• Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki dünya uygarlık tarihine ışık tutan 12 bin yıllık Çayönü Tepesi’nde yürütülen kazılarda 8 mezar gün yüzüne çıkarıldı. 
    1
    9 saat önce
    Kazı çalışmaları sonucunda tespit edilen mezarlardan 1'inin Neolitik döneme (MÖ 9000-8800), 7'sinin ise İlk Tunç Çağı I. dönemine (MÖ 2950-2900) ait olduğunu belirten Doç. 
    2
    9 saat önce
    Mayıs ayından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle sürdürülen saha çalışmaları, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Müzecilik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Savaş Sarıaltun başkanlığında; Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ömür Dilek Erdal koordinasyonunda, alanında uzman arkeolog ve antropologların katılımıyla gerçekleştiriyor. 
    3
    9 saat önce
    Mezarlar içerisinde ölü hediyesi olarak bırakılmış 9 adet tüm kap bulunmuş; ayrıca mezarların çevresinde, mimari olarak mezarları taklit eden ve sembolik anlam taşıyan 2 adet hediye çukuru tespit edilmiştir. 
    4
    9 saat önce
    Elde edilen yeni bulguların Çayönü Tepesi’nin yalnızca Neolitik dönemde değil, İlk Tunç Çağı’nda da ritüel ve gömü uygulamaları açısından önemini koruduğunu ortaya koyduğuna dikkati çeken Doç. Dr. Sarıaltun, Bu bağlamda söz konusu mezarlar, dönemin inanç sistemi, ölü gömme gelenekleri ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilimsel veriler sunmaktadır diye konuştu. 
    5
    9 saat önce

    Diğer konular

    İçerik konuları

  • Yanıt bulun

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Çayönü Tepesi'nde ortaya çıkarılan bazı arkeolojik bulgular:
    • Çanak Çömleksiz Neolitik A evresi: Yerleşik avcı-toplayıcı topluluk, yuvarlak kulübeler ve ızgara planlı konutlar 1.
    • Kafataslı Yapı: Dünyanın ilk mezarlık yapılarından biri 2.
    • Terrazzo Yapısı: Mozaikli yapı 25.
    • 9.500 yıllık kamusal yapı: Toplantı, ortak etkinlikler veya ritüel amaçlı kullanılmış olabilir 345.
    Ayrıca, nabit bakır ve malahit işlenerek delgi, iğne ve tel parçaları üretilmiştir; bu, insanlık tarihinde bilinen en eski maden buluntularıdır 1.
    5 kaynak
    Neolitik dönemde ölü gömme gelenekleri şu şekilde özetlenebilir:
    • Yerleşim içi gömüler (intramural) 123. Ölüler, yerleşim içindeki ev tabanlarının altına veya duvar yanlarına açılan çukurlara hocker pozisyonunda gömülürdü 123.
    • Kafatası kültü 123. Kafatasları, gövdeden ayrılarak özel bir şekilde gömülür veya mask haline getirilerek boyanırdı 123.
    • Ölü hediyeleri 12. İskeletlerin yanında boncuk, kumaş parçaları, çakmak taşı ve obsidiyen aletler gibi hediyeler bulunurdu 12.
    • Kremasyon (ceset yakma) 45. Özellikle Orta ve Batı Anadolu'da, ruhun kötülüklerden arınması ve huzura kavuşması inancıyla yakma geleneği vardı 4.
    Bu gelenekler, farklı Neolitik dönem toplumlarında çeşitlilik gösterebilirdi 23.
    5 kaynak
    Doç. Dr. Savaş Sarıaltun'un bazı çalışmaları:
    • Çayönü Tepesi Kazıları: 2025 yılında Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki Çayönü Tepesi'nde yürütülen kazılarda, biri Neolitik döneme, yedisi İlk Tunç Çağı'na ait 8 mezar bulundu 124.
    • Akademik Makaleler: "International Journal of Environment and Geoinformatics", "Geographies, Planning & Tourism StudioS" ve "Türk Coğrafya Dergisi" gibi hakemli dergilerde makaleleri yayımlanmıştır 3.
    • Diğer Çalışmalar: "Kıyı Eoliniti olarak Dana Adası'nın Jeolojik Mirası" ve "Kuzey Mezopotamya'da Bir Halaf Yerleşmesi: Kerküşti Höyük" gibi projelerde yer almıştır 5.
    5 kaynak
    Çayönü Tepesi'nin dünya uygarlık tarihine ışık tutmasının bazı nedenleri:
    • Yerleşik yaşama geçiş: Göçebelikten yerleşik yaşama, avcılık ve toplayıcılıktan üreticiliğe geçilip tarıma ilk başlanılan yerler arasında bulunması 15.
    • İlk madencilik: Bakırın ilk kez bu bölgede, boncuk ve takı yapımında kullanılması 5.
    • Toplumsal yapı: 9.500 yıl öncesine ait kamusal yapının ortaya çıkarılması, Neolitik Çağ'ın toplumsal düzenine ışık tutması 3.
    • Uzun süreli yerleşim: Özellikle kuzey Mezopotamya'da bu kadar uzun süreli bir yerleşim yerinin bulunmaması 5.
    • Farklı mezar uygulamaları: Farklı mezar ritüellerinin gözlemlenebilmesi 5.
    5 kaynak
    İlk Tunç Çağı'ndaki ritüel uygulamalarından bazıları şunlardır:
    • Ölü gömme ritüelleri 134. Ölü yemeği artığı olarak hayvan kemikleri kullanılmış, özellikle geyik gibi hayvanlar bebek ve çocuk mezarlarında sıkça tercih edilmiştir 134.
    • Adak çukurları 25. Bu çukurlar, kamu ritüel faaliyetleri kapsamında kullanılmış ve uzak bölgelerle etkileşimi yansıtan bir sosyo-kültürel ve ritüel dinamik olarak değerlendirilmiştir 25.
    • Yeniden doğuş inancı 1. Balıkların ölü ritüellerinde kullanımı, yeniden doğuş inancıyla ilişkilendirilmiştir 1.
    Bu ritüel uygulamaları, Anadolu ve Kuzey Suriye'deki benzer arkeolojik alanlarda da gözlemlenmiştir 34.
    5 kaynak