunyanin-en-etkili-bilim-insanlari-listesinde-yer-aldi-48444h.htm","https://songelisme.com/doc-dr-muhammet-emin-cam-dunyanin-en-etkili-bilim-insanlari-listesinde/"],"summarizationTexts":[],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true,true]},"title":{"text":"Yaşar Üniversitesi’nden 8 akademisyen dünyanın en etkili bilim insanları arasında","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.ekonomim.com/sehirler/yasar-universitesinden-8-akademisyen-dunyanin-en-etkili-bilim-insanlari-arasinda-haberi-846030","faviconSources":["https://www.ekonomim.com","https://www.haberaktuel.com","https://www.gazetegercek.net"],"textParts":[{"text":"Dün"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"388820_0","totalSources":19,"url":"/gundem/science/sinop-tan-6-ulkeye-hamsinin-gelecegi-icin-ortak-karar-cagrisi-3888200","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a00000199951eae1760a1b999b34c70906a//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.yenimesaj.com.tr/resimler/haberler/30/hamsinin-gelecegi-icin-6-ulkeye-cagri-H1585164-11.webp"}},"logAttrs":{"id":"388820_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/sinop/hamsinin-gelecegi-icin-6-ulkeye-ortak-karar-cagrisi-2341256","https://www.yenimesaj.com.tr/hamsinin-gelecegi-icin-6-ulkeye-cagri-H1585164.htm","https://www.milliyet.com.tr/yerel-haberler/sinop/hamsinin-gelecegi-icin-6-ulkeye-ortak-karar-cag-7454812","https://www.cnnturk.com/yerel-haberler/sinop/hamsinin-gelecegi-icin-6-ulkeye-ortak-karar-cagrisi-2341256"],"summarizationTexts":["Hamsinin geleceği için 6 ülkeye ortak karar çağrısı","Bu çalışmaların en başında hamsi avcılığına getirilen kota uygulamasının yer aldığını belirten Samsun, kontrol ve denetim faaliyetlerinin düzenli yürütülmesinin de Türkiye'nin hamsi stoklarının korunmasında kararlı bir duruş sergilediğini aktardı.","Türkiye'nin üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmesine rağmen Karadeniz'e kıyısı olan Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Moldova, Rusya ve Gürcistan'ın yeteri kadar çaba göstermediğini vurgulayan Samsun, Biz hamsiyi 9 santimetreden küçük avlamıyoruz.","Samsun, Türkiye'nin tek başına alıp uyguladığı kararların çok sürdürülebilir olamayacağına dikkati çekerek, Karadeniz Ekonomik Topluluğu toplantılarında bu konu gündeme geliyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Hamsinin geleceği için 6 ülkeye ortak karar çağrısı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.yenimesaj.com.tr/hamsinin-gelecegi-icin-6-ulkeye-cagri-H1585164.htm","faviconSources":["https://www.yenimesaj.com.tr","https://www.milliyet.com.tr","https://www.cnnturk.com"],"textParts":[{"text":"29 Eylül"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"391581_0","totalSources":11,"url":"/gundem/science/elazigli-profesor-gelistirdigi-yuksek-teknolojili-45-cihazla-dunya-pazarina-acildi-3915810","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16403125/2a000001999ee5bd1fcfb00502c5613eee10//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://elazigsonhabercom.teimg.com/crop/1280x720/elazigsonhaber-com/uploads/2025/10/elazigli-profesor-gelistirdigi-yuksek-teknolojili-45-cihazla-dunya-pazarina-acildi.jpg"}},"logAttrs":{"id":"391581_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.dikgazete.com/haber/elazigli-profesor-gelistirdigi-yuksek-teknolojili-45-cihazla-dunya-pazarina-acildi-968323.html","https://www.elazigsonhaber.com/elazigli-profesor-gelistirdigi-yuksek-teknolojili-45-cihazla-dunya-pazarina-acildi","https://www.haberler.com/guncel/firat-universitesi-nden-yuksek-teknoloji-ihracati-19104792-haberi/","https://www.haberturk.com/elazig-haberleri/39273748-elazigli-profesor-gelistirdigi-yuksek-teknolojili-45-cihazla-dunya-pazarina-acildi"],"summarizationTexts":["Elazığlı profesör geliştirdiği yüksek teknolojili 45 cihazla dünya pazarına açıldı","ELAZIĞ (AA) - İSMAİL ŞEN - Fırat Üniversitesi (FÜ) Fen Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fahrettin Yakuphanoğlu, akademik çalışmalar sonucu geliştirdiği 36'sı patentli 45 yüksek teknoloji cihazı Amerika, Avrupa, Uzak Doğu ve Orta Doğu ülkelerine ihraç ediyor.","Fırat Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde sağlık, biyomedikal, güneş enerjisi, güneş pili, optik, nanoteknoloji ve foton teknolojisi gibi alanlarda 10 kişilik ekiple AR-GE çalışmaları yürüten Yakuphanoğlu, yurt dışından ithal edilen yüksek teknoloji cihazları Türkiye'de üretmeye karar verdi.","Bu cihazları ülkedeki üniversitelere, AR-GE merkezlerine ve üretim yapan firmalara da pazarladıklarını anlatan Yakuphanoğlu, ayrıca cihazların Amerika, Avrupa, Uzak Doğu ve Orta Doğu ülkelerine de ihraç edildiğini kaydetti."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Elazığlı profesör geliştirdiği yüksek teknolojili 45 cihazla dünya pazarına açıldı","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.elazigsonhaber.com/elazigli-profesor-gelistirdigi-yuksek-teknolojili-45-cihazla-dunya-pazarina-acildi","faviconSources":["https://www.elazigsonhaber.com","https://www.haberler.com","https://www.haberturk.com"],"textParts":[{"text":"17 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"391311_0","totalSources":9,"url":"/gundem/science/dunya-gorunmez-asteroitlerin-carpma-risk-altinda-3913110","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/18894684/2a000001999e74bac984ec4f00c03448558f//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://kibrisgazetesi.com/wp-content/uploads/2025/10/dunya-asteroid-2352756.jpg"}},"logAttrs":{"id":"391311_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.trthaber.com/haber/dunya/dunya-gorunmez-asteroitlerin-carpma-risk-altinda-921397.html","https://kibrisgazetesi.com/dunya-gorunmez-asteroitlerin-carpma-risk-altinda/","https://www.karar.com/guncel-haberler/gunesin-kor-noktasindaki-alarm-yuzlerce-asteroit-dunyayi-tehdit-ediyor-1995744","https://kisadalga.net/haber/gundem/son-kesif-buyuk-bir-sehri-yok-edebilecek-gorunmez-asteroitler-dunyaya-carpabilir-133309"],"summarizationTexts":["Dünya, ‘görünmez’ asteroitlerin çarpma risk altında","Bilim insanları, Venüs’ün yörüngesini paylaşan ve mevcut teleskoplarla tespit edilmesi son derece zor olan yüzlerce asteroitin...","Bu gök cisimleri, Mars ve Jüpiter arasındaki ana asteroid kuşağında bulunmuyor; bunun yerine, Venüs ile Güneş etrafında rezonans halinde bir yörüngeyi paylaşıyor.","Yeni modellemeler, teleskopların gözünden kaçan ve yörünge basıklığı (eccentricity) daha düşük olan, çok daha büyük bir asteroit grubunun olması gerektiğini gösteriyor."],"isStoryFresh":false,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Dünya, ‘görünmez’ asteroitlerin çarpma risk altında","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://kibrisgazetesi.com/dunya-gorunmez-asteroitlerin-carpma-risk-altinda/","faviconSources":["https://kibrisgazetesi.com","https://www.karar.com","https://kisadalga.net"],"textParts":[{"text":"19 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"391574_0","totalSources":7,"url":"/gundem/science/antalya-bilim-merkezi-nde-atolye-calismalari-gerceklestirilecek-antalya-haberleri-3915740","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/16069429/2a000001999f0d63bfec9fd404dcfd36a875//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://www.haberlerdunya.com.tr/wp-content/uploads/2025/10/kepez-haberleri-c89a51da5653e6585af727ab7f52d06c.webp"}},"logAttrs":{"id":"391574_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.haberturk.com/antalya-haberleri/39276351-antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalari-gerceklestirilecek","https://www.haberlerdunya.com.tr/antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalarinda-yeni-donem/","https://www.haberturk.com/antalya-haberleri/39276351-antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalari-gerceklestirilecek","https://gunebakisgazetesi.com/haber/26472142/antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalarinda-yeni-donem"],"summarizationTexts":["Antalya Bilim Merkezi'nde atölye çalışmaları gerçekleştirilecek - Antalya Haberleri","Kepez Belediyesi bünyesinde faaliyet gösteren Antalya Bilim Merkezi, bu yıl 7 ana tema başlığı altında atölye çalışmaları düzenleyecek.","Belediyeden yapılan açıklamaya göre, 7 ana tema başlığı altında gerçekleştirilecek çalışmalarla, öğrencilere çevre ve teknolojiyle bütünleşme fırsatı sunulacak.","7 ana temada atölye çalışması Yeni dönem temaları Zihin ve Makineler, Mavi Gelecek, Döngüsel Şehir, Gökyüzü Laboratuvarı, Yaşamı Tasarlamak, Dijital Evrenler, Enerjinin İzinde başlıkları altında 7 ana temadan oluşuyor."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Antalya Bilim Merkezi'nde atölye çalışmaları gerçekleştirilecek - Antalya Haberleri","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haberlerdunya.com.tr/antalya-bilim-merkezinde-atolye-calismalarinda-yeni-donem/","faviconSources":["https://www.haberlerdunya.com.tr","https://www.haberturk.com","https://gunebakisgazetesi.com"],"textParts":[{"text":"16 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false},{"id":"391145_0","totalSources":31,"url":"/gundem/science/izmir-prof-3911450","target":"_self","poster":{"image":{"url":"//avatars.mds.yandex.net/get-searchnews-images/17968138/2a000001999e9f1f76bade21310ea0c0c06d//S156x100","size":{"width":156,"height":100},"originalUrl":"https://i20.haber7.net/resize/1280x720/fotogaleri/haber7/album/2025/40/QzX07_1759302421_6806_w750_h500.jpg"}},"logAttrs":{"id":"391145_0","hasSummarization":true,"urls":["https://www.sonmuhur.com/prof-sozbilir-uyardi-yasanan-depremlerin-etkisiyle-olu-faylar-aktif-hale-geldi","https://www.haber7.com/foto-galeri/94166-deprem-firtinasi-birkac-ay-surecek-diyerek-uyardi-olu-faylar-aktif-oldu","https://www.milliyet.com.tr/gundem/prof-dr-sozbilirden-200-kmlik-fayda-7-2lik-deprem-uyarisi-olu-faylar-aktif-oldu-7455938","https://www.yeniakit.com.tr/foto-galeri/olu-faylar-aktif-oldu-deprem-firtinasi-birkac-ay-surecek-127362"],"summarizationTexts":["Prof. Sözbilir uyardı: \"Yaşanan depremlerin etkisiyle ölü faylar aktif hale geldi\"","İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, yıkıma neden olup, 1 kişinin yaşamını yitirdiği 6.1'lik Balıkesir Sındırgı ile 28 Eylül'de Kütahya Simav'da gerçekleşen 5.4 büyüklüğündeki deprem bölgelerinde inceleme gerçekleştirdi.","Fayın doğu kısmında 1970 yılında, Gediz depremi oldu. 7.2 büyüklüğündeki bu depremden sonra can ve mal kayıpları oldu.","Sözbilir ayrıca deprem fırtınasının birkaç ay daha süreceğini belirtirken büyük deprem üretme potansiyellerinin olmadığını açıkladı."],"isStoryFresh":true,"newsFreshness":[true,true,true]},"title":{"text":"Prof. Sözbilir uyardı: \"Yaşanan depremlerin etkisiyle ölü faylar aktif hale geldi\"","textAs":"h3","size":"s"},"badge":{"url":"https://www.haber7.com/foto-galeri/94166-deprem-firtinasi-birkac-ay-surecek-diyerek-uyardi-olu-faylar-aktif-oldu","faviconSources":["https://www.haber7.com","https://www.milliyet.com.tr","https://www.yeniakit.com.tr"],"textParts":[{"text":"18 saat önce"}],"divider":false},"hasVideo":false}],"snippetParams":{"isRetina":false,"posterSizes":{"width":156,"height":100},"titleProps":{"size":"s"}},"title":"Bilim sicak gelişmeler","maxPageNumber":2,"ajaxUrl":"/hikaye/result/get_category_stories?story_category=science","layout":"column","extendFirstItem":false,"disabledAjax":false,"logNode":{"name":"news-top-stories-right","attrs":{"isRoot":true,"isRightColumnStories":true,"category":"science","location":"gundem/science/binlerce-yillik-sir-gun-yuzune-cikarildi-cayonu-nde-neolitik-ve-tunc-cagina-uzanan-yeni-kesif-3920240","storiesUrls":["/gundem/science/sapanca-da-gizemli-tas-yapi-tekrar-ortaya-cikti-3895090","/gundem/science/uluslararasi-uzay-kongresi-nde-turkiye-vizyonu-dunyaya-anlatilacak-3880150","/gundem/science/almanya-da-100-yas-ustu-kisi-sayisi-artiyor-3900240","/gundem/science/prof-3877930","/gundem/science/cinli-bilim-insanlarindan-kemik-kiriklarinda-devrim-3-dakikada-onarim-3887310","/gundem/science/dunya-uygarlik-tarihine-isik-tutacak-kesif-3882210","/gundem/science/akkuyu-kalinin-den-daha-modern-3898280","/gundem/science/mgm-paylasti-3876650","/gundem/science/antalya-da-deniz-kaplumbagalarinin-korunmasi-27-yilda-232-bin-yavru-denize-ulasti-3898460","/gundem/science/adu-akademisyenleri-dunyanin-en-etkili-bilim-insanlari-listesinde-yer-aldi-3872630","/gundem/science/sinop-tan-6-ulkeye-hamsinin-gelecegi-icin-ortak-karar-cagrisi-3888200","/gundem/science/elazigli-profesor-gelistirdigi-yuksek-teknolojili-45-cihazla-dunya-pazarina-acildi-3915810","/gundem/science/dunya-gorunmez-asteroitlerin-carpma-risk-altinda-3913110","/gundem/science/antalya-bilim-merkezi-nde-atolye-calismalari-gerceklestirilecek-antalya-haberleri-3915740","/gundem/science/izmir-prof-3911450"]}},"nextId":"390204_0","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"f5law06-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"newstr","subtype":"additional_news"}}}}},"type":"newstr","subtype":"additional_news"},"f5la6":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"f5law07-0-1"},"ui":"desktop","service":"news","fast":{"name":"portal","subtype":"footer"}}}}},"type":"portal","subtype":"footer"}}